İçeriğe atla

Booth Tarkington

Newton Booth Tarkington
Booth Tarkington (1922)
DoğumNewton Booth Tarkington
29 Temmuz 1869(1869-07-29)
Indianapolis, Indiana, Amerika Birleşik Devletleri
Ölüm19 Mayıs 1946 (76 yaşında)
Indianapolis, Indiana, Amerika Birleşik Devletleri
MeslekRoman ve oyun yazarı
Dilİngilizce
Milliyet ABD
Vatandaşlık ABD
Önemli eserMuhteşem Ambersonlar (1918) - Alice Adams (1921)
Önemli ödülleriPulitzer Ödülü (1919 ve 1922)
Etkin yılları1899–1946
EvliliklerLouisa Fletcher (1902-1911), Susanah Keifer Robinson (1912-1946)
ÇocuklarLaurel (1906-ö.1923)
AkrabalarElizabeth Booth - John S. Tarkington

Newton Booth Tarkington (29 Temmuz 1869 – 19 Mayıs 1946) Amerikalı oyun ve roman yazarı. En çok bilinen eserleri The Magnificent Ambersons (Muhteşem Ambersonlar) ve Alice Adams adlı romanlarıdır. Kurgu dalında Pulitzer Ödülünü birden fazla kazanan üç yazardan birisidir. (Diğer ikisi William Faulkner ve John Updike)

Biyografi

Booth Tarkington 1869 yılında Elizabeth Booth ve John S. Tarkington çiftinin çocukları olarak Indianapolis, Indiana'da dünyaya geldi. Çift çocuklarına Kaliforniya valisi olan dayısı Newton Booth'un adını verdi. Tarkington aynı zamanda Chiago Belediye Başkanı James Hutchinson Woodworth'un eşi Almyra Booth Woodworth'un da akrabasıdır.

Tarkington, Indianapolis'teki Shortridge Lisesi'ne kayıt oldu ama daha sonra yatılı bir okul olan Phillips Exeter Academy'ye geçti ve orta öğrenimini tamamladı. Devamında iki yıl boyunca Purdue Üniversitesinde eğitim hayatına devam etti. Tarkington ilerleyen yıllarda üniversiteye bir yatakhane yaptırmak için önemli miktarlarda bağışta bulunmuş, Purdue Üniversitesi yaptırılan bu salona "Tarkington Salonu" ismini vermiştir. Aynı zamanda Purdue Üniversitesi Tarkington'a "Fahri Doktora" unvanı vermiştir.[1]

Princeton Öğrenimi

1873 ekonomik krizi sonrasında ailenin servetinin bir kısmı döndü ve annesi Booth'u Purdue'den alarak Princeton Üniversitesi'ne kaydettirdi. Princeton'da Tarkington'un arkadaşları arasında "Tark" olarak bilindiği söylenmektedir. Tarkington hem öğrenci hem aktör Princeton Drama Derneğinde olarak aktifti ve daha sonra bu derneğin başkanlığını yaptı.[2] Tarkington kulüp bünyesinde sergilenen çeşitli oyunlarda rol aldı. Aynı yıl içinde Princeton'da oyun yazarı olarak ün kazandı. Aynı zamanda Princeton'un öğrenci yayınlarından olan "Nassau Edebi Dergisi"nin editörlüğünü yaptı.[3] Sosyal faaliyetlerdeki aktifliği Tarkington'a belli bir popülarite sağlamış ve bir dersi kaçırması sonucunda mezun olamamasına rağmen 1893 yılında kampüsün "en popüler öğrencisi" seçilmiştir.

Tarkington'un Princeton'daki öğrencilik döneminden beri Woodrow Wilson ile arkadaş olduğu bilinmektedir. Wilson, Tarkington'un mezuniyetinden kısa bir süre önce Princeton'a siyaset bilimi fakültesi üyesi olarak dönmüş, arkadaşlıkları devam etmiştir.

Ödülleri

1899 ve 1918 yıllarında olmak üzere iki defa onursal unvan almak üzere Princeton Üniversite'sine tekrar gitmiştir. Tarkington Üniversite tarihindeki "mezun olmadığı halde birden fazla onursal diplomaya sahip kişi" olarak üniversite tarihine geçmiştir. Tarkington bir üniversite mezunu olmamasına rağmen, bir yazar olarak becerilerini ve başarılarını takdir eden ve onurlandıran birçok ödüle layık görüldü.

Kurgu dalında Pulitzer Ödülü'nü 1919 ve 1922 yıllarında "Muhteşem Ambersonlar" ve "Alice Adams" romanlarıyla iki defa kazanmıştır. 1921'de Amerika'da uygulanan bir anket ile "en önemli çağdaş yazar" seçilmiştir. 1931 yılında "Citer of Normandy" hikâyesi ile "O.Henry Anma Ödülü"nü kazandı. Çalışmaları, hayatı boyunca en çok satanlar listelerinde sıklıkla göründü. Princeton'dan fahri öğretmen ve doktora, Purdue Üniversitesinden fahri doktora unvanlarına layık görülen Tarkington, Columbia Üniversitesinde Pulitzer Ödülü yöneticisi ve birkaç başka üniversiteden fahri doktora derecesine layık görüldü.

Kariyeri ve Yaşamı

Penrod Schofield ve köpeği Duke'u tasvir eden "Penrod" kitabının kapak sayfası (1914)

1902'de Indiana Temsilciler Meclisi'nde bir dönem Cumhuriyetçi Parti üyesi olarak görev yaptı. Bu deneyim, "The Arena: Siyasi Hayat Hikâyeleri" adlı kitabının temelini oluşturdu. Indiana milletvekilliği görev yaptığı tek resmi kamu hizmeti oldu. Tüm yaşamı boyunca siyasi olarak muhafazakâr kaldı. Genel olarak kısıtlayıcı bir görüşteydi. Franklin D.Roosvelt ve onun New Deal'ine karşı muhalefette bulundu. Tarkington, zamanının en popüler Amerikan romancılarından biriydi. "The Two Vanrevels" ve "Mary's Neck" romanları en çok satanlar listelerine çeşitli yıllarda toplam dokuz kez girdi. Tarkington'un eserleri, Amerikan sınıf sistemi ve onun zayıf yönleri üzerine hicivsel ve yakından gözlemlenen çalışmaları içermektedir. Günümüzde Orson Welles tarafından 1942'de filmi çekilen "Muhteşem Ambersonlar" romanı en iyi bilinen eseridir.

Tarkington, birkaç romanını kendisi dramatize etmiş; bazıları sonradan filme uyarlanmıştır. Kendi çalışmaları haricinde üç oyun yazmak için Harry Leon Wilson ile birlikte çalışmıştır. 1928'de "Dünya Harekete Geçti" adlı bir anı dizisi yayınladı. Güzel sanatlar ve koleksiyonlara yakından ilgi duydu ve John Herron Sanat Müzesi'nin bir yed-i emini idi.

Tarkington 1902'den Louisiana Fletcher'la evlendi ve 1911'de boşandı. Tek çocuğu Laurel, 1906'da doğdu ve 1923'te öldü. 1912'de Susanah Keifer Robinson ile evlendi. Çocukları yoktu.[4] Tarkington, görme yeteneğini 1920'lerde kaybetmeye başladı ve kalan yaşamını kör olarak sürdürdü. Eserlerini sekreterine dikte ettirerek yazmaya devam etti. 1928-1940 yılları arasındaki görme engeline rağmen, Tarkington'u "ortak" olarak nitelendiren komşusu Kenneth Roberts ile beraber birkaç tarih romanı yazdı ve düzenledi.

Tarkington Indianapolis'teki 4270 North Meridian Indiana'da bir ev tuttu ve orada yaşamaya devam etti. 1923'ten ölümüne kadar her yaz Kennebunkport'taki "Seawood" olarak adlandırılan ve çok sevdiği yazlığına gitmiştir.,[5]

Tarkington el yazmalarının bir kısmını hayattayken Princeton Üniversitesine hediye etmiştir. Ölümünden sonra eşi Susannah kalan el yazmalarını da Colby Kolejine bağışlamıştır. Aynı zamanda Purdue Üniversitesi Kütüphanesinde Tarkington'a ait çalışmalardan oluşan özel bir koleksiyon mevcuttur.

Ölümünden sonra Crown Hill Mezarlığına defnedilmiştir.

Indianapolis'teki bir ilköğretim okuluna Booth Tarkington'un ismi verilmiştir.

Eserleri

Booth Tarkington (1913)
Gentle Julia romanının kapak resmi (1922)
Booth Tarkington Time Dergisi kapağında (21 Aralık 1925)
Bad Sister (1931) filmi ilanı, The Flirt filmi uyarlaması
Fred MacMurray ve Katharine Hepburn; Alice Adams filminde (1935)
Richard Bennett, Joseph Cotten, Dolores Costello, Don Dillaway, Agnes Moorehead ve Ray Collins; Orson Welles'in Muhteşem Ambersonlar filminde (1942)
  • 1899: The Gentleman from Indiana
  • 1900: Monsieur Beaucaire
    Opera ve iki film uyarlaması (1924 ve 1946)
  • 1901: Old Grey Eagle
  • 1903: Cherry
  • 1902: The Two Vanrevels (1902)
  • 1904: Poe's Run: and other poems … to which is appended the book of the chronicles of the Elis (M'Cready Sykes ile ortak)
  • 1905: In the Arena: Stories of Political Life
  • 1905: The Beautiful Lady
  • 1905: The Conquest of Canaan
  • 1907: The Guest of Quesnay
  • 1907: His Own People
  • 1908: The Man from Home (Harry Leon Wilson ile ortak çalışma-tiyatro uyarlaması)
  • 1909: Beasley's Christmas Party
  • 1910: Your Humble Servant (Harry Leon Wilson ile ortak çalışma-tiyatro uyarlaması)
  • 1912: Beauty and the Jacobin, an Interlude of the French Revolution
  • 1913: The Flirt
  • 1914: Penrod
  • 1915: The Turmoil
    Üçlemenin ilk cildi Growth
  • 1916: Penrod and Sam
  • 1916: Seventeen
  • 1916: The Spring Concert
  • 1917: The Rich Man's War
  • 1918: The Magnificent Ambersons
    1919 Kurgu dalında Pulitzer Ödülü Kazananı
    1942 ve 2002 sinema ve TV filmi uyarlaması
    Üçlemenin İkinci Cildi Growth
  • 1919: The Gibson Upright (Harry Leon Wilson ile ortak çalışma-tiyatro uyarlaması)
  • 1919: Ramsey Milholland
  • 1919: War Stories
  • 1921: The Country Cousins: A Comedy in Four Acts (Tiyatro oyunu)
  • 1921: Clarence: A Comedy in Four Acts (Tiyatro oyunu)
  • 1921: Harlequin and Columbine
  • 1921: Alice Adams
    1922 Kurgu dalında Pulitzer Ödülü Kazananı
    1923 ve 1935 film uyarlaması
  • 1921: The Intimate Strangers: A Comedy in Three Acts (Tiyatro oyunu)
  • 1922: Gentle Julia
    1923 ve 1936 film uyarlaması
  • 1922: The Wren: A Comedy in Three Acts (Tiyatro oyunu)
  • 1922: The Ghost Story
  • 1923: The Fascinating Stranger and Other Stories
  • 1924: The Midlander (1927'deki basımında diğer başlık National Avenue)
    Üçlemenin son cildi Growth
  • 1925: Women
  • 1926: Looking Forward, and Others
    "Looking Forward to the Great Adventure", "Nipskillions", "The Hopeful Pessimist", "Stars in the Dust-heap", "The Golden Age" ve "Happiness Now" eserlerini içermektedir.
  • 1927: The Plutocrat
  • 1928: Claire Ambler
  • 1928: The World Does Move
  • 1929: Penrod Jashber
  • 1930: Mirthful Haven
  • 1932: Mary's Neck
  • 1933: Presenting Lily Mars
    1943 film uyarlaması
  • 1934: Rumbin Galleries (romantik roman)
  • 1934: Little Orvie
  • 1936: Horse and Buggy Days
  • 1939: Some Old Portraits (17. yüzyıl sanat eserleri üzerine denemeler)
  • 1941: The Fighting Littles
  • 1941: The Heritage of Hatcher Ide
  • 1943: Kate Fennigate
  • 1945: Image of Josephine
  • 1947: The Show Piece

Kaynakça

  1. ^ "Tarkington Hall". Purdue University. 15 Nisan 2009. 15 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2012. 
  2. ^ "The Triangle Club, Princeton University". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2014. 
  3. ^ "Nassau Lit, The". Etcweb.princeton.edu. 18 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2012. 
  4. ^ "Booth Tarkington - Biography and Works. Search Texts, Read Online. Discuss". Online-literature.com. 26 Ocak 2007. 6 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2012. 
  5. ^ Price, Nelson (2004). Indianapolis Then & Now. San Diego, California: Thunder Bay Press. s. 122. ISBN 1-59223-208-6. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2016. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Booth Tarkington ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Muhsin Ertuğrul</span> Türk oyuncu, yönetmen ve yapımcı (1892–1979)

Muhsin Ertuğrul, Türk tiyatro sanatçısı, yönetmen, oyuncu ve yapımcı.

<span class="mw-page-title-main">Eugene O'Neill</span> Amerikalı oyun yazarı (1888 – 1953)

Eugene O'Neil, Nobel ödüllü Amerikalı oyun yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">George Bernard Shaw</span> Yazar

George Bernard Shaw, İrlandalı yazardır. Oyun yazarı olarak ünlenen yazar, altmıştan fazla oyuna imza atmıştır. Hem 1925'te Nobel Edebiyat Ödülü'nü hem de 1938'de Pygmalion ile Oscar'ı alarak, bu iki ödülü de alabilen ilk insan olmuştur. Sosyalizm ve kadın haklarının koyu bir savunucusu olmuştur. Shaw, vejetaryen olmasının yanında ayrıca içki ve sigaradan da hayatı boyunca kaçınmıştır. Ayrıca resmi eğitime de karşı çıkmıştır. Shaw, 94 yaşına geldiği 1950'de, ağaç budarken merdivenden düştükten sonra oluşan yaralarının iyileşmemesi sonucunda olaydan birkaç gün sonra ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">James Stewart</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1908 – 1997)

James Maitland "Jimmy" Stewart, Amerikalı aktör ve askerdi. Kendine özgü konuşması ve halk adamı kişiliğiyle tanınan Stewart'ın sinema kariyeri 1935'ten 1991'e kadar 80 filme yayıldı. Hem perdede hem de perde dışında sergilediği güçlü ahlak anlayışıyla, yirminci yüzyılın ortalarında "Amerikan idealini" simgeliyordu. 1999 yılında Amerikan Film Enstitüsü (AFI) onu en büyük Amerikalı erkek oyuncular listesinde üçüncü sıraya yerleştirdi. 1980'de AFI Yaşam Boyu Başarı Ödülü, 1983'te Kennedy Center Onur Ödülü, 1985'te Akademi Onur Ödülü ve Başkanlık Özgürlük Madalyası da dahil olmak üzere çok sayıda ödül aldı.

<span class="mw-page-title-main">John Galsworthy</span> İngiliz yazar (1867-1933)

John Galsworthy İngiliz yazar. Tiyatro oyunlarında birey ile toplum arasındaki çatışmayı konu alır. İngiliz orta sınıfını betimlediği ve "A Man of Property", "In Chancery" ve "To Let" kitaplarından oluşan "The Forsyte Saga" üçlemesi, çağdaş İngiliz edebiyatının klasikleri arasında kabul edilmektedir. 1932'de edebiyat dalında Nobel Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">John Dos Passos</span> Amerikalı romancı (1896 – 1970)

John Dos Passos Portekiz asıllı Amerikalı roman ve oyun yazarı, şair ve ressam.

<span class="mw-page-title-main">Spencer Tracy</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1900 – 1967)

Spencer Bonaventure Tracy, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Carl Van Vechten</span>

Carl Van Vechten, Amerikalı yazar ve fotoğrafçı.

Musahipzade Celal, Türk oyun yazarı.

<span class="mw-page-title-main">D. W. Griffith</span> Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni (1875 – 1948)

David Llewelyn Wark Griffith, Akademi Ödülü sahibi Amerikalı film yönetmenidir. 1915 yılında yaptığı sinematografik gücüyle alkışlanan, tüm zamanların en tartışmalı filmlerinden birisi olan The Birth of a Nation ile tanınmıştır.

Chicago Üniversitesi veya kısaca UChicago, Chicago, Illinois'de bulunan özel bir araştırma üniversitesidir. Üniversitenin ana kampüsü Chicago'nun Hyde Park semtindedir.

<span class="mw-page-title-main">George Arliss</span>

George Arliss kariyeri başarılarını ABD'de kazanmış İngiliz oyuncu, yazar ve film yapımcısıdır. Arliss, Akademi Ödülleri'ni kazanmış ilk İngiliz oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Vladimir Fok</span>

Vladimir Aleksandroviç Fok, kuantum mekaniği ve kuantum elektrodinamik üzerinde temel çalışmalar yapan Sovyet fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Shirley Booth</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1898 – 1992)

Shirley Booth Amerikalı tiyatro, sinema, radyo ve televizyon oyuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Jhumpa Lahiri</span> Amerikalı yazar

Nilanjana Sudeshna "Jhumpa" Lahiri, Hint-Amerikalı roman ve öykü yazarı. İlk öykü kitabı Interpreter of Maladies ile 2000 Kurgu dalında Pulitzer Ödülü'nü kazanmış, ilk romanı The Namesake ise aynı adla sinemaya uyarlanmıştır. Lahiri, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama tarafından President's Committee on the Arts and Humanities üyeliğine atanmıştır. Yazarın 2013'te yayımlanan The Lowland adlı kitabı Man Booker ve Kurgu dalında National Book Award'a aday gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Julia Peterkin</span> Amerikalı yazar (1880 – 1961)

Julia Peterkin Amerikan roman yazarı. Scarlet Sister Mary romanı ile 1928 yılında Pulitzer Ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Victor Heerman</span> Amerikalı film yönetmeni ve senarist (1893 – 1977)

Victor Heerman, İngiliz-Amerikalı senarist, film yönetmeni ve film yapımcısıdır. Mack Sennett için kısa komediler yazıp yönettikten sonra Heerman, eşi Sarah Y. Mason ile birlikte çalıştı. 1933'te Louisa May Alcott'ın romanından "Küçük Kadınlar"ı en iyi senaryo uyarlaması için Akademi Ödülünü kazandı. 1930'da Marx Brothers'ın ikinci filmi "Hayvan Krakerleri" (1930) filmini yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Stan Laurel</span> İngiliz oyuncu (1890–1965)

Stan Laurel, İngiliz komedi ikilisi Laurel ve Hardy'nin bir parçası olan aktör, yazar ve yönetmen. Partneri olan Oliver Hardy ile 107 kısa ve uzun metrajlı filmde yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Lois Wilson</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1894 – 1988)

Lois Wilson, sessiz film kariyerinde çalışan Amerikalı bir oyuncu, senarist ve film yapımcısı. İki kısa film yönetti ve senaryo yazarlığı yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Katherine Bitting</span>

Katherine Golden Bitting, Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı'nda çalışan bir gıda kimyacısıydı. Gıdaların korunması konusunda üretken bir yazardı. O ve kocası Arvril Bitting, Kongre Kütüphanesi'ne aşçılık ile ilgili önemli bir materyal koleksiyonu bağışladı. Bitting Koleksiyonu, yiyecek hazırlama üzerine on sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıllara ait çok sayıda İngiliz, Amerikan, Fransız, Alman ve İtalyan eserlerinden bir örnekleme içerir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.