İçeriğe atla

Boris Çirikov

Boris Çirikov (Haziran 2007)

Boris Valerianoviç Çirikov, Sovyet ve Rus fizikçi. Hamiltonian Kaosu teorisinin kurucusu ve kuantum kaos teorisinin öncü destekçilerindendir. 1959'da, rezonansların çakışması için tahmin veren ve Hamiltonian dinamik sistemlerinde integrallenebilirlikten küresel kaosa geçişteki durumları destekleyen Çirikov Kriterini buldu.

Hayatı ve fizik

Boris Çirikov Rusya'da Oryol şehrinde doğdu.1952'de Moscow Institute of Physics and Technology'den mezun oldu. KurÇatov Enstitüsü'nde Budker ile çalıştı ve 1959'da Budker ile birlikte Akademgorodok, Novosibirsk'de enstitü kurmak için Sibirya'ya taşındılar. (Şu an Budker Institute of Nuclear Physics). Rusya Bilim Akademisi'e 1983'te muhabir üye, 1982'de ise tam üye oldu. Akademgorodok'daki enstitüde yaşamının son günlerine kadar çalıştı. Olga Ba9Şina adında bir karısı Galya Çirikova adında bir kızı vardır.

Boris Çirikov'un adı dinamik kaos ve istatistik mekaniği alanında temel sonuçların etkileyici tablosu ile ilişkilidir. 1959'ların erken döneminde, taslak makalede Hamiltonian sisteminde klasik kaosun meydana gelişi için kriterler önerdi.(Şu an Çirikov Kriterleri). Aynı makalede, Kurçatov Enstitüsü'nde elde edilen, açık ayna kapanları içindeki plazma tutulmasının kafa karıştırıcı deneysel sonuçlarını açıklamak için bu kriterleri uyguladı. Bu, kontrollü deneyde başarılı bir şekilde açıklanan ve bilgisayarlar kaosun simgelerini herkes için tanıdık yapmadan çok önce geliştirilen ilk kaos teorisidir.

Çirikov'un grubunun elde ettiği diğer sonuçlar: Fermi-Pasta-Ulam problemindeki güçlü kaosa geçişin analizi; Fermi hızlanma modeli için kaos sınırının türetilmesi; Alan-koruma haritalarında Kolmogorov-Sinai Entropisinin sayısal hesaplanması; Çok boyutlu Hamiltonian sistemlerde zayıf dengesizliklerin araştırılması; Boşluk fazlarıyla ayrılmış Hamiltonian sistemlerinde Poincaré tekrarlanmalarındaki güç kanunu bozunmasının keşfi;Halley Kuyruklu yıldızının dinamiklerinin kaotikliğinin gösterilmesi ve basit bir harita ile tanımlanması.

Çirikov temelde kaotik özellikleri tanımlayan Chrikon standart haritasını ve çeşitli uygulamalarını buldu. Bu haritanın kuantum versiyonu, kurallı tekmelenmiş döndürücü modelini kanıtladı ve gözlemlenen kuantum kaosundaki dinamik olarak yerinin saptanması fenomenini ispatladı. Örneğin, mikrodalga alanında Rydberg atomu ve hidrojen ile deneyi.

Deterministik kaos fiziksel teorisi; güneş sistemi dinamiklerindeki uygulamaları, plazma manyetik kapanlarındaki ve hızlandırıcılardaki parçacık dinamiklerini ve sayısız diğer sistemi bulan Boris Çirikov tarafından geliştirildi.

Ayrıca bakınız

  • Çirikov kriteri

Kaynakça

  • B.V.Chirikov, "Research concerning the theory of nonlinear resonance and stochasticity", Preprint N 267, Institute of Nuclear Physics, Novosibirsk (1969), (Engl. Trans., CERN Trans. 71-40 (1971))
  • B.V.Chirikov, "A universal instability of many-dimensional oscillator systems", Phys. Rep. 52: 263 (1979)
  • B.V.Chirikov, "Time-dependent quantum systems" in "Chaos and quantum mechanics", Les Houches Lecture Series, Vol. 52, pp. 443–545, Eds. M.-J.Giannoni, A.Voros, J.Zinn-Justin, Elsevier Sci. Publ., Amsterdam (1991)
  • A. J. Lichtenberg and M. A. Lieberman, Regular and Chaotic Dynamics, Second Edition, Spring-Verlag (1993).

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Fizik, maddeyi, maddenin uzay-zaman içinde hareketini, enerji ve kuvvetleri inceleyen doğa bilimi. Fizik, Temel Bilimler'den biridir. Temel amacı evrenin işleyişini araştırmaktır. Fizik en eski bilim dallarından biridir. 16. yüzyıldan bu yana kendi sınırlarını çizmiş modern bir bilim olmasına karşın, Bilimsel Devrim'den önce iki bin sene boyunca felsefe, kimya, matematik ve biyolojinin belirli alt dalları ile eş anlamlı olarak kullanılmıştır. Buna karşın, matematiksel fizik ve kuantum kimyası gibi alanlardan dolayı fiziğin sınırlarını net olarak belirlemek güçtür.

Spin ya da dönü, temel parçacıklar ve dolayısıyla bileşik parçacıklar (hadronlar) ve atom çekirdeklerince taşınan korunan bir niceliktir.

<span class="mw-page-title-main">Leonard Susskind</span> Amerikalı fizikçi

Leonard Susskind, Stanford Üniversitesi'nde teorik fizik profesörü ve Stanford Teorik Fizik Enstitüsü yöneticisidir. Araştırmaları sicim teorisi, kuantum kozmolojisi, kuantum statik mekaniği ve kuantum alan teorisini içerir. ABD Ulusal Bilimler Akademisi ve Amerikan Bilim ve Sanat Akademisi üyesi, Kanada’nın Perimeter Teorik Fizik Enstitüsünün kısmi üyesi ve Kore Modern Araştırma Enstitüsü’nün seçkin bir profesörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kuantum mekaniği</span> atom altı seviyede çalışmalar yapan bilim dalı

Kuantum mekaniği veya kuantum fiziği, atom altı parçacıkları inceleyen bir temel fizik dalıdır. Nicem mekaniği veya dalga mekaniği adlarıyla da anılır. Kuantum mekaniği, moleküllerin, atomların ve bunları meydana getiren elektron, proton, nötron, kuark, gluon gibi parçacıkların özelliklerini açıklamaya çalışır. Çalışma alanı, parçacıkların birbirleriyle ve ışık, x ışını, gama ışını gibi elektromanyetik ışınımlarla olan etkileşimlerini de kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Solvay Konferansı</span>

Solvay Konferansları, her üç yılda bir düzenlenen ve fizik ile kimya alanlarında çözümlenmemiş konuları ele alan konferanslardır. Uzay ve Zamanın Kuantum Yapısı konulu 23. Solvay Fizik Konferansı 2005 yılında, From Noncovalent Assemblies to Molecular Machines konulu 21. Solvay Kimya Konferansı ise 2007 yılında Brüksel'de düzenlendi.

Kuantum kütleçekim kuramsal fiziğin bir dalı olup doğanın temel kuvvetlerinden üçünü tanımlayan kuantum mekaniği ile dördüncü temel kuvveti kütleçekimin kuramı olan genel göreliliğini birleştireceği düşünülen bir kuramdır.

<span class="mw-page-title-main">Schrödinger'in kedisi</span> Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger tarafından ortaya atılmış düşünce deneyi

Schrödinger'in kedisi, Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger tarafından ortaya atılmış, kuantum fiziğiyle ilgili olan, hakkında çok tartışma yapılmış bir düşünce deneyidir. Genellikle kuantum mekaniği ve Kopenhag Yorumuyla ilgili bir paradoks olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Roy Glauber</span> Amerikalı teorik fizikçi (1925 – 2018)

Roy Jay Glauber, Amerikalı kuramsal fizikçi. Kendisi Harvard Üniversitesi'nde fizik profesörü ve Arizona Üniversitesi optik bilimleri öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. Fizik dalında 2005 Nobel Ödülü kazanmış bu ödülü John L. Hall ve Theodor W. Hansch ile birlikte paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Brian Josephson</span>

Brian David Josephson, Galli teorik fizikçi ve Cambridge Üniversitesi’nden emekli olmuş fizik profesörüdür. En iyi bilindiği çalışmaları süper iletkenlik ve kuantum tünellemedir. 1962 yılında 22 yaşında doktorasını yaparken Cambridge’te yaptığı Josephson etkisi öngörüsü için 1973 yılında Nobel Fizik Ödülü aldı. Josephson Gallerli olup da Nobel Fizik Ödülü alan tek kişidir. Ödülü fizikçiler Leo Esaki ve Ivar Giaever ile paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">Klasik fizik</span> fizik dalı

Klasik fizik tamamlanmış veya uygulanabilir olan fiziğin, eski tarihlerde düşünülmüş modern teorilerle ilgilenir. Şu an kabul edilmiş bir teori modern sayılıyorsa ve o teorinin giriş cümlelerinde başlıca paradigma değişiminden bahsediliyorsa, eski teorilere genellikle “klasik” denilir. Bir klasik teorinin tanımı aslında içeriğine bağlıdır. Klasik fizik kavramı, modern fizik için fazlasıyla karmaşık olan belirli durumlarda kullanılır.

Arthur Strong Wightman, Amerikalı matematiksel fizikçi. Kuantum Alan Teorisi için aksiyomatik yaklaşımın kurucularından ve Wightman aksiyomlar kümesinin yaratıcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Bogolyubov</span> Sovyet matematikçi ve teorik fizikçi (1909-1992)

Nikolay Nikolayeviç Bogolyubov, kuantum alan teorisi, klasik ve kuantum istatistiksel mekanik ve dinamik sistemlerin teorisi alanlarında yaptığı önemli katkıları ile bilinen Sovyet matematikçi ve teorik fizikçi. 1992 Dirac Ödülü ve diğer birçok bilim ödülünün sahibidir.

<i>Tıva dilinin etimolojik sözlüğü</i>

Tıva dilinin etimolojik sözlüğü — Tuva Cumhuriyetinde (1939—2011) yılları arası bulunan ünlü Türkolog Boris İsakoviç Tatarintsev'in 200-2008 yıllarında 4 ciltlik basımı yayınlanabilen Tuva Türkçesinin etimolojik sözlüğüdür.

Atomik, moleküler ve optik fizik, bir ya da birkaç atomun ölçeğinde, madde-madde ve ışık-madde etkileşimi çalışmadır ve enerji, birkaç elektron voltları etrafında ölçeklenir. Üç alanla yakından ilişkilidir. AMO teorisi, klasik, yarı klasik ve kuantum işlemlerini kapsar. Tipik olarak, teori ve emisyon uygulamaları, elektromanyetik yayılım ve emilme, spektroskopi analizi, lazer ve mazerlerin kuşağı ve genel olarak maddenin optik özellikleri, uyarılmış atom ve moleküllerden, bu kategorilere ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Basov</span>

Nikolay Gennadiyevich Basov, Sovyet fizikçi ve eğitmendir. Lazer ve maser'in gelişmesini sağlayan kuantum optiği alanındaki temel çalışmalarından dolayı, Basov 1964 yılında Nobel Fizik Ödülünü Alexander Prokhorov ve Charles Hard Townes ile paylaştı.

Kuantum programlama, bir kuantum bilgisayarda çalışabilen, kuantum programları olarak adlandırılan talimat dizilerini birleştirme işlemidir. Kuantum programlama dilleri, yüksek seviyeli yapılar kullanarak kuantum algoritmalarının ifade edilmesine yardımcı olur.

Francis Edwin Close, Oxford Üniversitesi'nde Emeritus Fizik Profesörü ve Oxford'daki Exeter College'da araştırmacı, parçacık fizikçisi.

<span class="mw-page-title-main">Akademgorodok</span>

Akademgorodok Rusya'nın Novosibirsk şehrinin Sovetsky Bölgesi'nde bulunan, şehir merkezinin 30 km güneyinde ve Koltsovo'nun 10 km batısında bulunan bir bölümüdür. Sibirya'nın eğitim ve bilim merkezidir.

Kuantum biyolojisi, kuantum mekaniğinin ve teorik kimyanın biyolojik nesnelere ve problemlere uygulamalarının incelenmesidir. Birçok biyolojik süreç, enerjinin kimyasal dönüşümler için kullanılabilen biçimlere dönüştürülmesini içerir ve doğası gereği kuantum mekaniktir. Bu tür süreçler, kimyasal reaksiyonları, ışık emilimini, uyarılmış elektronik durumların oluşumunu, uyarma enerjisinin aktarımını ve fotosentezi, koku almayı ve hücresel solunum gibi kimyasal süreçlerde elektron ve protonların aktarımını içerir.

<span class="mw-page-title-main">Kuantum termodinamiği</span>

Kuantum termodinamiği, iki bağımsız fiziksel teori olan termodinamik ve kuantum mekaniği arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Bu iki bağımsız teori, ışık ve maddenin fiziksel olaylarını ele alır. 1905'te Albert Einstein, formülünü elde ederek, termodinamik ve elektromanyetizma arasındaki tutarlılık gereksinimi dolayısıyla ışığın kuantumlanıyor olması gerektiği sonucuna vardı. Einstein'ın bu durumu ortaya koyduğu makale, kuantum teorisinin şafağıdır. Kuantum teorisi, Einstein'ın makalesinin yayımlanmasını takip eden birkaç on yıl içerisinde bağımsız bir dizi kuralla kabul gören bir teori hâline geldi. Kuantum termodinamiği, kuantum mekaniğinden termodinamik yasaların ortaya çıkışını ele almaktadır. Termodinamik dengede bulunmayan dinamik süreçleri ele alışında, istatistiksel kuantum mekaniğinden farklılık gösterir. Buna ek olarak, kuantum termodinamiği teorisinin tek başına bir kuantum sistemine uygulanabilir olması için bir arayış vardır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.