Boris Godunov

Boris Fyodoroviç Godunov (Бори́с Фёдорович Годуно́в) (1551 - 13 Nisan 1605), Rus Rurik Hanedanı'nın sona ermesinin ardından 1598-1605 arasında hüküm süren Rus çarı.^[1] Rus topraklarında yıkıcı etkileri olan Karışıklık Dönemi (1598-1613) Godunov'un hükümdarlığı sırasında başlamıştır.

Hayatı

14. yüzyılda Moskova'ya göç etmiş soylu Tatar ailesi Saburov-Gadunovlardan gelen Boris, devlet hizmetine IV. İvan'ın (Korkunç) sarayında başladı. 1571'de çarın yakınlarından birinin kızıyla evlenerek İvan'ın koruması altına girdi; kız kardeşi İrina'yı da Veliaht Fyodor'la evlendirdi (1580). 1580'de boyarlığa yükseldi. İvan 1584'te Godunov'u zekaca kusurlu olan Fyodor'un koruyuculuğuna getirdi; Fyodor kısa bir süre sonra tahta çıktı. Godunov'un bu konuma haksız biçimde geldiğine inanan bir grup boyarın komplo girişimi karşısında Godunov muhaliflerini sürgüne göndererek Rusya'nın perde arkasındaki gerçek yöneticisi oldu.

Moskova Büyük Prensliği'nin dış ilişkilerini tümüyle denetimi altına alan Godunov başarılı askeri seferler düzenledi; dış ticareti artırdı, savunma amacıyla çok sayıda kale yaptırdı, Moskova'nın egemenliğinden çıkmış olan Batı Sibirya'yı yeniden kolonileştirdi. Ayrıca Moskova Kilisesi'nin metropolitlikten patrikliğe yükselmesini sağladı (1589). Ülke içinde saray çevresinin çıkarlarını gözetti.

Fyodor varis bırakmadan ölünce (1598), din adamları ve saray görevlilerinin çoğunlukta olduğu zemski sobor (ülke meclisi) Boris Godunov'u tahta çıkardı (17 Şubat 1598). Kısa zamanda akıllı ve becerikli bir hükümdar olduğunu kanıtlayan Çar Boris, hukuk sistemine çeki düzen verdi, Batı Avrupa'ya öğrenci gönderdi, Rusya'da Protestan kiliselerinin kurulmasına izin verdi, Baltık Denizi'nde güç kazanmak amacıyla Litvanya'nın Rusya'ya katılması için görüşmelere başladı. Öte yandan muhalif boyarların gücünü kırmak için Romanov Hanedanı üyelerini sürgüne yolladı. Geniş bir muhbir ağı kurarak, ihanetinden kuşkulandığı herkesi acımasızca cezalandırmaya başladı. Bu önlemleri boyarların Godunov'a karşı düşmanlığının artmasına yol açtı. Kıtlığın (1601-1603) ve ona eşlik eden salgınların yol açtığı sıkıntıları hafifletme çabası da etkisiz kalınca halkın hoşnutsuzluğu gitgide yükseldi. 1591'de Kırım Hanı Gazi Giray Moskova'ya yaklaştı. Boris Godunov Kazaklardan kurulu bir orduyla Hanın Moskova'ya doğru ilerlemesini durdurdu. Ama Boris'in ansızın ölmesi üzerine direniş kırıldı ve ülke Karışıklık Dönemi'ne girdi. Bu dönem, Fyodor Nikitiç Romanov'un oğlu I. Mihail Romanov'un 1613'te çar seçilmesine değin sürdü.

Kaynakça

^ Saunders, Robert A. (2019). Historical dictionary of the Russian Federation (2. bas.). Lanham: Rowman & Littlefield Publishers. ISBN 978-1538120477.

Resmî unvanlar
Önce gelen: I. Fyodor	Rus çarı 21 Şubat 1598 - 23 Nisan 1605	Sonra gelen: II. Fyodor

Rusya hükümdarları (Kiev Knezliği, Moskova Knezliği, Rusya Çarlığı ve Rus İmparatorluğu)
Knezler	Rurik Oleg I. İgor Olga I. Svyatoslav I. Yaropolk Svyatoslaviç I. Vladimir I. Svyatopolk Vladimiroviç I. Yaroslav İzyaslav Yaroslaviç Vseslav Svyatoslav Yaroslaviç I. Vsevolod Yaroslaviç II. Svyatopolk İziaslaviç Vladimir Monomah I. Mstislav II. Yaropolk Vyaçeslav II. Vsevolod II. İgor II. İzyaslav Mstislaviç Yuri Dolgoruki Andrey Bogolyubski Mihayll III. Vsevolod II. Yuri I. Konstantin II. Yuri II. Yaroslav III. Svyatoslav II. Andrey Aleksandr Nevski III. Yaroslav Vasili Dmitri Andrey Mihail III. Yuri Korkunç Gözlü Dmitriy Aleksandr Mihayloviç I. İvan Semyon II. İvan Dmitri Donskoy I. Vasili II. Vasili III. İvan III. Vasili IV. İvan
Çarlar	IV. İvan Simeon Bekbulatoviç IV. İvan I. Fyodor Boris Godunov II. Fyodor I. Dmitri IV. Vasili IV. Władysław Waza I. Mihail I. Aleksey III. Fyodor V. İvan ve I. Petro (ortak) I. Petro
İmparatorlar	I. Petro I. Katerina II. Petro Anna VI. İvan I. Elizaveta III. Petro II. Katerina I. Pavel I. Aleksandr I. Nikolay II. Aleksandr III. Aleksandr II. Nikolay

Otorite kontrolü	BNF: cb120056934 (data) GND: 118637940 ISNI: 0000 0000 8070 3160 LCCN: n50042060 MusicBrainz: 14ccc1e1-a283-42b3-8849-e477d8388b56 NDL: 00620401 NKC: jo2003163230 NLA: 66042720 NLI: 987007258819505171 NTA: 070460779 SELIBR: 293945 SNAC: w6p01kmh SUDOC: 02816802X Trove: 1805091 VIAF: 259065179 WorldCat (LCCN): n50-042060

İlgili Araştırma Makaleleri

Rus hükümdarları listesi; Kiev Knezliği, Vladimir-Suzdal Knezliği, Moskova Knezliği, Rusya Çarlığı ve Rus İmparatorluğu'nun hükümdarlarını içeren bir liste maddesidir. Bu listedeki hükümdarlar değişik dönemlerde Knez, Veliki Knez, Çar sonra da İmparator unvanıyla anılmışlardır.

Rusya Çarlığı, 1547 yılında Korkunç İvan'ın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721'de Çar I. Petro'nun Rus İmparatorluğu'nu kurmasıyla son bulan Rus devletinin resmî adıdır. Çarlıktan önce bu topraklarda Moskova Knezliği egemen olduğu için çarlık Batı Avrupa dillerinde Moskova olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Rusça ve Türkçe kaynaklarda da Moskova Çarlığı olarak bilinir.

1605-1618 Lehistan-Rusya Savaşı 17. yüzyılda Lehistan-Litvanya Birliği ve bu birliğe bağlı derebeylerinin komutasındaki paralı askerlerin taht kavgası içinde iç savaş ortamına sürüklenmiş olan Rusya Çarlığı'nı istila etmesiyle başlayan savaştır. Bu dönem Rus tarihinde Karışıklık Dönemi olarak adlandırılmıştır.

Godunov bir Rus soy ismidir.

Çareviç Dmitri veya Dmitri İvanoviç (Rusça: Дмитрий Иванович;, babası Korkunç İvan'ın ölümünden sonra Rus Çarlığı tahtının son hanedan üyesi, Dmitri'nin abisi I. Fyodor'un ölümü üzerine ulusal konsey ile çar seçilen Boris Godunov, Dmitri'nin öldürülme emrini vermiştir ve 1591'de 8 yaşındayken Rus boyar Vasili Şuyski tarafından öldürtülmüştür.

Ugliç Rusya'nın Yaroslavl Oblastı'nda olan tarihi bir şehirdir. İdil Nehri'nde yer almaktadır. Nüfus: 34,507 ; 38,260 ; 39,975.

I. Dmitri isyanı IV. İvan'ın Ugliç'te öldürülen oğlu olduğunu iddia eden I. Dmitri'nin Rus Çarlığı tahtında hak iddia etmesiyle 1603–1605 yılları arasında süren bir isyandır. Rusya'da IV. İvan'ın ölümünün ardından oğlu I. Fyodor çar ilan edilmiştir. Fakat iyi bir çar olamadığı için ulusal konsey ile birlikte ve eşinin kardeşi Boris Godunov ile birlikte ülkeyi yönetmiştir. 17 Ocak 1598'de ölen I. Fyodor'dan sonra Boris Godunov ulusal konsey tarafından çar ilan edilmiştir. Tahta çıkan Çar Boris, henüz tahta çıkmadan önce IV. İvan'ın küçük oğlu Dmitri İvanoviç'i öldürterek ileride tahtta hak iddia etmesini engellemeye çalışmıştır.

IV. Vasili Şuyski Rurik Hanedanı'na yakın soylu, Eski Boyar ve 19 Mayıs 1606 – 19 Temmuz 1610 arasında Rus çarı.

Romanov Hanedanı, 1613-1917 yılları arasında Rusya'nın hükümdar kraliyet ailesiydi. Romanovlar, Moskova'nın Büyük Dükalığı'nın ve daha sonra 1598'de Çar I. Fyodor'un ölümü üzerine soyu tükenmiş olan Rurik hanedanlığı döneminde Rusya Çarlığı'nın asilzadeleri olarak ön plana çıktı. 21 Şubat 1613'te Mihail Romanov, Zemsky Sobor tarafından Rusya Çar'ı seçildi ve Romanovları Rusya'ya hakim olan ikinci hanedan yaptı. Mihail'in torunu I. Petro, 1721'de Rus İmparatorluğu'nu kurdu ardından bir dizi savaş ve reform yoluyla ülkeyi büyük bir güce ulaştırdı. Romanovların doğrudan erkek vârisleri, Elizaveta Petrovna 1762'de öldüğünde sona erdi. 5 Ocak 1762'den itibaren imparatorluk tahtının kadın hattı boyunca Prenses Anna Petrovna'nın ve Holstein-Gottorp Dükü Karl-Friedrich'in, oğulları Holstein-Gottorp Dükü Karl Peter Ulrich, Romanov Hanedanı üyesi olarak tanındı. Böylece, şecere kurallarına göre, Elizaveta Petrovna'nın torunları bazen "Holstein-Gottorp-Romanov" olarak anılmaktadır. Şubat Devrimi'nin ardından İmparator II. Nikolay 15 Mart 1917'de çekilmiş ve böylece 304 yıl süren Romanov yönetimi sona ermiştir. Ardından, 1918'de İmparator II. Nikolay ve ailesi Bolşevikler tarafından kurşuna dizilerek öldürüldü ve Romanov Hanedanı'nın 65 üyesinin hayatta kalan 47'si yurt dışına sürgüne gönderildi.

I. Fyodor (Teodor) İvanoviç veya Fyodor I. İoanoviç ; 31 Mayıs 1557 – 16 veya 17 Ocak 1598), Zangoç Fyodor olarak da anılan, 1584–1598 yılları arasında hüküm sürmüş, Rurik hanedanına mensup son Rus çarıdır.

II. Fyodor Borisoviç Godunov ; 1589 – 10 Haziran 1605), 1606 yılında kısa süre hüküm sürmüş, Godunov hanedanına mensup Rus çarı. Hükümdarlığı Karışıklık Dönemi'ne denk gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Dmitri</span> Rus hükümdar (1581-1606; çar 1605-1606)

I. Dmitri İvanoviç, Moskova Knezliği tahtında hak iddia edip, 1605'ten 1606'daki ölümüne kadar yaklaşık bir yıl boyunca I. Dmitri adıyla hüküm sürenRus çarı. Rurik hanedanına mensup olduğu varsayılsa da, aslında Rurik soyundan gelmemektedir. Dmitri'nin gerçek ismi Grigori (Yuri) Bogdanoviç Otrepyev'dir. Bu nedenle muhalifleri ve ölümünün ardından tarihçiler tarafından yaygın olarak Düzmece Dmitri olarak anılmıştır.

I. Mihail Fyodoroviç Romanov 21 Şubat 1613 - 12 Temmuz 1645 tarihleri arasında Rus çarı.

<span class="mw-page-title-main">Patrik Filaret (Rusya)</span> Rus din adamı ve Moskova patriği (1553-1633)

Fyodor Nikitiç Romanov 1619-1633 yılları arasında Moskova patriği. Rus çarı I. Mihail'in babasıdır. Oğlunun hükümdarlığı sırasında Rusya'nın fiili hükümdarı olan bir Rus boyarıydı.

Karışıklık Dönemi veya Dertler Dönemi Rusya tarihinde kaos, kıtlık ve anarşi boşluğunun ülkeyi yönettiği döngüsel dönemdir.

Dmitri Mihayloviç Pojarski, 1611'den 1612'ye kadar Lehistan-Rusya Savaşı sırasında askeri liderliği ile tanınan bir Rus prensiydi. Pojarski, Karışıklık Dönemi'nde Lehistan-Litvanya Birliği'nin Rusya'yı işgaline karşı Nijni Novgorod'da Kuzma Minin ile İkinci Gönüllü Ordusu'nu kurdu ve 1612'de Moskova Savaşı'nda Rusya'nın zaferinden sonra Polonya'nın geri çekilmesini sağladı.

Kseniya Borisovna Godunova, Rus çarevna. 1598 ile 1605 yılları arasındaki Rus çarı Boris Godunov'un kızı ve II. Fyodor'un ablasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rus kıtlığı (1601-1603)</span>

Rus kıtlığı (1601-1603), Rusya'nın nüfusu üzerindeki orantılı etkisi açısından en kötü kıtlığı olarak kabul edilir. O dönem Rus nüfusunun yaklaşık %30'u yani iki milyon insan açlıktan ölmüştür. Kıtlık, Rusya Çarlığı'nın siyasi olarak iktidarsız kaldığı ve daha sonra Lehistan-Litvanya Birliği tarafından işgal edildiği (1605-1618) Dertler Dönemi'ni (1598-1613) birleştirir. Çok sayıda ölüm sosyal kargaşaya ve 1598'de çar olarak seçilen Boris Godunov'un (1598-1605) düşüşüne neden oldu.

Mariya Feodorovna Nagaya, Rus çaritsa ve Korkunç İvan'ın altıncı eşi.

Zemskiy Sobor, 16. ve 17. yüzyıllarda Rusya Çarlığı'nda faaliyet gösteren parlamentoydu.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.