İçeriğe atla

Boğdan Kodaman Savaşları

Boğdan Kodaman Savaşları veya Boğdan Girişimleri,[1] 16. yüzyılın sonu ve 17. yüzyılın başında Polonya-Litvanya Topluluğu'nun kodamanlarının Habsburg'ların ve Osmanlı İmparatorluğu'nun beylik üzerinde hakimiyet ve nüfuz sahibi olması üzerine çatışarak Moldavya'nın işlerine müdahale ettiği dönemi ifade eder.

Kodaman Savaşları (1593–1617)

Nedenler

Jan Zamoyski

Habsburg'lara karşı muhalefetiyle tanınan Polonya büyük şansölyesi (kanclerz) ve askeri komutan (hetman) Jan Zamoyski, Polonya-Litvanya Birliği'nun güney yönünde genişlemesinin sesli bir destekçisiydi. Polonya-Litvanya Birliği Kralı Stefan Batory'nin Osmanlılara karşı savaş için yaptığı ilk planlardan bu yana Zamoyski, bu planları Polonya-Litvanya Birliği için uzun vadeli iyi bir strateji olarak görerek onları destekledi. Osmanlılara karşı olan her türlü politika Vatikan tarafından da destekleniyordu ve V. Papa Sixtus, Polonya-Litvanya Birliği ile Osmanlılar arasındaki herhangi bir savaşa desteğini güçlü bir şekilde ifade etti. Polonya-Litvanya Birliği'ndan üç güçlü kodaman aile, Potockis, Koreckis ve Wiśniowieckis, Boğdan'lı Hospodar (Prens veya Voyvoda) Ieremia Movilă (Jeremi Mohyła) ile akrabaydı ve onun 1606'daki ölümünden sonra onun soyundan gelenleri desteklediler.

Lehistan'ın en geniş sınırları(1630)

16. yüzyılın sonlarında Polonya-Litvanya Birliği ile Osmanlılar arasındaki hiçbir zaman çok samimi olmayan ilişkiler, Kazakların bağımsız eylemlerinin sayısının artmasıyla daha da kötüleşti. 16. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Kazaklar, Osmanlı hakimiyeti altındaki topraklara akınlar yapmaya başladı. Polonya-Litvanya Birliği, son derece bağımsız Kazakları kontrol edemedi, ancak o zamanlar nominal olarak Polonya-Litvanya Birliği yönetimi altında oldukları için onlardan sorumlu tutuldu. Aynı zamanda Osmanlı idaresi altında yaşayan Tatarlar da Polonya-Litvanya Birliği'na akınlar düzenliyorlardı. Bununla birlikte, Kazaklar Osmanlı İmparatorluğu'nun kalbine, Dinyeper nehrinin ağzından sadece iki gün uzaklıktaki zengin ticaret limanı şehirlerine baskın düzenlerken, çoğunlukla Polonya-Litvanya Birliği'in oldukça seyrek yerleşim olan güneydoğu bölgelerine saldırdılar. ana ulaşım rotası olarak kullanılan Kazaklar). 1615'e gelindiğinde Kazaklar Konstantinopolis'in eteklerindeki kasabaları bile yakmıştı. Osmanlı İmparatorluğu ile Polonya-Litvanya Birliği arasında ardı ardına yapılan anlaşmalar, her iki tarafa da Kazak ve Tatar faaliyetlerini durdurma çağrısında bulundu, ancak bunlar hiçbir zaman sınırın her iki tarafında da uygulanmadı. Polonya tarafının öne sürdüğü iç anlaşmalarda Kazaklar teknelerini yakmayı ve baskınlarını durdurmayı kabul etti. Ancak Kazak tekneleri hızlı bir şekilde inşa edilebiliyordu ve Kazak yaşam tarzı, şan ve ganimet için periyodik avlanmaları gerektiriyordu. Bazen Kazaklar sadece geçimlerini sağlamak için kaynaklara ihtiyaç duyarken diğer durumlarda Osmanlıların sınırlarındaki baskısını hafifletmeye yardımcı olmak için Habsburglar tarafından onlara rüşvet veriliyordu. Ayrıca onlarca yıldır süren sınır çatışmaları ve mülklerin ve köylerin karşılıklı olarak yağmalanmasının ardından Kazaklar ve Tatarlar arasında yaygın bir düşmanlık vardı. Kazaklar neredeyse her yıl Osmanlı topraklarına ve onların Karadeniz yakınındaki vasallarına baskın düzenliyor ve genellikle misilleme niteliğindeki Tatar baskınlarına neden oluyordu (ve bunun tersi de geçerliydi). Kaos ve misillemelerden oluşan kısır döngü çoğu zaman güneydoğu Lehistan sınırının tamamını düşük seviyeli bir savaş alanına dönüştürdü.

Kaynakça

  1. ^ Acta Poloniae Historica. Semper. 1975. s. 105. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Viyana Kuşatması</span> Osmanlı ordusunun Viyanayı başarısız olarak ikinci kez kuşatması ve 60. günün sonunda bozguna uğradığı kuşatma

II. Viyana Kuşatması, 1683 Viyana Kuşatması veya Viyana Bozgunu, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olan Avusturya Arşidüklüğü'ndeki Viyana şehrini ele geçirmek için yaptığı ikinci girişimdi. Viyana Savaşı, şehrin iki ay boyunca Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatılmasının ardından 12 Eylül 1683 tarihinde Viyana yakınlarındaki Kahlenberg Dağı'nda gerçekleşti. Savaş, Habsburg monarşisi liderliğindeki Kutsal Roma İmparatorluğu ve Polonya-Litvanya Birliği tarafından, her ikisi de Kral III. Jan Sobieski komutasında, Osmanlılara ve onların vasal ve haraç devletlerine karşı yapıldı. Bu savaş, İngiliz Milletler Topluluğu ve Kutsal Roma İmparatorluğu'nun Osmanlılara karşı ilk kez askerî işbirliği yaptığı savaş oldu. Osmanlıların yenilgisi, Avrupa'ya yayılmasında bir dönüm noktası oldu ve bundan sonra Osmanlılar daha fazla ilerleme kaydedemedi. Bunu takip eden ve 1699 yılına kadar süren savaşta Osmanlılar, Osmanlı Macaristanı'nın büyük bir kısmını Kutsal Roma İmparatoru I. Leopold'a bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">Bucaş Antlaşması</span> Osmanlı için önemli bir antlaşma

Bucaş Antlaşması, 18 Ekim 1672 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile Lehistan-Litvanya Birliği (Polonya) arasında imzalanmış bir barış antlaşmasıdır. Bu antlaşma Osmanlı Devleti'nin Batı'da toprak kazandığı son antlaşmadır. Ayrıca Osmanlı Devleti, Bucaş Antlaşması ile batıda en geniş sınırlarına ulaşmıştır.

Osmanlı-Lehistan Savaşları, 15. yüzyıl'dan 17. yüzyıl sonlarına kadar Osmanlı Devleti ile Lehistan-Litvanya Birliği arasında geçen savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Podolya</span>

Podolya, Ukrayna'nın güneybatı ve orta batısını kapsayan tarihi bir bölgedir. 17. yüzyılda Osmanlı-Lehistan Savaşlarının yoğun olduğu bir bölgedir. Osmanlı Devleti egemenliğinde, bölgede Podolya Eyaleti kurulmuştur. Rus İmparatorluğu egemenliğinde, bölgede Podolya Guberniyası kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Polonya-Litvanya Birliği</span> 1569-1795 Avrupada iki konfederasyonlu monarşi

Polonya-Litvanya Birliği, Birinci Polonya Cumhuriyeti, İki Ulus Cumhuriyeti, İki Ulus Birliği veya İki Halk Birliği, 17. yüzyıl Avrupası'nın en güçlü ülkelerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">1633-1634 Osmanlı-Lehistan Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Lehistan-Litvanya Birliği arasında 1633-34 yılları arasında yapılmış savaş

1633 - 1634 Osmanlı-Lehistan Savaşı, 17. yüzyılda Osmanlı Devleti ile Lehistan-Litvanya Birliği arasında yapılmış savaşlardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Çerkası</span> Ukraynada Çerkası yönetim biriminin merkezi olan şehir

Çerkassi, Ukrayna'da Çerkası yönetim biriminin merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Lipka Tatarları</span>

Lipka Tatarları Polonya Tatarları, 6 asırlık bir zaman diliminde, günümüzde Polonya, Litvanya ve Belarus'un sınırları içerisinde yaşayan kendine özgü geleneklere ve yaşantıya sahip bir topluluktur. Tatarlar'ın ilk olarak Avrupa topraklarına göç etmeleri Altın Orda Devleti'nin içerisinde yaşadığı karışıklıklardan sonraki döneme denk gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cecora Muharebesi (1620)</span>

Cecora Muharebesi, Lehistan-Litvanya Birliği ve Osmanlı kuvvetleri, arasında 17 Eylül-7 Ekim 1620 tarihleri arasında Prut Nehri yakınlarındaki Moldova'da (Boğdan) gerçekleşmiştir.

Beyaz kölelik teknik açıdan bir kadını iğfal etmeyi ve başka bir ülkede veya bölgede cinsel köle yapmak için kullanmayı ifade eder. Birleşik Devletler'de seks ticareti ile mücadele etmek için 1910'da ABD Kongresi Beyaz Köle Trafik Yasası'nı kabul etti; bu durum, kadınları "fahişelik veya istismar amacıyla veya diğer ahlaki olmayan amaçlarla" devlet sınırları boyunca nakletmeyi ağır bir suç olarak kabul etti. 1920'lerde göçmenlerin yasaklanmasının ardından insan kaçakçılığı 1990'lı yıllara kadar önemli bir mesele olarak değerlendirilmedi.

<span class="mw-page-title-main">Bohdan Hmelnitski</span> Kazak Hetmanlığının kurucusu (1648–1657)

Bohdan Hmelnitski Kazak Hetmanlığı'nın kurucusu. Polonya-Litvanya Birliği'ne (1648-1654) karşı ayaklanma başlatan Zaporojya Kazakları önderi. Ölümünden sonra yerine oğlu Yuri Hmelnitski Kazak hetmanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Michał Korybut Wiśniowiecki</span> Polonya-Litvanya birliğinin kralı ve dükü

Michał Korybut Wiśniowiecki 29 Eylül 1669'dan 1673'e kadar hüküm süren Polonya kralı ve Litvanya Büyük Dükü. Babası Leh kodaman Jeremi Wiśniowiecki, Hmelnitski Ayaklanması sırasında doğu Polonya'daki Don Kazakları'na karşı mücadelede yardımcı olan önemli biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Avrupa'da Kırım-Nogay köle baskınları</span>

Üç yüzyılı aşkın bir süre boyunca, Kırım Hanlığı ordusu ve Nogay Ordası, esas olarak Rusya ve Litvanya-Polonya tarafından kontrol edilen topraklara ve diğer bölgelere köle baskınları düzenledi.

Rus-Kırım Savaşları, Volga Nehri çevresindeki bölgede 16. yüzyılda Rusya güçleri ile Kırım Hanlığı Tatarları arasında yapıldı.

Bu makale, Moğol İmparatorluğu ve ardılı devletlerin istilaları ve sonraki işgalleri sırasında Avrupa'da gerçekleşen çatışmaları listeler. Avrupa'nın Moğol tarafından istilası 13. yüzyılda gerçekleşti. Bu, Doğu Avrupa'nın çoğunun işgali ile sonuçlandı ve Geç Orta Çağ'dan erken modern döneme kadar çeşitli baskınlar, istilalar ve fetihler üç yüzyıl daha devam etti. Moğol ve Türk halklarının bir karışımına atıfta bulunan bir terim olan Türk-Moğol geleneği, tarihsel olarak genellikle Tatarlar veya Tartarlar terimleriyle biliniyordu. Başlangıçta Tatarlar, daha sonra Moğol İmparatorluğu tarafından boyun eğdirilen Tatar konfederasyonundan bir halktı.

<span class="mw-page-title-main">Mihai Viteazul</span> Eflak hükümdarı (1558–1601)

Mihai Viteazul, bilinen adıyla Cesur Mihai, Yiğit Mihail (1558-1601), Eflak Prensi, Moldavya Prensi (1600) ve Transilvanya'nın de facto hükümdarıydı. Romanya'nın en büyük ulusal kahramanlarından biri olarak kabul edilir. Osmanlı ile yaptığı savaşlarda edindiği başarı ileride doğacak Rumen milliyetçiliğine de esin kaynağı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Busza Antlaşması</span>

Busza Antlaşması, Jaruga Antlaşması olarak da bilinir, Polonya-Litvanya Birliği'nden Stanisław Żółkiewski ve Osmanlı İmparatorluğu'ndan İskender Paşa tarafından 23 Eylül 1617'de Jaruga ve Dinyester nehirleri yakınındaki Busza'da müzakere edilmiştir. Polonya ve Osmanlı orduları karşılaştı ancak savaşmak yerine müzakere etmeye karar verdiler. Bu barış antlaşmasında Polonya-Litvanya Birliği, Hotin'i Osmanlılara bırakmayı ve Moldavya'ya müdahalesini durdurmayı kabul etmiştir.

Paniowce Muharebesi - 22 Ekim 1633'te Podolya'daki Paniowce yakınında, Lehistan-Litvanya birlikleri ile Osmanlı Türkleri arasında, geçen bir muharebedir. 1633-1634 Osmanlı-Lehistan savaşı'nın bir parçası olarak gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Marcin Kalinowski</span>

Marcin Kalinowski, Leh bir kodaman ve asilzade (szlachta). Cecora Muharebesi'nde (1620) ölen Walenty Aleksander Kalinowski'nin oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Jan Zamoyski'nin Boğdan seferi</span>

Jan Zamoyski'nin Boğdan'a yaptığı sefer, 1595'te Boğdan'ı Polonya'nın vasal devleti olarak kurmayı amaçlayan başarılı bir askeri kampanyaydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.