Bosna-Hersek Federasyonu'nun kantonları

Bosna-Hersek Federasyonu'nun kantonları (Boşnakça ve Hırvatça: kanton, kantoni (çoğul); Sırpça: кантон, кантони (çoğul)), Bosna-Hersek Federasyonu'nu oluşturan ikinci düzey idari birimlerdir.

Bosna-Hersek Federasyonu'nun kantonları, Boşnak-Hırvat Washington Anlaşması temelinde 12 Haziran 1996 tarihinde Federal Yönetim yasası ile kuruldu. Her kantonun bir başbakanın başkanlığında yönetilen kendi hükûmeti bulunmaktadır. Başbakanın kendi kabinesi bulunmaktadır ve görevlerinde çeşitli kanton bakanlıkları, kurumları ve kanton hizmetleri tarafından desteklenmektedir. Kantonlardan beşi (Una-Sana, Tuzla, Zenica-Doboj, Bosna-Podrinje ve Saraybosna) Boşnak çoğunluklu, üçü (Posavina, Batı Hersek ve 10 Kantonu) Hırvat çoğunluklu iken ikisi ise (Orta Bosna ve Hersek-Neretva) etnik olarak karışıktır, yani her iki etnik grubun da çoğunluğu yoktur ve siyasi çıkarlarının korunması için özel yasal prosedürler uygulanmaktadır. Kantonlar idari olarak belediyelere ayrılmaktadır.

Hırvatçada ilçe anlamına gelen županija terimi anayasaya aykırı olsa da yine de Bosnalı Hırvat yetkililer tarafından ve kanton anayasalarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Federasyon Anayasası'nın Hırvatça versiyonu ise anayasal kanton terimini kullanmaktadır.

Liste

Adı	Merkez	Boşnakça	Hırvatça	Yüzölçümü¹	Nüfus²	Yoğunluk³	Kısaltma
Una-Sana	Bihaç	Unsko-sanski kanton	Unsko-sanska županija	4.125,0	299.343	69,8	USK/USŽ
Posavina	Orašje	Posavski kanton	Županija Posavska	324,6	48.089	124,8	ŽP/PK
Tuzla	Tuzla	Tuzlanski kanton	Tuzlanska županija	2.649,0	477.278	187,9	TK/TŽ
Zenica-Doboj	Zenica	Zeničko-dobojski kanton	Zeničko-dobojska županija	3.334,3	385.067	119,9	ZDK/ZDŽ
Bosna-Podrinje	Gorajde	Bosansko-podrinjski kanton Goražde	Bosansko-podrinjska županija Goražde	504,6	25.336	65,8	BPK/BPŽ
Merkez Bosna	Travnik	Srednjobosanski kanton	Županija Središnja Bosna	3.189,0	273.149	80,2	SBK/ŽSB
Hersek-Neretva	Mostar	Hercegovačko-neretvanski kanton	Hercegovačko-neretvanska županija	4.401,0	236.278	51,5	HNŽ/HNK
Batı Hersek	Siroki Brijeg	Zapadnohercegovački kanton	Županija Zapadnohercegovačka	1.362,2	97.893	60,1	ŽZH/ZHK
Saraybosna	Saraybosna	Kanton Sarajevo	Sarajevska županija	1.276,9	438.443	329,9	KS/SŽ
10	Livno	Kanton 10	Hercegbosanska županija	4.934,9	90.727	16,5	HBŽ/K10

Notlar: ¹ km²; ² 2013 yılı itibarıyla; ³ /km²

Olası yeniden yapılanma

Federasyonun yeniden düzenlenmesi için kanton sayısının azaltılması, eyalet düzeyinde yeni federal birimler kurulmasından kantonlar ile Federasyon arasında yetki değişimine kadar bir dizi öneri bulunmaktadır.^[1] Bununla birlikte, bu soru federal anayasanın değiştirilmesini zorunlu olarak içereceği için, özellikle Boşnak ve Hırvat siyasi partileri arasında yüksek düzeyde bir siyasi anlaşma gerektirir. Bir anayasa yasasının kabul edilmesi için, Temsilciler Meclisi'ndeki Boşnak ve Hırvat delegelerin çoğunluğu dahil olmak üzere, Federal parlamentonun her iki meclisindeki temsilcilerin ve delegelerin çoğunluğunun desteğini alması gerekmektedir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

^ Osmović, M. (19 Nisan 2012). "Sprema se ukidanje pet županija!". Dnevni list (Hırvatça). 15 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2021.

Bosna-Hersek Federasyonu'nun kantonları
10 Batı Hersek Bosna-Podrinje Hersek-Neretva Merkez Bosna Posavina Saraybosna Tuzla Una-Sana Zenica-Doboj

İlgili Araştırma Makaleleri

Bosna-Hersek, kısa haliyle B&H, resmî adıyla Bosna ve Hersek, Balkanlar'da 51.197 km² yüz ölçümlü bir ülke. Kuzey, batı ve güneyden Hırvatistan; doğudan Sırbistan ve güneydoğusunda Karadağ ile çevrili olup Adriyatik Denizi'ne Neum şehrinin olduğu yerde yalnızca 20 km'lik limansız bir kıyısı bulunmaktadır. Ülkenin coğrafyası merkez ve güneyde dağlık, kuzeybatıda tepelik, kuzeydoğuda düzlük bir karakter sergiler. Başkent ve en büyük şehir olan Saraybosna, birçok yüksek dağla çevrelenmiştir. Ülkenin çoğunluğunu kaplayan Bosna bölgesinde karasal iklim görülür, bu bölgede yazları sıcak, kışları kar yağışlı ve soğuktur. Ülkenin güney kıyılarındaki daha küçük Hersek bölgesinde ise tipik Akdeniz iklimi görülür. Bosna-Hersek doğal kaynaklar açısından da zengin bir görünüm arz eder.

Kanton; bir ülkenin, idari ya da sınırsal alt birimlerinden her birine verilen addır. Örneğin bu bir coğrafi bölge ya da bir eyalet olabilir. Kelimenin etimolojik kökeni "ülke birimi" anlamına gelen Latince canto kelimesidir. Kantonal yapı aşağıdaki ülkelerde bulunur:

İsviçre kantonları, İsviçre Konfederasyonu'nu oluşturan her bir eyalettir.
Bosna-Hersek kantonları, Bosna-Hersek Federasyonu'nu oluşturan alt birimlerdir.
Fransa kantonları, Fransa departmanlarının idari alt birimleridir.
Lüksemburg'un kantonları, Lüksemburg bölgelerinin idari alt birimleridir.
Kosta Rika kantonları, Kosta Rika bölgelerinin alt birimleridir.
Ekvador kantonları, Ekvador bölgelerinin alt birimleridir.
Kanada kantonları (township), Kanada topraklarının 10 mil²lik kadastro ayrımlarıdır. Québec ve Ontario'da terim idari alt birimleri belirtmek için de kullanılır.
Belçika kantonları, adli ve seçim kantonları olmak üzere 2 çeşittir. Yerel yönetimlerdeki adli işlerde ve seçimlerde kolaylık sağlamak amacıyla yapılmış ayrımlardır.
Kanton, Çin'in eyalet ve kenti Guangdong'un Türkiye Türkçesindeki kullanımıdır.

Bosna Savaşı, 1992 ile 1995 yılları arasında Bosna-Hersek'te meydana gelen uluslararası bir silahlı çatışmaydı. Savaşın, genellikle daha önceki bir dizi şiddet olayını takiben 6 Nisan 1992'de başladığı kabul edilir. Savaş, 14 Aralık 1995'te Dayton Anlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi. Ana savaşan taraflar, sırasıyla Hırvatistan ve Sırbistan tarafından yönetilen ve sağlanan proto-devletler olan Bosna-Hersek Cumhuriyeti, Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti ve Sırp Cumhuriyeti güçleriydi.

<span class="mw-page-title-main">Hersek</span> Bosna Hersekin eyaleti

Hersek, merkezinde kabaca Mostar şehri olan Adriyatik Denizi'ne bir çıkış koridoruna sahip Dinar Alpleri'ndeki tarihsel ve coğrafi bölge, günümüzde Bosna-Hersek'in güney bölümünü oluşturmaktadır. Hersek'in yüzölçümü 9.948 km²'dir. Hersek ile Bosna arasında belirgin bir sınır yoktur. Hersek'in bittiği yerden Bosna'nın başlaması hakkında birçok düşünce vardır.

Bosna-Hersek Federasyonu (Federacija Bosne i Hercegovine, Федерација Босне и Херцеговине,

<span class="mw-page-title-main">Dayton Anlaşması</span> 1995te Bosna Savaşını sona erdiren barış antlaşması

Bosna Hersek'te Barış için Genel Çerçeve Anlaşması, bilinen adıyla Dayton Anlaşması veya Dayton Anlaşmaları ABD'nin Ohio eyaletindeki Dayton kenti yakınlarındaki Wright-Patterson Hava Kuvvetleri Üssü'nde 21 Kasım 1995 tarihinde anlaşmaya varılan ve 14 Aralık 1995 tarihinde Paris'te Bosna-Hersek Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Slobodan Milošević ve Hırvatistan Cumhurbaşkanı Franjo Tuđman tarafından resmen imzalanan barış anlaşmasıdır. Bu anlaşmalar, çok daha büyük Yugoslav Savaşları'nın bir parçası olan ve üç buçuk yıl süren Bosna Savaşı'na son verdi.

<span class="mw-page-title-main">Neum</span>

Neum, Bosna-Hersek'in denize kıyısı olan tek şehridir. Buradaki yaklaşık 21 kilometrelik kıyı şeridi ülkenin Adriyatik Denizi'ine tek çıkış noktasıdır. Bosna-Hersek Federasyonu'na aittir. Kıyı şeridi 24.5 km olup, 2009 itibarıyla, belediye (Opcina) nüfusu 4.605'tir ve Neum'un merkezi nüfusu 4.268'dir. Dayton Barış Antlaşması sırasında, Hırvatistan'ın almak için yoğun çaba sarf ettiği Neum, Alija Izetbegović'in yoğun ısrarı ve direnmesi sonucu Bosna-Hersek sınırlarında kalmıştır.

Merkez Bosna Kantonu Bosna-Hersek Federasyonu'nun 10 kantonundan biridir. Boşnak-Hırvat karışık kantondur. Yani her iki etnisiteye de ait sayılır. Başkenti Travnik'tir.

Bugoyna-Akhisar, Bosna-Hersek'in Bosna-Hersek Federasyonu'na bağlı Merkez Bosna Kantonu'nda bir şehir. Saraybosna'nın 80 km kuzeybatısındadır. Nüfusu 61.000 kadardır. İçinden Vrbas nehri geçer.

Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti, Bosna-Hersek'te tanınmayan bir jeopolitik varlık ve yarı devletti. 18 Kasım 1991'de Hersek-Bosna Hırvat Topluluğu adı altında Bosna-Hersek topraklarında siyasi, kültürel, ekonomik ve bölgesel bir bütün olarak ilan edilmiş ve 14 Ağustos 1996'da lağvedilmiştir.

Bakir Izetbegović, Bakir İzzetbegoviç Boşnak siyasetçi. Bosna-Hersek Kurucu Cumhurbaşkanı Alija Izetbegovic'in oğludur. Demokratik Eylem Partisi (SDA) Başkanı. 2010-2018 yılları arasında Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı Boşnak Üyesi olarak görev yaptı. Bu süre içerisinde 2012, 2014, 2016 ve 2018 yıllarında olmak üzere dört kez Bosna-Hersek Cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

Bosna-Hersek Cumhuriyeti, Güneydoğu Avrupa'da 1992'den 1995'e kadar var olan bir devletti. Modern Bosna-Hersek devletinin doğrudan yasal selefidir.

Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. Sosyalist cumhuriyetin adı 1963 yılına kadar “Bosna-Hersek Halk Cumhuriyeti” olmuştur. Bugünkü bağımsız Bosna-Hersek devletinin öncülüdür.

Brčko İlçesi, Bosna-Hersek'in kuzeydoğusunda yer alan ve kendi kendini yöneten özel bir idari birimdir. İlçenin merkezi Brčko'dur. Dayton Antlaşması ile iki entitenin sınırları dışına bırakılarak özerk bir yönetim kurulan bölgedir. Bosna-Hersek Federasyonu ile Sırp Cumhuriyeti'nden farklı olarak, özel bölge Brčko'nun bayrağı ve amblemi yoktur. Dayton Anayasasının modeli üç etnik grubu iki ayrı devletçiğe ve özel bölge Brčko'ya ayırmıştır. Özel bölge Brčko de jure olarak devletçik olmasa da, de facto olarak yeni bir devletçik olarak ortaya çıkmıştır.

Bosna-Hersek'in idari bölümleri, Boşnak ve Hırvatların oluşturduğu Bosna-Hersek Federasyonu ile Sırpların oluştuduğu Sırp Cumhuriyeti olmak üzere iki entite ile bir özerk yönetim bölgesi olan Brçko ilçesinden oluşmaktadır.

Bosna-Hersek'in belediyeleri, Bosna-Hersek'in en küçük idari bölümleridir.

<span class="mw-page-title-main">Tomislavgrad</span>

Tomislavgrad, Bosna-Hersek'ın Bosna-Hersek Federasyonu'na bağlı Hersek-Bosna Kantonu'nda bulunan bir kasaba ve belediyedir.

'Bosna-Hersek Parlamenterler Meclisi, Bosna-Hersek'in çift meclisli yasama organıdır. İki meclisten oluşur. 1995 yılında imzalanan Dayton Anlaşması ile kurulmuştur.

Temsilciler Meclisi dört yıllığına orantılı temsil ile seçilen 42 üyeye sahiptir.
Halklar Meclisi özerk bölgelerin meclisleri tarafından atanan 15 üyeye sahiptir: Sırp Cumhuriyeti Ulusal Meclisi tarafından seçilen 5 üye, 5 üye - Bosna-Hersek Federasyonu Halklar Meclisi Boşnak Kulübü tarafından ve 5 üye - Bosna-Hersek Federasyonu Halklar Meclisi Hırvat Kulübü tarafından.

'Bosna-Hersek Halklar Meclisi, Bosna-Hersek Parlamenterler Meclisi'nin Temsilciler Meclisi ile birlikte görev yapan iki meclisinden biridir. 14 Aralık 1995 tarihinde kabul edilen Dayton Anlaşması'nın imzalanmasıyla kurulmuş olan meclis, entite meclislerince seçilmektedir.

Bosna-Hersek Bakanlar Konseyi Başkanı Bosna-Hersek hükûmetinin başkanıdır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.