İçeriğe atla

Bohemya İsyanı

Bohemya İsyanı
Otuz Yıl Savaşları

Prag'ın İkinci Defenestrasyonu
Tarih1618-1620
Bölge
Sonuç İmparatorluk zaferi.
Taraflar
Bohemya Krallığı
Pfalz Elektörlüğü
 Kutsal Roma İmparatorluğu
İspanyol İmparatorluğu
Katolik Ligi
Saksonya Elektörlüğü
Komutanlar ve liderler
Jindřich Matyáš Thurn
V. Frederick
Kutsal Roma İmparatorluğu I. Matthias
Kutsal Roma İmparatorluğu II. Ferdinand
III. Felipe
Ambrogio Spinola
Johann Tserclaes
I. John George


Bohemya İsyanı (Almanca: Böhmischer Aufstand; Çekçe: České stavovské povstání; 1618-1620) Bohemya toprakları için Otuz Yıl Savaşı'nı başlatan Habsburg Hanedanı'nın yönetimine karşı bir ayaklanma. Bu çatışmaya hem dini hem de güç ayrılıkları neden oldu. Bu topraklardaki yerliler neredeyse tamamen Protestan'dı, ancak Lütercilik'i destekleyen önemli bir Alman nüfusu da vardı. Bu savaş, Çek topraklarının yeniden Katolikleştirilmesine başlamış, Danimarka ve İsveç'i de içine çekerek Otuz Yıl Savaşı'nın kapsamını genişletmiştir. Çatışma, Avrupa'nın geri kalanına yayıldı ve Çek toprakları da dahil olmak üzere şiddetli vahşet nedeniyle özellikle geniş Orta Avrupa bölgelerini harap etti.[1][2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "The Defenestration of Prague « Criticality". steveedney.wordpress.com. 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2008. 
  2. ^ T. Walter Wallbank; Alastair M. Taylor; Nels M. Bailkey; George F. Jewsbury; Clyde J. Lewis; Neil J. Hackett (1992). "15. The Development of the European State System: 1300-1650". Bruce Borland (Ed.). Civilization Past & Present Volume II. New York: Harper Collins Publishers. ISBN 0-673-38869-7. 14 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2008. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çekya</span> Orta Avrupada yer alan bir ülke

Çekya, resmî adıyla Çek Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da bir ülkedir. Kuzeyinde Polonya, batı ve kuzeybatısında Almanya, güneyinde Avusturya ve doğusunda Slovakya ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı</span> 1939-1945 yılları arasındaki küresel savaş

II. Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaştır. Savaşa dönemin büyük güçleri ve dünya ülkelerinin büyük çoğunluğu katıldı, Müttefikler ve Mihver olmak üzere iki karşıt askerî ittifak kuruldu. 30'dan fazla ülkeden gelen 100 milyondan fazla personelin doğrudan katıldığı bu topyekûn savaşta, savaşın büyük tarafları tüm ekonomik, endüstriyel ve bilimsel kapasitelerini savaş için seferber ettiler. 70 ila 85 milyon ölümle sonuçlanan II. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki en ölümcül savaştı ve savaş boyunca askerî personelden daha çok sivil kayıp verildi. Milyonlarca insan soykırımdan, planlanmış açlık ölümlerinden, katliamlardan ve hastalıklardan öldü. Tanklar, zırhlı araçlar, savaş uçakları, stratejik bombardımanlar, uçak gemileri, radar ve sonar, nükleer silahların geliştirilmesi ve roketler gibi birçok savaş teknolojisi savaşta önemli rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Slovakya</span> Orta Avrupada yer alan bir ülke

Slovakya (Slovakça: Slovensko ya da resmî adıyla Slovak Cumhuriyeti (Slovakça: Slovenská republika , Orta Avrupa'da bir ülkedir. Eski Çekoslovakya'nın bir parçasıydı. Başkenti ve en büyük şehri Bratislava'dır.

<span class="mw-page-title-main">Prag</span> Çek Cumhuriyetinin başkenti

Prag, Çekya'nın başkenti ve en büyük şehri. Geçmişte Çekoslovakya'nın da başkentiydi. Orta Bohemya'da Vltava Nehri'nin üzerinde yer alır ve 1.2 milyon nüfusu vardır. İş dünyası istatistiklerine göre bu sayıya ek olarak 300.000 kişi de resmi kaydı olmaksızın Prag'da yaşamaktadır. Prag, geniş bir kitle tarafından dünyanın en güzel şehirlerinden biri olarak gösterilir. Prag "Altın Şehir", "Doksanların Sol Bankası", "Masal Şehri", "Şehirlerin Anası" ve "Avrupa'nın Kalbi" gibi isimlerle de anılır. Prag konumu gereği çevresindeki ülkeler ile merkezi bir konum oluşturur. Avrupa'daki en fazla iç kaleye sahip 3 şehirden birisidir. Bu şehrin gölgesi Franz Kafka olmuştur. Kafka için bile fazlasıyla turist çeken bir Orta Çağ şehridir. Prag Şehri 5 Nobel ödülüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Münih Antlaşması (1938)</span> Almanca konuşulan Çekoslovakya topraklarının 1938de Almanyaya bırakılması

Münih Antlaşması, Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve Almanya arasında yapılan ve Çekoslovakya'nın Südet bölgesinin Almanya'ya verilmesini öngören 29 Eylül 1938 tarihli antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Reform (tarih)</span> 16. yüzyılda yalnızca Kutsal Kitapa dayanan bir ilahiyat anlayışını ortaya çıkaran hareket

Reform veya Yenilikçi Devrim 16. yüzyılda başlatılarak tüm Avrupa’yı etkilemiş ve Katolik Kilisesi’ne karşı yapılmış dinsel bir harekettir. Bu hareket Avrupa'nın değişim ve dönüşümüne sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arap-İsrail savaşları</span> Arap ülkeleri ve İsrail Devleti arasındaki savaşlar

Arap-İsrail savaşları, Arap Birliği ülkeleri ve İsrail arasındaki politik gerilim ve askeri savaşlar dizisidir. Modern Arap-İsrail savaşlarının kökenleri, 19. yüzyıl sonlarına doğru ortaya çıkan Siyonizm ve Arap milliyetçiliğine dayanır. Yahudiler tarafından tarihi anavatan olarak adlandırılan toprakları, Pan-Arap hareketi, Filistinli Araplara ait olarak görür ve Pan-İslamist bağlamda ise, bu toprakların, Müslümanlara ait olduğuna inanılır. Filistinli Yahudiler ve Araplar arasındaki savaş; 20. yüzyılın başlarındaki Nebi Musa ayaklanması (1920), Jaffa ayaklanması, 1929 yılında Filistin ayaklanması ve 1947 yılında büyük bir sivil savaşa dönüşen ve 1948 yılında İsrail Devleti'nin kurulmasıyla bütün Arap Ligi ülkelerine sıçrayan Arap başkaldırışıyla ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Otuz Yıl Savaşı</span> Avrupada 1618-1648 arası sürmüş savaş

Otuz Yıl Savaşı ya da Otuz Yıl Savaşları, çoğunlukla Kutsal Roma İmparatorluğu'nun sınırları içerisinde 1618'den 1648'e kadar sürmüştür. Avrupa tarihinin en yıkıcı savaşlarından birisi olan savaş sonucunda tahminen 4,5 ila 8 milyon arasında insan ölmüştür ve Almanya'nın bazı bölgelerinde %50'nin üzerinde nüfus düşüşü olmuştur. Seksen Yıl Savaşı, Mantova Veraset Savaşı, Fransız-İspanyol Savaşı ve Portekiz Restorasyon Savaşı da Otuz Yıl Savaşı ile bağlantılı savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Bohemya</span>

Bohemya, Çekya'da bir bölgedir. Bohemya'nın toplam yüzölçümü yaklaşık 52.060 kilometrekaredir. Bohemya, Bohemya kralları tarafından yönetilen Moravya ve Çek Silezyası dahil geniş tarihsel Bohemya krallığı toprakları olarak da söylenebilir. 1918'e kadar Bohemya eyaleti Avusturya'ya aitti.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Roma İmparatorluğu</span> Avrupada 962-1806 yılları arasında hüküm sürmüş bir devletçikler bütünü

Kutsal Roma Germen İmparatorluğu, 962-1806 yılları arasında 844 yıl boyunca Orta Avrupa'da hüküm sürmüş bir monarşi. Alman Krallığı temelinde olsa da, aslında bir devletçikler bütünüdür. Daha doğrusu imparatorluk toprakları tek bir hanedanın malı değildi. Ülke toprakları birçok federal hanedanlık tarafından yönetiliyordu. Kutsal Roma İmparatorluğu'nu oluşturan bu hanedanlıklar şunlardı:

Çek Cumhuriyeti tarihi, bugünkü Çekya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovak Lejyonu</span>

Çekoslovak Lejyonu, I. Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletleri bünyesinde savaşan Çek ve Slovaklardan oluşan gönüllü ordu. Rus İç Savaşı'nda önemli bir silahlı güç olarak yer almış, I. Dünya Savaşı'nın ardından Çekoslovakya'nın bağımsızlığının ilanında etkili olmuştur.

Çekya'daki Yahudilerin tarihi 1918-1938 yılları arasındaki Çekoslovakya'nın Birinci Cumhuriyet döneminin uzantısıdır. 2005 itibarıyla Çek Cumhuriyeti'nde 4000 Yahudi bulunmaktadır ve bunlar ağırlıklı olarak Aşkenazlardan oluşur. Yedisi Bohemya'da ve üçü Moravya'da olmak üzere ülkede on küçük Yahudi cemaati bulunur. Bu cemaatler Yahudi Cemaatleri Federasyonu (FZO) şemsiyesi altında toplanmıştır. Prag ve diğer şehirlerde hizmetler sunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Prag Taarruzu</span> Kızıl Ordunun II. Dünya Savaşındaki son stratejik taarruz harekâtı

Prag Taarruzu, Kızıl Ordu'nun II. Dünya Savaşı'ndaki son stratejik taarruz harekâtıdır. Prag'a yönelen Kızıl Ordu taarruzu ve Prag Muharebesi, 5 - 11 Mayıs 1945 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Ayrıca muharebe, Prag Ayaklanması ile birlikte sürmesi dolayısıyla da önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Hussit savaşları</span>

Hussit savaşları ya da Bohemya savaşları, Bohemya'da 1419'dan yaklaşık 1434'e süren ve önce Jan Hus'un taraftarlarına karşı, sonra Jan Hus taraftarları arasında gerçekleşen askeri çatışmalardır. Hussit savaşları elde taşınabilen ateşli silahların ilk olarak yoğun şekilde kullanılmış olması sebebiyle de önem taşır. Hussit savaşçıları genel olarak piyadeydi ve ağır silahlarla donanmış şövalyelerden oluşan büyük orduların Hussitler karşısında aldıkları çok sayıda yenilgi piyade devrimini etkiledi. Savaş sonuçsuz kalan bir savaş oldu.

<span class="mw-page-title-main">I. Václav</span>

I. Wenceslaus, 1230 - 1253 yılları arasında hüküm sürmüş Bohemya kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bohemya Krallığı</span> Orta Avrupada bulunan bir krallık

Bohemya Krallığı Orta Avrupa'da Bohemya bölgesinde yer alan Çek devletidir, bugünkü Çekya sınırları içinde kalmaktadır. 1806 tarihine kadar Bohemya kralı Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu hükümdarı seçme yetkisine sahip olan elektör heyetinin üyesiydi. Krallık önce Avusturya İmparatorluğu, 1867 yılında da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu topraklarının parçası olmuştur. I. Dünya Savaşı'nda İttifak Devletlerinin yenilgisinin ardından krallık ve bağlı olduğu imparatorluk dağılmış, sonrasında bağımsızlığını ilan eden Çekoslovakya'nın ana unsurlarından olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hussitler</span> Bohemya reformasyonu‘nun temsilcisi

Hussitler, Bohemya reformasyonu‘nun en çok bilinen temsilcisi haline gelen, reformcu Jan Hus’un öğretilerini takip eden Çek proto-protestanlardı.

<span class="mw-page-title-main">Albrecht von Wallenstein</span> Bohemyalı askeri ve siyasi lider

Albrecht Wenzel Eusebius von Wallenstein Otuz Yıl Savaşları sırasında Katolik tarafında savaşan Bohemyalı askeri lider ve devlet adamı. Başarılı askeri kariyeri, öldüğü zamanlarda onu Kutsal Roma İmparatorluğu içerisindeki en zengin ve en etkili adamlardan birisi yaptı. Wallenstein, Habsburg İmparatoru II. Ferdinand'ın ordularının başkomutanı oldu ve Otuz Yıl Savaşları'nın önemli figürlerinden birisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Prag Barışı (1635)</span>

Prag Barışı, 30 Mart 1635’te Saksonya’nın Otuz Yıl Savaşları’ndan barış ile çıkması için imzalandı. Daha sonra diğer Alman prensleri de bu antlaşmaya katıldı ve Otuz Yıl Savaşları devam etmesine rağmen Prag Barışı ile Kutsal Roma İmparatorluğu içindeki din savaşının sona erdirdiği kabul edilir. Bu antlaşmadan sonra çatışma büyük ölçüde İspanya, İsveç ve Fransa dahil olmak üzere yabancı güçler üzerinde döndü.