İçeriğe atla

Bothrops asper

Bothrops asper
Korunma durumu

Asgari endişe altında (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Squamata
Familya:Viperidae
Alt familya:Crotalinae
Cins:Bothrops
Tür: B. asper
İkili adlandırma
Bothrops asper
(Garman, 1884)

Bothrops asper Orta Amerika'da ve Güney Amerika'nın kuzeyinde bulunan zehirli bir Yeni Dünya engereği türüdür.[1] B. asper iki metreden daha fazla uzunluğa ulaşabilir, oldukça hızlıdır, çok kolay heyecanlanır ve son derece zehirlidir. Bu yılanlar düşük rakımlı bölgelerde çoğunlukla insanların yaşadığı yerlerde geniş ölçüde yayılmışlardır ve yaşadığı bölgelerdeki yılan ısırığı vakalarının temel sorumlusudur.[2] Isırıktan sonra hayatta kalanların büyük çoğunluğu da nekroz sonucu organ kaybına maruz kalır. Türün şu ana kadar herhangi bir alttürü tanımlanmamıştır.[3]

Özellikleri

Panama'daki bir B. asper.

Bu tür en seksüel dimorfik yılanlar arasındadır. Her iki cins de doğduklarında aynı boyuttadırlar ancak 7 ve 12 ay sonrasında dişiler erkeklerden daha hızlı bir şekilde büyümeye başlarlar. Dişiler ortalama 1.85 m uzunluğa erişirlerken erkekler asla 1.95 m uzunluğa ulaşamazlar. Doğrulanmış en uzun dişi 2.5 m uzunluğundadır. Dişilerin vücutları daha kalındır ve büyükleri 6 kg ağırlığa ulaşabilirler; daha ağır olanları da rapor edilmiştir. Bu yüzden dişileri en ağır zehirli yılanlar arasındadır. Dişilerin kafa boyutunun gövde boyutuna oranı erkeklere göre 2 ile 3 kat daha fazladır, ayrıca dişleri de orantısal olarak daha büyüktür (genellikle 2.5 cm).[4]

Bothrops asperin renk deseni ok yılanı (B. atrox) ile benzerlik gösterir. Kahverenginin çeşitli tonlarında çizgileri ve baklava biçimli desenleri bulunur. Kafanın alt kısmı soluk sarı renklidir. Yeni doğan yılanların rengi daha parlaktır ve erkeklerin kuyruklarının ucu sarı renklidir.

Zehir

Ekvador'da Bothrops asperin ısırdığı 11 yaşındaki bir çocuğun iki hafta sonraki hali. Bu zaman zarfında çocuğa sadece antibiyotik tedavisi uygulanmış

Bu tür bulunduğu yerdeki yılan ısırıklarının önemli bir kısmının sorumlusudur. Crotalus durissus ile birlikte Yucatán, Meksika'daki yılan ısırıklarının sorumluluğunda baş sırada yer alır. Kosta Rika'nın en tehlikeli yılanı olarak kabul edilir. Yılan bu ülkedeki yılan ısırıklarının 46%'sına ve hastaneye kaldırılma vakalarının %30'una sebep olmuştur. 1947'den önce ısırık sonrası ölüm oranı %7 civarındaydı ancak bu tarihten sonra bu oran neredeyse % 0'a kadar geriledi (Bolaños, 1984). Kolombiya'nın Antioquia ve Chocó eyaletlerindeki ısırıkların nedeni 50-70% oranında bothrops asperdir. Bu ısırıklarda sekel oranı %6 ve ölüm oranı %5'tir (Otero et al., 1992). Ayrıca yılan Venezuela'nın Lara eyaletindeki zehirlenmelerin ve ısırık sonucu ölümlerin % 78'inin sorumlusudur (Dao-L., 1971). Isırılma vakaları yılanın insan habitatını paylaşmasıdır ve gerçekte ısırıkların çoğu kapalı mekanlarda gerçekleşir (Sasa & Vázquez, 2003). Tanınmış herpetologist Douglas March bu türün ısırığı sonucu öldü.[5]

Bu tür sinirli, hızlı hareket edebilir ve çeviktir. Ayrıca B. atrox'tan daha telaşlı ve öngürülemezdir ve saldırganlığı ile ilgili bir şöhreti vardır. Yılanın büyük boyutları ve kafasını kaldırma alışkanlığı diz yukarısından ısırıklarla sonuçlanabilir.

Isırık sonrası semptomları acı, yaradan çıkan akıntı, 36 saate kadar devam eden yerel şişlik, ısırık yerindeki kabartılar, uyuşukluk, baş ağrısı, burun ve diş etlerinde kanamalar, gastrointestinal kanama, hemoptiz, hematüri, hipotansiyon, bulantı, dalaktaki duyarlılık ve bilinç kaybıdır. Müdahale edilmeyen durumlarda sıklıkla nekroz meydana gelir ve ısırığın meydana geldiği organın kesilmesi gerekebilir. 12 ölümcül olayda sebep, septisemi (5), beyin kanaması (3), hiperkalemi ve asidoz ile meydana gelen böbrek yetmezliği (2) ve kanama sonucu şok (1) şeklindedir.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ McDiarmid RW, Campbell JA, Touré T. 1999. Snake Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference, vol. 1. Herpetologists' League. 511 pp. ISBN 1-893777-00-6 (series). ISBN 1-893777-01-4 (volume).
  2. ^ Campbell JA, Lamar WW. 2004. The Venomous Reptiles of the Western Hemisphere. Comstock Publishing Associates, Ithaca and London. 870 pp. 1500 plates. ISBN 0-8014-4141-2.
  3. ^ Bothrops asper. ITIS - Integrated Taxonomic Information System. (Erişim tarihi: 6 Kasım 2006)
  4. ^ Captive care of B. asper 30 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at VenomousReptiles.org 9 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Accessed 6 November 2006.
  5. ^ Warrell DA. 2004. Snakebites in Central and South America: Epidemiology, Clinical Features, and Clinical Management. In Campbell JA, Lamar WW. 2004. The Venomous Reptiles of the Western Hemisphere. Comstock Publishing Associates, Ithaca and London. 870 pp. 1500 plates. ISBN 0-8014-4141-2.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kral kobra</span>

Kral kobra, dünyanın en uzun zehirli yılanı.Uzunluğu ortalama 3.5-4 metreye gelebilir ancak 5.5-6 metreye gelenler olmuştur. Ağırlığı da 9 kilograma kadar çıkabilir. Bu tür Güneydoğu Asya'dan Hindistan'a kadar çok geniş bir yaşam alanına sahiptir. Ayrıca doğada farklı renk ve desenlerde Kral Kobralar vardır. Örneğin Tayland'daki Kral Kobralar zeytin yeşili bir renge sahipken, Çin'dekiler daha koyu renge ve altın sarısı desenlere sahiptir. Kral kobranın cins ismi olan Ophiophagus "yılan yiyici" anlamına gelir. Bu yılanların diyetinde diğer yılanlar da bulunur. Özellikle pitonlar, sıçan yılanları ve hatta kendi türünün daha küçük üyeleri başta gelir. bulunduğu bölgedeki diğer yılanları yer. Kral kobra, gerçek bir kobra değildir. İlk keşfedildiği zaman öyle sanılmış ancak sonrasında ayrı bir aileye özgü bir yılan olarak kabul edilmiştir. Ayrıca dişi bireyler yumurtlamadan önce, tıpkı kuşlar gibi etraftaki nesneleri kullanıp yuva hazırlar. Bunu yapan tek yılandır. Dişiler yuva başında 80-90 gün nöbet tutar ve zamanı gelince oradan ayrılırlar. Kral kobralar Hinduizmde yok oluşun ve yeniden oluşumun tanrısı Shiva'nın habercisi olarak görülür. Bu yılanlar 15-20 yıl civarı yaşayabilir. Esaret altında bu süre daha fazla olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Gabon engereği</span>

Gabon engereği (Bitis gabonica), Sahraaltı Afrikası'nın yağmur ormanlarında ve savanalarında yaşayan zehirli bir engerek türü. Gabon, Bitis'lerin en büyük üyesidir ve bütün engerekler arasında en ağır olanıdır, ayrıca zehirli yılan türleri arasında en büyük dişleri olan ve en fazla zehir zerk edebilen yılandır.

<span class="mw-page-title-main">Su mokaseni</span>

Su mokaseni, Birleşik Devletler'in doğusunda bulunan zehirli bir Yeni Dünya engereği türüdür. Acı veren ve potansiyel olarak ölümcül bir ısırığa sahip büyük bir yılandır. Bu tür dünyanın tek yarı sucul engereğidir. Genellikle su yakınlarında dingin, sığ göllerde ve akarsularda bulunur. Birçok yılan türü gibi yüzebilir, zaman zaman körfez ve haliçlere girer ve bariyer adalar ile anakara arasında yüzer. Tehdit hissettiğinde olduğu yerde davetsiz misafire doğru ağzını açıp içteki beyaz yüzeyi açığa çıkarır. Yaygın isimlerinin çoğu yılanın bu özelliğini işaret eder.

<span class="mw-page-title-main">Çıngıraklı yılanlar</span>

Çıngıraklı yılanlar (Crotalinae), engerekgillerin Asya ve Amerika'da bulunan bir alt familyasıdır. Bu alt familya, başın her iki tarafında, burun deliği ve göz arasında bulunan çukur şeklindeki ısı sensörü organlarının varlığı ile ayrılırlar. Çıngıraklı yılanlar tanımlanmış 18 cinsi ve 150 türü bulunur. Bunlardan 7 cins ve 54 türü Eski Dünya'da, 11 cins ve 97 tür Yeni Dünya'dadır. Bunlar ayrıca Amerika kıtasında bulunan tek engerek alt familyasıdır. Bu alt familyanın tip cinsi Crotalustur, bunun tip türü C. horridustur.

Isırıklar, hayvanların ya da insanların neden olduğu dişlerle yaralanma biçimidir. Komplikasyonlar ortaya çıkmaması için bu tür yaralara gerekli tıbbi müdahale yapılmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yılan ısırığı</span> Yılan Isırığı ve etkileri

Yılan ısırığı veya yılan sokması, yılanın dişleri ile sebep olduğu yaralanmadır. Yılanlar çoğu zaman avlarını ısırırlar, ancak sık görülmese de, genellikle savunma amaçlı olarak insanları ısırdıkları da olur. Çoğu yılan zehirsizdir ve avlarını genellikle zehir kullanmadan boğarak öldürürler. Bununla birlikte zehirli yılanlar -Antarktika haricinde- her kıtada bulunur.

<i>Crotalus scutulatus</i> Crotalinae ailesinden zehirli bir yılan türü

Crotalus scutulatus ABD'nin güneybatı ve Meksika'nın orta bölgelerinde bulunan, Crotalinae ailesinden zehirli bir yılan türüdür. Güçlü nörotoksik zehiri ile bilinen yılanın burada anlatılan aday ile birlikte toplam iki alttürü bulunmaktadır.

<i>Crotalus mitchellii</i>

Crotalus mitchellii Güneybatı ABD ve Meksika'nın kuzey kesimlerinde bulunan zehirli bir çukur engerek türüdür. Yılan, çıngıraklı yılan zehiri ile de uğraşan tıp doktoru Silas Weir Mitchell'in (1829-1914) onuruna bu şekilde isimlendirildi. Crotalus mitchellii'nin buradaki aday ile birlikte tanımlanan beş alttürü bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Filistin engereği</span>

Filistin engereği, Filistin, Lübnan, Suriye, Ürdün ve Türkiye'de bulunan çok zehirli bir engerek türü. Yaşadığı bölgedeki yılan ısırıklarının en büyük sorumlusudur. Tanımlanmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şişen engerek</span> zehirli bir engerek türü

Şişen engerek zehirli bir engerek türüdür. Arabistan'ın batısından Fas'a kadar, Sahra Çölü ve yağmur ormanları dışında bütün Afrika'daki savanalarda ve çayırlarda bulunur. Geniş yaşama alanı, yaygın bulunuşu, büyüklüğü, güçlü zehiri ve ısırma isteği ile diğer bütün Afrika yılanlarının sebep olduğundan daha fazla ölümden sorumludur. Türün biri aday olmak üzere tanımlanmış iki alt türü bulunmaktadır.

<i>Crotalus durissus</i>

Crotalus durissus Güney Amerika'da bulunan zehirli bir çukur engerek türüdür. Cinsinin en geniş dağılım alanına sahip üyesi olan bu tür bulunduğu bölgelerde ciddi bir tıbbi problem oluşturur. Burada anlatılan aday ile birlikte toplam sekiz alt türü tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Crotalus atrox</span>

Batı elmas sırtlı çıngıraklı yılanı veya baklava sırtlı ABD ve Meksika'da bulunan bir çukur engerek türüdür. Meksika'nın kuzeyinde yılan ısırığı sonucu meydana gelen ölümlerin birinci ve ABD'de doğulu elmas sırtlının ardından ikinci sorumlusudur. Şimdiye kadar tanınmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Crotalus adamanteus</span> ABDnin güneydoğusunda bulunan zehirli bir çukur engerek türü

Doğu elmas sırtlı çıngıraklı yılanı ABD'nin güneydoğusunda bulunan zehirli bir çukur engerek türüdür. Amerika kıtasında bulunan en ağır ve en büyük zehirli yılandır. Tanınmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır.

<i>Agkistrodon contortrix</i>

Agkistrodon contortrix, Bakır kafalı çıngıraklı yılan veya mokasen yılanı, Kuzey Amerika'da bulunan bir Agkistrodon türüdür.

<i>Bothrops</i>

Bothrops, Crotalinae altfamilyasına bağlı bir hayvan cinsidir. Orta ve Güney Amerika'da dağılım gösteren zehirli yılanlardandır. Cins adı Yunanca bothros (çukur) ve ops sözcüklerinden türetilmiştir. Bu cinsin üyeleri Amerika kıtalarında yaşayan diğer herhangi bir zehirli yılandan daha çok insan ölümünden sorumludur.

<i>Bothrops atrox</i> Engerek türü yılanların bir cinsi

Bothrops atrox Andlar'ın doğusunda Güney Amerika'nın kuzey kesimlerindeki tropik alçak bölgelerinde bulunan bir çukur engerek türüdür. Tanımlanmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır. Bu tür çok tehlikelidir ve başka herhangi bir Amerikan sürüngeninden daha fazla insan ölümünden sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Yılan zehri</span> zehir

Yılan zehri, belli yılan türlerinin modifiye olmuş tükürük bezlerinde ürettiği salyadır. Zootoksin salgılayan salgı bezi, diğer omurgalılarda bulunan parotis bezinin değişikliğe uğramış halidir ve genellikle başın her iki yanında, gözlerin arkasında ve aşağısında yer alır. Bu zehrin, kılcal borular yoluyla oluklu veya borumsu dişlerden dışarı çıkıncaya kadar saklandığı alveolu sağlar. Yılan zehri birçok farklı enzim ve protein içerir. Bu proteinlerden çoğu insanlar için zararsızdır ancak bazıları toksindir.

<span class="mw-page-title-main">Yılan ısırığı epidemiyolojisi</span>

Çoğu yılan ısırığı zehirli olmayan yılanlardan kaynaklanır. Dünyada kabaca 3000 yılan türü bulunur, bunların sadece %15 kadarının insanlar için tehlikeli olduğu kabul edilir. Yılanlar Antarktika dışında bütün kıtalarda bulunur. En çeşitli ve yaygın bulunan yılan ailesi, yaklaşık 700 türü zehirli olan kırbaç yılanlarıdır (Colubridae). Bu yılanların çoğu insanlar için tehlike oluşturabilecek kadar zehir üretemez, ancak familyanın en az beş cinsi insan ölümlerine sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tzotziller</span> Etnik grup

Tzotziller (Tzotzilce Sotz'leb «yarasa halkı»; İspanyolca los tzotziles/tsotsiles, Meksika'nın Chiapas eyaletinin Zinacantán, San Juan Chamula, San Andrés Larráinzar, Chenalhó, Pantelhó, Huitiupán, Chalchihuitán, El Bosque, Simojovel, Iztapa, Bochil, Soyalhó, Huixtán, San Lucas, Acala, San Cristóbal de las Casas, Venustiano Carranza ve Amatán belediyelerinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Darevski engereği</span>

Darevski engereği veya bilimsel adıyla Vipera darevskii, küçük bir zehirli engerek türüdür. Türkiye'nin Artvin ve Ardahan illeri ve Kuzeybatı Ermenistan'da görüldüğü rapor edilmiştir. Ayrıca muhtemelen Güney Gürcistan'da da yaşamaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.