İçeriğe atla

Boğulma

Kontrol Edilmiş
Ayrıca bakınız: Suda boğulma

Boğulma, çevreden akciğerlere doğru olan hava akışının mekanik olarak engellenmesidir. Boğulma, kısmen veya tamamen nefes almayı engeller; kısmi boğulma akciğerlere yetersiz hava akışına rağmen hava akışına izin verir. Uzun süren veya tamamen boğulma, anoksiya neden olan asfiksi ile sonuçlanır ve ölüme sebep olabilir. Kandaki ve akciğerde depolanan oksijen, bir kişiyi solunum durduktan sonra birkaç dakika canlı tutabilir. Boğulma nedenleri şunlar olabilir:

  • Hava yolunun yabancı cisim tarafından fiziksel olarak engellenmesi.
  • Solunum yollarının tıkanmasını sebep olan solunum yolu hastalıkları.
  • Larangofarinks, larinks veya omurgalı trakeanın boğulma sırasında sıkıştırılması.
  • Laringospasm, boğulma hissini taklit eden vokal kordların geçici olarak kapanması.

Hava yolu obstrüksiyonu, farinks veya trakea seviyesinde ortaya çıkabilir. Şeklini farenksinkine uyabilen gıdalar (muz, marshmallow veya jelatinimsi şekerlemeler gibi) yalnızca çocuklar için değil herhangi bir yaştaki insanlar için de tehlike oluşturabilir.[1]

Yabancı bir nesne yüzünden boğulma, 1990'da 140.000 ölümle sonuçlanırken, 2013'te 162.000 ölümle sonuçlandı.[2]

Yutmaktan boğulma

Yiyecekler iyi çiğnenmediğinde olur ve yoldan çıkar ve hava yollarını tıkar.

Yutmaktan boğulma karşı ilk yardım

Bazı el teknikleri boğulmayı çözebilir (aşağıyı okuyun).

Ayrıca piyasada bazı "boğulma önleyici" cihazlar (LifeVac ve Dechoker) bulunmaktadır.

Ortak kurbanlar için

İlk kısım öksürük.

Kurban öksüremiyorsa, el ile iki teknik kullanın[3] (aşağıdaki her iki resme bakın).

Daha iyi bir sonuç için bunları birleştirin: her tekniği yaklaşık 5 kez yapın ve diğer tekniğe geçin ve bu dönüşleri sürekli olarak tekrarlayın.

Hamile ve obez insanlar bu el tekniklerinin varyasyonlarına ihtiyaç duyarlar (aşağıda okuyun).

Bebekler (1 yaşından küçük) bu el tekniklerinin varyasyonlarına ihtiyaç duyar (aşağıda okuyun).

Boğulma devam ederse, acil sağlık hizmetlerini arayın.

Kurban bir süre sonra bilincini kaybedebilir (aşağıda okuyun) ve 'boğulma önleyici kardiyopulmoner resüsitasyona' ihtiyacı olabilir.

'Sırta Tokatlar': Mağdurun göğsünü tokatlamayan bir elle destekleyin (etkinliği artırmak için) ve kurbanın vücudunu mümkün olduğunca bükün. Ardından diğer elinizle kuvvetli bir şekilde tokat atın.
'Karın Basınçları' (Heimlich Manevrası): Onları güçlü bir şekilde uygulayın, göğüs ve göbek arasında.

Hamile veya çok fazla obez insanlar için

İlk kısım da öksürük.

Kurban öksüremiyorsa, bu iki tekniği elle kullanın[4] (aşağıdaki her iki resme bakın).

Daha iyi bir sonuç için bunları birleştirin: her tekniği yaklaşık 5 kez yapın ve diğer tekniğe geçin ve bu dönüşleri sürekli olarak tekrarlayın.

Boğulma devam ederse, acil sağlık hizmetlerini arayın.

Kurban bir süre sonra bilincini kaybedebilir (aşağıda okuyun) ve 'boğulma önleyici kardiyopulmoner resüsitasyona' ihtiyacı olabilir.

'Sırta Tokatlar': Sıradan kurbanlar için olduğu gibi. Mağdurun göğsünü tokatlamayan bir elle destekleyin (etkinliği artırmak için) ve kurbanın vücudunu mümkün olduğunca bükün. Ardından diğer elinizle kuvvetli bir şekilde tokat atın.
'Boğulma Önleyici Göğüs Basınçları': Onları güçlü bir şekilde uygulayın, göğüs kemiğinin alt yarısında.

Bebekler için (1 yaşından küçük)

Bu iki tekniği bebekler için elle kullanın[5] (aşağıdaki her iki resme bakın).

Daha iyi bir sonuç için bunları birleştirin: her tekniği yaklaşık 5 kez yapın ve diğer tekniğe geçin ve bu dönüşleri sürekli olarak tekrarlayın.

Boğulma devam ederse, acil sağlık hizmetlerini arayın.

Bebek bir süre sonra bilincini kaybedebilir (aşağıda okuyun) ve 'bebekler için boğulma önleyici kardiyopulmoner resüsitasyona' ihtiyacı olabilir.

Solda: 'Slaps on the Back', bebek hafifçe baş aşağı eğilir.Sağ: 'Göğüs Baskıları', iki parmak göğsün ortasının alt yarısına bastırır.

Bilinçsiz kurbanlar için

Uygulayın: 'boğulma önleyici kardiyopulmoner resüsitasyon' (bebekler için değil)

veya 'bebekler (1 yaşından küçük) için boğulma önleyici kardiyopulmoner resüsitasyon' (aşağıda okuyun).

Boğulma önleyici kardiyopulmoner resüsitasyon (bebekler için değil)

Kardiyopulmoner resüsitasyonun göğüs kompresyonları.
Kardiyopulmoner resüsitasyonun havalandırmaları (kurtarma nefesi).Bebeklerde aynı anda bebeğin ağzını ve burnunu kapatmak için ağzı kullanın.

Acil sağlık hizmetlerini arayın.

Kurbanı yüzü yukarı bakacak şekilde yatırın.

Uygulayın: 'boğulma önleyici kardiyopulmoner resüsitasyon', sürekli.

  • 30 kompresyonları yapılır, from one side of the baby iki parmakla, göğüs ortasının alt yarısına.
  • Sıkışan nesne görünüyorsa, çıkarmaya çalışın. Nesne çıkarılabilir veya çıkarılamaz, ancak bu kardiyopulmoner canlandırma, kurban normal bir şekilde nefes alıp verene kadar devam etmelidir.
  • Kurbanın burnunu kapatın. Bu yöntemle hava verin (ventilasyon, kurtarma nefesi). Aynı yöntemle havayı yeniden verin (ventilasyon, kurtarma nefesi).
  • Kurbanın kafasını öne ve arkaya çevirin. Tekrar 2 ventilasyonları daha gerçekleştirin.

Ve tüm bunları tekrarla, ilk adımdan itibaren (30 kompresyonları).

Bebekler (1 yaşından küçük) için boğulma önleyici kardiyopulmoner resüsitasyon

Acil sağlık hizmetlerini arayın.

Bebeği yüzü yukarı bakacak şekilde yatırın. Bebeğin başı her zaman öne bakmalıdır.

Uygulayın: 'bebekler (1 yaşından küçük) için boğulma önleyici kardiyopulmoner resüsitasyon', sürekli.

  • 30 kompresyonları yapılır, bebeğin bir tarafından, iki parmakla, göğsün ortasının alt yarısına.
  • Sıkışan nesne görünüyorsa, çıkarmaya çalışın. Nesne çıkarılabilir veya çıkarılamaz, ancak bu kardiyopulmoner canlandırma, bebek normal nefes alıp verene kadar devam etmelidir.
  • Ağzı kullanarak, bebeğin ağzını ve burnunu aynı anda kapatın. Bu yöntemle hava verin (ventilasyon, kurtarma nefesi). Aynı yöntemle havayı yeniden verin (ventilasyon, kurtarma nefesi).

Ve tüm bunları tekrarla, ilk adımdan itibaren (30 kompresyonları).

Belirti ve işaretler

Kişi konuşamaz veya bağıramaz ya da bunu yapmada büyük güçlük duyar. Mümkünse nefes almakta zorlanarak nefes nefese kalır veya hırıltılı solunum üretir. Kişi, şiddetli ve büyük oranda istemsiz öksürük, gırgır veya kusma sesine maruz kalır, ancak daha ciddi boğulma kurbanları, bu semptomları üretebilme yeteneğine sahipse, en azından biraz hava hareketi gerektirdiğinden dolayı sınırlıdır. Kişi çaresizce boğazını veya ağzını kavrar ya da parmaklarını boğazlarına sokarak kusmaya çalışır. Solunum düzeltilmemişse, kişinin yüzü oksijen eksikliğinden mavi renk alır (siyanoz). Kişi yukarıdakilerin herhangi birini veya tümünü yapar ve solunum geri getirilmezse bilinçsizleşir. Kişi genellikle hava olmadan üç dakika içinde beyin hasarına maruz kalır ve genellikle altı ila sekiz dakika içinde ölür.

Kaynakça

  1. ^ Ross, Darrell Lee; Chan, Theodore C (2006). Sudden Deaths in Custody. ISBN 978-1-59745-015-7. 17 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2017. 
  2. ^ GBD 2013 Mortality and Causes of Death, Collaborators (17 Aralık 2014). "Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013". Lancet. Cilt 385. ss. 117-71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMC 4340604 $2. PMID 25530442. 
  3. ^ "American Red Cross, Conscious Choking" (PDF). 10 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2021. 
  4. ^ "National Safety Council and Oklahoma State University, Choking and CPR safety talk" (PDF). 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2021. 
  5. ^ "American Heart Association, Guidelines for First Aid". 11 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Zatürre, pnömoni ya da batar, akciğerde görülen yangılardır. Klasik pnömonilerde, akciğerlerin hava geçitlerindeki son bölüm ve hava kesecikleri (alveoller) etkilenir. İnterstisiyel pnömonilerde, hava kesecikleri (alveoller) arasındaki bölmeler yoğunlukla etkilenen alanlardır. Akciğerler günde 10.000 litre havayı süzer. Kan dolaşımına oksijen taşıyan solunum havasıyla birlikte çok sayıda katı ve sıvı partikül ile zararlı gazlar da akciğerlere ulaşır. Solunum havası içindeki zararlı etkilere verilen tepkilerin büyük bölümü canlı etkenlerden kökenli infeksiyon hastalıklarıdır. Toksik gazların ve sıvıların büyük bölümü “kimyasal pnömoniler” olarak nitelenir.

<span class="mw-page-title-main">Dalgıçlık</span>

Dalgıçlık veya dalıcılık, su altında kalmak üzere suya dalma sporu. Bu sporda nefes alma aygıtları kullanıldığı gibi, bu aygıtlar olmadan da bu spor yapılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Uyku apnesi</span>

Uyku apnesi, apne olarak da bilinir. Uyku sırasındaki solunum duraklamalarından kaynaklanan ve uyku düzeninin bozulmasına sebep olan önemli bir hastalık. Uyku apnesi uykuda hava akımının en az 20 saniye süreyle normal değerinin % 20'sine ve daha altına düşmesi ile tanımlanabilir. Uykudaki solunum duraklamaları sonucunda kandaki oksijen miktarı azalır ve karbondioksit miktarı artar.

Kalp masajı, resusitasyon, kardiyopulmoner resusitasyon, kalp-akciğer canlandırması veya kısa adıyla CPR (İng: Cardiopulmonary resuscitation), kalbi duran bir kişide kan dolaşımını ve solunum sistemini tekrar çalışır hâle getirmek amacıyla uygulanan acil yöntemler bütünüdür. Yöntemin bir ilk yardım yöntemi olması sebebiyle öncelikli amaç, hastaya yeterli sağlık hizmeti ulaşıncaya kadar ya da nefes ve nabız geri gelene kadar, kişinin dolaşım ve solunumunun devam ettirilmesi, dolayısıyla organların oksijensiz kalmasının geciktirilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bronşektazi</span>

Bronşektazi, bronşların doğuştan ya da sonradan 'geri dönüşsüz' biçimde genişlemesidir. Bronş genişlemesine, çeşitli biçimlerde ve bronş ağacında değişken yaygınlıkta rastlanabilir. Doğumsal olduğu kadar, bronşlara yerleşen enfeksiyon etkenlerinden de kaynaklanabilen geri dönüşümsüz bir bozukluktur. İltihaplanma ilerlediğinde ilk kez iltihaba bağlı yüksek ateş, halsizlik, üşüme gibi belirtilerle enfeksiyon fark edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Bronkoskopi</span>

Bronkoskopi, teşhis ve tedavi amaçlı olarak hava yollarının içini görselleştiren endoskopik bir tekniktir. Bronkoskop ile genellikle burun veya ağızdan, buralardan ulaşılamadığı durumlarda da trakeostomi yoluyla hava yollarına ulaşılabilir. Bu, uygulayıcının hastanın hava yollarını yabancı cisimler, kanama, tümörler veya iltihaplanma gibi anormallikler açısından incelemesine olanak tanır. Biyopsi için parça alınmasına ve gerektiğinde yabancı cisimlerin çıkarılmasına da yarar. Fleksibl ve rijit bronkoskopi diye iki çeşidi vardır. Rijit bronkoskopi 19. yüzyılın sonundan beri bilinen ve kullanılan bir teknikken, günümüzde yaygın olarak kullanılan fleksibl bronkoskoplar ya da fibroskoplar 1966'da ortaya çıkmıştır. Fleksibl bronkoskopların kullanımı daha kolay olup, yapılan işleme fibroskopi de denmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Atelektazi</span>

Atelektazi, akciğerin bir kısmının ya da akciğerlerden birinin tamamen büzüşmesi sonucu yeterince genişleyememesi ve böylece işlevini yitirmesidir. Atelektazi durumunda daha az hava içeren akciğer parankimi oluşur. Bu gelişme, oksijenlenmeyi azaltır ve enfeksiyona ortam oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">İlk yardım</span> Birine yapılan ilk müdahale

İlk yardım herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda sağlık görevlilerinin yardımını sağlanıncaya kadar hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç – gereç aranmaksızın mevcut araç - gereçlerle yapılan ilaçsız bir uygulamadır.

İlk yardım için gelişmiş araç – gereçler olması gerekmez. İlk yardım çantası içindeki malzemeler yeterlidir. Fakat ilk yardım kitabını okumadan müdahale yapmamalıyız.

Hastane Acil Kodları tüm dünyada çeşitli acil durumları ilgili hastane personeline iletebilmek için kullanılır. Acil Kodlar acil uzman müdahalesi gerektiren olaylarda uzmanlarınızın hızlı müdahalelerine imkân veren genel uyarı durumlarıdır. Bu acil kod durumlarının ana amacı olay anında en kısa sürede yapılması gerekenler için ortak bir kurum anlayışı sağlamaktır. Kod durumları olarak genellikle renk isimleri kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Acil tıp teknisyenliği</span> Acil tıbbi hizmetler sunan sağlık hizmeti sağlayıcısı

Acil tıp teknisyenliği veya ambulans teknisyenliği, bazı ülkelerde acil tıp hizmetleri veren sağlık çalışanlarını belirtmek için kullanılan terimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Napier'in kemikleri</span> John Napier tarafından icat edilmiş matematiksel aygıt

Napier'in kemikleri, John Napier tarafından oluşturulan bir abaküstür. Pratik olarak çarpma, bölme ve karekök alma işlemleri için kullanılabilir. Napier, bu eserini Rabdology adıyla 1617'nin sonunda, İskoçya Edinburgh'da yayımlamıştır. Napier'in kemikleri, Napier'in adıyla ilişkili olan logaritma ile aynı şey değildir.

<span class="mw-page-title-main">Arama-kurtarma</span> tehlike veya yakın tehlike altında olan kişileri arama ve onlara yardım sağlama

Arama-kurtarma, herhangi bir doğal ya da insan kaynaklı acil durum veya afet esnasında, acil yardıma ihtiyacı olan kimselerin yerini tespit etme, gerekirse ilk yardım uygulama ve daha kapsamlı yardım alabilecekleri güvenli bir yere nakletme faaliyetleri. Kısaltma olarak İngilizce "search and rescue" sözcüklerinden oluşturulan SAR kullanılır. Bazı arama-kurtarma ekipleri, kurtarma sonrası bakım ve barınma olanaklarının sağlanmasında da kazazedelere yardımcı olurlar. Arama-kurtarma faaliyetleri esnasında insanların ve özel eğitimli hayvanların yanı sıra, basit araç-gereçlerden özel donanımlı hava, kara ve deniz taşıtlarına kadar çok çeşitli ekipmanlardan istifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Krup</span>

Krup genellikle üst hava yolunun viral enfeksiyonunun neden olduğu bir solunum bozukluğudur. Şişme normal nefes alıp vermeyi zorlaştırır. Krup semptomları şunlardır: "havlar tarzda" öksürük, stridor ve boğukluk. Krup semptomları hafif, orta veya ağır semptomlar olabilir ve bunların durumu genellikle geceleri kötüleşir. Tek doz oral steroid hastalığı tedavi edebilir. Bazen ciddi durumlarda epinefrin kullanılabilir. Nadiren hastane koşullarında tedavi gerekebilir.

Küresel Uyumlaştırma Sistemi Birleşmiş Milletler tarafından, tehlikeli kimyasalları aynı şekilde sınıflandırılması ve etiketlenmesi için geliştirilmiş bir sistemdir. 1 Haziran 2015 yılı itibarıyla sadece GHS sistemi kullanılacaktır.
Bu sistemde eski AB sınıflandırma direktiflerinde geçen R-ibarelerinin yerini Tehlike Cümleleri/Zarar ifadeleri ve S-ibarelerinin yerini Önlem Cümleleri/Önlem İfadeleri alacaktır.

<span class="mw-page-title-main">MERS</span> Virüs kaynaklı ölümcül, bulaşıcı hastalık

MERS ya da ODSS bir koronavirüs enfeksiyonudur. Bu hastalığa sebep olan virüs MERS-CoV'dır. Bu virüsün bulaştığı hastaların yaklaşık olarak yüzde 35-40'ı hayatını kaybetmektedir. Bazı bünyeler hastalığı hafif belirtilerle atlatabilir. Hastalıktan kurtulanların virüsü bulaştırma riski yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Bulaş</span>

Biyoloji ve tıpta bulaş, bir bulaşıcı hastalığın enfekte konakçıdan, doğal konaklardan, vektörlerden veya portörlerden başka canlılara geçmesine denir. Hastalık bulaştıran canlı bazı durumlarda hasta olmayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Akut bronşit</span> Sağlık durumu

Aynı zamanda, chest cold olarak da bilinen akut bronşit, akciğerlerin bronşlarının kısa süreli iltihaplanmasıdır. En sık görülen semptomu öksürüktür. Diğer semptomları arasında balgamlı öksürük, sibilan ral, dispne, ateş, göğüste rahatsızlık vardır. Enfeksiyon birkaç ila on gün arasında sürebilir. Öksürük, birkaç hafta boyunca devam edebilir ve toplam belirti süresi genellikle üç hafta civarındadır. Bazılarının altı haftaya kadar semptomları vardır.

Su altı buz hokeyi nispeten ekstrem bir spor olup buz hokeyinin türevidir. Donmuş havuzların veya göletlerin altında baş aşağı durarak oynanır. Katılımcılar dalış maskeleri, paletler ve dalış elbiselerini giyip donmuş yüzeyin alt tarafını oyun alanı veya yüzen bir disk için pist olarak kullanırlar. Yarışmacılar herhangi bir solunum cihazı kullanmazlar, bunun yerine hava almak için her 30 saniyede bir yüzeye çıkarlar.

Hipoventilasyon yeterince hava alınmadığında solunumda gerekli olan gaz değişimi için gerçekleşir. Artan bir karbondioksit konsantrasyonuna (hiperkapni) ve solunum asidozuna neden olur. Hipoventilasyon solunum durması ile eş anlamlı değildir. Solunumun durması hipoksiye daha sonrasında anoksiye neden olur. Anoksi sonucu dakikalar içerisinde ölüm gerçekleşir. Hipoventilasyon hipoksinin öncüsü olarak da değerlendirilebilir

<span class="mw-page-title-main">Solunum yolu hastalığı</span> solunum sisteminin hastalığı

Solunum yolu hastalıkları, solunum sistemi hastalıkları veya akciğer hastalıkları, hava soluyan hayvanlarda gaz alışverişini zorlaştıran organ ve dokuları etkileyen patolojik durumlardır. Soluk borusu, bronşlar, bronşiyoller, alveoller, plevra, plevral boşluk, sinirler ve solunum kasları dahil olmak üzere solunum yollarının durumlarını içerir. Solunum yolu hastalıkları soğuk algınlığı, grip ve farenjit gibi hafif ve kendi kendini sınırlayan hastalıklardan bakteriyel pnömoni, pulmoner emboli, tüberküloz, akut astım, akciğer kanseri ve COVID-19 gibi ciddi akut solunum sendromları gibi hayatı tehdit eden hastalıklara kadar uzanır. Solunum yolu hastalıkları, ilgili organ veya doku, ilişkili belirti ve semptomların türü ve şekli veya hastalığın nedeni de dahil olmak üzere birçok farklı şekilde sınıflandırılabilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.