Bolaman Kalesi - Turkipedia

Bolaman Kalesi
Genel bilgiler
Bolaman Kalesi, üzerinde Hazinedaroğlu Konağı

Konum	Fatsa, Ordu (il)
Koordinatlar	41°02′12″K 37°35′28″D / 41.03667°K 37.59111°D / 41.03667; 37.59111

Bolaman Kalesi, Ordu ilinin Fatsa ilçesine bağlı bir mahalle olan Bolaman'da eski zamanlardan kalma bir kaledir. Kalenin günümüze ulaşmış olan iç kalesinin duvarları üzerinde 19. yüzyılın ilk çeyreğinde Hazinedaroğlu Konağı inşa edilmiştir. Bolaman Kalesi, içindeki şapelden (kilise) dolayı halk arasında "Aya Kalesi" olarak da bilinir.^[1]

Bolaman Deresi'nin denize döküldüğü yerin 7 kilometre doğusunda bulunan Bolaman Kalesi'nin olduğu yer eskiden bir adaydı. Kalenin günümüze ulaşan duvarları güneye bakan kara tarafında 6 metre yüksekliktedir. Kalenin içindeki kilise günümüze ulaşmıştır. Bu yapının dış taraftan sadece kalenin doğu duvarında bir çıkıntı yapan apsisi ile kuzey duvarı ve küçük bir avluya açılan kapısı görülebilmektedir. Bolaman Kalesi Kilisesi'nde kullanılan taş, Halibya bölgesine özgü sarı kireç taşıdır. İç duvarları sonradan badanayla kapatılmış olan kilisenin 1930'larda cami olarak kullanıldığı bilinmektedir. Bununla birlikte badana altında fresk izleri tespit edilememiştir. Kilisenin apsisinin beşgen biçimde olması, yapının 13-14. yüzyıllara ait bir kilise olduğunu göstermektedir. Haç planı bir yapı olan kilisenin bu bölgede başka bir örneğine rastlanmamıştır. Bolaman Kalesi Kilisesi'nin iç batı duvarında örülmüş bir kapı ve pencerenin varlığı, bir zamanlar bu duvarın açık bir alana açıldığını göstermektedir. Güney tarafta bir pencere veya kapı bulunmaması ise, bu duvarın başka bir yapıyla bitişik olduğunu düşündürmektedir.^[1]^[2]

Kilisenin kaleden daha eski olması ihtimali vardır. Kaleden önce kilise dışında yapılar da kalenin içi kısmındaki dört metrelik zemin dolgusu içinde kalmış olabilir.^[2]

Galeri

Şapel kapısı, Hazinedaroğlu Konağı, Fatsa, 2023.
Hazinedaroğlu Konağı ve şapelin (kilise) beşgen apsisi, Fatsa, 2023.

Kaynakça

^ ^a ^b "Yılmaz Bükte, "Fatsa ve Bolaman'ın Tarihi Zenginlikleri"". 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2023.
^ ^a ^b Anthony Bryer - The Byzantine Monuments and Topography of the Pontos, Cambridge, 1985, 2 cilt, I. cilt, s. 114-115.

İlgili Araştırma Makaleleri

Ankara Kalesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan tarihi bir kale. Ne zaman yapıldığı kesin olarak bilinmemekle birlikte M.Ö. 5. yüzyıl başında Galatların Ankara'ya yerleşmeleri sırasında kalenin var olduğu bilinmektedir. Romalılar, Bizanslılar, Selçuklu Hanedanı ve Osmanlılar dönemlerinde birçok kez onarımdan geçmiştir. Ankara Kalesi dışarıdan görümüne göre daha büyüktür. Her yıl çeşitli festivallere de ev sahipliği yapmaktadır.

Gül Camii veya Azize Teodosya Kilisesi, İstanbul'un Ayakapı semtindeki Bizans İmparatorluğu döneminden kalma ve fetihten sonra camiye dönüştürülmüş bir dinî yapıdır. Eski adı ve yapım tarihi hakkında kesin bilgiler olmamakla birlikte 10. ya da 11. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir.Bu kilise, Bizans tarafından inşa edilen en yüksek kilise olarak bilinir. İkonoklazm akımı sırasında Büyük Saray'ın ana girişi Halki Kapısı üzerindeki İsa ikonasının indirilmesine karşı çıktığı için öldürülen Theodosia adlı kadının kutsal emanetlerinin bu kiliseye konduğu ve bu kilisenin Aya Theodosia olduğuna inanılır.

Cambazlı Kilisesi veya Canbazlı Kilisesi, Mersin ilinin, Silifke ilçesinin Canbazlı köyündedir. Yapı üç nefli olup, erken Bizans dönemi bazilikası olarak tanımlanabilir.

Apsis, Hristiyanlığın dini mabetleri olan kiliselerin sunak odasını kapsayan, çoğunlukla yarım daire ya da çokgen, çok nadir durumlarda dikdörtgen planlı bir yapı unsurudur. Apsisler antik döneme ait bazilikalarda yaygın olarak da mimari öğe olarak kullanılmıştır. Apsisler, yapının cephesinde dışa doğru göbekli bir yapı olabildiği gibi, bina içlerinde ya da dikdörtgen planlı duvarlarla da sarılı olabilir. Apsislerin çatısı çoğunlukla yarım kubbe biçiminde olur, ancak düz çatılı apsisler de mümkündür. Çoğunlukla kiliselerin yan neflerinden, yan şapellerinden veya apsislerinden açılan küçük apsislere ise, mimarlıkta apsidiyol denir.

Azize Tereza Kilisesi; Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir Katolik kilisesidir. İsmi, Lisieuxlü Azize Tereza'dan gelmektedir.

Surp Hıreşdagabed Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesinde bulunan Ermeni kilisesi.

Hahuli Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Hahuli olan Bağbaşı köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü dinsel yapılar topluluğudur. 10. yüzyılda kurulmuş olan manastırın ana kilisesi 19. yüzyılda camiye dönüştürülmüş ve adına da "Taş Cami" denmiştir.

Zegani Kilisesi veya Zaki Kilisesi, tarihsel Cavaheti bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı Dirsekkaya köyünün sınırları içinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisesidir. Kilisenin iki adı da ortadan kalkmış olan Zaki veya Zegani köyünden gelir.

<span class="mw-page-title-main">Ardanuç Kalesi</span>

Ardanuç Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç kasabasında Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Ardanuç kale-kenti, tarihsel Klarceti bölgesinin merkeziydi. Kale, Ardanuç Çayı'nın sol kıyısında yer alır.

Hazinedaroğlu Konağı, Ordu ilinin Fatsa ilçesine bağlı Bolaman mahallesinde, eski bir kalenin iç kalesi üzerinde inşa edilmiş ahşap yapıdır. Hazinedarzade ailesi tarafından inşa edilmiş olan konak, Kademoğlu Konağı olarak da bilinir.

Vaşlobi Kilisesi, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı ve eski adı Vaşlobi olan Övündü köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesisidir. Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili, 1902 yılında kiliseyi tanımlamış, Gürcüce Vaşlobi'nin elma bahçesi anlamına geldiğini ve Vaşlobi Kilisesi'nin de elma bahçesi içinde bulunduğunu yazmıştır.

Ahoti Klisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Ahoti olan Kömürlü köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Suhbeçi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı İşhan köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir. Subheçi Kilisesi olarak da bilinir.

Tetrtsihe Kilisesi, tarihsel Palakatsio bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı ve eski adı Tetrtsihe olan Akçakale köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Dörtkilise Çifte Kilisesi, tarihsel Kola bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı ve kilise sayısından dolayı Dört Kilise olarak anılmış olan Uğurtaşı köyünde Orta Çağ'dan kalma iki adet kilisedir.

Sihçeki Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Sihçeki olan Güzelsu köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir.

Sindisgomi Kilisesi, tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Sindisgomi olan Yalnızçam köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Tzepta Kalesi Kilisesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Eskikale köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Günümüzde Eskikale köyünün Başkale adıyla mahallesi olan Tzepta köyündeki Tzepta Kalesi'nin içinde yer alır.

Mgeltsihe Kilisesi, tarihsel Cavaheti bölgesinin Türkiye tarafında kalan kesiminde, günümüzde Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı ve eski adı Mgeltsihe olan Kurtkale köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Vaçedzori Manastırı, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Olur ilçesine bağlı ve eski adı Niakomi olan Keçili köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü manastırıdır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.