Bosna-Hersek Cumhuriyeti Bölgesel Savunma Kuvvetleri

Bosna-Hersek Cumhuriyeti Bölgesel Savunma Kuvvetleri

Etkin	1990–8 Nisan 1992 (Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusu'na dönüştürüldü.)
Ülke	Bosna-Hersek
Tipi	Paramiliter Kuruluş
Büyüklük	Yaklaşık 80.000 kişi
Karargâh	Saraybosna, Bosna-Hersek Cumhuriyeti
Savaşları	Yugoslav Savaşları Bosna Savaşı

Bosna-Hersek Cumhuriyeti Bölgesel Savunma Kuvvetleri (Teritorijalna odbrana Bosne i Hercegovine (TO BiH)), daha sonralarında Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusu'na dönüşecek olan TOBİH, Bosna Savaşı'nın başlarında Bosna-Hersek'in ilk resmi silahlı kuvvetleriydi.

Tarihi

Teritorijalna odbrana (TO), eski Yugoslav Ordusu'nun yerel yedek savunma kuvvetlerinin adıydı.TO, eski Yugoslavya'da JNA'dan (Yugoslavya Halk Ordusu) ayrı olarak organize ve komuta edilmişti. TO, sivil vatan muhafızlarıydı kabaca paramiliter ya da reserv askeri kuvvetlerdi. Bölgesel Savunma'nın bölgelerinde TO yerel halkın yardımı ile seferberlikten sorumluydu.

Bosna'da TORBİH

Sefer Halilović tarafından kurulan Vatanseverler İttifakı'nın silahlı kuvvetlerinden ayrı olarak TO, Bosna-Hersek Cumhuriyeti'nin resmi ordusuydu. TO, 1991'den Nisan 1992'ye kadar Vatanseverler İttifakı'nın bütün birliklerini ve askeri oluşumlarını içine aldı ve 1992'nin Mayıs sonunda Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusu'na dönüştü.

Örgütlenmesi

TO, her biri 12 ilçeyi kontrol eden (toplamda 73 bölge, 36 bölge katılmayı reddetti.) 7 bölge içinde örgütlenmişti. (iki bölge TORBİH'e katılmayı reddetti.) 15 Nisan 1992'de bütün Vatansever İttifakı birlikleri TORBİH'e katıldı.

Nisan 1992'nin sonunda Bölgesel Savunma Kuvvetleri 4 bölge içinde;(Bihać, Sarajevo, Tuzla ve Zenica) içinde iki taktiksel grup, katılan Vatanseverler İttifakı birlikleri ve yeni kurulan tugaylar ile yeniden düzenlendi. Saraybosna Bölgesel Savunması ise genel komutanlığa dönüştürüldü.

20 Mayıs 1992'de TORBİH, Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusu olarak yeniden adlandırıldı.

TORBiH Komutanlığı

Nisan 1992 – Mayıs 1992

TORBiH Merkez Komutanlığı, Saraybosna

Albay Hasan Efendić (TORBiH Komutanı)
Albay Stjepan Šiber (Genelkurmay Başkanı)
Albay Jovan Divjak (Yardımcı Genelkurmay Başkanı)

TORBiH Birlikleri

Mart 1991 – Mart 1992

Bosna etrafındaki bütün bağımsız müfrezeler TORBİH kontrolü altına girdi.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

Bosna-Hersek, kısa haliyle B&H, resmî adıyla Bosna ve Hersek, Balkanlar'da 51.197 km² yüz ölçümlü bir ülke. Kuzey, batı ve güneyden Hırvatistan; doğudan Sırbistan ve güneydoğusunda Karadağ ile çevrili olup Adriyatik Denizi'ne Neum şehrinin olduğu yerde yalnızca 20 km'lik limansız bir kıyısı bulunmaktadır. Ülkenin coğrafyası merkez ve güneyde dağlık, kuzeybatıda tepelik, kuzeydoğuda düzlük bir karakter sergiler. Başkent ve en büyük şehir olan Saraybosna, birçok yüksek dağla çevrelenmiştir. Ülkenin çoğunluğunu kaplayan Bosna bölgesinde karasal iklim görülür, bu bölgede yazları sıcak, kışları kar yağışlı ve soğuktur. Ülkenin güney kıyılarındaki daha küçük Hersek bölgesinde ise tipik Akdeniz iklimi görülür. Bosna-Hersek doğal kaynaklar açısından da zengin bir görünüm arz eder.

Bosna Savaşı, 1992 ile 1995 yılları arasında Bosna-Hersek'te meydana gelen uluslararası bir silahlı çatışmaydı. Savaşın, genellikle daha önceki bir dizi şiddet olayını takiben 6 Nisan 1992'de başladığı kabul edilir. Savaş, 14 Aralık 1995'te Dayton Anlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi. Ana savaşan taraflar, sırasıyla Hırvatistan ve Sırbistan tarafından yönetilen ve sağlanan proto-devletler olan Bosna-Hersek Cumhuriyeti, Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti ve Sırp Cumhuriyeti güçleriydi.

Željko Komšić, Bosnalı Hırvat siyasetçi.

Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Balkanlar’da yer alan, iki cumhuriyetten oluşan ve 1992-2003 yıllarında yaşamış olan bir devlettir. Ülke iç savaşta parçalanan Yugoslavya SFC'nin sınırları değişen devamı sayılabilir. 2003'te devletin resmi adı değişti ve Sırbistan-Karadağ adı alındı. Devletin bulunmuş olduğu alanda bugün Sırbistan, Karadağ ve Kosova^{tanınma süreci} bulunur.

Rasim Deliç. Boşnak asker. Yugoslav ordusunda dağılma öncesi görev yaptıktan sonra, parçalanma sırasında 8 Haziran 1993'te Bosna Ordusu'nun başına geçti. Sırplara karşı Saraybosna, Tuzla ve daha pek çok şehri savundu, başarı kazandı. Rütbeyi resmi olarak alamasa da fahri mareşal olarak bilinir.

Yugoslavya’nın dağılması, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin Josip Broz Tito'nun ölümünden sonra artan etnik çekişmeler, ekonomik bunalım ve Doğu Avrupa'daki değişiklikler nedeniyle 1980'lerin sonlarından 2000'li yıllara kadar yaklaşık 20 yıl süren kanlı bir süreç sonunda yedi ayrı egemen ülkeye bölünmesidir.

Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti, Bosna-Hersek'te tanınmayan bir jeopolitik varlık ve yarı devletti. 18 Kasım 1991'de Hersek-Bosna Hırvat Topluluğu adı altında Bosna-Hersek topraklarında siyasi, kültürel, ekonomik ve bölgesel bir bütün olarak ilan edilmiş ve 14 Ağustos 1996'da lağvedilmiştir.

Yugoslav Halk Ordusu, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin ve 1945'ten 1992'ye kadar olan öncüllerinin ordusuydu.

Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. Sosyalist cumhuriyetin adı 1963 yılına kadar “Bosna-Hersek Halk Cumhuriyeti” olmuştur. Bugünkü bağımsız Bosna-Hersek devletinin öncülüdür.

Bosna-Hersek Silahlı Kuvvetleri, Bosna-Hersek'i dışarıdan gelebilecek tehlikelere karşı korumakla görevli Boşnak ve Hırvat ve Sırplardan oluşan silahlı kuvvetlerdir. Bosnalı Sırplar, 1992-2006 yılları arası ayrı bir ordu olan Republika Srpska Ordusu'nda görev yapmıştır.

Kazakistan Silahlı Kuvvetleri, Kazakistan'ı karadan, havadan ve denizden gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevli olan askerî kuvvet. Kazakistan Kara Kuvvetleri, Kazakistan Hava Kuvvetleri, Kazakistan Hava Savunma Kuvvetleri, Kazakistan Deniz Kuvvetleri ve Kazakistan Cumhuriyet Muhafızları'ndan askeri birliklerden oluşmaktadır.

Sırp Cumhuriyeti Ordusu, kendi kendini Sırp ayrılıkçı cumhuriyeti ilan eden Sırp Cumhuriyeti'nin (SC) ordusuydu. 1992'den 1995'e kadar Bosna Savaşı sırasında aktif olarak, Bosna-Hersek'i oluşturan iki taraftan biri olan SC'nin silahlı kuvvetleri olarak varlığını sürdürdü ve 2005 yılında Bosna-Hersek Silahlı Kuvvetleri'ne entegre edildi. VRS kuvvetleri, Koridor 92 Operasyonu, Vrbas '92 Operasyonu, Bura Operasyonu ve Örümcek Operasyonu dahil olmak üzere bir dizi harekâta katıldı; Saraybosna kuşatması'na ve Srebrenica Katliamı'na da karıştılar.

Bölgesel Savunma Kuvvetleri, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin bölgesel savunma kuvvetleri idi. 1969 yılında Josip Broz Tito tarafından Çekoslovakya krizinin ardından ulusal savunmayı güçlendirmek amacıyla kurulmuştur. Yugoslavya'nın kurucu cumhuriyetlerinin her biri kendi bölgesel savunma oluşumlarına sahipken, tüm federasyonun düzenli ordusu aynı zamanda kendi yedek kuvvetlerine de sahip Yugoslav Halk Ordusu (JNA) idi.

Bosna-Hersek-Türkiye ilişkileri, Bosna-Hersek ile Türkiye arasındaki karşılıklı ilişkileri ifade eder. Bosna-Hersek bir güneydoğu Avrupa ülkesi iken, Türkiye İstanbul çevresindeki Balkan yarımadasında küçük bir Avrupa kesimi olan bir Küçük Asya ülkesidir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 29 Ağustos 1992'de başladı. Bosna-Hersek'in Ankara ve İzmir'de iki elçilik misyonu ve İstanbul'da bir konsolosluk misyonu varken, Türkiye'nin Saraybosna’da bir elçilik ve Mostar’da bir konsolosluk misyonu var.

Saraybosna Kuşatması, Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'nın önce Yugoslav Halk Ordusu sonra Sırp Cumhuriyeti Ordusu tarafından 5 Nisan 1992'den 29 Şubat 1996'ya kadar 1.425 gün boyunca kuşatma altında tutulması olayıdır. Modern savaş tarihinin en uzun kuşatmasıdır. Kuşatma, Stalingrad Muharebesi'nden üç kat, Leningrad Kuşatması'ndan ise bir buçuk yıl fazla sürmüştür.

Jovan Divjak (Sırpça ;Јован Дивјак, Bosna Savaşı sırasında 1994 yılına kadar Bosna ordusunun ana kurmay Komutan Yardımcısı olarak görev yapan bir Bosnalı ordu generaliydi.

Bosna Hersek Cumhuriyeti Ordusu ya da ARBiH (Boşnakça: Armija Republike Bosne i Hercegovine) Bosna Hersek Cumhuriyeti'nin ordusudur. Ordu 15 Nisan 1992 tarihinde kurulmuştur. Bosna Savaşı'nda Bosna Hersek Cumhuriyeti'nin temsilcisi olarak savaştı. Bosna Savaşı'nın bitmesiyle birlikte ARBiH, Bosna-Hersek Federasyonu Ordusu'na dönüştürüldükten sonra Bosna-Hersek Silahlı Kuvvetleri tarafından feshedildi.

Vatanseverler Ligi Bosna-Hersek Cumhuriyeti Bölgesel Savunma Kuvvetleri'nin (TORBiH) ilk paramiliter birimiydi.

Hırvat Savunma Konseyi, 1991 ve 1996 yılları arasında Bosna-Hersek'te var olan ve tanınmayan bir devlet olan Hırvat Hersek-Bosna Cumhuriyeti'nin resmi askeri oluşumuydu. HVO, Bosna-Hersek'teki Hırvatlar'ın ana askerî gücüydü.

<span class="mw-page-title-main">Batı Bosna Özerk Bölgesi Halk Savunması</span>

Batı Bosna Özerk Bölgesi Halk Savunması Yugoslav Savaşları'ndan birisi olan Bosna Savaşı'nda (1992-1995) savaşan Fikret Abdić tarafından kurulan ve yönetilen bir paramiliter birimdi. Batı Bosna Özerk Bölgesi'nin (APZB) fiilî ordusu olarak görev yapmıştır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.