İçeriğe atla

Boru hattı taşımacılığı

Makale serilerinden
Kamu altyapısı
Varlıklar
Kavramlar
Sorunlar ve fikirler
Çalışma alanları
Örnekler
Altyapı
Alaska Boru hattı 'nın geliştirilmiş bir bölümü

Boru hattı taşımacılığı malı borular yardımı ile nakletme işidir. Genellikle sıvı ve gaz maddeler taşınır fakat pnömatik borularda kapsüllere konulan katı maddeler hava basıncı kullanılarak da taşıma yapılır.

Gazların ve sıvıların yanı sıra bazı kararlı kimyasal malzemeler de boru hattı yardımı ile nakledilebilir. Bu yüzden kanalizasyon, sulu çimento, su ve hatta bira boru hatları mevcuttur; fakat bunlar arasında tartışılmaz en önemli taşıma petrol ve doğal gazın taşınmasıdır. Sık sık bu boru hatları, "boru hattı denetleme aletleri" ile kontrol edilir ve temizlenir.

Petrol ve Doğalgaz Boru Hatları

Boru hatları taşımacılığına 19. yüzyılın sonlarına Vladimir Shukhov ve Branobel (Nobel Kardeşler) şirketi öncülük etmiştir, büyük miktarda petrol ve doğalgazı başka bir bölgeye nakletmekteki en ekonomik yoldur. Demir yollarıyla mukayese edildiğinde gönderilen miktar başına daha az masraf ve daha yüksek kapasiteli nakliyedir. Boru hatları deniz altına da inşa edilebilir, her iki yöntemde ekonomik ve teknik yönden çok fazla dikkat gerektirir, çoğunlukla petrol denizlerde tanker gemileriyle taşınır.

Petrol boru hatları iç çapı 30–120 cm (12-47 inç) olan çelik veya plastik borulardan yapılır. Mümkün olan yerlerde boru hattı toprak üstünde inşa edilir. Şehirleşmenin arttığı, hassas çevrelerde veya çevre için potansiyel tehlike görülen bölgelerde boru hatları yerin 1 metre (3 feet) altına döşenir. Petrol'ün hareketi sağlamak için boru hatları ile birlikte pompa istasyonları inşa edilir, genellikle akış hızı yaklaşık 1–6 m/sn'dir. Çoklu kullanım için yapılan boru hatlarında nakil işlemi iki veya daha çok farklı ürünü aynı hattan art arda gönderilerek yapılır. Genellikle bu tip boru hatlarında ürünler arasında fiziksel bir ayırıcı kullanılmaz. Ürünlerin art arda gönderilmesinden dolayı bir miktar karışık ürün ortaya çıkar. Bu karışık ürün boru hattından çıkarılır ve diğer ürünlere karıştırmamak için farklı bir yerde depolanır.

Ham petrol belli miktarlarda balmumu veya parafin içerir ve soğuk iklimlerde balmumu boru hattı içerisinde artış gösterebilir. Bu balmumu birikimi periyodik olarak hat boyunca "boru hattı denetleme aletleri" yardımı ile temizlenir.

Boru Hatlarında Meydana Gelen Kazalar

Boru hatlarında doğal gaz ve petrol gibi yanıcı veya patlayıcı materyal taşırken bazı güvenlik sorunları ortaya çıkabilir.

  • 4 Haziran 1989 - Ufa, Rusya yakınındaki LPG boru hattındaki gaz sızıntısı iki trenin çarpışması sonucu çıkan kıvılcımlar nedeniyle patladı. 645'ten fazla insanın öldüğü belirtildi.
  • 17 Ekim 1998 - Nijerya'nın Niger Delta'sında bulunan Jesse şehrinde petrol boru hattı patlaması sonucu 1200 kişi öldü.
  • 10 Haziran 1999 - Bellingham, Washington boru hattı kırıldı ve 277,200 galon benzin Whatcom Creek çevresine saçıldı. Benzin tutuştu ve patlama sonucu ikisi çocuk üç kişi öldü.
  • 19 Ağustos 2000 - Carlsbad yakınlarında doğal gaz borusunun kırılması sonucu yangın çıktı, New Mexico'da meydana gelen bu patlama ve yangın sonucunda aynı aileden 12 kişi öldü. Patlamanın sebebi boru hattının iç tarafının şiddetli korozyona uğraması oldu anlaşıldı.
  • 30 Temmuz 2004 - Belçika'nın küçük bir şehri olan Ath (Brüksel'in otuz km güney-batısı) yakınlarındaki Ghislenghien'da ana doğal gaz boru hattı patladı, en az 23 kişi öldü ve 122 kişi yaralandı.[1][2]
  • 12 Mayıs 2006 - Lagos, Nijerya dışlarında petrol boru hattındaki kırılma sonucu 200'den fazla insan ölmüştür.

Bazı petrol/gaz boru hatları

Ana madde: Petrol boru hatları listesi
  • Alaska Doğal Gaz Boru Hattı (planlandı)
  • Bakü Tiflis Ceyhan Petrol Boru Hattı
  • Mavi Akım Boru Hattı
  • Druzhba Boru Hattı
  • Doğu Sibirya – Pasifik Okyanusu Petrol Boru Hattı (planlandı)
  • İran-Pakistan-Hindistan gaz Boru Hattı (planlandı)
  • İran-Ermenistan Doğal Gaz Boru Hattı
  • Lakehead Boru Hattı
  • Langeled Boru Hattı
  • Minnesota Boru Hattı
  • Nabucco Boru Hattı (planned)
  • Nord Stream (Kuzey Avrupa Gaz Boru Hattı)
  • Odessa-Brody Boru Hattı
  • Peninsula Gaz Boru Hattı
  • Güney Kafkas Boru Hattı
  • Trans-Afganistan Boru Hattı (planlandı)
  • Trans-Alaska Boru Hattı Sistemi
  • Trans-Hazar Gaz Boru Hattı (planlandı)
  • Trans-İsrail Boru Hattı
  • Trans-Karayip Boru Hattı (planlandı)
  • Batı-Doğu Gaz Boru Hattı
  • Urengoy–Pomari–Ujgorod boru hattı

Bazı petrol/gaz boru hattı şirketleri

  • Alyeska Pipeline Service Company
  • Mackenzie Valley Pipeline Inquiry
  • Sui Northern Gas Pipelines Limited
  • Koch Pipeline Company (a subsidiary of Koch Industries)
  • Schuck Company Germany - Equipment for Gas and Oil Transportation
  • TransCanada Corp.
  • Crosstex Energy Inc.
  • Enbridge Inc.
  • Gazprom
  • BOTAŞ (Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi)
  • Texas Eastern Transmission Corporation
  • Panhandle Eastern Pipeline Company
  • Trunkline Gas Company
  • Transwestern Pipeline
  • Florida Gas Transmission
  • Maritimes and Northeast Pipeline
  • Algonquin Pipeline
  • Northern Border Pipeline
  • Great Lakes Transmission
  • Northern Natural Gas Company

Diğer Sıvılar İçin Boru Hatları

Su Boru Hatları

Boru hatları uzun mesafeler içme ve sulama suyu taşımak içinde kullanılır, bu tip boru hatları suyu tepelerin üzerinden taşımak veya kanal ve oluklarda olabilecek buharlaşma, kirlenme veya çevresel etkilerden korumak için kullanılır.

Önemli bir örnek verecek olursa Güney Avustralya'da Morgan-Whyalla (1944'te tamamlandı) ve Mannum-Adelaide (1955'te tamamlandı) arasına döşenen su boru hatlarıdır.

Ayrıca Los Angeles, Kaliforniya'daki su kemerleri, Birinci Los Angeles Su Kemeri (1913'te tamamlandı) ve İkinci Los Angeles Su Kemeri (1970'te tamamlandı) bu tip boru hatları için örnek gösterilebilir.

İçecekler için Boru Hatları

Bira Boru Hattı

Almanya, Gelsenkirchen'de önemli futbol sahalarından bir olan Veltins-Arena'daki barlarını birbirine bağlayan 5 km uzunluğunda bir bira boru hattı mevcuttur. Böyle büyük stadyumlarda bira dağıtmak için en uygun yöntemdir, çünkü barlar maçın çeşitli zamanlarında gelen yoğun talebi karşılamak için bu sistemi kullanırlar. Bunu da merkezi bir depodan temin ederler.

Dipnotlar

  1. ^ [1] 9 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - "CNN"
  2. ^ [2] 9 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - "Expatica"

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Boru hattı taşımacılığı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı</span>

Güney Kafkasya Doğal gaz Boru Hattı Projesi, Şahdeniz Gaz Sahası'nda üretilecek doğalgazın Türkiye-Gürcistan sınırına getirilmesi için tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Doğalgaz Boru Hattı</span>

Arap Boru Hattı, Mısır doğal gazını Avrupa'ya taşımak amacıyla kurulması planlanan boru hattıdır. Lübnan, Ürdün, Suriye ve Türkiye'yi de kapsayacak hattın 2007 veya en geç 2008'de Türkiye'ye Mısır doğalgazını getirmesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Akım</span>

Mavi Akım Rusya'dan Türkiye'ye doğal gaz nakletmek için Karadeniz geçişli büyük boru hattıdır. Boru hattı merkezi Hollanda olan Rus Gazprom ve İtalyan ENI ortaklığıyla kurulan Blue Stream Pipeline B.V. tarafından inşa edilmiştir. Blue Stream Pipeline B.V. boru hattının deniz bölümünün ve Beregovaya kompresör istasyonunun sahibidir, Gazprom boru hattının Rus topraklarında kalan bölümünün işletmesini üstenmiş olup Türk topraklarında bulunan bölümün işletmesi ise Türk enerji şirketi BOTAŞ tarafından gerçekleştirilmektedir. Gazprom'un boru hattını inşa etmesindeki amacı Rus gaz iletim hatlarını artırmak ve Türkiye'nin üçüncü ülkelerle enerji anlaşmaları yapmasına engel olmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı</span> şirket

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Türkiye'de bir petrol şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Nabucco Doğalgaz Boru Hattı</span>

Nabucco boru hattı Ankara'da 13 Temmuz 2009 Pazartesi günü hükûmetler arasında imzalanan anlaşmayla başlamıştır, Türkiye'üzerinden AB ülkelerine doğalgaz taşımak üzere kurgulanan uzun geçişli bir boru hattı taşımacılığı projesidir. Avrupa'nın en büyük doğal gaz tedarikçisi konumundaki Rusya'dan yapılan sevkiyata alternatif olması amacıyla daha çok ABD ve AB tarafından desteklenmektedir. İmzalandığı tarihten daha önce adından söz ettirmeye başlayan projeye dair, 2006 yılında AB Enerji Komiseri Andris Piebalgs “Avrupa için gerekli ve AB’nin en önemli doğal gaz tedarik projesi” ifadelerini kullanmıştır. 2007 yılının ortalarında Rusya'nın, Orta Asya'daki, hattın büyük doğal gaz tedarikçileri olan ülkelerle büyük miktarlarda doğal gaz alım sözleşmeleri imzalayacağını duyurması ile büyük oranda sekteye uğradığı iddia edilmektedir. Bununla birlikte Alman RWE firmasının Şubat 2008'de Nabucco Şirketi'ne eşit ortak olmasıyla proje güç kazanmıştır. Hattın tam kapasitede karlı olabilmesi için gereken doğal gaz üretiminin halen İran'a uygulanan ambargo nedeniyle bu ülkeden de sağlanamayacak olması, hattın geleceğinde büyük soru işaretleri oluştursa da ABD hükûmetinin projenin geleceğine olan iyimser bakışının devam ettiği açıklanmıştır. Günümüzde proje Nabucco Batı ismini alarak Türkiye-Bulgaristan sınırından başlayacak şekilde değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Doğalgaz</span> yanıcı gazlardan oluşan fosil yakıt türü

Doğalgaz yer kabuğunun içindeki fosil kaynaklı bir çeşit yanıcı gaz karışımıdır. Bir petrol türevidir. Yakıt olarak önem sıralamasında ham petrolden sonra ikinci sırayı alır. Doğalgazın büyük bölümü (%70-90'ı), Metan (CH4) adı verilen hidrokarbon bileşiğinden oluşur. Diğer bileşenleri; etan (C2H6), propan (C3H8), bütan (C4H10) gazlarıdır. İçeriğinde eser miktarda karbondioksit (CO2), azot (N2), helyum(He) ve hidrojen sülfür (H2S) de bulunur. Doğalgaz konvansiyoneldir ve konvansiyonel olmayan doğalgaz türleri arasında kaya gazı, kum gazı ve kömür gazı bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Nord Stream</span>

Kuzey Akım 2, Rusça: Северный поток ), Baltık Denizi'ndeki bir doğalgaz boru hattıdır. Rusya'daki Vıborg şehrinden Almanya'daki Greifswald kasabasına kadar uzanmaktadır. Sahibi ve işletmecisi Nord Stream AG'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sengeçal</span> Azerbaycandaki bir şehir

Sangaçal Karadağ rayonu, Bakü, Azerbaycan'da bir şehirdir. Nüfusu 4,108 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da ulaşım</span>

Azerbaycan'da ulaşım, bu ülkenin kamusal ve özel ulaşım sistemiyle ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">TürkAkım</span> Rusyadan Türkiyeye ulaşan doğalgaz boru hattı

TürkAkım , Rusya'dan başlayıp Karadeniz üzerinden Türkiye'ye aktarılması planlanan doğal gaz boru hattı projesinin adıdır. Projenin önerisi Türkiye'ye yaptığı bir devlet ziyareti sırasında, 1 Aralık 2014 tarihinde Rusya devlet başkanı Vladimir Putin tarafından yapıldı. Daha önceden yapılması planlanan "Güney Akım Projesi"nin yerini alan proje 10 Ekim 2016 tarihinde imzalanan Hükümetlerarası Anlaşma ile resmiyet kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Trans Arabistan petrol boru hattı</span>

Trans Arabistan petrol boru hattı (Tapline) Suudi Arabistan'daki Kaysume köyünden Lübnan'daki Sayda şehrine kadar çalışan bir petrol boru hattı idi. Uluslararası petrol ticareti için önemli bir etmendi. Lübnan ekonomisinin ve keza Amerika Birleşik Devletleri ve Orta Doğu ilişkilerinin gelişimi açısından önemliydi.

<span class="mw-page-title-main">Petrol endüstrisi</span>

Petrol endüstrisi, petrol sanayi veya petrol ve doğal gaz endüstrisi, küresel olarak petrol ve petrol ürünlerinin aranması, çıkarılması, rafine edilmesi, taşınması ve pazarlanması süreçlerini kapsayan terimdir. Sektörün en büyük hacme sahip ürünleri arasında mazot ve benzin bulunmaktadır. Petrol ayrıca ilaçlar, solventler, gübre, pestisit ve plastik gibi birçok kimyasal ürün içinde ham madde niteliği taşımaktadır. Petrol endüstrisi upstream, midstream ve downstream şeklinde üç ana bileşene ayrılmaktadır. Midstream yani orta kısım işlemler genellikle downstream kategorisine dahil edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sangaçal Terminali</span>

Sangaçal Terminali Azerbaycan'ın başkenti Bakü'nün 45 kilometre (28 mi) güneyinde Hazar Denizi kıyısında bulunan bir doğal gaz işleme ve petrol üretim tesisinden oluşan bir sanayi kompleksidir.

<span class="mw-page-title-main">Doğalgaz işleme</span>

Doğal gaz işleme, saf doğalgazları, çeşitli metan olmayan hidrokarbonları ve sıvıları, boru hattı kalitesinde kuru doğalgaz olarak adlandırmak üzere ayırarak, ham doğalgazı temizlemek için tasarlanmış karmaşık bir endüstriyel işlemdir.

<span class="mw-page-title-main">Trans-İsrail petrol boru hattı</span>

Trans-İsrail boru hattı, aynı zamanda Tipline veya Eilat-Ashkelon Boru Hattı, İsrail'de bulunan, İran'dan İsrail'e ve Avrupa'ya taşınan ham petrolü taşıyan bir petrol boru hattıdır.

<span class="mw-page-title-main">Eastmed Boru Hattı</span>

Doğu Akdeniz Boru Hattı veya bilinen ismiyle Eastmed Boru Hattı, karada ve denizde devam eden, Doğu Akdeniz kaynaklarını Kıbrıs ve Girit üstünden Yunanistan topraklarına ulaştırması beklenen doğalgaz boru hattıdır. Doğal gazın Yunanistan üzerinden İtalya'ya oradan da bütün Avrupa'ya aktarılması planlanmaktadır. Boru hattının uzunluğu 1900 kilometre, derinliği 3 kilometre olarak planlanmıştır. Yılda 10 milyar metreküp doğal gaz taşıma kapasitesi bulunmaktadır. Boru hattının 7 milyar dolara mal olacağı ve yapımının 7 yıl süreceği tahmin edilmektedir.

Kazakistan-Çin petrol boru hattı, Çin'in Orta Asya'dan petrol ithalatına izin veren ilk doğrudan petrol boru hattıdır. Kazakistan'ın Hazar kıyısından Sincan, Çin'e kadar uzanmaktadır. Boru hattının sahibi Çin Ulusal Petrol Şirketi (CNPC) ve Kazak petrol şirketi KazMunayGas idir.

İran-Irak-Suriye boru hattı, İran'ın Güney Pars / Kuzey Kubbe Gaz-Yoğunlaşma sahasından Avrupa'ya doğru uzanan önerilen bir doğal gaz boru hattıdır. İran, Irak, Suriye ve Lübnan üzerinden Avrupalı müşterilere ve ayrıca Irak, Suriye ve Lübnan'a tedarik sağlamayı hedefler. Boru hattının 5.600 kilometre (3.500 mi) uzunluğunda ve 142 santimetre (56 in) yarıçapında olması planlandı. İran Boru Hattı olarak bilinen önceki bir teklif, İran'ın Güney Pars'tan Türkiye üzerinden Avrupa'ya bir rota öngörmüştü; İsviçreli enerji şirketi Elektrizitätsgesellschaft Laufenburg, ABD'nin İran'a yönelik yaptırımları nedeniyle Ekim 2010'da İran'la olan sözleşmesini durdurduktan sonra terk edilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'daki boru hatları</span>

Azerbaycan, petrol endüstrisinin ilk başladığı yerlerden biridir ve tarihi, 19. yüzyılın sonlarından petrolün servetiyle bağlantılıdır. Azerbaycan'daki ana boru hattının toplam uzunluğu 4.600 kilometre (2.900 mi) idir.

Orta Asya-Merkez Boru Hattı Sistemi, Gazprom tarafından işletilen ve Türkmenistan'dan Özbekistan'a ve Kazakistan'dan Rusya'ya uzanan bir gaz boru hattı sistemidir. Doğu kolu, Türkmenistan'ın güneydoğu gaz alanlarından başlayan 1, 2, 4 ve 5 numaralı boru hatlarını içermektedir. Batı kolu ise, 3 numaralı boru hattı ve yeni bir paralel Hazar Boru Hattı inşaat projesinden oluşmaktadır. Batı kolu Türkmenistan'ın Hazar Denizi kıyısının kuzeyinden akar. Batı Kazakistan'da kolları bulunur. Boru hatları buradan kuzeye geçer ve burada Rus doğalgaz boru hattı sistemine katılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.