İçeriğe atla

Boğazköy-Alacahöyük Millî Parkı

Koordinatlar: 41°14′03.98″K 34°41′44.02″D / 41.2344389°K 34.6955611°D / 41.2344389; 34.6955611
Boğazköy-Alacahöyük Tarihî Millî Parkı
Türkiye üzerinde Boğazköy-Alacahöyük Millî Parkı
Boğazköy-Alacahöyük Millî Parkı
Boğazköy-Alacahöyük Millî Parkı (Türkiye)
Harita
TürMillî Park
KonumBoğazkale, Çorum
Yüzölçümü2.600 hektar
Açılış1988
DurumFaaliyette
Resmî siteBoğazköy-Alacahöyük Tarihî Millî Parkı

Boğazköy-Alacahöyük Tarihî Millî Parkı, Çorum ili Boğazkale ilçesi sınırlarında, 2600 hektarlık alanda 1988 yılında kurulmuş koruma alanı.

Temel Özellikleri

Anadolu'da kurulan en eski uygarlıklardan biri olan Hititlerden kalma arkeolojik değerler barındırır. Hitit devletinin başkenti Hattuşaş'a ait; kent surları, yer kapı, aslanlı kapı ile yazılıkaya günümüze ulaşan önemli eserlerdendir.

Alanda yapılan kazılarda 5 kültür katı belirlenmiştir. Bizans, Roma, Galat, Frig, Hitit, Asur, Hatti medeniyetlerinin kalıntılarına ulaşılmıştır. Hattuşaş MÖ 14 ile 13. yüzyıllarda Hitit İmparatorluğuna başkentlik yapmıştır. 1986 yılından itibaren Dünya Kültür Mirası Listesindedir. Çivi yazısı ile yazılmış tabletler 2001'den itibaren Dünya Belleği Listesindedir.

Kaynak Değerleri

Hattuşaş antik kentinde 31 tapınak tespit edilmiştir. Tapınakların en büyüğü büyük tapınağın, tanrılarında en büyükleri olan güneş tanrıçası ile fırtına tanrısına adandığı tahmin edilmektedir. Alanda M.Ö 13 yüzyıla tarihlenen 11 yer altı silosu bulunmuştur. M.Ö 12 y'da Hitit devleti yıkılır fakat Hattuşaş'ta yerleşme devam eder. Hattuşaş, M.Ö 12 yüzyılda Frig etkilerinin belirdiği bir kasaba görünümü alır. Alanda sonraki dönemde etkin olan uygarlıklardan; Pers, Helen, Galat, Roma ile Bizans'ın izlerine rastlanır.[1]

Yazılıkaya tapınağı: Hattuşaş'nın en etkileyici ve büyük dini alanı şehir dışındaki Açık Hava Tapınağıdır. Burada 90 kadar Tanrıça, tanrı, hayvan ile hayali yaratıklar kayalara işlenmiştir. Hitit kültüründe yeni yıl veya ilkbahar törenlerinde tüm tanrılar fırtına tanrısının evinde toplanırlardı. Yazılıkaya üzerinde bu anın işlendiği düşünülmektedir.

Hattuşaş, bugün içinde Boğazkale ilçesinin kurulu olduğu Budaközü ovasının sonunda beliren engebeli ve sarp kayalıklı arazide kurulmuştur. Arkeolojik kalıntıları 1834 yılında Fransız Charles Texier keşfetti. 1906'da başlayan kazılar sonucu şehir kalıntılarının Hitit başkenti Hattuşaş olduğu anlaşıldı[2]

Resim Galerisi

Kaynakça

  1. ^ "Boğazköy-Alacahöyük Tarihî Millî Parkı". milliparklar.gov.tr. 15 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2014. 
  2. ^ "Boğazköy-Alacahöyük Milli Parkı". Türkiye Gezi Parkları Atlası. 14 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Frigya</span> Anadolunun ortabatısında var olmuş antik bölge

Frigya veya Firigya, Sakarya Irmağı ile Büyük Menderes'in yukarı çığırları arasında kalan bölgenin eski çağdaki adıdır. Bu ad, Balkanlar’dan gelip bu bölgeye yerleşen Friglerden geliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Hititler</span> Tunç Çağında Anadolu yarımadasının büyük çoğunluğunu egemenliği altına alan bir Hint-Avrupa kavmi

Hititler ya da Etiler, Tunç Çağı'nda Anadolu, Levant ve Kıbrıs'ta varlık göstermiş bir halk.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Medeniyetleri Müzesi</span> Ankaradaki bir tarih ve arkeoloji müzesi

Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir tarih ve arkeoloji müzesidir. Müzede, Anadolu'da yaşamış olan uygarlıklardan geriye kalan arkeolojik eserler kronolojik olarak sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tlos</span>

Tlos bugün Muğla'nın Seydikemer ilçesi yakınlarında yer alan kadim bir Likya kentiydi. Likya'nın en önemli yerleşimlerinden biri olan Tlos Antik Kenti, Fethiye İlçesi’nin yaklaşık 42 km doğusundaki Yaka Köyü sınırları içerisinde kalmaktadır. Bölgenin en yüksek dağları olan Akdağlar'ın (Kragos) sarp batı yamaçlarında başlayan antik yerleşim, Eşen Nehri'nin getirdiği alüvyonlarla oluşmuş vadi düzlüğüne kadar ulaşır. Ayrıca güneydeki Saklıkent Kanyonu ile kuzey yönde bulunan Kemer Beldesi antik kentin egemenlik sınırlarını çizer.

<span class="mw-page-title-main">Boğazkale</span> Çorumun ilçesi

Boğazkale, Çorum ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Alacahöyük</span> ören yeri

Alacahöyük, Çorum'un Alaca ilçesinin 15 km kuzeybatısındaki Alacahüyük köyündeki bir höyüktür. Bu höyükte dört ayrı kültür evresinden kalma 15 yerleşim ya da yapı katı saptanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Frigler</span> Antik Hint-Avrupa halkı

Frigler, Antik Çağ'da Orta Anadolu'da yaşamış Hint-Avrupa kökenli bir halk. Hititlerin MÖ 1200 civarında yıkılmasından sonra muhtemelen Güneydoğu Avrupa'dan bölgeye gelmişlerdir. Herodot ve Strabon gibi antik yazarların verdikleri bilgiler, dilbilim bulguları ve Güneydoğu Avrupa halkları ile aralarındaki maddi kültür benzerlikleri nedeniyle Friglerin Avrupa kökenli oldukları düşünülmektedir. Makedonyalıların komşuları olan ve Avrupa'da oturdukları sırada Brigler adını taşıyan Frigler, Makedonya ve Trakya'dan Boğazlar yolu ile Anadolu'ya göç eden Trak boylarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Milet</span> Anadoluda bir antik kent

Milet Anadolu'nun batısında, Ege bölgesinde Büyük Menderes Nehrinin hemen ağzına yakın deniz kıyısında bir antik liman şehridir. Şimdi Aydın'ın Didim ilçesinde Akkoy'un 5 km kuzeyinde ve Balat köyü yakınında bir harabe halinde olup limanı Büyük Menderes tarafından doldurulduğu için yaklaşık 10 km denizden içeride bir mevkidedir.

Alişar Höyüğü, Yozgat'ın 45 km güneydoğusunda, Alişar köyünün kuzeyinde bulunan bir höyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Şarhöyük</span> Eskişehirin kuzeybatısında bir antik kent

Şarhöyük (Dorlion), Eskişehir ilinin kuzeybatısında, şehir merkezinin kuzeydoğusunda kalan antik yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Çorum Müzesi</span>

Çorum Müzesi, Çorum il merkezinde bulunan bir arkeoloji ve etnografya müzesidir. Müzede Alacahöyük, Boğazköy, Hattuşaş, Pazarlı ve Kuşsaray gibi arkeolojik kazı merkezlerinden çıkarılan buluntular sergilenmektedir. Çorum Müzesi ilk olarak 13 Ekim 1968 tarihinde, günümüzde kullanılmayan ilk binasında hizmete girmiştir. 1968 yılından itibaren 33 yıl hizmet veren müze binası, arkeolojik kazılardan elde edilen eserlerin yoğunluğu nedeniyle ihtiyaca cevap veremez duruma gelmiştir. Bunun üzerine yapımı 1908 yılında başlayıp 1914 yılında tamamlanan ve yapıldığı günden itibaren hastane, Ziraat Mektebi, Makine Meslek Yüksek Okulu olarak hizmet veren bina, Çorum Müzesi'nin yeni binası olarak kullanılmak üzere 1986 yılında tahsis edilmiştir. 1988 yılında yangın geçiren bina, 1989 yılında müze olarak kullanılmak üzere restore edilmeye başlanmıştır. Restorasyon çalışmalarının tamamlanması ile Çorum Müzesi; 11.03.2003 tarihinde, bu tarihî binada ziyarete açılmıştır.

Hitit mitolojisi, Mezopotamya kaynaklarından esinlenmiş olmakla beraber, Hatti ve Hurri etkisinde de kalmıştır. Hititler, ele geçirdikleri bölgelerde tapınılan tanrı ve tanrıçalara gösterdikleri saygıdan ve onları yerel ölçekte de olsa tanımalarından dolayı "Bin Tanrılı Halk" adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yazılıkaya</span>

Yazılıkaya, Çorum ilinde, Hitit başkenti Hattuşaş antik yerleşkesinin 2 km kuzeydoğusunda yer alan, doğal kayalar arasına yapılmış Hitit açık hava tapınağıdır. Kayalar arasındaki iki açıklık Hitit tanrılarını resmeden rölyeflerle işlenmiştir ve Hitit döneminden kalan en önemli anıtsal eserlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Hattuşa</span> Hititlerin Geç Tunç Çağı dönemindeki başkenti

Hattuşa ya da Hattuşaş, Hititler'in Geç Tunç Çağı dönemindeki başkentidir. Çorum il merkezinin 82 km güneybatısındaki Boğazkale ilçesinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İvriz</span>

İvriz, Konya ilinin Halkapınar ilçesinin İvriz mahallesine bağlı, Ereğli ilçesinin 12 km güneydoğusunda bulunan Demir Çağı arkeolojik sit alanıdır.

Eskiyapar Höyük, Çorum İl merkezinin güneyinde, Alaca İlçesi'nin 6 km. batısında, eski Eskiyapar Köyü altında, Hüseyinabad Ovası'nda yer alan bir höyüktür. Tarım, yapılaşma gibi nedenlerle köyün yol açtığı tahribatı önlemek ve kazı çalışmalarına olanak vermek için 1983-84 yıllarında köy taşınarak höyük açılmıştır. Tepe, 350 metreye varan çapı ile bölgenin büyük höyüklerinden biri olup 13 metre yüksekliktedir. Konum olarak Alacahöyük, Boğazköy ve Şapinuva (Ortaköy) gibi önemli Hitit merkezlerinin neredeyse geometrik ortasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi</span> Gaziantepte arkeolojik alan

Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi, Gaziantep ilinin İslahiye ilçesine bağlı Yesemek mahallesi yakınlarındaki bir açık hava müzesi ve arkeolojik sit alanıdır. Alan Hitit zamanında bir taş ocağıydı, 100.000 m2 alanı ile antik Yakın Doğu'nun bilinen en büyük taş işçiliği atölyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Boğazköy Müzesi</span>

Boğazköy Müzesi Çorum'un 82 kilometre (51 mi) güneybatısındaki Boğazkale ilçe merkezinde hizmet veren; ağırlıklı olarak Hitit dönemine ait eserlerin sergilendiği müze Boğazköy Müzesi, Çorum'un güneybatısındaki Boğazkale ilçe merkezinde yer almaktadır.

Boğazköy-Hattuşaş Sfenksi, Hitit Uygarlığı'ın başkenti Hattuşa'nın şehir kapısını süslemek üzere yapılmış olan dört sfenks heykelinden birisidir; günümüzde Boğazköy Müzesi'nde sergilemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hurri mitolojisi</span>

Hurri mitolojisi, Yakın Doğu'nun Bronz Çağı halkı olan Hurrilerin çok tanrılı diniydi. Bu insanlar geniş bir alana yerleştiler, bu nedenle aralarında, özellikle Nuzi ve Arrapha çevresindeki doğu Hurrialılar ile Suriye ve Anadolu'daki batı Hurrileri arasında farklılıklar vardı. M.Ö.14. Yüzyıldan itibaren Hurri dininin Hitit dini üzerinde güçlü bir etkisi olmuştur ve Hurri panteonu, Yazılıkaya'daki önemli Hitit tapınağında 13. yüzyıl kaya kabartmalarında tasvir edilmiştir.