İçeriğe atla

Bogdan Filov

Bogdan Dimitrov Filov
Богдан Димитров Филов
28. Bulgaristan başbakanı
Görev süresi
15 Şubat 1940 - 14 Eylül 1943
Hükümdar III. Boris (1940 - 28 Ağustos 1943)
II. Simeon (28 Ağustos -14 Eylül 1943)
Yerine geldiğiGeorgi Kyoseyvanov
Yerine gelenPetar Gabrovski (Geçici)
Kişisel bilgiler
Doğum 10 Nisan 1883
Eski Zağra, Doğu Rumeli
Ölüm 01 Şubat 1945 (61 yaşında)
Sofya, Bulgaristan
Partisi Bağımsız

Bogdan Dimitrov Filov (Bulgarca: Богдан Димитров Филов) (10 Nisan 1883 – 1 Şubat 1945) Bulgar arkeolog, sanat tarihçisi ve politikacı. II. Dünya Savaşına denk başbakanlığı döneminde, Bulgaristan, Mihver Devletlerinin yedinci üyesi haline gelmişti.

Biyografi

Eski Zağra şehrinde dünyaya geldi. Eğitimini Alman İmparatorluğu'nda; Leipzig, Freiburg ve Würzburg şehirlerinde tamamladı. Filov'un yazdığı doktora tezi, prestijli Alman Klio dergisinin eki olarak, Leipzig'de kitap halinde yayınlandı. 1 Mayıs 1906'da, Sofya Ulusal Arkeoloji Müzesi'nde çalışmaya başladı. 1907-1909 yılları arasında, Avrupa'nın değişik şehirlerinde (Bonn, Paris ve Roma) arkeoloji ve nümismatik konularında çalışma ve araştırmalarda bulundu. Ülkesinde pre-klasik arkeolojik dönem konusunda, branşının en önde gelen kişisiydi. 1918 yılında, Peresadyes adlı İliryalı antik topluluğa ait, içinde demir ve altından yapılmış zengin materyallerin bulunduğu Trebenishta nekropolisini keşfetti. 1910-1920 yılları arasında Ulusal Arkeoloji Müzesi'nin yöneticisi olarak çalıştı. 1912'de Yanbolu şehri yakınlarındaki Kabile antik şehrinde yapılan ilk kazıları da yönetti. 1920'de, Sofya Üniversitesi'nden arkeoloji ve sanat tarihi konularında profesörlük unvanını elde etti ve bu üniversitede 1920 yılında kurulan arkeoloji kürsüsünün başına getirildi. 1937 senesinde ise Bulgar Bilimler Akademisi'nin başına getirildi.

Siyasi hayatı

Georgi Kyoseyvanov'un istifasının ardından, Çar III. Boris'in yandaşı olan Filov, 15 Şubat 1940 tarihinde Bulgaristan Krallığı başbakanı olarak atandı. 7 Eylül 1940 tarihinde imzalanan Craiova Anlaşması ile Güney Dobruca Bölgesi Bulgaristan'a verilmekteydi. Ertesi yılın 14 Şubatında da Mihver Devletleri ile saldırmazlık anlaşması imzalayan Bulgaristan, 1 Mart tarihinde de üçlü pakta dahil oldu. Bulgaristan Bağımsızlık Gününe denk gelen 3 Mart tarihinde Alman birlikleri, Yugoslavya ve Yunanistan'ı işgal etmek üzere Bulgaristan topraklarına girdiler. Böyle olmakla birlikte, Bulgar devleti mümkün olduğunca savaş dışında kalmaya çalışıyordu. Ağustos 1943'te Çar Boris'in ölümü üzerine yerine II. Simeon tahta geçti. Yeni çarın yaşı küçük olduğu için kurulan Kraliyet Konseyinin üyelerinden birisi de Başbakan Flov idi.

Antisemitik yasalar ve Nazi yanlısı politikalar

Filov hükûmetinin Kasım 1940 yılında teklif ettiği Ulusu Koruma Kanunu, 24 Aralık 1940 tarihinde parlamentoda onaylanarak yürürlüğe girdi. Bu kanun, Nazi Almanyası'nın yürürlüğe koyduğu ve Yahudilerin tüm haklarını elinden alan Nürnberg Yasalarının bir benzeri idi.[1]

Filov, Bulgaristan'daki tüm Yahudilerle ilgilenecek, icrai yetkilere sahip bir komiserlik teşkil etti. İlhak edilen bölgelerde yaşayan ve Bulgar vatandaşı olmayan Yahudiler, Mart 1943 tarihli bir hükûmet kararnamesiyle Nazi imha kamplarına gönderildiler. İlhak edilen Kuzey Yunanistan ve Vardar Banovina bölgelerinde yaşayan toplam 11,343 Yahudi Nazilere teslim edildi ki, bunların tamamı daha sonra Treblinka İmha Kampı'na gönderildi ve hemen tamamı burada katledildi.[2] Bununla birlikte, Bulgar Ortodoks Kilisesi ve Parlamento sözcüsü Dimitar Peshev'in çabaları ve muhalafetiyle, Nazi işbirlikçisi yönetim, Bulgar vatandaşı yaklaşık 50,000 Yahudiyi sürgün edemedi ve böylelikle bu insanların hayatı kurtuldu.

Öldürülmesi

Ateşkesten sonra, 1944 yılında Sovyetler Birliği kuvvetleri Bulgaristan'a girdi. Akabinde kurulan komünist yönetim, Kraliyet konseyi üyelerini tutuklayıp, halk mahkemesinde yargıladı. Filov'la birlikte 92 kamu görevlisi ölüm cezasına çarptırıldı. 1 Şubat 1945'te Sofya mezarlığında kurşuna dizilen mahkûmlar, bir bomba tarafından oluşturulan bir çukura topluca gömüldüler.[3] Filov'un tüm mallarına el konuldu ve karısı da sürgüne gönderildi.

Kaynakça

  1. ^ "www.ushmm.org". 6 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2009. 
  2. ^ "The Holocaust of Jews from Trakia and Macedonia". 27 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2017. 
  3. ^ "100 Death Sentences", TIME Magazine, February 12, 1945

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Georgi Dimitrov</span> Bulgar siyasetçi (1882-1949)

Georgi Dimitrov Mihaylov veya bilinen adıyla Georgi Mihayloviç Dimitrov, Bulgaristan'da sosyalist yönetimin kurucusu ve ilk başbakanı olan Bulgar siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Mihver Devletleri</span> II. Dünya Savaşı sırasında Almanya, İtalya ve Japonya arasında ittifak

Mihver Devletleri, II. Dünya Savaşı'nda Müttefik Devletler bloğuna karşı temel olarak Almanya, İtalya ve Japonya'nın, bunun dışında Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Finlandiya, Bağımsız Hırvatistan Devleti, Vichy Fransası, Arnavutluk, Habeşistan, Mançukuo, Tayland, Burmanya ve Irak'ın oluşturduğu blok. Ayrıca İran Şahı Rıza Pehlevi Almanya'dan yana tavır almış, İspanya ise Mihver güçlerin bir taraftarı olarak kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Simeon Sakskoburggotski</span> Son Bulgar çarı ve 48. Bulgaristan başbakanı

Simeon Borisov Sakskoburggotski ya da II. Simeon, 1943-1946 yıllarında Bulgaristan çarı olmuştur ve 1946 yılındaki devrim sırasında annesi ve kardeşiyle beraber ülkeden sürgün edilmiş ve daha sonra 2001'den 2005'e kadar Bulgaristan Başbakanı olarak görev yapan bir Bulgar siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinand (Bulgaristan çarı)</span> Bulgaristan Çarı

I. Ferdinand, Ferdinand Karl Leopold Maria, Bulgaristan prensi (1887-1908) ve bağımsız Bulgaristan'ın ilk çarı (1908-1918).

<span class="mw-page-title-main">III. Boris</span> Bulgar Çarı

III. Boris, 1918-1943 arasında Bulgaristan çarı. İktidarının son beş yılı örtük bir diktatörlüğe dönüşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Krallığı</span> Güneydoğu Avrupada 1908-1946 arasında hüküm sürmüş krallık

Bulgaristan Krallığı veya Bulgaristan Çarlığı, 1908-1946 yılları arasında var olmuş bir devlet. 1885'te Doğu Rumeli'yi Osmanlılardan alan Bulgaristan Prensliği'nin 5 Ekim 1908 tarihinde krallık olmasıyla kurulmuştur. Bulgaristan de jure olarak Osmanlı'ya karşı bağımsızlığını bildirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Bulgaristan'daki Yahudilerin tarihi MÖ 2. yüzyıla kadar uzanır. Bu zamandan beri her zaman bir Yahudi nüfusu olan Bulgaristan'da Yahudilerin Bulgaristan tarihinde antik çağlardan Orta Çağa ve bugüne kadar önemli rolleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Nürnberg Yasaları</span>

Nürnberg Yasaları, 15 Eylül 1935'te Nürnberg'de yıllık Nazi Partisi toplantısında kararlaştırılan Nazi Almanyası'nda antisemitik yasalardı. Yasalar, Alman ve Yahudi insanlarını sınıflandırdı. Bu kanuna göre, ari ırktan olmayanlar alt sınıf insanlardır ve ari ırkına ait insanlar ile evlenmeleri yasaklanmıştır. Kanunlar 26 Kasım 1935'te Romanları ve Siyahileri da kapsayacak şekilde genişletildi.

Günümüz Bulgaristan'ında etnik olarak Türkler, Bulgarlar, Pomaklar, Kırım Tatarları, Romanlar, Aşkenazlar, Makedonlar, Çerkesler, Ruslar, Ermeniler, Ulahlar, Yunanlar, Ukraynalılar, Rumenler ve Gagavuzlar yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar direniş hareketi</span>

Bulgar direniş hareketi, Bulgaristan'ın müttefiki Nazi Almanyası'nın Sovyetler Birliği'ni işgal etmesine tepki gösteren komünistlerin oluşturduğu direniş hareketi. Bazı bölgelerde Rus göçmenlerde bu harekete katıldı.

Nora Nova, gerçek adı ile Ahinora Kumanova, Bulgar kökenli Alman şarkıcı.

<span class="mw-page-title-main">II. Boris</span>

II. Boris 969'dan 977'ye dek hüküm sürmüş olan Bulgaristan imparatoru (çar).971'den itibaren ömrünün geri kalanını Bizans esaretinde geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Bulgaristan</span>

Büyük Bulgaristan, tarihi bir ulusal devlet ve Makedonya, Trakya, Dobruca ve Mezya'nın çoğunu içerecek modern bir Bulgar irredentist milliyetçi hareketle ilişkili bölgeyi tanımlamak için kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kimon Georgiev</span>

Kimon Georgiev Stoyanov, 1934'ten 1935'e ve yine 1944'ten 1946'ya kadar Bulgaristan Başbakanı olan Bulgar bir generaldi.

Aleksandr Belev Bulgar siyasetçi ve devlet adamı. Antisemitik görüşleriyle bilinir. Nazi ideolojisine öykünen Ratnik örgütünün kurucularındandır. İkinci Dünya Savaşı sırasında Bulgaristan Krallığı döneminde devlet kademelerinde görev almış, yaklaşık 12 bin Bulgar Yahudisinin Nazi toplama kamplarına gönderilmesini sağlamıştır. Savaşın son dönemlerinde Sofya'nın Sovyet Kızılordusu ve Bulgar partizanları tarafından kurtarılması üzerine Almanya'ya kaçmaya çalışırken partizanlar tarafından yakalanmış ve öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan'da Holokost</span>

Bulgaristan'da Holokost Bulgaristan Krallığı'nın II. Dünya Savaşı sırasında Mihver devletleri saflarında yer alması süreciye beraber gelişen ve hem Bulgaristan topraklarında hem de işgal edilen Yugoslav ve Yunanistan topraklarında gerçekleştirilen Yahudi soykırımını anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Nikola Jekov</span>

Nikola Todorov Jekov, I. Dünya Savaşı sırasında Bulgaristan Savaş Bakanı (1915) ve Genelkurmay Başkanı (1915-18).

<span class="mw-page-title-main">Theresienstadt Gettosu</span>

Theresienstadt Gettosu, II. Dünya Savaşı'nda, Nazi Almanyası'nın Çekoslovakya'dan ilhâk edip işgâl ettiği Bohemya ve Moravya Protektorası'nda yer alan Terezín kasabasında Schutzstaffel (SS) tarafından kuruldu. Gettonun iki ana amacı vardı: hem imha kamplarına yönelik bir "ara durak" olarak işlev göstermek hem de bir "emeklilik yerleşimi" olarak yaşlı ve ünlü Yahudilere ev sahipliği yaparak Yahudi toplulukları Nihai Çözüm konusunda yanıltmak. Getto, hem tutsakların ölümünü hızlandıracak şartlarla kasıtlı bir şekilde tasarlandı, hem de Nazi propagandasının bir aleti olarak kullanıldı. Diğer gettolardan farklı olarak, bu gettoda zorla çalıştırmanın büyük bir ekonomik önemi yoktu.

<span class="mw-page-title-main">Violeta Yakova</span> Bulgar komünist

Violeta Yakova veya Violeta Jakova, Bulgar partizan ve Bulgar Komünist Partisi üyesiydi. Takma adı Ivanka olan Yakova, Bulgar Polis şefi Atanas Pantev ve Korgeneral Hristo Lukov'un öldürülmesi de dahil olmak üzere çok sayıda Alman ve Bulgar askeri subayın operasyonel olarak öldürülmesine katıldı. Bulgar hükûmetinin polisi tarafından tutuklandı ve Haziran 1944'te Radomir şehrinde polisle çıkan çatışmada yaralandıktan sonra Bulgar hükûmeti tarafından vatana ihanetten idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandar Cankov</span> Bulgaristan başbakanı (1879-1959)

Aleksandar Cankov, İki savaş arası dönemde önde gelen Bulgar politikacıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.