İçeriğe atla

Božidarka Kika Damjanović-Marković

Božidarka Damjanović-Marković
Božidarka Damjanović-Marković
Doğum25 Eylül 1920(1920-09-25)
Mladenovac
Ölüm17 Ocak 1996 (75 yaşında)
Belgrad
MilliyetSırp, Yugoslav
VatandaşlıkSırbistan, Yugoslavya
MeslekPolitikacı, aktivist, direnişçi
Tanınma nedeniUlusal kahraman
Siyasi partiYugoslavya Komünistler Birliği
Sırbistan Komünistler Birliği
HareketSırbistan Anti-faşist Ulusal Kurtuluş Meclisi
EvlilikDraza Markovic
Ödüller • 1941 Partizanları Anma Madalyası
 • Halk Kahramanı Nişanı
 • Cesaret Nişanı
 • Halka Hizmet Nişanı

Božidarka Damjanović-Marković veya takma ismiyle Kika (25 Eylül 1920; Mladenovac - 17 Ocak 1996; Belgrad), II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'da faaliyet yürüten siyasi aktivist, Yugoslav Partizanları komutan, direnişçi, ulusal kahraman. Savaş sonrası pek çok görev aldı, Federal Meclis ve Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti Ulusal Meclisinde parlamento yardımcısı oldu.

Damjanović; Cesaret Nişanı, Halka Hizmet Nişanı, 1941 Partizanları Anma Madalyası ve Halk Kahramanı Nişanı sahibidir.

Erken dönem ve eğitim

Božidarka Damjanović 25 Eylül 1920'de Mladenovac'ta dört çocuklu bir ailede doğdu. Babası Đura Damjanović, Kopljar'da doğan bir demiryolu işçisi idi. Mladenovac'ta ilkokul, Semedire Palankası'nda dört yıl spor okulu okudu. II. Dünya Savaşı'nın başlangıcına kadar bir kadın evi zanaat okulunu tamamladı ve stenografik okula yazıldı. Ailesi Valjevo'ya taşındığında Damjanović, Mladenovac'ta kum'un (vaftiz babasının Slav formunda) dairesinde kaldı. Savaş onun ileri eğitimine son verdi.

Kariyer

II. Dünya Savaşı

1941 yazında Kragujevac'daki ayaklanmanın örgütleyicilerinden biriydi ve başarıyla yaptığı isyanla ilgili Yugoslavya Komünist Partisi'nde çeşitli görevler üstlendi. Ayaklanmanın hazırlığı üzerinde çalışırken, Mladenovac'ta yasadışı olarak yaşadı. Haziran 1941'in sonlarında Yugoslavya Komünist Gençlik Birliği'ne üye oldu.

1941 Ekim ayının ortasında, Prvi šumadijski partizanski odred'e (Birinci Partizan Kadro Müfrezesi) katılmaya gönüllü oldu ve oradan hızlı bir şekilde, üyelik üyeliğine kabul edildiği Kosmajski partizanski odred'e (Kosmaj Partizan Müfrezesi) geçti. Ardından Yugoslavya Komünist Partisi'nin Mladenovac Bölgesi Komiserliği'ne üye olarak atandı. Kısa süre sonra, Güven sekreterliğine atandı ve Mladenovac Bölgesi Parti Bölge Komitesinin bir üyesi oldu.

Kosmaj Partizan Müfrezesi, Nazi işgalci ordusu ve müttefiklerinin düzenlediği Uzice Operasyonu nedeniyle Sandžak bölgesine çekildiğinde, Kosmaj topraklarında zaman zaman silahlı eylemlerde bulunan bir partizan grubu kaldı. Damjanović bu grubun tüm bu eylemlerine katıldı. Yoldaşlarından "Kika" takma adını aldı.

1942'de Damjanović, Draža Marković, Andrija Habuš ve diğer partizanlar Mladenovac'taki bir köylü okulunda kuşatıldılar, ancak kurtulmayı başardılar.[1]

1943'te Marković ile evlendi. Aynı yıl siyasi komiser yardımcılığına atandı. Wehrmacht ve işgalcilere hizmet eden Özel Polis, Sırp Devlet Muhafızları ve Çetnikler gibi yerel silahlı oluşumlara karşı çok sayıda savaşa katıldı:

1944 sonbaharında Sırbistan'ın kurtuluş mücadelesi sırasında Kosmaj Partizan Müfrezesi'nin konutanı pozisyonundaydı.[2]

Savaşın sonunda, Mladenovac Parti Bölge Komitesinin bir üyesiydi.

Sırbistan'ın 1944'te özürleşmesinin ardından Zanka Stokić ve Simi Pandurović'i yargılayan Onur Mahkemesi'nin çalışmalarına katıldı.

Sosyalist Federal Yugoslavya Cumhuriyeti dönemi

II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden sonra çok sayıda siyasi pozisyonda görev aldı: Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Kontrol Komisyonu Başkan Yardımcısı, Sırbistan Komünist Partisi Merkez Komitesi Personel Yönetimi Başkanı ve Sırbistan İcra Kurulu Başkanı olarak görev aldı. Bu işlevlerdeki politik faaliyetlere paralel olarak Öğretmen Yetiştirme Okulu'nu bitirdi. 1952'den itibaren öğretmen olarak çalıştı. 1959-1963 arasında Belgrad'daki bir ilkokulda müdür olarak görev yaptı. Ayrıca Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti İlköğretim Öğretmenleri Eğitim Enstitüsü Müdürü olarak görev yaptı.

Savaşın sonundan itibaren defalarca Federal Meclis milletvekili ve Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti Ulusal Meclisi seçildi.

Yazarlık

Savaş sırasında, Sırbistan Halk Cephesi'nin Glas ve Kosmajski borac adlı organında gazeteci-yayıncı olarak çalıştı. Savaştan sonra, Novi dani (Yeni Günler) gazetesine ve diğer birçok yayına katkıda bulundu. Ja i moji drugovi (Ben ve arkadaşlarım) adında bir otobiyografi yazdı.

Ölümü

Damjanović 17 Ocak 1996 günü Belgrad'da öldü.

Ödüller ve onurlar

  • 1941 Partizanları Anma Madalyası ve diğer Yugoslav nişanları
  • 9 Ekim 1953, Halk Kahramanı Nişanı
  • Belgrad Şehri Ekim Ödülü
  • Cesaret Nişanı
  • Halka Hizmet Nişanı

Kaynakça

  1. ^ "REVOLUCIONARNI OMLADINSKI POKRET U ZAGREBU 1941-1945. - ZBORNIK POVIJESNIH PREGLEDA I SJEĆANJA: knjiga II". www.znaci.net (Sırpça). 22 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2019. 
  2. ^ "Milan Žeželj o 20. X 1944: Kako su partizani i građani Beograda čistili grad od Nemaca i četnika" (Sırpça). 2 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2019. 

Bibliyografya

  • Narodni heroji Jugoslavije. Belgrad: Mladost. 1975.
  • Heroine Jugoslavije. Spektar, Zagreb, 1980.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Josip Broz Tito</span> Yugoslav devrimci ve devlet adamı, 2. Yugoslavya Devlet Başkanı

Josip Broz Tito, Marksist-Leninist görüşlere sahip Yugoslav devlet ve siyaset adamı. Fikirleri Titoizm olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Çetnikler</span> Sırp Ortodoks-Köktenci çete terör örgütü

Çetnikler, II. Dünya Savaşı'nda işgalci Mihver kuvvetlerine ve Hırvat işbirlikçilerine karşı direnmek amacıyla ortaya çıkan, ama daha çok Partizanlar olarak bilinen Tito'ya bağlı komünist gerillalarla çarpışan radikal milliyetçi, monarşist Sırp gerillalar.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti</span> 1945-1992 yıllarında Balkanlarda bulunan sosyalist federal cumhuriyet

Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti, Balkanlar'da II. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan ve 1992 yılına kadar hüküm süren sosyalist federal cumhuriyet. Devletin bulunduğu alanda bugün Bosna-Hersek, Sırbistan, Hırvatistan, Kuzey Makedonya, Karadağ, Slovenya ve Kosova bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Krallığı</span> 1918den II. Dünya Savaşının sonuna kadar Balkanların batısında var olmuş devlet

Yugoslavya Krallığı, Güneydoğu ve Orta Avrupa'da 1918'den 1941'e kadar var olan bir devletti. 1918'den 1929'a kadar resmî olarak Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı olarak adlandırıldı, ancak kökenleri nedeniyle Yugoslavya terimi onun günlük konuşma dilindeki adıydı. Devletin resmi adı 3 Ekim 1929'da Kral I. Aleksandar tarafından Yugoslavya Krallığı olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan (1941-1944)</span>

Sırbistan'daki Askeri Komutanlık Bölgesi, Yugoslavya Krallığı'nın Nisan 1941'de Yugoslavya'nın işgali ve dağıtılmasının ardından Wehrmacht tarafından askeri işgal hükûmeti altına alınan bölgesiydi. Bölge, yalnızca modern merkezi Sırbistan'ın çoğunu kapsıyordu. Bu bölge, bölünmüş Yugoslavya'nın Alman işgalcilerin askeri bir hükûmet kurduğu tek bölgesiydi. Bunun nedeni, ana demiryolu ve içinden geçen Tuna ulaşım yolları ve özellikle demir dışı metaller olmak üzere değerli kaynaklarıydı. 22 Nisan 1941'de bölge, askeri idare genelkurmay başkanının kontrolü altında bölgenin günlük idaresi ile Sırbistan'daki Alman askeri komutanının en yüksek yetkisi altına alındı. İşgal altındaki topraklardaki komuta ve kontrol hatları hiçbir zaman birleştirilmedi ve Reichsführer-SS Heinrich Himmler, Reichsmarschall Hermann Göring ve Reichsminister Joachim von Ribbentrop gibi üst düzey Nazi figürlerinin doğrudan temsilcilerinin atanmasıyla daha karmaşık hale getirildi. Almanlar, işgale yardımcı olmak için Bulgar birliklerini kullandı, ancak bunlar her zaman Alman kontrolü altındaydı. Kaynaklar, bölgeyi bir kukla devlet, bir himaye, özel bir idari eyalet olarak çeşitli şekillerde tanımlar veya kukla bir hükûmete sahip olarak tanımlar. Sırbistan'daki askeri komutanın düzeni sağlamak için çok sınırlı Alman garnizon birlikleri ve polis müfrezeleri vardı, ancak yetersiz donanımlı işgal birliklerinden oluşan üç tümenden oluşan bir kolordudan yardım talep edebilirdi.

Kosova'daki Yahudilerin tarihi bazı istisnalar hariç Sırbistan'daki Yahudilerin tarihinin aynasıdır. İstisnalardan biri Holokost sırasında İtalya hakimiyetindeki Arnavutluk'a bağlı Kosova döneminde yaşananlar ve bir diğer istisna da 1999'da Sırbistan'dan ayrılırken gerçekleşen 1998-1999 Kosova Savaşı dönemidir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslav Partizanları</span>

Yugoslav Partizanları ya da Ulusal Kurtuluş Ordusu, resmi adıyla Ulusal Kurtuluş Ordusu ve Yugoslavya'nın Partizan Müfrezeleri, komünist olmayan otonomik bir yapıda olan Leh direniş hareketiyle karşılaştırılan Avrupa'nın en etkili Anti-Nazi direniş hareketiydi. Yugoslav Direnişi II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya Komünist Partisi önderliğinde sürdürülmüştür.

Sinan Hasani Arnavut yazar ve devlet adamıdır.

Sürgündeki Yugoslavya Hükûmeti Kral II. Petar'ın idaresinde bir resmî Yugoslavya hükûmetidir. Yugoslavya'nın işgalinden sonra Belgrad'dan Nisan 1941'de ayrılmış ve ilk olarak Yunanistan'a, sonra Filistin'e, sonra Mısır'a ve son olarak Haziran 1941'de Birleşik Krallık'a gitmiştir.

Üniter Ulusal Kurtuluş Cephesi, Ulusal Kurtuluş Cephesi ya da Halk Kurtuluş Cephesi, II. Dünya Savaşı yıllarında Yugoslavya Cephesi'ne ait anti-faşist politik ve askeri cephe.

Halk Kahramanı Nişanı, üçüncü dereceli bir Yugoslav nişanı idi. Nişan olağanüstü kahramanlık gösteren bireyler, askerî birlikler, siyasi ve diğer kuruluşlara verilirdi. Nişan büyük çoğunluğukla II. Dünya Savaşı partizanları tarafından kazanılmış olup kazananları 1,322'si Yugoslav ve 19'u da diğer ülke vatandaşlarıydı. Josip Broz Tito ise 1944, 1972 ve 1977 yıllarında üç kez Halk Kahramanı Nişanı ile ödüllendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Viktor Avbelj</span> Siyasetçi

Viktor Avbelj, Sloven komünist partizan, Marksist-Leninist aktivist, eski Slovenya Sosyalist Cumhuriyeti başbakanı. Yugoslavya'da ve Slovenya SC'de ulusal kahraman olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Janko Smole</span>

Janko Smole, Sloven komünist partizan, Marksist-Leninist aktivist, eski Slovenya Sosyalist Cumhuriyeti başbakanı. Yugoslavya'da ve Slovenya SC'de ulusal kahraman olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Angel Mojsovski</span>

Angel Mojsovski, Makedon komünist aktivist, Yugoslavya Cephesi'nde savaşan asker. 1953 yılında Halk Kahramanı Nişanı'na layık görülerek Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nde ulusal kahraman ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Antifaşist Ulusal Kurtuluş Konseyi</span> Siyasi örgüt

Yugoslavya Anti-faşist Ulusal Kurtuluş Konseyi veya Yugoslavya'da bilinen kısaltmasıyla AVNOJ, Yugoslavya'yı oluşturan her bir federal devletin ulusal kurtuluş konseyleri için oluşturulan siyasi çatı örgütü. II. Dünya Savaşı sonunda Yugoslavya için geçici müzakere makamı haline geldi. Partizanların kontrolü altındaki bölgeleri yönetmek için 26 Kasım 1942'de kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vera Aceva</span>

Vera Atseva - Dosta, Makedon komünist, II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'da faaliyet yürüten siyasi aktivist, partizan, direnişçi ve ulusal kahraman.

<span class="mw-page-title-main">Vera Miletić</span>

Vera Miletić, Sırp öğrenci, aktivist ve Yugoslav Partizanı. Savaş sırasındaki partizan faaliyetleri yürütürken bildiklerini polise anlatması ve bu nedenle çok sayıda parti yetkilisinin ölümüne neden olması nedeniyle hain ilan edilmiştir. Sırp cumhurbaşkanı Slobodan Milošević'in kayınvalidesi Mirjana Marković'in annesi idi.

<span class="mw-page-title-main">Fana Koçovska</span> Makedon komünist direnişçi

Fana Koçovska - Zvetkovik Makedon komünist direnişçi, Yugoslav Partizanı ve ulusal kahraman. Yugoslavya'nın ulusal kahramanları arasında en genç kişidir. Çocuk yaşta Nazilere karşı mücadelede gösterdiği kahramanlıklarıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Milan Kučan</span>

Milan Kučan 23 Aralık 1991'den 22 Aralık 2002'ye kadar Slovenya'nın ilk Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Sloven bir politikacı. Slovenya cumhurbaşkanı olmadan önce, 10 Mayıs 1990-23 Aralık 1991 tarihleri arasında SR Slovenya Başkanlığının 13. Başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Petar Stambolić</span>

Petar Stamboliç, 1963'ten 1967'ye kadar Yugoslavya Federal Yürütme Konseyi Başkanı ve 1982'den 1983'e kadar Başkanlık Konseyi Başkanı olarak görev yapan bir Sırp komünist politikacı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.