İçeriğe atla

Bohemya ve Moravya Komünist Partisi

Bohemya ve Moravya Komünist Partisi
Komunistická strana Čech a Moravy
KısaltmaKSČM
Genel başkanKateřina Konečná
Kuruluş tarihi1989
ÖnceliÇekoslovakya Komünist Partisi
MerkezPrag
Gençlik koluKomünist Gençlik Birliği
Genç Komünistler
Üyelik (2024)18,307
İdeolojiKomünizm[1]
Marksizm-Leninizm[2][3]
Siyasi pozisyonAşırı sol
Resmî renklerKırmızı
Temsilciler Meclisi
0 / 200
Senato
0 / 81
Avrupa Parlamentosu
1 / 21
Bölgesel Meclisler
32 / 685
Yerel Meclisler
466 / 62.300
İnternet sitesi
Parti bayrağı
Çekya

Bohemya ve Moravya Komünist Partisi (Çekçe: Komunistická strana Čech a Moravy, KSČM), Çek Cumhuriyeti’nde bir siyasi parti.

Avrupa Parlamentosu’nda temsil edilmektedir. Ayrıca Avrupa Birleşik Sol ve İskandinav Yeşil Sol Blok’un üyesi olan bir partidir. 1989 sonrasında parti programını kısmen değiştirse de Orta ve Doğu Avrupa’da “komünist” adından vazgeçmeyen önemli birkaç partiden biri oldu.[4][5]

Tarih

1989 yılında Bohemya ve Moravya Bölgesi için ayrı bir Komünist parti olarak teşkilatlandı. Çekoslovakya Komünist Partisi’nden ayrı olarak Çek Cumhuriyeti’ni kapsayan bir partiydi. Yeni parti merkeziyetçi olmaktan çok özerk ve yerel yönetimlere önem veriyordu.

1990 yılında Çekoslovakya Komünist Partisi, Bohemya ve Moravya ile Slovakya Komünist Partisi bir araya gelerek federal bir birlik oluşturdu. Ancak daha sonra Slovakya Komünist Partisi Demokratik Sol Parti adını aldı ve 1992 yılında Çekoslovakya’nın dağılmasıyla federasyon da dağıldı.

Partinin 1990’da Olomouc'ta düzenlenen ilk kongresinde o dönemki lideri Jiri Svoboda, demokratik sosyalist bir program önererek, partinin adının Demokratik Sosyalizm Partisi olarak değiştirilmesini önerdi. Delegeler tarafından partinin demokratik sosyalizm programı kabul edildi. Fakat Komünist adının değiştirilmesi büyük çoğunluk tarafından reddedildi.

1991 ve 1992 yıllarında hizipleşmeler ile birlikte partide Marksist-Leninist üyeler ile revizyonist üyeler arasında parti ismi konusunda ciddi tartışmalar yaşandı. Hatta revizyonistler Aralık 1991’de partinin ismini oylama yapmadan geçici olarak Demokratik İşçi Partisi olarak değiştirdi. Bunun üzerine revizyonistlerin ısrarıyla 1992’de referandum yapılmasına karar verildi, ancak % 75,94 oranda büyük çoğunluk Komünist Parti isminin korunması yönünde oy verdi.[4]

Aralık 1992'de yapılan II. Parti Kongresi'nde de Marksist-Leninist eğilimli anti-revizyonist kesim gücünü arttırdı ve partide tekrar egemen duruma geldi.[4] Bu kongrede 1990’da hazırlanan parti programının yeniden yorumlanması ve Komünizme yönelik eleştirel bir yaklaşımda bulunulmaması gerektiği belirtildi ve öneriler oy çokluğu ile kabul edildi.[4]

1989 yılından önceki komünist rejimin restorasyonunu isteyen bir grup partili 1993 yılında, Jiri Svoboda ile revizyonist yandaşlarının partiden ihracını talep etti. Svoboda istifa etti, ancak KSČM Merkez Komitesi üyelerinden birkaçının desteğiyle partide kaldı. Merkez Komitesi Haziran 1993’te yeniden bir Kongre toplama kararı aldı ve Svoboda da yapılan bir anlaşmayla istifasını geri çekti.

Haziran 1993’te Břeclav’da düzenlenen kongrede, Svoboda’nın önerileri ezici çoğunlukla reddedildi ve neo-komünist Miroslav Grebeníček parti başkanı oldu. Grebeníček eski komünist sistemin bazı yetersizliklerini kabul etmekle birlikte partinin komünist ideoloji ve programının korunması gerektiğini belirtti. Svoboda ve diğer revizyonistlerin oluşturduğu “Sosyalizm için Platform” üyeleri partiden ihraç edildi ve görüşleri yasaklandı.

Bu delegeler partiden ayrılarak Demokratik İşçi Partisi’ni kurdu. Daha sonra bu parti Çekoslovakya’nın dağılma sürecinde partiden ayrılanların kurduğu Demokratik Sol Parti ile birleşme kararı aldı. Kısa bir süre sonra birkaç üye daha KSČM’den ayrıldı ve tüm bu fraksiyonlar Demokratik Sosyalizm Partisi (PDS) adı altında birleşti. 1997 yılında bu fraksiyonlara yenileri katıldı.

İhraç edilen bazı üyeler ise Miroslav Stepan liderliğinde Çekoslovakya Komünist Partisi’ni kurdu. Ancak Bohemya ve Moravya Komünist Partisi bu grupla çalışmayı reddetti.

İçişleri Bakanlığı ile uzun süren bir mücadeleden sonra 2006 yılında Milan Krajča liderliğindeki Komünist Gençlik Birliği (KSM) üretim alanında kolektif mülkiyeti ekonomik programda onaylatmayı başardı. Komünist Gençlik Birliği üyelerinin bu konuda uluslararası protestoları da etkili oldu.[6]

Kasım 2008'de, Çek Cumhuriyeti Senatosu parti programının Çek Cumhuriyeti Anayasası ile çeliştiğini iddia ederek Yüksek İdare Mahkemesi'ne dava açtı. 30 senatör KSČM programının anayasaya aykırı olduğunu kabul ederken 38 senatör bunu reddetti. Yüksek İdare Mahkemesi de partinin kapatılmasını reddetti.

Seçim sonuçları

Çek Cumhuriyeti'nin sosyalizmi terk etmesinden beri tüm seçimlere katılan KSČM bu seçimlerin hepsinde % 10’un üzerinde oy aldı. Parti 2012 yılında Ustecky bölgesinde, ilk kez yerel seçimleri kazandı. Oldřich Bubeníček Çekya'da ilk komünist belediye başkanı oldu.

Çek Cumhuriyeti Parlamentosu

Temsilciler Meclisi

Seçim Lider Oy % Sandalye ± Hükûmet
1990 Jiří Machalík 954.690 13,2 (#2)
33 / 200
artış 33 Muhalefet
1992 Jiří Svoboda 909.490 14 (#2)
35 / 200
artış 2 Muhalefet
1996 Miroslav Grebeníček 626.136 10,3 (#3)
22 / 200
azalış 13 Muhalefet
1998 Miroslav Grebeníček 658.550 11 (#3)
24 / 200
artış 2 Muhalefet
2002 Miroslav Grebeníček 882.653 18,5 (#3)
41 / 200
artış 17 Muhalefet
2006 Vojtěch Filip 685.328 12,8 (#3)
26 / 200
azalış 15 Muhalefet
2010 Vojtěch Filip 589.765 11,3 (#4)
26 / 200
Sabit 0 Muhalefet
2013 Vojtěch Filip 741.044 14,9 (#3)
33 / 200
artış 7 Muhalefet
2017 Vojtěch Filip 393.100 7,8 (#5)
15 / 200
azalış 18 Hükûmet Destek
2021 Vojtěch Filip 193,817 3,6 (#7)
0 / 200
azalış 15 Muhalefet

Senato

Seçim 1. Tur 2. Tur Sandalye ±
Oy % Oy %
1996 393.494 14,3 (#3) 45.304 2 (#5)
2 / 81
artış 2
1998 159.123 16,5 (#4) 31.097 5,8 (#4)
4 / 81
artış 2
2000 152.934 17,8 (#2) 73.372 13 (#4)
3 / 81
azalış 1
2002 110,171 16.5 (#3) 57,434 7.0 (#3)
3 / 81
Sabit 0
2004 125.892 17,4 (#2) 65.136 13,6 (#2)
2 / 81
azalış 1
2006 134.863 12,7 (#3) 26.001 4.5 (#4)
2 / 81
Sabit 0
2008 147.186 14,1 (#4) — —
3 / 81
artış 1
2010 117.374 10,2 (#4) — —
2 / 81
azalış 1
2012 153.335 17,4 (#2) 79.663 15,5 (#3)
2 / 81
Sabit 0
2014 99.973 9,74 (#4) — —
1 / 81
azalış 1
2016 83.741 9,50 (#4) 5.737 1,35 (#15)
1 / 81
Sabit 0
2018 80.371 7,38 (#5) 3.578 0,86 (#12)
0 / 81
azalış 1
2020 40,994 4,41
0 / 81
Sabit 0
2022 17,612 1,6
0 / 81
Sabit 0
2024 14,321 1.8
0 / 81
Sabit 0

Avrupa Parlamentosu

Seçim Oy % Sandalye ±
2004 472.862 20,3 (#2)
6 / 24
artış 6
2009 334.577 14,2 (#3)
4 / 22
azalış 2
2014 166.478 11 (#4)
3 / 21
azalış 1
2019 164.624 6,9 (#7)
1 / 21
azalış 2
2024 283,935 9,56 (#7)
1 / 21
Sabit 0

Kaynakça

  1. ^ "Parties and Elections in Europe, "Czech Republic", The database about parliamentary elections and political parties in Europe, by Wolfram Nordsieck". Parties & Elections. 14 Ekim 2013. 30 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2016. 
  2. ^ "Naděje pro Českou republiku (2006)" (PDF). kscm.cz (Çekçe). 29 Mart 2016. 13 Şubat 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2017. 
  3. ^ "Председатель Коммунистической партии Чехии и Моравии Войтех Филип ответил на вопросы «Правды», kprf.ru". 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2017. 
  4. ^ a b c d Bozóki & Ishiyama, p146
  5. ^ "Elections: What's on the menu (in English)". Prague Daily Monitor. 25 Ekim 2013. 8 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2013. 
  6. ^ "agitprop.eu - agitprop Resources and Information. This website is for sale!". 14 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Merkez komitesi, sol siyasal örgütlerin yönetim organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Komintern</span> uluslararası kuruluş

Komintern 1919 Martında, savaş komünizmi döneminin (1918-1921) ortasında Vladimir Lenin ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi tarafından kurulan, "silahlı kuvvetler de dahil tüm mümkün araçlarla uluslararası burjuvaziyi yıkmak ve devletin tamamen yok oluşu için bir geçiş aşaması demek olan Uluslararası Sovyet Cumhuriyetini yaratmak için" mücadele etme amacı güden uluslararası bir komünist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Prag Baharı</span>

Prag Baharı, 5 Ocak 1968 tarihinde başlayan ve Çekoslovakya'nın politik olarak liberalleşmeye çalıştığı bir dönemdir. Alexander Dubček'in iktidara gelmesi ile başlayıp aynı yıl 20-21 Ağustos gecesi Sovyetler Birliği ve Varşova Paktı müttefiklerinin ülkeyi işgal etmesi ile sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (2001)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Türkiye Komünist Partisi, 11 Kasım 2001 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "TKP" şeklindedir. Simgesi çarkla çevrelenmiş çekiç ve üstünde bulunan yıldızdır. Genel Sekreteri Kemal Okuyan'dır. Ancak kolektif liderlik ilkesi gereği en yetkili karar organı parti kongresinde seçilen Merkezi Komite'dir.

Avrupa komünizmi ya da Avrokomünizm, 1970'li yıllarda kimi Batı Avrupa ülkelerindeki komünist partilerin izledikleri, politik ve kuramsal yenilenme hareketi. Hareketin arka planını Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) 1956 yılında yaptığı 20. Kongre ve sonrasında gündeme gelen Destalinizasyon süreci ile Doğu Avrupa'daki ayaklanmalar, Çin-Sovyet ayrılığı gibi uluslararası komünist hareketi geniş çaplı etkileyen tarihsel olaylar belirliyordu.

Çek Cumhuriyeti tarihi, bugünkü Çekya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda Komünist Partisi</span>

Hollanda Komünist Partisi Hollanda’da faaliyet gösteren komünist bir siyasi partiydi.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Sosyalist Birlik Partisi</span> Almanyada bir siyasi parti (1946–1989)

Almanya Sosyalist Birlik Partisi, Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulduğu 7 Ekim 1949 tarihinden Mart 1990 seçimlerine kadar iktidarda bulunan partidir. SED, geleneksel Marksist-Leninist ideolojiyi benimseyen bir komünist partiydi. 1980'lerde SED, Sovyetler Birliği'nde gerçekleşmekte olan perestroyka ve glasnost açılımlarına cephe almıştır. Sovyetler Birliği ve ABD arasında Alman Demokratik Cumhuriyeti yönetiminin dahil edilmediği Moskova görüşmeleri sonucu Almanya Federal Cumhuriyeti ile Alman Demokratik Cumhuriyeti fiilen birleşince parti iktidardan düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Emek Partisi</span> 1946-1991 yılları arasında Arnavutluk’daki tek yasal siyasi parti

Arnavutluk Emek Partisi 1946-1991 yılları arasında Arnavutluk’da yasal tek siyasi parti olarak iktidarda olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Federasyonu Komünist Partisi</span>

Rusya Federasyonu Komünist Partisi (RFKP) Rusya'da 1993 yılında kurulan siyasi partidir. Ağustos 1991'de selefi Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin kapanmasından sonra, 14 Şubat 1993 tarihinde Rus Komünistlerinin II. Olağanüstü Kongresi'nde kuruldu. Partinin resmi siyasi görüşü komünizm, Marksizm-Leninizm ve sosyalist vatanseverliktir.

<span class="mw-page-title-main">Slovakya Komünist Partisi</span> komünist parti

Slovakya Komünist Partisi Slovakya'da Marksist-Leninist ideolojide siyasal parti. 1992 yılında kurulmuş olan partinin öncülü Çekoslovakya Komünist Partisi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Parlamentosu'nda Sol</span>

Avrupa Parlamentosunda Sol-GUE/NGL, Avrupa Parlamentosu'nda 1995 yılında kurulan sol bir siyasi gruptur. Grup çoğunlukla sosyalist ve komünist eğilimdeki partilerden oluşmaktadır.

Himmet Partisi, Himmet Sosyal-Demokrat Müslüman Teşkilatı veya kısaca Himmet, Azerbaycan'ın ve tüm İslam Dünyasının ilk sosyal demokrat nitelikteki siyasi partisi. Sol kanadı 1920 yılında Bakü'deki komünist Adalet Fırkasıyla birleşerek, Azerbaycan Komünist Partisi'ni kurdu. Himmet Gazetesi adında yayın organları vardı.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik merkeziyetçilik</span> sosyalist partilerin uyguladığı liderlik yöntemi

Demokratik merkeziyetçilik, siyasi bir partide çeşitli kararların alınması amacıyla yapılan tartışmalar sırasında, her konunun herhangi kısıtlama olmaksızın tartışılabileceğini fakat çoğunlukça hemfikir olunan bir kararın alınmasından sonra bu kararın uygulanmasında birlik sağlanması gerektiğini savunan Marksist-Leninist ilkeyi ifade eden terimdir. Bu ilke, dünyadaki pek çok komünist partinin parti genel çizgisi olarak kabul görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf Beran</span>

Rudolf Beran Çek siyasetçi. Çekoslovakya'nın Nazi Almanyası tarafından işgalinden hemen önce ve sonrasında Bohemya ve Moravya Protektorası deklare edilmeden ülkesinin başbakanlığını yapmıştır. Çekoslovak Çiftçi ve Köylü Cumhuriyetçi Partisi'nin 1933'ten itibaren lideridir ve Cumhurbaşkanı Emil Hácha tarafından 1 Aralık 1938'de başbakan olarak görevlendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'ya müdahalesi</span> Çekoslovakyadaki liberalleşme reformlarını durdurmak amacıyla Varşova Paktı üyeleri tarafından yapılan işgal

Varşova Paktı'nın Çekoslovakya'ya müdahalesi,, 20-21 Ağustos 1968 gecesi Alexander Dubček'in "Prag Baharı" adı verilen siyasi liberalleşme reformlarını durdurmak için Sovyetler Birliği ile diğer Varşova Paktı müttefikleri olan Doğu Almanya, Polonya, Bulgaristan ve Macaristan'ın Çekoslovakya'yı işgal ettiği askerî harekât. Yaklaşık 250.000 kişiden oluşan Varşova Paktı orduları o gece Çekoslovakya'ya saldırdı, Romanya ve Arnavutluk saldırıya katılmayı reddetti. Doğu Almanya kuvvetleri istilaya katılmaya hazır olsalar da, işgalden birkaç saat önce Moskova'dan Çekoslovakya sınırını geçmemeleri emredildi. Saldırı sırasında 137 Çekoslovak sivil öldürüldü ve yaklaşık 500 sivil yaralandı.

Sol Muhalefet 1923'ten 1927'ye kadar Bolşevik Partisi içinde Lev Troçki'nin önderlik ettiği muhalefet grubu.

<span class="mw-page-title-main">Slovakya Komünist Partisi (1939)</span>

Slovakya Komünist Partisi Slovakya'da faaliyet yürüten komünist parti. Mayıs 1939'da Çek Cumhuriyeti kurulduğu zaman, Çekoslovakya Komünist Partisi'nin (KSČ) Slovak şubelerinin ana partiden ayrılmasıyla kuruldu. Çekoslovakya tekrar birleşik bir devlet olarak kurulduğunda 1945-1948 yılları arasında KSS ayrı bir partiydi. 29 Eylül 1948'de KSČ ile tekrar birleşti ve “KSČ’nin Slovakya topraklarında örgütsel bölge birimi ” olarak var olmaya devam etti. Başlıca yayın organı o zamandaki Slovakya'daki ana gazete olan Pravda idi.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi'ndeki muhalefet gruplarının yasaklanması, ilk olarak 1921'de gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti</span>

Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti, genellikle halk arasında Birinci Cumhuriyet olarak anılır, 1918'den 1938'e kadar var olan etnik Çekler ve Slovakların oluşan ilk Çekoslovak devletiydi. Ülke genellikle Çek ve Slovakya'nın bir bileşimi olan Çekoslovakya olarak adlandırılıyordu; halefi devletler için yavaş yavaş en yaygın kullanılan isim haline geldi. Devlet, eskiden Avusturya ve Macar topraklarından farklı yönetim sistemlerini miras alan eski Avusturya-Macaristan topraklarından oluşuyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.