Borik asit

Borik Asit

Adlandırmalar
IUPAC adı Boric acid
Tanımlayıcılar
CAS numarası	10043-35-3
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü
ChEBI	CHEBI:33118
ChemSpider	7346
ECHA InfoCard	100.030.114
EC Numarası	233-139-2
E numaraları	E284 (koruyucular)
KEGG	D01089
PubChem CID	7628
UN numarası	R57ZHV85D4
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID1020194
InChI InChI=1S/BH3O3/c2-1(3)4/h2-4H
SMILES [OH+]=[B-](O)O
Özellikler
Kimyasal formül	H3BO3
Molekül kütlesi	61,83 g mol−1
Görünüm	Beyaz katı kristal
Yoğunluk	1.435 g/cm3
Erime noktası	170.9
Kaynama noktası	300
Çözünürlük (su içinde)	2.52 g/100 mL (0 °C) 4.72 g/100 mL (20 °C) 5.7 g/100 mL (25 °C) 19.10 g/100 mL (80 °C) 27.53 g/100 mL (100 °C)
Çözünürlük (Diğer çözücüler içinde)	Alkolde düşük çözünürlük Piridinde orta çözünürlük Asetonda çok düşük çözünürlük
log P	-0.29[1]
Asitlik (pKa)	9.24, 12.4, 13.3
Yapı
Moleküler geometri	Üçgen düzlemsel
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
R-ibareleri	R60 R61
G-ibareleri	S53 S45
NFPA 704 (yangın karosu)	1 0 0
Parlama noktası	Alevlenmez
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)	2660 mg/kg, oral (sıçan)
AB sınıflandırması	Şablon:Hazchem Xn
Benzeyen bileşikler
Benzeyen bileşikler	Bor trioksit, Boraks
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Borik asit, aynı zamanda borasis asit, ortoborik asit ya da hidrojen borat; genellikle antiseptik, böcek ilacı ve koku gidericilerde kullanılan beyaz kristal renkli, suda çözünen bir inorganik asit. İlk olarak Wilhelm Homberg tarafından bulunmuş olup, sülfürik asidin yan ürünü olarak ortaya çıkmıştır.

Türkiye'de borik asit, kolemanitten üretilmektedir. Üretimi Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü yapmaktadır. Üretim prosesi temelde, kolemanitin sülfürik asit ile reaksiyonu sokulmasından ibarettir. Aşağıda gösterildiği gibi, reaksiyon sonucu jips ve borik asit oluşur. Üretim sırasında oluşan jips, çevre kirlilğine sebep olmaktadır.

Ca₂B₆O₁₁.5H₂O + 2H₂SO₄ + 6H₂O → 2CaSO₄. 2H₂O + 6H₃BO₃

Üretimde öncelikle, kolemanitin boyutu <0,2 mm olacak şekilde, değirmenlerde öğütülür. Öğütülmüş kolemanit, sülfürik asitle reaksiyona sokularak çözeltiye alınır. Bu reaksiyon 80-100 ^oC'de gerçekleşir.

Kolemanit asitle çözeltiye alındıktan sonra, kimyasal reaksiyon sebebiyle jips çamuru oluşmaktadır. Bu jipsin ortamdan uzaklaştırılması için çözeltiyi basınçlı filtrelerle süzmek gerekir. Bu amaçla, iki aşamalı süzme yapılır. İlk aşamada tüm çözelti 15-20 dk. boyunca süzülür. İlk aşamadan geçmiş olan süzüntü, ikinci aşamada ise başka bir basınçlı filterede 3 saate yakın süzülür. Bu aşamalar sonucunda elde edilen jips çamuru artık havuzuna gönderilir.

Filtrasyon sonrası elde edilen kolemanit çözeltisi, sabit bir debi ile kristalizatöre beslenir. Kristalizatöre gelen çözelti, özel spreylerle püskürtülerek, kristalizatöre yayılır. Bu şekilde, oluşan kristallerin boyutu arttırılarak, işlemin daha verimli devam etmesi sağlanmış olur. Kristal boyutlarının etkilendiği faktörler ise:

• Beslenen çözeltinin yoğunluğu
• Çözelti içindeki katılar
• Besleme hızı

Çözelti kristalizatöre 80-90 °C sıcaklıkta girdikten sonra 40-45 ^oC sıcaklıkta çıkarak santrifüje beslenir. Santrüfüjde, çözelti kristalleriden ayrılır.

Santrifüjden çıkan kristaller bir miktar nemlidir. Ürün bu şekilde nemliyken satışa sunulamaz. Bu amaçla, akışkan yataklı kurutucularla kurutulması gerekmektedir. Bu tür kurutucularda, dışarıdan alınan hava, belli bir sıcaklığa kadar ısıtıldıktan sonra, kurutucu içine döşenmiş olan malzemeye alttan verilir.

Kurutucudan çıkan ürün torbalanarak satılır.