İçeriğe atla

Boraltan Köprüsü Olayı

Boraltan Köprüsü Katliamı ya da Boraltan Faciası, Türkiye'ye sığınan 195 Azerbaycanlı Sovyet askerinin[1] 1945 yılında mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde Sovyetler Birliği'ne iadesi sonrası yaşanan katliamdır.[2]

Türkiye Sovyetler'den mütekabiliyet esasına dayanarak Sovyetler Birliği'ne iltica etmiş olan bir subay ve iki erini istemişti. Sovyetler ise askerlerin izlerinin bulunamadığını beyan edip geri vermeyince Türkiye yola çıkan bazı askerlerin iadesini durdurdu. Türkiye ayrıca iltica edenlerden Türk asıllı olanların Türkiye vatandaşlığına alınması esa­sını kabul etti.[1]

Sınır karakolunda bulunan Azerbaycanlı Sovyet askerleri[1] Aras Nehri üzerindeki Boraltan Köprüsü'nden geçerek Türkiye'ye iltica etmişlerdi fakat Sovyetler Birliği'nin isteği üstüne mütekabiliyet kapsamında hükûmetin talimatıyla iade edildiler.[1]

Olayın meclise taşınması

Boraltan Köprüsü Katliamı meselesi ilk kez 1951 tarihinde Demokrat Parti Tekirdağ milletvekili Şevket Mocan tarafından gündeme getirilmiş ve tartışmalara sebep olmuştur. Milletvekilinin sorusuna cevap veren Adalet Bakanı, iç işleri, dış işleri ve savunma bakanlıklarının resmi kayıtlarına göre, Türkiye'nin 1945'te Almanya'ya savaş ilan ederek SSCB ile müttefik haline gelince askerlerin karşılıklı iadesi için adımlar atıldığını, Türkiye'de bulunan 237 Sovyet askerinden 195'inin 6 Ağustos 1945'te Sovyetler Birliği'ne teslim edildiğini fakat SSCB'de bulunan biri subay 3 Türkiye askeri hakkında "izleri bulunamadı" denince teslim işlemlerinin durdurulduğunu ve 1947'de Yozgat'taki bir kampta kalan Sovyet askerlerinin serbest bırakılıp Türk asıllıların isterlerse Türkiye vatandaşlığına geçmelerine karar verildiğini belirtmiştir.[1][3]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "TBMM Tutanak Dergisi" (PDF). 9 (91). 18 Temmuz 1951. ss. 203-206. 4 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020. 
  2. ^ "Yıllarca halktan gizlenen katliam". 28 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2016. 
  3. ^ "Şevket Mocan, TBMM". 29 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kars Antlaşması</span>

Kars Antlaşması (Fransızca: Traite de Kars), 13 Ekim 1921 tarihinde imzalanan ve Türkiye ile Güney Kafkasya ülkeleri Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti arasındaki sınırların belirlendiği antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Refik Şevket İnce</span>

Mehmet Refik İnce, Türk siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Soğuk Savaş</span> 1947–1991 yılları arasında Batı Bloku ve Doğu Bloku arasında geçen jeopolitik gerginlik süreci

Soğuk Savaş, iki Süper güç olan ABD önderliğinde Batı Bloku ile Sovyetler Birliği'nin önderliğinde Doğu Bloku ülkeleri arasında Truman Doktrini'nin ilanından (1947) SSCB'nin dağılmasına (1991) kadar devam ettiği kabul edilen uluslararası siyasi ve askeri gerginlik. Soğuk Savaş dönemi, Amerika liderliğinde batı dünyası ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin önderliğindeki komünist blok arasındaki dünya üzerinde geniş bir nüfusu etki etmesine verilen isimdir. Soğuk Savaş döneminde NATO, "Batı İttifakı" olarak da biliniyordu. Batı Bloku, NATO üyesi ülkeler ile NATO üyesi olmayan ancak ABD ile müttefik olan kapitalist ve antikomünist ülkelerden, Doğu Bloku ise Varşova Paktı'na üye olan komünist ve bu pakta üye olmayan diğer komünist ülkelerden oluşuyordu. Bu iki karşıt blokun yanı sıra hiçbir bloku desteklemeyen Bağlantısızlar Hareketi isimli üçüncü bir blok daha vardı. Çin ve Yugoslavya hem Doğu Bloku ülkeleri, hem de Bağlantısızlar Hareketi ülkeleriydi. Bu iki komünist ülkenin her iki blokta da olmasının nedeni Sovyetler Birliği ile olan görüş farklılıklarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Lavrenti Beriya</span>

Lavrenti Beriya, Sovyet politikacı, Sovyet Güvenlik Sekreteri ve Sovyet Gizli Polisi şefi.

<span class="mw-page-title-main">Helmuth Weidling</span> Nazi Almanyası Wehrmacht Generali

Helmuth Otto Ludwig Weidling, II. Dünya Savaşı'nda Alman general.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinand Schörner</span>

Ferdinand Schörner, Almanya'nın subayı ve Nazi Almanyası'nın mareşal'i. "Hitler'in en acımasız Mareşal'i" olarak değerlendirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">3. Waffen-SS Panzer Tümeni Totenkopf</span> Waffen SSe bağlı 38 tümenden biri.

3. SS Panzer Tümeni "Totenkopf", Waffen SS'e bağlı 38 tümenden biri.

<span class="mw-page-title-main">Helmuth von Pannwitz</span>

Helmuth von Pannwitz, I. ve II. Dünya Savaşlarında Wehrmacht ve SS'in emrinde çalışmış kazak asıllı süvari korgeneraldir.

<span class="mw-page-title-main">Marshall Planı</span> Amerikan merkezli ekonomik yardım planı

Marshall Planı, II. Dünya Savaşı sonrasında 1947 yılında önerilen ve 1948-1951 yılları arasında yürürlüğe konmuş ABD kaynaklı, antikomünist hedefleri olan bir ekonomik yardım paketidir. 16 ülke, bu plan uyarınca ABD'den ekonomik kalkınma yardımı almıştır.

Kurlandiya Kuşatması, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde Mihver kuvvetlerinin Kurlandiya Yarımadası'nda Kızıl Ordu birliklerince aylarca süren kuşatılmasıdır.

Yugoslav Halk Ordusu, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin ve 1945'ten 1992'ye kadar olan öncüllerinin ordusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Prag Taarruzu</span> Kızıl Ordunun II. Dünya Savaşındaki son stratejik taarruz harekâtı

Prag Taarruzu, Kızıl Ordu'nun II. Dünya Savaşı'ndaki son stratejik taarruz harekâtıdır. Prag'a yönelen Kızıl Ordu taarruzu ve Prag Muharebesi, 5 - 11 Mayıs 1945 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Ayrıca muharebe, Prag Ayaklanması ile birlikte sürmesi dolayısıyla da önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">162. Türk Tümeni</span>

162. Türk Tümeni II. Dünya Savaşı sırasında Alman ordusu içerisinde bulunan askerî birlik. Birlikteki askerler Kafkasya ve Türkistan'dan gelen savaş esirleridir. Savaşın başlaması ile Sovyet ordusuna alınan birçok Türk savaş sırasında esir düşmüş, daha sonra da vatanlarının bağımsızlığı ve esir kamplarının kötü koşullarından kurtulmak için kurulan lejyonlara katılmıştı. Daha sonra neredeyse yok edilen 162. Piyade Tümeni ile bazı Lejyonlar birleştirilmiş, böylece 162. Türk Tümeni oluşturulmuştu. Lejyon askerleri Neuhammer'da eğitilmişlerdi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de antikomünizm</span>

Türkiye'de antikomünizm, kapitalist görüşlere karşı olan ve aksinin gerçekleşebileceğini öneren komünizm düşüncesine karşı olarak komünist sistem ve görüşlerin Türkiye'de yayılımını engelleme çalışmalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Béla Miklós</span> Macar general ve siyasetçi (1890-1948)

Vitéz Béla Miklós de Dálnok, Macar asker ve siyasetçi. 1944'ten 1945'e kadar Macaristan Başbakanı olarak görev yaptı.

Theodor von Dufving Theoderich Heinrich August Wilhelm von Dufving, II. Dünya Savaşı sırasında Wehrmacht'ın bir Alman subayı idi. Mayıs 1945'te Adolf Hitler'in ölümünden kısa süre sonra Führerbunker'den çıkan son Almanlardan biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet askerî işgalleri</span>

1939 yılında gizlice imzalanan Molotov–Ribbentrop Paktı uyarınca, Sovyetler Birliği II. Dünya Savaşı sırasında, Nazi Almanyası tarafından kendisine terk edilen kimi ülke ve bölgeleri ilhak ve işgal etti. İşgal edilen bölgeler arasında; Doğu Polonya, Letonya, Estonya, Litvanya, Doğu Finlandiya'nın bir parçası ve Doğu Romanya bulunmaktaydı. Bunların yanı sıra, Karpat Rutenyası Çekoslovakya'dan ilhak edilerek, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası haline getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Aeroflot'un 244 sefer sayılı uçuşu</span> Hava korsanlığı

Aeroflot'un 244 sefer sayılı uçuşu 15 Ekim 1970 tarihinde Sovyetler Birliği'nde gerçekleşen ilk başarılı uçak kaçırma olayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Firengiz Ahmedova</span> Azerbaycanlı opera şarkıcısı ve müzik öğretmeni

Firengiz Yusuf kızı Ahmedova, Azeri şarkıcı, oyuncu, kadın soprano ve opera sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Lale Şevket</span> Azerbaycan Halk Hareketi - 1988-1991

Lale Şevket - Azerbaycan Devlet Katipi, Azerbaycan siyasetçisi; Azerbaycan Liberal Partisi ve Milli Birlik Hareketi lideri, Azatlık İttifakı kurucu üyesi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.