İçeriğe atla

Borogovia

Borogovia
Yaşadığı dönem aralığı: 70 myö
Maastrihtiyen[1] 
PreЄ
J
Holotip'in bacak kemikleri
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Klad:Dinosauria
Klad:Saurischia
Klad:Theropoda
Familya:Troodontidae
Cins:Borogovia
Tür: B. gracilicrus
İkili adlandırma
Borogovia gracilicrus
Osmolska, 1987

Borogovia, Geç Kretase devrinde orta Asya'da yaşamış 2 metre uzunluğunda 13 kilogram ağırlığında etobur bir paravian dinozordur.[1]

Hakkında

Borogovia, tüm Troodontid türlerinden daha narin ve hafiftir.[2] Genelde diğer türlerin arka uzuv parmak uçlarında orak biçimli pençeler yoktur, onunkiler düzdür.[3] Adını Lewis Carroll'ın saçma şiiri, Jabberwocky'deki 'borogoves' isimli kurgusal bir yaratıktan almaktadır.[4] Gracilicrus ise Latince ‘çok ince’ anlamına gelen kelimelerden türetilmiştir.[5] Bu küçük hızlı dinozorun iki ayağı üzerinde hareket ettiği ve tüylerle kaplı olduğu düşünülmektedir.[6]

Morfolojisi

Fosil kalıntıları Polonya-Moğolistan ekibi tarafından 1971 yılında Moğolistan, Bayankhongor'da Nemegt Oluşum bölgesinde bulunmuştur. Yakınlarındaki Altan Ula IV bölgesinden de titanozor, Opisthocoelicaudia iskeletleri çıkarılmıştır. Türü 1987 yılında Halszka Osmólska tarafından tanımlanmıştır. Arka bacak yapısı benzerliğiyle Saurornithoides, Borogovia'nın bir türü gibidir.[3]

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b "Fossilworks: Borogovia". fossilworks.org. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021. 
  2. ^ Holtz, Thomas R. (2008). "Supplementary Information" (PDF). Dinosaurs: The Most Complete, Up-to-Date Encyclopedia for Dinosaur Lovers of All Ages. New York: Random House. ISBN 978-0-375-82419-7. 15 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Mart 2012. 
  3. ^ a b Makovicky, Peter J.; Norell, Mark A. (2004). Weishampel, David B.; Dodson, Peter; Osmólska, Halszka (Ed.). "Troodontidae". The Dinosauria (2. bas.). Berkeley: University of California Press. s. 181. ISBN 0-520-24209-2. 
  4. ^ [1] 26 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Dino Ansiklopedisi-20 Mart 2012 erişim, (İngilizce)
  5. ^ H. Osmolska (1987): Borogovia gracilicrus gen. et sp. n., a new troodontid dinosaur from the Late Cretaceous of Mongolia. Seiten 133–150.[2] 12 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ [3] 10 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. thescelosaurus-20 Mart 2012 erişim, (İngilizce)


İlgili Araştırma Makaleleri

Velociraptor, Dromaeosauridae familyasından, geç Kretase döneminde Asya'da yaşamış, kuş benzeri, tüylü teropod dinozor cinsi. Geçmişte birçok tür atanmış olmasına rağmen, şu anda iki tür tanınmaktadır. Tip türü V. mongoliensis'in fosilleri Moğolistan'da bulunmuştur. İkinci bir tür olan V. osmolskae, 2008 yılında Çin'in İç Moğolistan bölgesinden alınan kafatası materyali ile tanımlandı.

<i>Achillobator</i> Kretase teropodu

Achillobator, 96 ila 89 milyon yıl önce yaşamış, dromaeosauridae familyasından bir theropod dinozor cinsidir. 225–460 kg ağırlığında olduğu ön görülen Achillobator, muhtemelen her iki arka ayağının ikinci parmak ucundaki orak şeklindeki pençeleriyle avlanan, iki ayaklı yırtıcıdır. 6 metre (20 ft) uzunluğunda olduğu tahmin edilen bu iri dromaeosaurid, bu büyüklükteki bilinen tek holotiptir.

<i>Tylocephale</i>

Tylocephale Geç Kretase Dönemi pachycephalosaurid türü dinozor bir cinsidir. Uzunluğunda 1.4 metre (4.6 ft) olduğu tahmin eilen otobur bir dinozor türüdür. Tylocephale yaklaşık 75 milyon yıl önce, Kampaniyen aşamasında yaşadı. Moğolistan'ın Khulsan bölgesinde keşfedildi. Tip türü 1974 yılında tanımlanmıştır.

<i>Dromaeosaurus</i> soyu tükenmiş teropod dinozor cinsi

Dromaeosaurus, Geç Kretase devri'nde batı Amerika'da ve Kanada'da yaşamış, paravian Theropod dinozor cinsidir.

<i>Dryosaurus</i>

Dryosaurus, meşe yaprağına benzeyen belli belirsiz dişleri nedeniyle meşe kertenkelesi adını alan 155-145 milyon yıl önce Jura Devri'nde Afrika ve Kuzey Amerika bölgelerinde yaşadığı düşünülen otobur dinozordur. İngiltere ve Wight Adası bulgu merkezli, 1975'te bulunan Valdosaurus canaliculatus ve 1920'de tanımlanan Dysalotosaurus lettowvorbecki başta Dryosaurus altus'un Dryosaurus türünde sınıflandırılmıştır. Sonradan ayrı cinsler olarak adlandırılmışlardır.

<i>Plateosaurus</i>

Plateosaurus, geç Triayas dönemimde yaklaşık 214 ile 204 milyon yıl önce şimdiki Avrupa kıtasında yaşamış olan bir plateosaurid dinozor cinsidir. Plateosaurus, sauropodomorph dinozorların atası olarak "prosauropod" olarak da isimlendirilir. 2011 yılına kadar iki türü keşfedildi; P. engelhardti ve P. gracilis. Geçmişte başka türlerde keşfedilmesine rağmen plateosaurid dinozorların tür taksonomisinde geniş bir görüş birliği olmadığından kabul edilmemiştir.

<i>Bagaraatan</i>

Bagaraatan, Geç Kretase döneminde yaşamış bir teropod dinozor cinsi. Bu dinozora ait fosiller Moğolistan'da Nemegt Formasyonu'nda bulunmuştur. Bagaraatan yaklaşık 3-4 metre uzunluğunda bir dinozordu.

<i>Sarcosaurus</i> 205-190 milyon yıl önce Avrupa ana karasında yaşamış etobur bir dinozor

{{

<i>Coelophysis</i> bazal teropod

Coelophysis, bundan yaklaşık 216 ila 196 milyon yıl önce yaşanan Triyas devrinin ikinci yarısında, günümüz Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatısı ve ayrıca Güney Afrika ve Zimbabve'de yaşamış, Coelophysidae ailesinden bir bazal teropod dinozor cinsidir.

<i>Eosinopteryx</i> kuş benzeri tüylü teropod

Eosinopteryx, Çin'in geç Jura döneminde bilinen, soyu tükenmiş bir theropod dinozor cinsidir. Tek bir tür içerir: Eosinopteryx brevipenna.

<span class="mw-page-title-main">Sauropoda</span>

Sauropoda, Saurischia kladından bir dinozor grubudur. Kladın şimdiye kadar bulunan en büyük üyesi 37 metre uzunluğundadır. Bu hayvanların çok uzun boyunları, uzun kuyrukları, gövdeleri ile kıyaslandığında küçük kafaları ve kalın sütun gibi bacakları vardı. Bazı türlerinin ulaştığı muazzam boyutları ile tanınırlar ve bu grubun üyeleri içinde karada yaşamış en büyük canlılar bulunur. Tanınmış cinsler içinde Brachiosaurus, Diplodocus ve Apatosaurus sayılabilir. Sauropoda ilk olarak Trias Dönemi'nin sonlarında ortaya çıktılar ve bu dönemde Plateosauridae familyasından hayvanlara benziyorlardı. Kretase'nin sonuna kadar yaygın olarak yaşadılar. Antarktika dahil olmak üzere tüm kıtalarda fosil buluntularına rastlanır.

<i>Microraptor</i> kanatlı bir teropod dinozor

Microraptor, yaklaşık 120 milyon yıl önce yaşamış bir paravian teropod dinozor cinsidir. Etobur bir dinozordu. Bir metrenin altındaki boyuyla en küçük dinozorlardan biriydi. Kanat benzeri yapıları sayesinde süzülerek uçabilme kabiliyetine sahip, tüylü bir dromaeosauriddi.

<span class="mw-page-title-main">Avialae</span> tüm modern kuşları içeren dinozor kladı

Avialae, yaşayan tek dinozorlar olan mevcut kuşları (Aves) ve yakın akrabalarını içeren bir kladdır. Genellikle tüm teropod dinozorların çağdaş kuşlarla deinonychosaurlardan daha yakın akraba olanlarını sınıflandırmada kullanılır. Aves sınıfından olmayan Avialae üyelerine de sıklıkla kuş denir.

<span class="mw-page-title-main">Tyrannoraptora</span> teropod kladı

Tyrannoraptora, "Tyrannosaurus rex ve Passer domesticus'un son ortak atasının tüm torunları" olarak tanımlanan bir teropod dinozor kladıdır. Klad, ilk kez 1999 yılında Amerikalı paleontolog Paul Sereno tarafından tanımlandı; ancak ilk başta Tyrannoraptora, sadece Tyrannosauroidea ve Pennaraptora'yı içeriyordu. Filogenetik analizlerle birklikte; Compsognathidae, Ornithomimosauria, Alvarezsauroidea ve Therizinosauria kladları da bu klada dahil edildi.

<span class="mw-page-title-main">Mei long</span>

Mei, ilk olarak Çin'in Liaoning kentindeki Yixian Oluşumundan paleontologlar tarafından ortaya çıkarılan ördek boyutlu troodontid dinozor cinsidir. Mei, Erken Kretase döneminde yaşadı. Tek türünün iki terimli adı Mei long, uyuyan ejderha anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Oviraptorosauria</span> maniraptoran dinozor kladı

Oviraptorosaurlar, Asya ve Kuzey Amerika'nın Kretase döneminden bilinen tüylü, maniraptoran dinozor grubudur. Kısa, gagalı ve papağan benzeri kafatasları ile ayırt edilirler. Boyutları hindi büyüklüğündeki Caudipteryx'ten 8 metre uzunluğunda ve 1,4 ton ağırlığında Gigantoraptor'a kadar değişiyordu. Grup kuşların atalarıyla yakın akrabadır ve pek çok kuş benzeri özelliğe sahiptir. Maryanska vd. (2002) ve Osmólska vd. (2004), ilkel uçamayan kuşları temsil edebileceğini öne sürmüştür. En eksiksiz oviraptorosaur örnekleri Asya'da bulunmuştur. Kuzey Amerika'daki oviraptorosaur fosilleri seyrektir.

<i>Hulsanpes</i> teropod dinozor

Hulsanpes, geç Kretase döneminde Moğolistan'da yaşamış bir dromaeosaurid teropod dinozor cinsi.

<i>Deinocheirus</i>

Deinocheirus Geç Kretase'de bugünkü Moğolistan'da yaşamış ornithomimozor kladından bir teropod dinozor cinsidir. Moğolistan'ın erken Maastrihtiyen yaşlı Nemegt Oluşumu'ndan bilinen bu dinozor cinsi tek bir tür içerir. Bu canlının en dikkat çekici özelliği olağanüstü büyük kollarıdır ve cins adı bu özelliğine atıfta bulunur.

Riabininohadros, Kırım'ın Maastrichtian'ından soyu tükenmiş bir ankylopollexian dinozor cinsidir. Türü, Riabininohadros weberae olarak değiştirilmiş Riabininohadros weberi'dir. Başta, 2015 yılına kadar bir Orthomerus türü olarak sınıflandırılmıştır.

Teresa Jolanta Maryańska veya Teresa Maryańska, Moğol dinozorları; özellikle de pachycephalosauria ve ankylosauria türleri konusunda uzmanlaşmış Polonyalı bir paleontologdur. Amerikalı paleontolog Peter Dodson, 1974'te Maryańska'nın yine bir Polonyalı paleontolog olan Halszka Osmólska ile birlikte "yeni dinozor türlerini tanımlayan ilk kadınlar" arasında olduğunu belirtir. Maryańska, dinozorlar konusunda yalnızca Polonya'nın değil, aynı zamanda dünyanın önde gelen uzmanlarından biri olarak kabul edilmektedir.