İçeriğe atla

Boynuyaralı Mehmed Paşa

Boynuyaralı Mehmed Paşa
Osmanlı Sadrazamı
Görev süresi
Nisan 1656 - 14 Eylül 1656
Hükümdar IV. Mehmed
Yerine geldiğiSiyavuş Paşa
Yerine gelenKöprülü Mehmed Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum 1576?
Ölüm 1666
İstanbul

Boynuyaralı Mehmed Paşa ya da diğer lakabıyla Boynueğri Mehmed Paşa, IV. Mehmed saltanatında Nisan 1656 - 14 Eylül 1656 tarihleri arasında kısa süre sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Hayatı

1576 yılında Canik'te doğduğu düşünülen Mehmed Paşa, genç yaşta Demirkazık Halil Paşa'nın himayesine girerek onun kethüdâlığını yapmıştır. IV. Murad'ın 1638-1639 yılında gerçekleştirdiği Bağdat Seferi'ne katılmış ve çatışmada çok yerinden yaralanmıştır. Zehirli bir okla boynundan da yaralandığından “Boynueğri” veya “Boynuyaralı” lakabıyla anılmaya başlanmıştır.Halil Paşa'nın ölümünden sonra Musâhib Silâhdar Mustafa Paşa'nın kethüdâsı olmuştur. Çeşitli görevlerinin ardından Kastamonu sancakbeyi olmuştur. Sonrasında sırasıyla Halep, Şam ve 1648 yılında da Anadolu beylerbeyi olarak görev yapmıştır.[1] Anadolu beylerbeyi görevindeyken serasker olarak İbşir Mustafa Paşa, Abaza Hasan Ağa ve Topal Mehmed Paşa'nın isyanlarını bastırmıştır.[2]

Ancak yaptığı zalimlikler nedeniyle seraskerlik görevinden alınıp öldürülmesi için Köprülü Mehmed Paşa ile yakın zamanda isyan edip affedilen Katırcıoğlu Mehmet Paşa gönderilmiştir. Köprülü Mehmed Paşa çatışma yaşanmadan Boynueğri Paşa'ya gönderdiği mektupla, isyanı bırakarak Valide Sultan olan Turhan Sultan'dan af dilemesini istemiş, paşa da buna uyarak Valide Sultan'ın huzuruna çıkmış ve görüşme sonucunda affedilmiştir.[3]

1650'de kubbe vezirliği görevine getirilmiştir. 13 Aralık 1651 (Ruus kayıtlarında 6 Kasım 1651) tarihinde Kanije beylerbeyi olmuştur.[4] Sonrasında ikinci kez Şam beylerbeyliği görevine getirilmiştir. Bu görevdeyken, Sadrazam Siyavuş Paşa'nın 26 Nisan 1656'de ölmesi üzerine Şeyhülislam Hocazâde Mesud Efendi’nin önerisi üzerine sadrazam olmuştur. Mehmed Paşa Şam'dan gelmeden önce Venedik donanması saldırıya geçmiş, Mehmed Paşa'nın İstanbul'a gelmesinden hemen sonra da Bozcaada, Limni ve Semadirek adalarını ele geçirerek Çanakkale Boğazını kapatmıştır. Çanakkale Boğazı'nın Venedikliler tarafından kapatılmış olması da İstanbul'da hayat pahalılığını arttırmaya başlaması ve bu konuda askeri anlamda çözüm bulamaması, kendisiyle anlaşamayan Kadızâdeliler'in vaazlarında Mehmed Paşa'yı rüşvet alan ve zalim biri olarak göstermesi üzerine 14 Eylül 1656 tarihinde sadrazamlık görevinden alınarak Yedikule Zindanı'nda hapsedilmiştir. Yeni sadrazam Köprülü Mehmed Paşa tarafından Malkara’ya sürülmüş, bir süre sonra da İstanbul'a dönmesinde izin verilmiştir. İstanbul'a dönüşte Eyüp'teki Şah Sultan Zâviyesi civarındaki evinde yaşamış ve 1666 yılı Ocak ayında ölmüştür.

Kaynakça

  1. ^ Özcan, Abdülkadir (1992). "Boynueğri Mehmed Paşa". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 6. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 316-317. 3 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023. 
  2. ^ Yücel, Abubekir Sıddık (2019). "IV. Mehmed Dönemi İsyanlarına Genel Bir Bakış" (PDF). Social Sciences Studies Journal. 5 (29). researchgate.net. s. 257. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023. 
  3. ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (2011). Osmanlı Tarihi III. Cilt 1. Kısım. Ankara: Türk Tarih Kurumu. s. 310. ISBN 978-975-16-0010-3. 
  4. ^ Altı, Aziz; Başkutlu, Salih (2015). "Kanije Eyaleti İdarecileri". SDÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 50. DergiPark. s. 208. 24 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">IV. Mehmed</span> 19. Osmanlı padişahı (1648–1687)

IV. Mehmed veya Avcı Mehmed, 19. Osmanlı padişahı ve 98. İslam halifesidir. Sultan İbrahim'in Hatice Turhan Sultan'dan olan oğludur. Babasının tahttan indirilmesinin ardından 1648'de 6 yaşında tahta çıkan en genç padişah oldu. Ava düşkünlüğünden dolayı "avcı" lakabıyla anılmıştır. 39 yıllık saltanatıyla Kanuni Sultan Süleyman'dan sonra en uzun süre hükümdarlık yapan Osmanlı padişahıdır. Saltanatında Batı'da en geniş sınırlara ulaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Köprülü Mehmed Paşa</span> 89. Osmanlı sadrazamı

Köprülü Mehmed Paşa, IV. Mehmed Dönemi'nde 1656-1661 yılları arasında Osmanlı Devleti'nin sadrazamlığını yapmış bir bürokrattır. Osmanlı İmparatorluğu'nun Duraklama Devri'nde devleti idare etmiş, görev süresi boyunca yaşanan politik ve toplumsal karışıklıkların etkisini azaltmış ve Osmanlı İmparatorluğu'nun eski itibarını kazanmasında rol oynamıştır. Amasya'ya bağlı Köprü (Vezirköprü) kasabasından Ayşe Hanım'la evlenip bir süre orada yaşadığı için Köprülü olarak tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hatice Turhan Sultan</span> Sultan İbrahimin Hasekisi IV.Mehmedin validesi. Kadınlar saltanatı dönemini kapatan sultan

Hatice Turhan Sultan, Osmanlı padişahı Sultan İbrahim'in eşi ve IV. Mehmet'in annesidir. 5 yıl kadar bir süre saltanat naibesi sıfatıyla Osmanlı Devleti'ni yönetmiş ikinci valide sultandır. Osmanlı Tarihinin en uzun valide sultanlık yapan ve kadınlar saltanatının sonunu getiren Ukrayna kökenli sultandır.

Siyavuş Paşa, IV. Mehmed saltanatında 21 Ağustos 1651 - 27 Eylül 1651 ve 5 Mart 1656 - 26 Nisan 1656 tarihleri arasında iki kez toplam iki ay yirmi dokuz gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. 1641 - 1642 döneminde Kaptan-ı Derya'lık da yapmıştır.

Damat İbrahim Paşa, III. Mehmed saltanatı döneminde 4 Nisan 1596-27 Ekim 1596, 5 Aralık 1596-3 Kasım 1597 ve 6 Ocak 1599-10 Temmuz 1601 tarihleri arasında üç kez, toplam üç yıl on bir ay yirmi yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Damat Halil Paşa, 1595 ile 1598 yılları arasında Kaptan-ı deryalık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Sultanzade Civankapıcıbaşı Mehmed Paşa Osmanlı Padişahı Sultan İbrahim saltanatında 31 Ocak 1644 - 17 Aralık 1645 tarihleri arasında bir yıl on ay on yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Melek Ahmed Paşa</span> 79. Osmanlı sadrazamı

Melek Ahmed Paşa IV. Mehmed saltanatında 5 Ağustos 1650 - 21 Ağustos 1651 tarihleri arasında bir yıl on yedi gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü Mehmed Paşa</span> 81. Osmanlı sadrazamı

Gürcü Mehmed Paşa, IV. Mehmed saltanatında 27 Eylül 1651 - 20 Haziran 1652 tarihleri arasında sekiz ay yirmi üç gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Ermeni Süleyman Paşa veya Damat Süleyman Paşa IV. Mehmed saltanatında 19 Ağustos 1655 - 28 Şubat 1656 tarihleri arasında altı ay on gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı.

Deli Hüseyin Paşa Osmanlı padişahları IV. Murad, Sultan İbrahim dönemlerinde Kaptan-ı Deryalık, IV. Mehmed döneminde de 28 Şubat 1656 - 5 Mart 1656 tarihleri arasında altı gün sadrazamlık yapmış; çeşitli eyalet valiliği, uzun yıllar Girit Serdarlığı ve üç kez Kaptan-ı deryalık dahil yüksek devlet görevlerinde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamı ve askeridir.

Zurnazen Mustafa Paşa, IV. Mehmed saltanatında 5 Mart 1656 tarihinde dört saat boyunca sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Osmanlı tarihinin en kısa süre sadrazamlık yapan devlet adamıdır. 1655-1656 döneminde kaptan-ı derya görevi de yapmıştır.

Kabakulak İbrahim Paşa I. Mahmud saltanatında, 22 Ocak 1731 - 10 Eylül 1731 tarihleri arasında yedi ay on dokuz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı. Kabakulak İbrahim Paşa Patrona Halil ve ekibini tasfiye eden paşa olarak tarihinde yerini almıştır.

Koca Derviş Mehmet Paşa veya Bıyıklı Koca Derviş Mehmet Paşa,, IV. Mehmed saltanatı döneminde 21 Mart 1653 - 28 Kasım 1654 tarihleri arasında bir yıl yedi ay sekiz gün sadrazamlık yapmış bir Çerkes asıllı Osmanlı devlet adamıdır. Öncesinde iki kez, 1649-1650 ve 1652-1653 dönemlerinde, kaptan-ı deryalık yapmıştır.

Abaza Hasan Paşa On yedinci yüzyılın ortalarında Osmanlı eyalet valisi ve celali isyancısıydı. Osmanlı hükûmetine karşı iki isyan başlattı; bunların ikincisi ve en büyüğü, Sadrazam Köprülü Mehmed Paşa'yı görevden almaya yönelik başarısız girişimin ardından 16 Şubat 1659'da Halep'te suikastla sonuçlandı.

Sofu Mehmet Paşa veya Mevlevi Mehmed Paşa, Osmanlı Padişahı I. İbrahim'in saltanatının son döneminde ve IV. Mehmed saltanatında 7 Ağustos 1648-21 Mayıs 1649 tarihleri arasında dokuz ay on beş gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı. 18 Ağustos 1648'de İstanbul'da liderliğini yaptığı isyanda Sultan İbrahim'in boğdurulması emrini vermiştir.

İbşir Mustafa Paşa IV. Mehmed saltanatında 28 Ekim 1654 - 11 Mayıs 1655 tarihleri arasında altı ay on dört gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Sarı Kenan Paşa , vezirlik ve kaptan-ı deryalık görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Fazlı Paşa ya da Damat Fazlullah Fazlı Paşa (?-1658); beylerbeyi ve Kaptan-ı deryalık görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

Firari Kara Mustafa Paşa ya da Halıcı Damadı Mustafa Paşa, Osmanlı devlet adamı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.