İçeriğe atla

Border collie

Border collie
Diğer adlarSınır colliesi
Ülkeİskoçya - İngiltere
Köpek (Canis lupus familiaris)

Border collie, İngiltere-İskoçya sınırında yaklaşık 300 yıldır koyun çobanı köpeği olarak kullanılan sıra dışı bir collie ırkı.[1] En zeki ırklardan biri kabul edilen border collie yetenek yarışmalarında da çok başarılıdır.[1]

Irk standardı

Border collie yaklaşık 51 cm yüksekliğinde, 14–23 kg ağırlığında bir köpek ırkıdır.[1] Çoğunluk siyah-beyaz ve uzun kürklüdür. Kızıl veya üç renkli olanlarına da rastlanır.[1] Uzun yıllar boyunca birçok üretici, bu türün köpek kulübü listelerine alınmasına, üreticilerin çobanlık yeteneğinden ziyade dış görünüme göre üretecekleri korkusu ile karşı çıktı. Buna rağmen 1995 yılında AKC listelerine alındı.[1][2]

Çoban köpeği yarışması

Bilinen ilk çoban köpeği yarışması 1867 yılında Yeni Zelanda Wanaka'da yapılmıştır. İzleyen yıllarda yarışmalar Avustralya'da da başlamıştır. Birleşik Krallık ise ilk kez 1873 yılında Galler'deki Bala bölgesinde çoban köpeği yarışması düzenlemiştir.[3] İlk İskoç çoban köpeği yarışması ise 1874 yılında yapılmıştır. Bu dönemde birinci köpek sahibine oldukça yüklü tutarlar ödül olarak verlmiştir.

Bundan sonra oldukça yaygınlaşan çoban köpeği yarışmaları Border collie cinsi köpeklere olan ilgiyi artırmıştır. Artık kimi yarışmalarda gösteri için hazırlanan köpeklerin yerine gerçekten çiftlik işlerinde ustalaşmış köpekler yarışmaları kazanmaya başlamıştır.[4] Yarışmalara artan ilgi ABD'yi de etkilemiş, burada ilk yarışmalar 1880'li yıllarda yapılır olmuştur.

Bugün oldukça yoğun ilgiyle takip edilen sporda farklı ülkelerde farklı ulusal yarışmalar yapılmaktadır. Bunun yanı sıra International Sheepdog Society[5] tarafından üç yılda bir düzenlenen dünya şampiyonası yapılmaktadır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "border collie (breed of dog)." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc. 18 Mart 2012
  2. ^ "Border collie." 18 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. American Kennel Club. Erişim:22 Aralık 2011.
  3. ^ Janet Elisabeth Larson, The Versatile Border Collie, Alpine Pubns Inc, 1998 Google books 28 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. içinde
  4. ^ Bu dönemde isimsiz bir Galli çoban olan John Thomas, Maddie isimli çoban köpeğiyle yarışmayı kazanarak dikkatleri üzerine çekmiştir
  5. ^ Uluslararası Çoban Köpeği Derneği

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Köpek</span> evcil, etçil ve memeli bir hayvan

Köpek ; köpekgiller (Canidae) familyasına ait, görünüş ve büyüklükleri farklı 400'den fazla ırkı olan, etçil bir memelidir. Bozkurt'un alt türlerinden biri olan köpek, tilki ve çakallarla da yakın akrabalardır. Kedilerle birlikte dünyanın en geniş coğrafyaya yayılan ve en çok beslenen iki evcil hayvanından biridir. 2001 yılı tahminlerine göre dünyada 400 milyondan fazla köpek vardır.

<span class="mw-page-title-main">Rakun köpeği</span> köpekgil türü

Rakun köpeği, Mangut olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasından dış görünümü ile bir rakun ile köpeğin karışımından oluşmuş bir melezi andırır. Bu yüzden uzun süre köpekgiller familyasının en ilkel türü olduğu ve köpekgiller ile rakungiller arasındaki bağlantıyı oluşturduğu kabul edilmiş olsa da günümüzde rakun köpeğinin resmen bir köpekgil olduğu ve bu rakunlara ya da sansarlara benzeyen görünümünü sonradan tesadüfen geliştirdiği bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Puli</span>

Puli, Macar koyun çobanı köpeği. Uzun kürklü ve çok canlı bir köpek ırkıdır. Kürkü yere kadar uzayabilir. En sık rastlanan rengi mat siyahtır. Bununla birlikte gri veya beyaz olanlarına da rastlanır. Hafif tunç rengi lekeleri olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Mastif</span>

Mastif, iri bir köpek grubu.“Masty” kelimesinden türetilen bu ad “güçlü” anlamında kullanılmaktadır. Mastif olarak adlandırılan pek çok ırk vardır. Bunlara genellikle Molossus ırklar denir ve ortak bir atadan geldikleri düşünülür. Mastifler tarih boyunca genellikle savaş köpeği ve bekçi köpeği olarak kullanılmışlardır. Roma İmparatorluğu'nda arenalarda ayılar, aslanlar, kaplanlar, köpekler ve insanlarla dövüştürülmüşlerdir. İngiltere'de boğalarla ve ayılarla dövüştürülmüşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Belçika çoban köpeği</span>

Belçika çoban köpeği, Belçika'da yetiştirilmiş çoban köpeği ırkı.

<span class="mw-page-title-main">Alman çoban köpeği</span> Almanya kökenli köpek ırkı

Alman çoban köpeği veya Alman kurdu, Almanya kökenli bir köpek ırkıdır. Türkçede bazen kurt köpeği olarak da anılırlar. Büyük, atletik ve güçlü olduğu kadar zeki olması, doğru yetiştirildiğinde bu köpeği mükemmel bir aile veya koruma, yahut iş köpeğine dönüştürür. Alman kurtları ikiye ayrılır; iş köpekleri ve şov köpekleri denilen iki farklı versiyonu vardır. İş köpeği olarak üretilen alman kurtları daha yüksek bir kalçaya ve daha uzun bacaklara sahiptirler. Show için üretilen köpekler ise daha alçak bir kalça, adaleli bir vücuda ve çok gösterişli bir posta sahip olurlar. Alman kurtların da en sık rastlanan hastalık kalça çıkığı(kalça displazisi) olarak bilinen eklem rahatsızlığıdır. Ayrıca alman kurtları çok hassas bir mideye sahip oldukları için özel bir diyet ile veya içeresinde fazla çeşit olmayan, aynı zamanda köpeğin alerjisinin bulunmadığı mamalar ile beslenmelidir. Alman kurtları dünyada en çok tercih edilen ırklar arasındadır. İş köpeği olarak, asker ve polis köpeği olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Collie</span>

Collie, bir İskoç çoban köpeği grubu. Birkaç farklı alt türü bulunur. Collie sözcüğü muhtemelen coaly sözcüğünden gelmedir. Bir başka teoriye göre İskandinav dillerinde özel isim olan Colle'den gelmiştir, zira bu isim Orta İngilizce döneminde sıklıkla köpeklere verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rottweiler</span> Almanya kökenli bir bekçi ve koruma köpeği ırkı

Rottweiler, Almanya kökenli bir bekçi ve koruma köpeği ırkı. İsmini Almanya'nın Rottweil kasabasından alır.

<span class="mw-page-title-main">Akbaş (köpek)</span> Köpek ırkı

Akbaş Anadolu'ya özgü bir köpek ırkıdır. Kangal ile aynı soy ailesindendir.

<span class="mw-page-title-main">Greyhound</span>

Greyhound, genelde koşu ve av için kullanılan bir tazı ırkı. Otuza yakın tazı ırkı olmasına rağmen Türkçede tazı sözcüğü sıklıkla greyhound anlamında kullanılır. Yarış için yetiştirilmiş İngiliz tazısı uzun boyu, güçlü bacakları, uzun çenesi ve aerodinamik yapısıyla saatte 72 km hıza 1,5 saniyede erişebilir.

<span class="mw-page-title-main">Karl Friedrich Louis Dobermann</span>

Karl Friedrich Louis Dobermann, Alman köpek yetiştiricisi.

<span class="mw-page-title-main">Çoban köpeği yarışması</span>

Çoban köpeği yarışması, sahiplerinin komutası altındaki çoban köpeklerinin geniş bir arazide bir koyun sürüsünü verilen talimatlara göre güttükleri bir yarışma türüdür. Yarışmada sadece çobanlık yapabilen bazı seçme köpek türlerinin yarışmasına izin verilir. Köpekler sürüleri kimi engellerin etrafından dolaştırır, sevk ve idare eder ve verilen emre göre belirli bir koyunu sürüden ayırır. Yarışma özellikle geniş arazide otlakçılık yapılan Birleşik Krallık, İrlanda, Güney Afrika, Şili, Kanada, ABD, Avustralya ve Yeni Zelanda’da yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Kaniş</span>

Kaniş, Alman kökenli olduğu düşünülen bir köpek ırkı. Bununla birlikte Fransa'da çok popüler olmuş ve Fransa'nın milli köpeği kabul edilmiştir. Kanişler ilk olarak su retrieverı olarak üretilmişlerdi ve kürkleri sudaki hareketlerini kolaylaştırmak için özel bir şekilde tıraş ediliyordu. Günümüzde sirk hayvanı ve mantar bulucu olarak da kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Malta köpeği</span>

Malta köpeği veya Maltese yaklaşık 2800 yıl öncesine dayanır. Maltese kelimesinin sonuna Terrier kelimesini ekleyenlerin aksine uluslararası bir kuruluş olan FCI'a göre ırkın adı Maltese'dir. Maltese ırkı köpeklerin Malta'da üretildiği düşünülmesine rağmen bu Maltese'in anavatanının Malta olduğu anlamına gelmez. Maltese kelimesi Sami dillerinde bulunan "Malat" kelimesinden gelmektedir. Malat, liman gibi anlamlara gelmektedir. Kökeni esasında orta akdenizdir. FCI'a göre 9. Grup olan refakatçi, süs köpeği grubunda değerlendirilir. Yetişkinleri yaklaşık 24 cm yüksekliğinde (gövde) ve 3–4 kg ağırlığındadır. Irkın spesifik özelliği şunlardır; Uzun beyaz tüylü, siyah iri gözlü. Maltese; siyah burunlu, siyah göz çevresi olan, siyah dudaklı, siyah pati yastıklı, siyah tırnaklı bir köpek ırkıdır. Sarkık kulaklı ve ufak vücutludur. Burunda depigmente ve siyah dışı renk tolore edilmez. Diskalifiye sebebidir. Çok az tüy döktüğünden dolayı non-alerjik köpeklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Çoban köpeği</span>

Çoban köpekleri, sürülerin "idaresinde" kullanılan köpekler. Bu yönleriyle öncelikli görevleri sürüleri "korumak" olan bekçi ve koruma köpeklerinden ayrılırlar. Çoban köpekleri grubu, dünyadaki başlıca köpek kulüpleri tarafından tanınan bir köpek grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Bull teriyer</span>

Bull teriyer ya da boğa teriyeri, 19. yy.da İngiltere'de üretilmiş bir teriyer ırkı. Buldog, beyaz İngiliz teriyeri, Dalmaçyalı, İspanyol pointeri, foxhound ve muhtemelen greyhound gibi pek çok ırkın karıştırılması ile üretilmiştir. Cüssesine oranla dünyanın en güçlü köpeklerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya sığır çobanı köpeği</span> Avusturalya kökenli bir sürü köpeği

Avustralya sığır çobanı köpeği, 19. yy.da Avustralya'nın coğrafî koşullarına uygun olarak üretilmiş bir çoban köpeği ırkı. Sığırların topuklarını ısırarak sürüleri güttüğü için topukçu olarak da bilinir. Bu özellik atalarından olan dingodan miras kalmıştır. 1910 yılında doğmuş ve 29 yıl 5 ay yaşamış olan bir Avustralya sığır çobanı köpeği; bilinen, kayıtlı en uzun yaşamış köpektir.

<span class="mw-page-title-main">Jack Russell teriyer</span> 19. yüzyılda İngilterede tilki avlamak için üretilmiş bir köpek ırkı

Jack Russell teriyer, 19. yüzyılda İngiltere'de, yer üstünde ve yer altında tilki avlamak için üretilmiş bir köpek ırkıdır. İlk olarak, pek çok köpek ırkı üretmiş olan avcılık tutkunu papaz Jack Russell tarafından, muhtemelen fox terrier, eski tip bulldog, lakeland teriyer'ın yanı sıra bazı diğer ırklar karıştırılarak oluşturuldu. Eskiden adı içinde geçen "Parson" sözcüğü İngilizcede papaz anlamına gelir. Maske filminde yer alan köpeğin ırkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bedlington teriyeri</span> İngiltere kökenli bir teriyer türü

Bedlington teriyeri, İngiltere kökenli bir teriyer türü. 1800'lerde Northumberland'ın maden bölgesi Bedlingtonshire'de ortaya çıktı. Önceleri dövüş köpeği ve porsuk, tavşan, sıçan vs. avcısı olarak kullanılan Bedlingtonlar zamanla ev köpeği olarak kullanılmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Gürcü çoban köpeği</span> Köpek ırkı

Gürcü çoban köpeği, Nagazi veya Georgian Shepherd, Gürcistan'a özgü bir bekçi köpeği ırkıdır.