Bosna-Hersek Federasyonu Ordusu

Bosna-Hersek Federasyonu Ordusu
Boşnakça: Vojska Federacije Bosne i Hercegovine
Bosna-Hersek Federasyonu Ordusu'nun Damgası
Kuruluş	1995
Dağılması	1 Aralık 2005
Ülke	Bosna-Hersek
Bağlılık	Bosna-Hersek Federasyonu
Karargâh	Saraybosna, Bosna-Hersek
Savaşları	Bosna Savaşı
Komutanlar
Komutanlar	Krešimir Zubak (1994–1997) Vladimir Šoljić (1997–1997) Ejup Ganić (1997–1999) Ivo Andrić-Lužanski (1999–2000) Ejup Ganić (2000–2001) Ivo Andrić-Lužanski (2001–2001) Karlo Filipović (2001–2002) Safet Halilović (2002–2003) Niko Lozančić (2003–2005)

Bosna Hersek Federasyonu Ordusu, Bosna-Hersek Federasyonu'nun 1995 Dayton Anlaşması'ndan sonra kurulan ordusuydu. Hırvat-Boşnak Savaşı sırasında birbiriyle çatışan iki birleşik birimden oluşuyordu: Boşnak Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusu (ARBiH) ve Hırvat Hırvat Savunma Konseyi (HVO). 2005 senesinde Bosna-Hersek Savunma Bakanlığı tarafından yönetilen Bosna-Hersek Silahlı Kuvvetleri'ne entegre edilmiştir.

Teçhizat

Piyade Tüfeği

Tüfek	Tip	Versiyonlar	Notlar
M-16 A1/A2	Saldırı tüfeği	A1 ve A2	ABD tarafından bağışlanmıştır
AR-15	Saldırı tüfeği	AR-15	Bosna-Hersek Federasyonu tarafından satın alındı
Zastava M70	Saldırı tüfeği	AB
AK 47	Saldırı tüfeği	S varyantı
HK 33	Saldırı tüfeği	A3	Türkiye tarafından 1997 yılında bağışlanmıştır.

Ana muharebe tankı

Ana muharebe tankı	Tip	Versiyonlar	Hizmette	Notlar
M60 Patton A3	Ana savaş tankı	A3/A3TTS	45 ^[1]
AMX-30 B2	Ana savaş tankı	B2S, S ve B2 arasında hibrit	36 ^[1]	BAE'den
T-55	Ana savaş tankı	T-55	10 ^[1]	Mısır'dan

Uçak

Uçak	Tip	Versiyonlar	Hizmette ^[2]
UH-1H	Yardımcı helikopter	UH-1H	15
Lola Utva 75	İrtibat		11
Mil Mi-8	Yardımcı helikopter		22

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ ^a ^b ^c "Transfers of major conventional weapons:Armored Vehicles". Stockholm International Peace Research Institute. 26 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2012.
^ "World Military Aircraft Inventory", Aerospace Source Book 2007, Aviation Week & Space Technology, January 15, 2007.

İlgili Araştırma Makaleleri

Bosna-Hersek, kısa haliyle B&H, resmî adıyla Bosna ve Hersek, Balkanlar'da 51.197 km² yüz ölçümlü bir ülke. Kuzey, batı ve güneyden Hırvatistan; doğudan Sırbistan ve güneydoğusunda Karadağ ile çevrili olup Adriyatik Denizi'ne Neum şehrinin olduğu yerde yalnızca 20 km'lik limansız bir kıyısı bulunmaktadır. Ülkenin coğrafyası merkez ve güneyde dağlık, kuzeybatıda tepelik, kuzeydoğuda düzlük bir karakter sergiler. Başkent ve en büyük şehir olan Saraybosna, birçok yüksek dağla çevrelenmiştir. Ülkenin çoğunluğunu kaplayan Bosna bölgesinde karasal iklim görülür, bu bölgede yazları sıcak, kışları kar yağışlı ve soğuktur. Ülkenin güney kıyılarındaki daha küçük Hersek bölgesinde ise tipik Akdeniz iklimi görülür. Bosna-Hersek doğal kaynaklar açısından da zengin bir görünüm arz eder.

Bosna Savaşı, 1992 ile 1995 yılları arasında Bosna-Hersek'te meydana gelen uluslararası bir silahlı çatışmaydı. Savaşın, genellikle daha önceki bir dizi şiddet olayını takiben 6 Nisan 1992'de başladığı kabul edilir. Savaş, 14 Aralık 1995'te Dayton Anlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi. Ana savaşan taraflar, sırasıyla Hırvatistan ve Sırbistan tarafından yönetilen ve sağlanan proto-devletler olan Bosna-Hersek Cumhuriyeti, Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti ve Sırp Cumhuriyeti güçleriydi.

Bosna-Hersek Federasyonu (Federacija Bosne i Hercegovine, Федерација Босне и Херцеговине,

Franjo Tuđman, Hırvat politikacı ve tarihçi. Ülkenin Yugoslavya'dan bağımsızlığını kazanmasının ardından Hırvatistan'ın ilk cumhurbaşkanı oldu ve 1990'dan 1999'daki ölümüne kadar cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Mayıs 1990 ile Temmuz 1990 arası Hırvatistan Sosyalist Cumhuriyeti'nin dokuzuncu ve son başkanlığını yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Dayton Anlaşması</span> 1995te Bosna Savaşını sona erdiren barış antlaşması

Bosna Hersek'te Barış için Genel Çerçeve Anlaşması, bilinen adıyla Dayton Anlaşması veya Dayton Anlaşmaları ABD'nin Ohio eyaletindeki Dayton kenti yakınlarındaki Wright-Patterson Hava Kuvvetleri Üssü'nde 21 Kasım 1995 tarihinde anlaşmaya varılan ve 14 Aralık 1995 tarihinde Paris'te Bosna-Hersek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Slobodan Milošević ve Hırvatistan Cumhurbaşkanı Franjo Tuđman tarafından resmen imzalanan barış anlaşmasıdır. Bu anlaşmalar, çok daha büyük Yugoslav Savaşları'nın bir parçası olan ve üç buçuk yıl süren Bosna Savaşı'na son verdi.

Bosna-Hersek Federasyonu'nun kantonları, Bosna-Hersek Federasyonu'nu oluşturan ikinci düzey idari birimlerdir.

Sırp Cumhuriyeti, Bosna-Hersek'in iki entitesinden biri, diğeri ise Bosna-Hersek Federasyonu'dur. Ülkenin kuzeyinde ve doğusunda yer almaktadır. En büyük şehri ve idari merkezi, Vrbas nehri üzerinde yer alan Banja Luka'dır.

Fırtına Harekâtı Hırvatistan ordusunun, Atif Dudaković komutasındaki Bosna-Hersek 5. kolordusu ve NATO ile işbirliği içinde, Hırvatistan'ın Krajina bölgesi Sırplarına karşı 4 Ağustos 1995'te giriştiği askerî harekât. Çok kısa bir süre devam eden harekât sonucu 250.000 kadar Krajina Sırpı yerinden edildi. Hırvatlar bu olayı her yıl 5 Ağustos tarihinde kurtuluş savaşının zaferi olarak kutluyor. Sırbistan hükûmeti ve etnik Sırplar ise Krajina Sırp Cumhuriyeti'nin ortadan kaldırılmasını 1941-1945'teki Sırp zulmüne benzetiyor.

Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti, Bosna-Hersek'te tanınmayan bir jeopolitik varlık ve yarı devletti. 18 Kasım 1991'de Hersek-Bosna Hırvat Topluluğu adı altında Bosna-Hersek topraklarında siyasi, kültürel, ekonomik ve bölgesel bir bütün olarak ilan edilmiş ve 14 Ağustos 1996'da lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Boşnak-Hırvat Savaşı</span>

Boşnak-Hırvat Savaşı, 19-23 Ekim 1992'de Novi Travnik'te, Vitez'de ve Prozor'da Boşnak-Hırvat gerginliğiyle başlayan savaş. 1993 Ocak-Nisan aylarında Gornji Vakuf-Travnik-Vitez-Zenica-Kiseljak bölgelerinde Boşnak-Hırvat çatışmaları şiddetlendi. 9 Kasım 1993'te Hırvat Savunma Konseyi'ne bağlı tankın açtığı topçu ateşi sonucu Mostar Köprüsü yıkılmıştır.

Bosna-Hersek Cumhuriyeti, Güneydoğu Avrupa'da 1992'den 1995'e kadar var olan bir devletti. Modern Bosna-Hersek devletinin doğrudan yasal selefidir.

Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. Sosyalist cumhuriyetin adı 1963 yılına kadar “Bosna-Hersek Halk Cumhuriyeti” olmuştur. Bugünkü bağımsız Bosna-Hersek devletinin öncülüdür.

Sırp Cumhuriyeti Ordusu, kendi kendini Sırp ayrılıkçı cumhuriyeti ilan eden Sırp Cumhuriyeti'nin (SC) ordusuydu. 1992'den 1995'e kadar Bosna Savaşı sırasında aktif olarak, Bosna-Hersek'i oluşturan iki taraftan biri olan SC'nin silahlı kuvvetleri olarak varlığını sürdürdü ve 2005 yılında Bosna-Hersek Silahlı Kuvvetleri'ne entegre edildi. VRS kuvvetleri, Koridor 92 Operasyonu, Vrbas '92 Operasyonu, Bura Operasyonu ve Örümcek Operasyonu dahil olmak üzere bir dizi harekâta katıldı; Saraybosna kuşatması'na ve Srebrenica Katliamı'na da karıştılar.

Brčko İlçesi, Bosna-Hersek'in kuzeydoğusunda yer alan ve kendi kendini yöneten özel bir idari birimdir. İlçenin merkezi Brčko'dur. Dayton Antlaşması ile iki entitenin sınırları dışına bırakılarak özerk bir yönetim kurulan bölgedir. Bosna-Hersek Federasyonu ile Sırp Cumhuriyeti'nden farklı olarak, özel bölge Brčko'nun bayrağı ve amblemi yoktur. Dayton Anayasasının modeli üç etnik grubu iki ayrı devletçiğe ve özel bölge Brčko'ya ayırmıştır. Özel bölge Brčko de jure olarak devletçik olmasa da, de facto olarak yeni bir devletçik olarak ortaya çıkmıştır.

Bosna-Hersek'in idari bölümleri, Boşnak ve Hırvatların oluşturduğu Bosna-Hersek Federasyonu ile Sırpların oluştuduğu Sırp Cumhuriyeti olmak üzere iki entite ile bir özerk yönetim bölgesi olan Brçko ilçesinden oluşmaktadır.

Klivaç veya Köluyc, Bosna-Hersek'ın Bosna-Hersek Federasyonu'na bağlı Una-Sana Kantonu'nda bulunan bir kasaba ve belediyedir. Belediye, ülkenin Kuzey Batı kesiminde Sana Nehri kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 358 km² olan belediyenin nüfusu 2013 yılı itibarıyla 18,714'tür.

Bosna Hersek Cumhuriyeti Ordusu ya da ARBiH (Boşnakça: Armija Republike Bosne i Hercegovine) Bosna Hersek Cumhuriyeti'nin ordusudur. Ordu 15 Nisan 1992 tarihinde kurulmuştur. Bosna Savaşı'nda Bosna Hersek Cumhuriyeti'nin temsilcisi olarak savaştı. Bosna Savaşı'nın bitmesiyle birlikte ARBiH, Bosna-Hersek Federasyonu Ordusu'na dönüştürüldükten sonra Bosna-Hersek Silahlı Kuvvetleri tarafından feshedildi.

Atıf Dudaković Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusunda görev yapmış emekli bir Bosnalı generaldir. Bosna Savaşı sırasında Dudakoviç, 5.Kolordu'nun ve 1991'den 1995'e kadar kuşatılan Bihać yerleşim bölgesinin komutanıydı. Savaştan sonra Bosna-Hersek Federasyonu Ordusu'nun generali oldu. 2018 yılında savaş suçlarıyla suçlandı.

Hırvat Savunma Konseyi, 1991 ve 1996 yılları arasında Bosna-Hersek'te var olan ve tanınmayan bir devlet olan Hırvat Hersek-Bosna Cumhuriyeti'nin resmi askeri oluşumuydu. HVO, Bosna-Hersek'teki Hırvatlar'ın ana askerî gücüydü.

Washington Anlaşması, Bosna-Hersek Cumhuriyeti ile Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti arasında 18 Mart 1994 tarihinde Washington, DC'de imzalanan bir ateşkes anlaşmasıdır. Anlaşma Bosna Başbakanı Haris Silajdžić, Hırvatistan Dışişleri Bakanı Mate Granić ve Hersek-Bosna Cumhurbaşkanı Krešimir Zubak tarafından imzalanmıştır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.