İçeriğe atla

Bosna-Hersek-Sırbistan ilişkileri

Bosna-Hersek–Sırbistan ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Bosna-Hersek ve Sırbistan

Bosna-Hersek
Sırbistan

Bosna-Hersek-Sırbistan ilişkileri, Bosna-Hersek ile Sırbistan arasındaki dış ilişkilerdir. Günümüz ülkelerinin her ikisi de Yugoslavya'nın kurucu ülkeleriydi. Her iki ülkedeki nüfusun çoğunluğu standart Sırp-Hırvatça'nın çeşitlerinden birini konuşuyor ve Sırbistan, Bosna-Hersek'teki en büyük yatırımcılardan biridir.

Bosna-Hersek'in Belgrad'da bir büyükelçiliği var. Sırbistan'ın Saraybosna'da büyükelçiliği ve Banja Luka, Mostar, Trebinye ve Drvar'da bir başkonsoloslukları bulunuyor. Her iki ülke de Avrupa Konseyi, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ve Orta Avrupa Serbest Ticaret Anlaşması'nın tam üyesidir. Sırbistan, Avrupa Birliği üyeliğine resmi bir aday devlettir ve Bosna, Avrupa Birliği tarafından potansiyel aday ülke olarak kabul edilmektedir.

Tarihi

Ayrıca bakınız: Sırbistan-Sırp Cumhuriyeti ilişkileri

Resmi işbirliğinin başlangıcı Bosna Savaşı'na kadar izlenebilir; savaşta Sırp Cumhuriyeti Sırbistan'dan destek aldı.[1] Dayton Antlaşması'nda, Sırbistan Cumhurbaşkanı Slobodan Milošević, Radovan Karadžić'in yokluğu nedeniyle Bosnalı Sırpların çıkarlarını temsil etti. Antlaşma, Bosna-Hersek'teki kuruluşların komşu ülkelerle Bosna-Hersek'in egemenliği ve toprak bütünlüğü ile uyumlu özel paralel ilişkiler kurma hakkını sağladı. Özel Paralel İlişkiler Anlaşması 28 Şubat 1997'de imzalanmış ve 15 Aralık 2010'da uygulanmıştır.[2]

8 Temmuz 2015'te Rusya, Srebrenitsa Katliamı'nı soykırım olarak kınayacak olan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararını veto etti. Sırp Cumhuriyeti ve Sırbistan tarafından yapılan lobinin sonucu olan vetoyu, Sırbistan Cumhurbaşkanı Tomislav Nikolić, Rusya'nın "tüm Sırp ulusunu soykırım olarak karalama girişimini engellediğini" ve gerçek, dürüst bir dost olduğunu kanıtladığını belirterek övdü.[3] Bosna hükûmeti tarafından yıllık Srebrenitsa Soykırım Anıtı'na davet edilen Sırbistan Başbakanı Aleksandar Vučić, saygısını göstermek için 11 Temmuz 2015'te Srebrenitsa'ya seyahat etmeyi kabul etti. Kalabalıktaki bir grup tarafından taş, şişe ve diğer nesnelerle saldırıya uğradı ve olay yerinden kaçmak zorunda kaldı.[4]

Şubat 2021'de Sırbistan 5.000 aşıyı Bosna-Hersek'e bağışladı.[5]

Coğrafya

Saraybosna'daki Sırbistan Büyükelçiliği.
Mostar'daki Sırbistan Konsolosluğu.

İki ülke batı Balkanlar ve Güneydoğu Avrupa'da yer almaktadır. Kısmen Drina boyunca 357 km'lik kara sınırını paylaşırlar.

Ekonomi

Mayıs 1994 - Aralık 2013 tarihlerini kapsayan verilere göre Sırbistan, Bosna-Hersek'teki ikinci en büyük yatırımcıdır.

Kültür

Sırplar ve Boşnaklar, etnolinguistik olarak Güney Slav halklarına aittir. Sırbistan ve Bosna Hersek'te nüfusun çoğunluğu Sırp-Hırvatça konuşuyor. Standart çeşitlerinden biri olan Sırpça, her iki ülkede de resmidir. Bosna-Hersek'teki diğer Sırp-Hırvatça resmi türleri olan Boşnakça ve Hırvatça, Sırbistan'ın azınlık dilleri olarak kabul edilmektedir.

Demografi

Bosna-Hersek'teki Sırplar

Ayrıca bakınız: Bosna-Hersek Sırpları

Sırplar, Boşnaklar ve Hırvatlar ile birlikte Bosna-Hersek'in üç kurucu halkından biridir. 2013 nüfus sayımına göre Sırplar 1.086.733 (%30.78) kişi ile ikinci en büyük etnik gruptur. Topluluk, Bosna-Hersek'i oluşturan iki entiteden biri olan Sırp Cumhuriyeti'nde (970.857;%82,95) yoğunlaşmış durumda.

Sırbistan'daki Boşnaklar

Ayrıca bakınız: Sırbistan Boşnakları

Boşnaklar, Sırbistan'ın tanınmış bir azınlığıdır. 2011 nüfus sayımına göre 145.278 (%2.02) kişi ile dördüncü en büyük etnik gruptur. Topluluk, güneybatı Sırbistan'daki Sandžak bölgesinde yoğunlaşmıştır. Boşnaklar ağırlıklı olarak Sünni Müslüman inancına sahiptir.

Ayrıca bakınız

  • Bosna-Hersek'in Avrupa Birliği üyeliği süreci
  • Sırbistan'ın Avrupa Birliği üyeliği süreci

Kaynakça

  1. ^ Judah (2009). The Serbs. Yale University Press. ss. 222-224. ISBN 978-0-300-15826-7. 
  2. ^ "Archived copy". 15 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2011. 
  3. ^ "Russia blocks U.N. condemnation of Srebrenica as a genocide". Reuters. 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Serbia's president condemns 'savage' attack on PM at Srebrenica". The Guardian. 11 Temmuz 2015. 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 
  5. ^ Војводине, Јавна медијска установа ЈМУ Радио-телевизија. "ФБИХ прихватила Вучићеву понуду - 5.000 вакцина". ЈМУ Радио-телевизија Војводине. 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek</span> Balkanlarda bir ülke

Bosna-Hersek, kısa haliyle B&H, resmî adıyla Bosna ve Hersek, Balkanlar'da 51.197 km² yüz ölçümlü bir ülke. Kuzey, batı ve güneyden Hırvatistan; doğudan Sırbistan ve güneydoğusunda Karadağ ile çevrili olup Adriyatik Denizi'ne Neum şehrinin olduğu yerde yalnızca 20 km'lik limansız bir kıyısı bulunmaktadır. Ülkenin coğrafyası merkez ve güneyde dağlık, kuzeybatıda tepelik, kuzeydoğuda düzlük bir karakter sergiler. Başkent ve en büyük şehir olan Saraybosna, birçok yüksek dağla çevrelenmiştir. Ülkenin çoğunluğunu kaplayan Bosna bölgesinde karasal iklim görülür, bu bölgede yazları sıcak, kışları kar yağışlı ve soğuktur. Ülkenin güney kıyılarındaki daha küçük Hersek bölgesinde ise tipik Akdeniz iklimi görülür. Bosna-Hersek doğal kaynaklar açısından da zengin bir görünüm arz eder.

<span class="mw-page-title-main">Boşnakça</span>

Boşnakça, Boşnaklar tarafından kullanılan Sırp-Hırvatçanın standartlaştırılmış bir çeşidi. Boşnakça, resmiyette Bosna Hersek'in ana dili kabul edilen üç dilden birisidir, diğer iki dil ise Hırvatça ve Sırpçadır. Ayrıca Sırbistan, Karadağ, Kuzey Makedonya ve Kosova'da da azınlıkça bilinen bir dildir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna Savaşı</span> Bosna Hersekte 3 yıl sürmüş askeri bir çatışma

Bosna Savaşı, 1992 ile 1995 yılları arasında Bosna-Hersek'te meydana gelen uluslararası bir silahlı çatışmaydı. Savaşın, genellikle daha önceki bir dizi şiddet olayını takiben 6 Nisan 1992'de başladığı kabul edilir. Savaş, 14 Aralık 1995'te Dayton Anlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi. Ana savaşan taraflar, sırasıyla Hırvatistan ve Sırbistan tarafından yönetilen ve sağlanan proto-devletler olan Bosna-Hersek Cumhuriyeti, Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti ve Sırp Cumhuriyeti güçleriydi.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan</span> Güneydoğu Avrupa ve kısmen Orta Avrupada yer alan ülke

Sırbistan, resmî adıyla Sırbistan Cumhuriyeti (

<span class="mw-page-title-main">Sırp-Hırvatça</span>

Sırp-Hırvatça, Sırbistan, Hırvatistan, Bosna Hersek ve Karadağ'da konuşulan bir bir Güney Slav dilidir. Sırp-Hırvatça karşılıklı anlaşabilir dört standart çeşite sahip bir çok merkezli dildir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna Soykırımı</span> Soykırım

Bosna Soykırımı ya da Boşnak Soykırımı, 1992-1995 yılları arasında Bosna Savaşı sırasında özellikle Sırplar tarafından Boşnaklara karşı Bosna-Hersek Cumhuriyeti topraklarında yapılmış bir soykırımdır. Terim, hukuksal bir kavram olarak daha çok Srebrenitsa ve Jepa katliamları için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ratko Mladić</span> Bosnalı Sırp general

Ratko Mladić Bosnalı Sırp General. Bosna Savaşı sırasında Bosna Sırp Ordusu'nun Başkomutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Srebrenitsa</span> Bosna-Hersekte kent

Srebrenitsa, Bosna-Hersek'in doğusunda, Sırp Cumhuriyeti'nin içinde bulunan, Bosna-Hersek ile Sırbistan'ın sınırındaki kenttir. Ayrıca burada, Bosna Savaşı sırasında birçok Boşnak, Sırplarca kıyımdan geçirildiğinden, Srebrenitsa Katliamı adını bu yerleşim biriminden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek tarihi</span> Bosna-Hersek ülkesinin tarihi

Bosna-Hersek tarihi Bosna-Hersek'in tarih öncesi zamanlardan günümüze uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya'nın dağılması</span>

Yugoslavya’nın dağılması, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin Josip Broz Tito'nun ölümünden sonra artan etnik çekişmeler, ekonomik bunalım ve Doğu Avrupa'daki değişiklikler nedeniyle 1980'lerin sonlarından 2000'li yıllara kadar yaklaşık 20 yıl süren kanlı bir süreç sonunda yedi ayrı egemen ülkeye bölünmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Potočari</span> Bosna-Hersekte köy

Potočari, Bosna-Hersek'in güneyinde, Sırp Cumhuriyeti'nde Srebrenitsa'nın 6 km kuzey batısında bulunan bir köydür. Köy, Drina'nın vâdîsindeki Donji Potočari ve daha Batı'daki Gornji Potočari bölümlerinden oluşur. 1991 verilerine göre şehrin nüfusu 4.338'di ve bu nüfusun % 93'ünü Boşnaklar, geri kalan kısmını çoğunluğu Sırp olan yedi millî azınlık oluştururdu. Ayrıca Srebrenitsa Soykırım Anıtı da buradadır.

<span class="mw-page-title-main">Srebrenitsa ve Jepa'nın düşmesi</span> Bosna Savaşında bir kuşatma

Srebrenica'nın düşmesi, 1991-1995 Yugoslavya İç Savaşı 'nın en dramatik olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Srebrenitsa Soykırımı</span> Sırpların Müslüman Bosnalılara uyguladığı soykırım veya Hırvat Soykırımı

Srebrenitsa Soykırımı, 1991–1995 Yugoslavya İç Savaşı'nda Sırp Cumhuriyeti Ordusu'nun Srebrenitsa'ya karşı giriştiği harekât esnasında Temmuz 1995'te yaşanan ve en az 8.372 Müslüman Boşnak erkek ve çocuğun Bosna–Hersek'in Srebrenitsa kasabası ve çevresinde, Ratko Mladić komutasındaki ağır silahlarla donatılmış Sırp ordusu tarafından sistematik olarak öldürülmesidir. Katliamda bir kısım kadın ve küçük yaşta çocuğun da öldürüldüğü, belgelerle kanıtlanmıştır. Kırıma, Sırp Cumhuriyeti Ordusu'nun yanı sıra "Akrepler" olarak tanınan Sırbistan özel güvenlik güçleri de katılmıştır. Birleşmiş Milletler, Srebrenitsa'yı güvenli bölge ilan etmiş olmasına karşın 400 silahlı Hollanda barış gücü askerinin varlığı katliamı önleyememiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Cumhuriyeti</span> Balkan Cumhuriyeti

Bosna-Hersek Cumhuriyeti, Güneydoğu Avrupa'da 1992'den 1995'e kadar var olan bir devletti. Modern Bosna-Hersek devletinin doğrudan yasal selefidir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslav Savaşları</span> Eski Yugoslavya topraklarında meydana gelen bir dizi savaş ve etnik çatışmalar

Yugoslav Savaşları, 1991'den 2001'e kadar Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nde meydana gelen bir dizi ayrı ama birbiriyle ilişkili etnik çatışmalar, bağımsızlık savaşları ve isyanlardı. 1991, daha önce Yugoslavya'yı oluşturan cumhuriyetler olarak bilinen altı tarafla eşleşen altı bağımsız ülkeye ayrıldı: Slovenya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Karadağ, Sırbistan ve Kuzey Makedonya. Yugoslavya'yı oluşturan cumhuriyetler, yeni ülkelerdeki etnik azınlıklar arasında savaşları körükleyen çözülmemiş gerilimler nedeniyle bağımsızlıklarını ilan ettiler. Çatışmaların çoğu, yeni devletlerin tam uluslararası tanınmasını içeren barış anlaşmalarıyla sona ermiş olsa da, çok sayıda ölüme ve bölgede ciddi ekonomik hasara neden oldu.

Sırp Cumhuriyeti Ordusu, kendi kendini Sırp ayrılıkçı cumhuriyeti ilan eden Sırp Cumhuriyeti'nin (SC) ordusuydu. 1992'den 1995'e kadar Bosna Savaşı sırasında aktif olarak, Bosna-Hersek'i oluşturan iki taraftan biri olan SC'nin silahlı kuvvetleri olarak varlığını sürdürdü ve 2005 yılında Bosna-Hersek Silahlı Kuvvetleri'ne entegre edildi. VRS kuvvetleri, Koridor 92 Operasyonu, Vrbas '92 Operasyonu, Bura Operasyonu ve Örümcek Operasyonu dahil olmak üzere bir dizi harekâta katıldı; Saraybosna kuşatması'na ve Srebrenica Katliamı'na da karıştılar.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek-Türkiye ilişkileri</span> Bosna Hersek ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki siyasi ilişkiler

Bosna-Hersek-Türkiye ilişkileri, Bosna-Hersek ile Türkiye arasındaki karşılıklı ilişkileri ifade eder. Bosna-Hersek bir güneydoğu Avrupa ülkesi iken, Türkiye İstanbul çevresindeki Balkan yarımadasında küçük bir Avrupa kesimi olan bir Küçük Asya ülkesidir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 29 Ağustos 1992'de başladı. Bosna-Hersek'in Ankara ve İzmir'de iki elçilik misyonu ve İstanbul'da bir konsolosluk misyonu varken, Türkiye'nin Saraybosna’da bir elçilik ve Mostar’da bir konsolosluk misyonu var.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Boşnakları</span>

Sırbistan Boşnakları 2011 nüfus sayımına göre 145,278 kişiyle veya nüfusun %2,02'siyle Sırbistan'da Sırplar, Macarlar ve Çingenelerden sonra dördüncü en büyük etnik gruptur. Güneybatı Sırbistan'da yoğunlaşmışlardır ve kültür merkezleri Yeni Pazar'dır.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan-Sırbistan ilişkileri</span>

Hırvatistan-Sırbistan ilişkileri, Hırvatistan ile Sırbistan arasındaki dış ilişkilerdir. İki ülke, Hırvatistan Kurtuluş Savaşı'nın sona ermesinin ardından 9 Eylül 1996'da diplomatik ilişkiler kurdu.

2016 yılında Bosna-Hersek'te yaşanan olaylar aşağıdadır:


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.