İçeriğe atla

Bobruysk Taarruzu

Vitebs-Orşa Taarruzu
Bagration Harekâtı
Tarih23 - 28 Haziran 1944
Bölge
Belarus / SSCB
SonuçSovyet zaferi
Taraflar
Sovyetler Birliği SSCBNazi Almanyası Almanya
Komutanlar ve liderler
Sovyetler Birliği Konstantin RokossovskiNazi Almanyası Hans Jordan
(9. Ordu)
Güçler
1. Belarus Cephesi 90.0009. Ordu
Kayıplar
50,000 ölü, 20,000 esir (Sovyet tahmini)

Bobrusyk Taarruzu, Belarus Strateji Taarruz Harekâtı'nın bir alt taarruzudur ve genellikle Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Operatif hedefler

Bobruysk Taarruzu'nun Bagration Harekâtı kapsamında iki operatif hedefi vardır.

  • Alman 9. Ordu kesiminde savunmayı aşmak ve güçlü biçimde tahkim edilmiş olan Bobruysk kentini geri almak.
  • Motorize ve süvari unsurlarıyla taarruzu derinlikte ilerleterek Minsk Taarruzu sonucu Alman Merkez Ordular Grubu'ndan geriye kalan Alman birliklerini geniş bir kuşatma altına almak için operasyona katılmak.

Alman İstihbaratı

Alman 9. Ordu Karargahı'nda, Merkez Ordular Grubu cephesine yakın bir tarihte genel bir Kızıl Ordu taarruzu olacağı konusunda kuvvetli bir görüş vardı. General Hans Jordan, OKH'nin taktik geri çekilmeye onay vermemesinden yakınmaktadır. Fakat Merkez Ordular Grup Komutanı Mareşal Ernst Busch, bu endişeleri önemsememiştir.[1] Alman 134. Piyade Tümeni'nin devriyeleri, Kızıl Ordu'nun 35. ve 41. Muhafız Piyade Tümenleri bölgesinde yığınak yapıldığını, Alman tümenlerinin her üç alayı karşısında tam teçhizatlı 7.200 Sovyet askerinin mevzi almış bulunduğunu saptadı.[1]

Harekât bölgesindeki 9. Ordu'nun tümenleri, 4. Ordu tümenlerine oranla genelde daha düşük nitelikte tümenlerdir. Bu durum, OKH'nin bir bölümünde 9. Ordu bölgesinin savunmaya daha elverişli bir arazi yapısı gösterdiği yönündeki inanca bağlı olabilir.[2]

Kuvvetler

Alman

Harekâtta yer alan Alman kuvvetleri, General Hans Jordan komutasındaki 9. Ordu'dur. Ordu bünyesinde General Kurt-Jürgen Freiherr von Lützow komutasındaki 35. Kolordu, General Edmund Hoffmeister komutasındaki 41. Panzer Kolordusu ve General Friedrich Herrlein komutasındaki 55. Kolordu yer almaktadır. Ayrıca General Mortimer von Kessel komutasındaki 20. Panzer Tümeni ve General Gustav Gihr komutasındaki 707. Piyade Tümeni de ordu ihtiyatında bulunmaktadır.

Babrusyk kenti, Fester Platz olarak tanımlanmış olup komutası General Gustav Gihr atanmıştır.

Bölgedeki Alman kuvvetlerinin üst komutanlığı, Merkez Ordular Grubu olup Mareşal Ernst Busch komutasındadır.

Sovyet

Harekâta katılan Sovyet kuvvetleri 1. Belarus Cephesi kuvvetleridir. Dört sahra ordusu ve bir hava ordusundan oluşmaktadır. Ayrıca bir mekanize kolordu ve bir Muhafız süvari kolordusu da cephe emrinde bulunmaktadır. Harekât üst komutası Mareşal Jukov'dadır.

Taarruz

Ana kuşatma harekâtının güney kıskacını oluşturmak üzere Bobruysk'u geri almak ve Berezina Nehri'nin güney geçişlerine ulaşmak planlanmıştır. Bu harekâtı, Alman 9. Ordu'su karşısındaki Mareşal Konstantin Rokossovski komutasındaki 1. Belarus Cephesi üstlenmiştir. Alman Merkez Ordular Grubu'nun güney kanadı, 2. Ordu tarafından tutulmaktadır. Bu kesim, daha önceki Sovyet taarruzlarıyla büyük ölçüde geçilmiş olan Pripet Bataklığı bölgesidir. Mareşal Rokossovski, cesur bir hareketle Alman kuvvetlerini Babrusyk'da çift kıskaç içine alma planıyla ününü destekledi. Rokossovski bu planı, Stalin'in tek bir yarma hareketine dayanan planına alternatif olarak sunmuştur.[3]

Rokossovski'nin taarruzu, Bagration Harekâtı'nın diğer taarruzları gibi şiddetli bir topçu taarruzunun önünden başladı. Taarruz başlangıçta güçlü bir Alman savunması karşısında ağır kayıplarla püskürtüldü. Rokossovski, 24 Haziran için daha yoğun bir topçu taarruzu emri vermiştir. Topçu desteğiyle yenilenen taarruzla taarruz cephesinin kuzey kesiminde Alman 134. Piyade Tümeni savunması çöktü ve Sovyet 3. Ordu'su Alman mevzilerine girdi. Bu bölgede karşı taarruza geçen ihtiyattaki 20. Panzer Tümeni, General Jordan'ın emriyle güney batıya çevrildi. General Mortimer von Kessel komutasındaki Tümen, Pavel Batov komutasında taarruza geçen Sovyet 65. Ordu'sunu karşılamakla görevlendirildi.[4]

Alman birliklerinin kuşatılması

Sovyet taarruzu, 27 Haziran'da Babrusyk yakınlarına ulaştı ve 9. Ordu'nun kuzey kanadındaki General von Lützow komutasındaki 25. Kolordu'nun beş tümenini, Berezina Nehri'nin doğusunda tuzağa düşürdü. Merkezdeki 41. Panzer Kolordusu'na bağlı birliklerle 20. Panzer Tümeni de Sovyet birliklerince tuzağa düşürüldü. Bozulan Alman tümenleri, kuşatılmaktan kurtulabilmek için nehrin doğu kıyılarında birkaç kilometreye yayılan bir dizi umutsuz girişimde bulundular. Sovyet raporları, 27 Haziran'da imha olan ağır teçhizatın neden olduğu büyük yangınlardan ve kuşatmayı yarma girişimlerinden söz etmektedir.[5] Hitler, General Jordan'ı, 20. Panzer Tümeni'ne verdiği emirlerden dolayı görevden aldı. Bu arada 9. Ordu, ana muharebe merkezinin bombalanması sonucu ciddi sorunlarla uğraşmaktaydı. Ertesi gün, 12. Panzer Tümeni'nden birlikler, takviye için Alman hatlarının gerisine ulaştılar. Birlik komutanı, 9. Ordu Kurmay Başkanı'nın Seni gördüğüme sevindim. Şimdi, 9. Ordu kurtuldu." sözleriyle karşılamıştır.[6]

41. Panzer Kolordusu'nun çekilişi

9. Ordu'nun kısa sürede çökeceğini gören OKH, geri çekilme için yetki verdi. Babrusyk'taki Alman garnizonu Komutanı General Adolf Hamann, kentin General Edmund Hoffmeister komutasındaki tek bir tümenle, 383. Piyade Tümeni ile tutulmasını emretmişti. Kentin, 19. yüzyılın ikinci yarısında yapılmış olan tahkimatında binlerce yaralı bırakıldı. 20. Panzer Tümeni'nden kalan unsurlar, General Hoffmeister genel komutası altında, az sayıda tank ve taarruz topuyla bir hücum kıtası olarak tertiplendi. Çemberi yarıp 41. Panzer Kolordusu ile temas kurmaya çalışacaklardır. Bu arada 12. Panzer Tümeni de, geri çekilen bu birlikleri karşılamak için Svislaç Nehri'nden bir taarruz başlattı. Alman birlikleri, Minsk'in güneyinde bir çıkış yolu için ilerlerken yoğun bir topçu ve hava bombardımanına mağruz kaldılar. Her şeye rağmen Sovyet 65. Ordu'suna bağlı 356. Piyade Tümeni tarafından tutulmakta olan mevziler üzerinden bir kaçış başarıldı.

Bobruysk'un geri alınışı

General Batov'un 65. Ordu'su Babruysk'ta Alman arıtçılarının direnişiyle sokak çatışmalarına giriştiler. Nüfusunun büyük bir kısmı Alman işgali sırasında ölmüş olan ve harabeye dönmüş Babruysk, 33. Piyade Tümeni'nin şafağa doğru çekilmesiyle 29 Haziran 1944 tarihinde Sovyet kuvvetlerinin eline geçti. Kurtulmayı başaran Alman askeri, çoğu moral olarak çökmüş ve ağır silahlarını geride bırakmış olarak 15 bindir.[7] Sovyet iddiası, 20 bin tutsak alındığı yönündedir. Ayrıca Sovyet açıklaması, 50 bin Alman askerinin öldüğünü belirtmektedir. Sovyet yazar Vasili Grossman, savaşın sona ermesindeki kısa bir süre sonra Babruys'taydı. Şunları yazmıştır.

İnsanlar Alman cesetleri üzerinde yürüyor. Cesetler, yüzlerce ve binlerce, kaldırımlar üstünde, çamların altında, yeşil arpa içinde yatıyor. Bazı yerlerde öyle çok ceset var ki, araçlar üzerinden geçiyor. Bir öç uygulanan bu yerde bir ölüm kazanı kaynıyor.[8]

Harekâtın sonucunda Alman 9. Ordu'su kesin olarak imha edildi ve Kızıl Ordu için Minsk'in yolu açıldı.

Dipnotlar

  1. ^ a b Dunn, pp. 181-83 Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "dunnp181" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  2. ^ Dunn, pp. 188-9
  3. ^ Sebag-Montefiore, pp. 483-4
  4. ^ Zaloga, pp. 61-61
  5. ^ Glantz, pp. 104-105; Sovyet analizleri General von Lützow'un, durumun ciddiyetini fark ederek birlik komutanlarına, kuzeye ya da Bobruysk'a doğru taarruz konusunda yetki verdiğini ileri sürmektedir. Bu durumda birçok Alman askeri Berezina'yı yüzerek geçmeye çalıştı.
  6. ^ Adair, p. 135
  7. ^ İbrahim Artuç, Sh:160
  8. ^ Beevor and Vinogradova, p. 273

Kaynakça

İngilizce Wikipedia maddesinden yararlanılmıştır. Bobruysk Offensive

  • İkinci Dünya Savaşı - İbrahim Artuç. Kastaş Yayınları, Cilt 2
  • A Writer at War: Vasily Grossman with the Red Army - Beevor, Antony and Vinogradova, Luba
  • Soviet Blitzkrieg: The Battle for White Russia, 1944 - W. Dunn
  • Belorussia 1944 — The Soviet General Staff Study - David M. Glantz
  • German Defeat in the East, 1944-5 - S. Mitcham
  • Battle for White Russia: The destruction of Army Group Centre June 1944 - G. Niepold
  • Stalin: The Court of the Red Tsar - S. Sebag Montefiore
  • Bagration 1944: The Destruction of Army Group Centre - S. Zaloga

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lvov-Sandomierz Taarruzu</span>

Lvov-Sandomierz Taarruzu ya da Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, Kızıl Ordu'nun 1944 yılı Temmuz ayı ortalarında başladığı ve Alman kuvvetlerini Ukrayna'dan ve Doğu Polonya'dan atmayı amaçlayan genel taarruzudur. Bir aydan uzun bir süre devam eden Sovyet taarruzları, belirlenen hedeflerine ulaşmıştır. Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, üç taarruz harekâtından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bagration Harekâtı</span> Harekât

Bagration Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun yürüttüğü Beyaz Rusya Stratejik Taarruz Harekâtı'nın kapalı adıdır. Harekât, 22 Haziran ve 19 Ağustos 1944 tarihleri arasında icra edilmiş olup sonuçta Alman kuvvetleri Beyaz Rusya'dan ve Doğu Polonya'dan çıkartılmıştır. Harekâta verilen Bagration kapalı adı, 18. ve 19. yüzyıllarda yaşamış ve Borodino Muharebesi sırasında ölümcül bir yara almış olan Çarlık generali, prens Pyotr Bagration'a dayanmaktadır.

Doğu Prusya Taarruzu, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde, Kızıl Ordu'nun Alman kuvvetlerine karşı yürüttüğü bir stratejik taarruzdur. Sovyet genel taarruzu 13 Ocak 1945 tarihinde başlamış, bazı Alman birlikleri 9 Mayıs 1945'e kadar çatışmaya devam ettiyse de 25 Nisan 1945 tarihinde hedeflerine ulaşmıştı. Kızıl Ordu'nun parlak bir zaferiyle sonuçlanan Köninsberg Kuşatması, genel taarruzun önemli bir bölümüdür. Alman tarihçiler, Doğu Prusya Taarruzunu 2. Doğu Prusya Taarruzu olarak adlandırırlar. Gumbinnen Harekâtı olarak da bilinen 1.Doğu Prusya Taarruzu, esasen 1. Baltık Cephesi'nin Memel Taarruzu'nun bir bölümü olarak General Çernyahovski komutasındaki 3. Belarus Cephesi kuvvetlerince 16 - 27 Ekim 1944 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş bir harekâttır. Bu harekâtta Sovyet birlikleri Doğu Prusya ve Polonya'da 30 – 60 km derinlikte bir girme sağladılar ama ağır da kayıplara uğradılar. Bu durumda taarruz, daha geniş ihtiyatlar cephe hattında toplanıncaya kadar ertelendi.

<span class="mw-page-title-main">Kamenets-Podolski kuşatma halkası</span>

Kamenets-Podolski kuşatma halkası veya Hube Halkası, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ndeki bir dizi muharebedir. Sovyet 1. Ukrayna Cephesi ve 2. Ukrayna Cephesi kuvvetleri, 1944 yılının Mart ve Nisan aylarında giriştikleri Proskurov-Çernovtsi ve Uman-Botoşani Taarruzları sırasında Hans-Valentin Hube komutasındaki 1. Panzer Ordusu'nu Dinyester nehrinin kuzey kesiminde kuşatma altına almışlardı. 1. Panzer Ordusu personelinin büyük kısmı, Nisan ayında kuşatmadan kurtulmayı başarmıştır.

Kempf Ordu Mufrezesi, II. Dünya Savaşı sırasında bir Wehrmacht / Ostheer teşkilidir. Teşkil, Almanların Kursk Muharebesi'sinde muharebe etmek için oluşturulmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Korsun-Şevçenkovski Taarruzu</span>

Korsun - Şevçenkovski Taarruzu, 24 Ocak - 16 Şubat 1944 tarihleri arasında yer alan ve Korsun - Çerkassi Kuşatması'na yol açan bir muharebedir. Taarruz, Dinyeper-Karpatlar Taarruzu'nun bir parçasıdır. Bu harekât sırasında Nikolay Vatutin'in komutasındaki 1. Ukrayna Cephesi ve Ivan Konev komutasındaki 2. Ukrayna Cephesi kuvvetleri, Alman Güney Ordular Grubu'na bağlı bazı birlikleri Dinyeper Nehri kıyılarında tuzağa düşürüp kuşattılar. Haftalar boyunca süren çatışmalarda Kızıl Ordu kuvvetleri kuşatma altındaki Alman kuvvetlerini imha etmeye çalıştılar. Kuşatma altındaki Alman birlikleri dışarıdan yardıma gelen başka Alman birlikleriyle iş birliği halinde kuşatmayı yarıp kaçmayı başardı. Bu kuvvetlerin yaklaşık üçte ikisi kurtulmayı başarmıştır.

Vitebsk - Orşa Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1944 yılı yaz genel taarruzu Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın bir parçasıdır ve genelde Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Mogilev Taarruzu, Kızıl Ordu'nun Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı sırasında giriştiği birden çok taarruzdan biridir ve genelde Bagration Harekâtı olarak bilinir. Harekâtla ulaşılması planlanan hedefler, Mogilev'i geri alınması ile Alman 4. Ordu'sunun sabitlemesi ve çevirilerek tuzağa düşürülmesidir. Taarruz, sonuçta her iki hedefe de ulaşmıştır.

Minsk Taarruzu, 1944 yılının yazında Kızıl Ordu tarafından gerçekleştirilen Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın ikinci evresini oluşturan bir taarruzdur ve genellikle Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Polotsk Taarruzu, Kızıl Ordu'nun Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın ikinci evresindeki bir taarruzdur ve genellikle Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Şyaulyay Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1. Baltık Cephesi kuvvetlerince girişilmiş bir taarruzdur ve genellikler Bagration Harekâtı olarak bilinir. Taarruz, Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın üçüncü evresinde girişilen bir harekâttır ve ana taktik hedefi Şyaulyay kenti olarak, Alman kuvvetlerinin Litvanya'dan çıkarılmasını amaçlamaktadır.

Vilnüs Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1944 yaz genel taarruzu olan Bagration Harekâtı'nın üçüncü evresinde gerçekleşmiş olan bir taarruz harekâtıdır. Harekât, 5 - 13 Temmuz tarihleri arasında gerçekleşti ve Sovyet zaferiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Belostok Taarruzu</span>

Belostok Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1944 yılı yazında başlattığı Beyaz Rusya Stratejk Taarruz Harekâtı'nın üçüncü ve son bölümünde girişilen bir taarruzdur ve genellikle Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Lublin-Brest Taarruzu, Kızıl Ordu'nun Belarus Stratejik Harekâtı kapsamında sürdürdüğü bir taarruz harekâtıdır. Harekât, 18 Temmuz - 2 Ağustos 1944 tarihleri arasında yapılmış olup Alman kuvvetlerini merkez ve doğu Polonya'dan çıkarmayı amaçlamaktadır. Genellikler Bagration Harekâtı olarak bilinir. 1. Belarus Cephesi'nin güney kanadı (sol) tarafından Alman Güney Ukrayna Ordular Grubu'na ve Merkez Ordular Grubu'na karşı icra edilmiştir.

Radzymin Muharebesi, Kızıl Ordu'nun 1. Belarus Cephesi kuvvetleri ile 39. Panzer Kolordusu arasında gerçekleşen bir dizi çatışmadır. Bu çatışmalar esasen STAVKA'nın Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın bir parçası olan Lublin-Brest Taarruzu harekâtı sırasında, 1 - 10 Ağustos 1944 tarihleri arasında gerçekleşti. Harekât alanı, Varşova'nın yakınlarındaki bir kasaba olan Radzymin civarıdır. Bu muharebeler sırasında, Varşova'ya 20 km. mesafede, Belostok demiryolu hattı üzerindeki Wolomin kasabası civarı, II. Dünya Savaşı sırasında Polonya'da gerçekleşen en büyük çaplı tank muharebesine sahne olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">1. Târgu Frumos Muharebesi</span>

1. Târgu Frumos Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi 'nde 1. Yaş-Kişinev Taarruzu'nun bir bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Vistül-Oder Taarruzu</span> II. Dünya Savaşının Doğu Cephesinde başarılı bir Kızıl Ordu taarruzu

Vistül-Oder Taarruzu, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde başarılı bir Kızıl Ordu taarruzudur. Taarruz Harekâtı 12 Ocak - 2 Şubat 1945 tarihleri arasında icra edilmiştir. Bu taarruzla Sovyet kuvvetleri, Doğu Polonya'da Vistül Nehri üzerindeki taarruz çıkış hatlarından Alman toprakları içlerine kadar ilerlediler. Ulaştıkları hat, Alman başkenti Berlin'e 70 km. mesafede olan Oder Nehri kıyılarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Pomeranya Taarruzu</span>

Doğu Pomeranya Taarruzu ya da Doğu Pomeranya Stratejik Taarruz Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Kızıl Ordu'nun Pomeranya ve Batı Prusya'daki Wehmacht kuvvetlerine karşı giriştiği ve 10 Şubat - 4 Nisan 1945 tarihleri arasında gerçekleşmiş bir genel taarruz harekâtıdır. Harekât, Sovyet kaynaklarında birbirini izleyen alt operasyonlar olarak değerlendirilmektedir.

Konitz-Köslin Taarruz Harekâtı 10 Şubat - 6 Mart 1945
Danzig Taarruz Harekâtı 7 - 31 Mart 1945
Arnswalde-Kolberg Taarruz Harekâtı 1 - 18 Mart 1945
Altdamm Taarruz Harekâtı 18 Mart - 4 Nisan 1945
<span class="mw-page-title-main">Debrecen Muharebesi</span> 1944 yılında SSCBnin Alman-Macar ordularına yaptığı taarruz

Debrecen Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi 'nde, Sovyet 2. Ukrayna Cephesi kuvvetlerince 6 - 28 Ekim 1944 tarihleri arasında gerçekleştirilen Debrecen Taarruz Harekâtı'dır. Sovyetler'in Macaristan'a yönelen genel taarruzu Debrecen bölgesini hedef almış, Mareşal Rodion Malinovski'nin 2. Ukrayna Cephesi, General Maximilian Fretter-Pico'nun Alman Güney Ukrayna Ordular Grubu cephesine yönelmiştir. Bu mevzilerde, müttefiki Macaristan'ın 7. Kolordusu da mevzi almıştı. Sovyet taarruzu, bu mevzileri atmış ve Alman - Macar kuvvetlerini yer yer 160 kilometre geri çekilmek zorunda bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Raseiniai Muharebesi</span>

Raseiniai Muharebesi, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde, Litvanya sınırının 75 km. kuzeybatısındaki Kaunas civarında 23 - 27 Haziran 1941 tarihleri arasında gerçekleşmiş olan bir tank muharebesidir. Muharebe, General Erich Hoepner komutasındaki 4. Panzer Grubu karşısında General Kurkin komutasındaki 3. Motorize Kolordu ve General Şestapolov komutasındaki 12. Mekanize Kolordu arasında gerçekleşmiştir. Bu iki Sovyet mekanize kolordusu, Sovyet Kuzeybatı Cephesi Komutanı General Fiodor Kuznetsov'un, Wehrmacht kuvvetlerinin Neman Nehri geçişlerini engellemekle görevlendirdiği kuvvetlerdir. Muharebenin sonucunda Sovyet kolorduları hemen hemen tümüyle imha edildiler. Aynı zamanda Sovyet Kuzeybatı Cephesi'nin tüm zırhlı kuvvetleri de imha edilmiş oldu. Alman kuvvetlerinin önünde Daugava Nehri yönündeki hat açılmış oldu. Sovyet resmi tarihinde 22 - 27 Haziran arası tarihlerde, cephenin kuzey kesimindeki savaşlar, Baltık Stratejik Savunma Harekâtı'nın bir bölümü olan Sınır Savunma Savaşları olarak geçmektedir. Raseiniai Muharebesi de bu savaşlar çerçevesinde gerçekleşen en geniş kapsamlı muharebelerden biridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.