İçeriğe atla

Borobudur

Koordinatlar: 7°36′29″G 110°12′14″D / 7.60806°G 110.20389°D / -7.60806; 110.20389
Borobudur
Borobudur Tapınağı
Harita
Genel bilgiler
TürTapınak (MS 750)
Dünya Mirası (1991)
KonumEndonezya Yogyakarta, Endonezya
Koordinatlar7°36′29″G 110°12′14″D / 7.60806°G 110.20389°D / -7.60806; 110.20389
BaşlamaMS 750
TamamlanmaMS 825
Konum Endonezya
KriterKültürel: i, ii, vi
Referans592
Tescil1991 (15. oturum)
BölgeAsya-Pasifik

Borobudur Tapınağı, Endonezya'nın Yogyakarta şehrinde bulunan Dünya Mirası bir yapıdır. Dünyanın tek parça halinde ve en büyük Budist tapınağı olma özelliğine sahiptir. Endonezya ülkesinin Yogyakarta şehrinde yer alan tapınak Unesco tarafından 1991 yılında Dünya Miras Listesine kabul edilmiştir.[1]

Tapınağın hangi tarihte yapıldığına dair resmi kayıt olmamakla beraber tahminlere göre Sailendra Hanedanlığı dönemine denk gelen MS 750 yılları olduğu düşünülmektedir. Yapımını 75 yıl süren Borobudur uzun yıllar kaderine terk edilmiştir. Ardından volkan patlaması sonucu volkanik küllerin tapınağa yayılması ile bu dünya mirası küller altında gizli kalmıştır. Yapı Sir Stamford Raffles tarafından 1814 yılında keşfedilerek ilk restore işini Hollandalılar üstlenmiş ardından Unesco'nun 25 milyon dolar desteği ile bu restorasyon 11 yıl daha devam etmiş ve sonunda 1991 yılında dünyaya kazandırılmıştır.

Tarih

Borobudur'un inşası veya kullanım amacına dair bilinen bir kayıt bulunmamaktadır. İnşaat süresi, tapınağın gizli ayağındaki oyma kabartmalar ile 8. ve 9. yüzyıllarda kraliyet beratlarında yaygın olarak kullanılan yazıtlar karşılaştırılarak tahmin edilmiştir. Borobudur muhtemelen M.S. 800 civarında kurulmuştur.[2][3][4] Bu, Sailendra hanedanının orta Java'daki Mataram krallığı üzerindeki egemenliğinin zirvesi olan M.S. 760 ile 830 yılları[5] arasındaki döneme tekabül eder, bu dönemde hanedanın egemenliği sadece Srivijayan İmparatorluğu'nu değil, aynı zamanda güney Tayland'ı, Filipinler'in Hintlileştirilmiş krallıklarını, Kuzey Malaya'yı (Kedah, Hint metinlerinde eski Hint eyaleti Kadaram olarak da bilinir) kapsıyordu.[6] İnşaatın 75 yıl sürdüğü ve 825 yılında Samaratungga'nın hükümdarlığı sırasında tamamlandığı tahmin edilmektedir.[7]

Ayırt edici özellikleri

  • Dünya'nın en büyük ve tek parça halindeki olan tapınağıdır.
  • Yapımı 75 yıl sürmüştür.
  • Yapımında her biri 40 kilo ağırlığında olan iki milyon blok taş kullanılmıştır.
  • 504 buda heykeline, 2.760 rölyefe ve 72 tane stupa'ya sahiptir.
  • Kuşbakışı bakıldığından mandala şekli görülür.

Giriş

Unesco Dünya Miras listesinde yer alan Borobudur Tapınağı için girişte bilet almak gerekmektedir.[8]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017. 
  2. ^ "The Borobudur Temple: An Architectural and Cultural Wonder". indonesiadesign.com. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023. 
  3. ^ "Borobudur Temple - 800 AD". library.tanahimpian.web.id. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023. 
  4. ^ "History of Borobudur Temple". gotravelindonesia123.blogspot.com. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023. 
  5. ^ "Borobudur". www.britannica.com. 20 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023. 
  6. ^ "The Indianized States of Southeast Asia". books.google.com. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023. 
  7. ^ "Early Kingdoms of the Indonesian Archipelago and the Malay Peninsula". books.google.com. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023. 
  8. ^ [1] 20 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Giriş Ücreti, Borobudur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Endonezya</span> Güneydoğu Asya ve Okyanusyada yer alan bir ada ülkesi

Endonezya, resmî adıyla Endonezya Cumhuriyeti, Hint ve Pasifik okyanusları arasında, Güneydoğu Asya ve Okyanusya'da toprakları bulunan bir ülkedir. 17 binden fazla adadan oluşur. Bu adaların en büyükleri Sumatra, Cava ve Sulavesi ile kısmen Borneo ve Yeni Gine'dir. Endonezya dünyanın en büyük ada ülkesidir, 1.904.569 km²'lik yüzölçümüyle dünyada 14. sıradadır. 280 milyon civarında nüfusuyla dünyanın en kalabalık dördüncü ülkesi ve aynı zamanda en kalabalık Müslüman ülkesidir. Cava dünyanın en kalabalık adasıdır ve nüfusun yarıdan fazlasına ev sahipliği yapar.

<span class="mw-page-title-main">Angkor Vat</span> Kamboçyadaki Angkor anıt kompleksinin tapınağı

Angkor Vat, bugün Kamboçya'nın Siem Reap kentinin 6 km. kuzeyindeki Angkor antik şehrinde 1115-1145 yıllarında Kral II. Suryavarman tarafından yaptırılmış dev bir tapınak-şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Pashupatinath Tapınağı</span>

Pashupatinath Tapınağı bir Hinduizm tapınağıdır. Nepal'in başkenti Katmandu'da bulunmaktadır. Tapınak Hinduizm tanrısı Şiva'nın tapınağı olarak kabul edilmektedir. Tapınak UNESCO Dünya Mirası listesi listesinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ninna-ji</span> Kyotoda Budist tapınağı

Ninna-ji, Japonya'nın Kyoto kentinde bulunan ve Şingon Budizmi'nin Omuro ekolünün baş tapınağıdır. Tapınak MS 888 yılında İmparator Uda tarafından kurulmuş olup Kyoto'nun Ukyō semtinde yer almaktadır ve UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Antik Kyoto'nun Tarihî Anıtları'nın bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Kore'deki Dünya Mirasları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

1972 yılında imzalanan UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi ile Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), kültürel veya doğal miras açısından önem taşıyan yerler olan Dünya Mirasları kavramını tanımladı. Doğal özellikler, jeolojik ve fizyografik oluşumlar ve bilim, koruma veya doğal güzellik açısından önemli olan doğal alanlar doğal miras olarak tanımlanır. Güney Kore'nin, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına İlişkin Sözleşmeyi 14 Eylül 1988'de onaylamasıyla ülkedeki alanlar listeye dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ellora Mağaraları</span>

Ellora, dünyanın en büyük kaya-oyma-manastır-tapınak mağaraları komplekslerinden biridir ve Hindistan'ın Maharashtra kentinde yer alan bir UNESCO Dünya Mirası'dır. Sit alanı M.S. 600-1000 dönemine ait Budizm, Hinduizm ve Jainizm anıtlarını ve kaya resimlerini barındırmaktadır. Ellora'daki 16 numaralı mağara, dünyadaki en büyük monolitik kaya kazısı özelliğini göstermektedir. Buradaki Kailaşa Tapınağı, Şiva'ya adanmış araba biçimli bir anıt özelliğindedir. Kailasha Tapınağı kazısında iki büyük Hint destanı olan Vaishnavizm, Shaktizm destanlarını özetleyen tanrı, tanrıçalar ve mitolojik çizimleri de barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jokhang Tapınağı</span> Lhasa da yer alan, Tibetlilere göre en kutsal tapınak

Jokhang Tapınağı, Çin'in Tibet Özerk Bölgesi'nin başkenti Lhasa'da bulunan bir Budist tapınağıdır. Genel olarak Tibetliler tarafından Tibet'in en kutsal ve önemli tapınağı olarak kabul edilmektedir. Tapınak günümüzde Gelug mezhebi tarafından korunur, ancak Budizmin tüm mezheplerine mensup olanları da kabul etmektedir. Tapınağın mimari tarzı Hint vihara, Tibet ve Nepal mimarisinin bir karışımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Prambanan</span> Endonezyanın Orta Cava ilinde, IX. yüzyıldan kalma bir Hindu tapınağı kompleksi

Candi Prambanan veya Candi Rara Jonggrang, Yaratıcı (Brahma), Koruyucu (Vishnu) ve Yok Edici (Shiva) olarak belirtilen Tiurti'ye adanmış, Endonezya'nın Orta Cava ilinde, 9. yüzyıldan kalma bir Hindu tapınağı kompleksidir. Tapınak kompleksi, Orta Cava ve Yogyakarta illeri arasındaki sınırda, Yogyakarta kentinin yaklaşık 17 kilometre kuzeydoğusunda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Konark Güneş Tapınağı</span> Hindistanın Odisha şehrindeki 13. yüzyıl Surya tapınağı ve UNESCO dünya mirası

Konark Güneş Tapınağı ya da Konark Sun Tapınağı, Hindistan'ın Orissa Eyaleti'ndeki Konark'ta yer alan 13. yüzyıldan kalma bir Güneş tapınağıdır. Tapınağın 1255 yılında Doğu Ganga Hanedanlığı döneminde, Kral I. Narasimhadeva tarafından yaptırıldığına inanılmaktadır. Tapınak kompleksi devasa bir savaş arabası şeklindedir ve özenle hazırlanmış taş oymalar, sütunlar ve duvarlar barındırmaktadır. Yapının önemli bir kısmı şimdi harap durumdadır. Tapınak, UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak listelenmiş olup, Hindistan Yedi Harikası listesinde de yer almaktadır. Tapınak, Puri'ye 35 km ve Bhubaneswar'a 65 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Khajuraho'daki Anıtlar Grubu</span>

Khajuraho'daki Anıtlar Grubu, Hindistan'ın Madhya Pradeş Eyaletinde, Jhansi'nin 175 kilometre kadar güneydoğusunda yer alan Hindu ve Jain tapınaklar grubudur. Hindistan'daki UNESCO Dünya Mirası alanlarından biridir. Tapınaklar, nagara-tarzı mimari simgecilik ve erotik heykelleriyle ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Yaşayan Chola Tapınakları</span>

Büyük Yaşam Chola Tapınakları, Chola hükümdarlığı sırasında Hindistan'ın güneyinde ve komşu adalarda yaptırılan tapınaklardır. Bu sitelerde 11. ve 12. yüzyıllarda inşa edilmiş 3 tapınak bulunmaktadır. Bu üç tapınak, Thanjavur'daki Brihadisvara Tapınağı, Darasuram'daki Gangaikonda Cholapuram Tapınağı ve Airavatesvara Tapınağı'dır. Brihadisvara Tapınağı UNESCO tarafından 1987'de Dünya Mirası olarak ilan edildi; Daraşuram'daki Gangaikondacholisvaram Tapınağı ve Airavatesvara Tapınağı, 2004 yılında siteye dahil edildi eklendi. Uzatmaların ardından sit alanları "Büyük Yaşayan Chola Tapınakları" olarak adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Rani ki vav</span>

Rani ki vav, Hindistan'ın Gucerat kentindeki Patan kasabasında karmaşık bir şekilde inşa edilmiş bir basamaklı kuyudur. Saraswati Nehri kıyısında bulunmaktadır. Rani ki vav, 11. yüzyılda kral I. Bhimdev'in anısına inşa edildi. 22 Haziran 2014'te UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edildi. Basamaklı kuyular, Hint kıtasındaki yer altı su kaynakları ve depolama sistemlerinin ayırt edici bir formudur ve M.Ö. üçüncü bin yıldan beri inşa edilmiştir. Rani ki vav, karmaşık Maru-Gurjara mimari tarzında ters bir tapınaktır ve yedi basamaklı merdivenle inşa edilmiş ve 500'den fazla ana heykel içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Malta'daki Megalit Tapınaklar</span> Tapınak

Malta'daki Megalit Tapınaklar, Malta'da, yaklaşık olarak MÖ 3600 ila MÖ 700 yılları arasında üç farklı zaman periyodunda yapılmış olan tarihöncesi tapınaklardır.

Endonezya mimarisi, Endonezya'yı bir bütün olarak şekillendiren kültürel, tarihi ve coğrafi etkilerin çeşitliliğini yansıtır. Endonezya'da istilacılar, sömürgeciler, misyonerler ve tüccarlar, yapı stilleri ve teknikleri üzerinde derin etkisi olan kültürel değişiklikler getirdiler.

<span class="mw-page-title-main">Ramappa Tapınağı</span>

Rudreshwara tapınağı olarak da bilinen Ramappa Tapınağı, Güney Hindistan'daki Telangana eyaletinde bulunan bir UNESCO Dünya Mirası alanıdır. Warangal'dan 66 kilometre (41 mi), Mulugu'dan 15 kilometre (9,3 mi), Haydarabad'dan 209 kilometre (130 mi) uzakta yer almaktadır. Mulugu ilçesinin Venkatapur mandalında, 13. ve 14. yüzyıllarda görkemli zamanlar geçiren Palampet köyündeki bir vadide yer almaktadır. Tapınaktaki bir yazıttan edinilen bilgiler, yapının MS 1213'te bir Kakatiya generali olan Recharla Rudra tarafından, Kakatiya hükümdarı Ganapati Deva döneminde inşa edildiğini göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tōshōdai-ji</span>

Tōshōdai-ji, Japonya'nın Nara kentinde bulunan bir Budist tapınağıdır. Tapınak, Nanto'nun Yedi Büyük Tapınağı'ndan biri olup MS 759'da Çinli keşiş Jianzhen tarafından kurulmuştur. Tapınak, Risshū mezhebine ait olup Antik Nara'nın Tarihî Anıtları adı altında UNESCO Dünya Mirası listesine dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Kıyı Tapınağı</span>

Kıyı Tapınağı, Bengal Körfezi kıyısına bakan bir tapınak ve türbe kompleksidir. Hindistan'ın Tamil Nadu eyaletindeki Mahabalipuram'da, Chennai'nin yaklaşık 60 kilometre (37 mi) güneyinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Borobudur Tapınağı Bileşenleri</span>

Borobudur Tapınağı Bileşenleri, Endonezya'nın Orta Java kentindeki üç Budist tapınağının bulunduğu Dünya Mirası Alanı'dır. Borobudur, Mendut ve Pawon'dan oluşur. Tapınaklar MS 8. ve 9. yüzyıllarda Shailendra Hanedanı döneminde düz bir hat üzerine inşa edildi.

<span class="mw-page-title-main">Saihō-ji</span>

Saihō-ji, Japonya'nın Kyoto kentinde bulunan bir Zen Budist tapınağıdır. Tapınak, MS 749'da kurulmuş olup Rinzai okuluna adanmıştır ve Ukyō semtinde yer almaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.