Blagoje Marjanović
| Kişisel bilgileri | |||
|---|---|---|---|
| Doğum tarihi | 9 Eylül 1907 | ||
| Doğum yeri | Belgrad, Sırbistan | ||
| Ölüm tarihi | 1 Ekim 1984 (77 yaşında) | ||
| Ölüm yeri | Belgrad, Sırbistan SC, Yugoslavya | ||
| Boyu | 1,72 m (5 ft 8 in) | ||
| Mevkii | Santrfor | ||
| Altyapı kariyeri | |||
| SK Jugoslavija | |||
| Profesyonel kariyeri* | |||
| Yıllar | Takım | Maç | (Gol) |
| 1920-1925 | SK Jugoslavija | ||
| 1925 | SK Olimpija | ||
| 1927-1939 | BSK Beograd | 119 | (90) |
| 1939 | SK Jugoslavija | ||
| 1939-1941 | Čukarički | ||
| 1947 | Dinamo Pančevo | 4 | (0) |
| 1951 | Dinamo Pančevo | 1 | (0) |
| Toplam | 124 | (90) | |
| Millî takım kariyeri | |||
| 1926-1938 |  Yugoslavya | 58 | (37) |
| Teknik direktörlük kariyeri | |||
| 1953-1956 | BSK Beograd | ||
| 1957-1958 | Torino | ||
| 1958-1959 | Catania | ||
| 1959 | Pobeda | ||
| * Yalnızca lig maçları ve gollerini içerir. | |||
Blagoje "Moša" Marjanović (Sırpça: Благоје "Моша" Марјановић, Sırp-Hırvatça telaffuz: [blâɡoje marjǎːnoʋitɕ]; 9 Eylül 1907, Belgrad - 1 Ekim 1984, Belgrad), eski Sırp futbolcu ve teknik direktördür.
İlk yılları
Tüccar babası Dimitrije ve ev hanımı annesi Sofija'nın çocuğu olarak dünyaya gelen genç Blagoje, Belgrad'ın eteklerinde 7 Đakovačka Sokağı'nda aynı zamanda futbolcu olan abisi Nikola ile birlikte büyüdü.[1]
Kulüp kariyeri
Marjanović, Yugoslavya Krallığı'nın en iyi forvetlerinden biriydi. BSK'de oynadı (1927-39), orada beş lig şampiyonluğu (1931, 1933, 1935, 1936 ve 1939) kazandı ve üç kez lig gol kralı oldu (1930, 1935, 1937).
Bu muhteşem forvet, Güney Amerika'dan döndükten sonra (takım arkadaşı Tirnanić ile birlikte) Yugoslavya'nın ilk profesyonel futbolcusu oldu[2] (her ne kadar maaşı Tirnanić'ten biraz daha yüksek olsa da). BSK'deki hizmetleri karşılığında Marjanović'e ayda 1.800 YUS ödendi. Aralık 1930'da dinarın ABD doları karşısındaki döviz kuru 1 $ = 56,39 YUS şeklindeydi, yani aylık maaşı 32 dolardı (2014 dolarında yaklaşık 446 $). O ve Tirnanić, Yugoslav futbol tarihinin en büyük ortaklıklarından birini kurdular.
Kısa sürede A takım ve millî takıma katıldı. Marjanović'in OFK Beograd adına gol atmadan maçın bitmesi neredeyse düşünülemezdi. Sırp gazetesi Politica köşe yazarı Ljubomir Vukadinović, Yugoslavya'da bir sporcu hakkında ilk olan "Moše Marjanović'in 1000 Golü" (1936) kitabının maç günü gazetemizde yazıldığını belirterek, 1928'den bu yana en iyi Yugoslav futbolcusu olduğunu yazdı. Marjanović'in Fransa'ya gitmek için cazip teklifleri vardı, ancak hiçbirini kabul etmedi.[3][4]
Oyun tarzı
Tirnanić'i çok iyi anlasa da kendi kulübünden ve millî takımdan diğer takım arkadaşlarıyla da hemen hemen aynı anlayışa sahipti. Marjanović son derece zeki bir oyuncuydu ve takım arkadaşlarının nasıl oynadığını anlayabiliyordu. Oyun sırasında, topla ya da topsuz ne yapacağını her zaman biliyormuş gibi görünüyordu (özellikle rakibin ceza sahasında son derece beklenmedik ve akıllıca gol attığı durumlarda). Çok isabetli şut çekerdi ama ortalama atış gücüne sahipti. Marjanović neredeyse her pozisyondan gol atabiliyordu (topuğuyla, göğsüyle ve hatta bazen karnıyla epeyce gol attı) ve topun aşağıdan mı yoksa yukarıdan mı geldiğini umursamıyordu çünkü aynı zamanda havada top kontrolü ve şutlarda da çok iyiydi. Uzmanlık alanı volelerdi. Bunun yanı sıra Yugoslavya'nın en iyi serbest vuruş atan oyuncularından biriydi.
"Moša ne Sindelar, ne Meazza, ne Hitrec, ne de Lešnik'ti. O sadece kendisiydi, tüm selef ve haleflerinden tamamen farklı, kendi tarzı ve çekiciliğinin bir oyuncusuydu. Gözleri nazik ve sıcak olan bu sarı saçlı, güçlü atlet, büyük bir çocuk gibi zararsızdır, spor formasındaki figürü binlerce gözle okşanır, kaleye koşması nefesleri keser ve atışını hızlandıran kalbin atışını hızlandırır. şut çekmesi zevk verir. Şutu döner, kaynar ve kükrer, binlerce kişi sevinir veya acı çeker." - Aleksandar Tirnanić.[5]
Kendisi millî takım tarihinin en iyi ikililerinden biri olarak kabul edilen Moša - Tirka ikilisindeki meşhur Moša'dır.[6]
Millî takım kariyeri
İlk millî maçına 28 Haziran 1926'da Zagreb'de Çekoslovakya'ya karşı bir hazırlık maçında (2-6) çıktı. İlk golünü 15 Mayıs 1927'de Sofya'da Bulgaristan'a karşı 85. dakikada attı, ikinci golünü aynı maçta 89. dakikada attı. Kariyeri boyunca millî takımda 58 maçta rekor 37 gol attı (rekoru Bobek 63 maçta 38 gol atarak kırdı, ancak Marjanović maç başına 0,63 golle daha iyi bir gol oranına sahip) ve kulübü BSK'de 14 sezonda 575 gol attı. Amsterdam'da düzenlenen 1928 Olimpiyat Oyunları'nda oynadı[7] ve Uruguay'da düzenlenen ilk FIFA Dünya Kupası'nda ülkesinin bronz madalya kazanmasına yardımcı oldu.[8][9] O turnuvada Bolivya'ya karşı oynanan maçta bir gol attı.[10] 1986'da FIFA'nın aldığı idari kararla Yugoslavya, herhangi bir üçüncülük maçı oynanmadığı hâlde bu turnuvada ABD takımının hemen arkasında 4. sıraya yerleşti. FIFA, ABD ve Yugoslavya takımlarının şampiyonada aynı sayıda galibiyet ve mağlubiyete sahip olduğu (2-1), ancak ABD'nin daha fazla averaja sahip olduğu gerçeğini yönlendirdi, bu nedenle FIFA, ABD'yi 1930 Dünya Kupası'nda resmî olarak üçüncü sıraya aldı. Ancak üçüncülük maçı oynanmadığı için hangi takımın daha iyi olduğu sorusu cevapsız kalacak.
Marjanović, ülkesi adına birkaç hat-trick yaptı; en önemlisi 1934'te Belgrad'da oynanan bir hazırlık maçında Brezilya'ya karşı, takımının 8-4 galibiyet almasına yardımcı oldu. O zamanın pek çok futbol uzmanı "Moša'nın" becerilerini büyük takdirle karşıladı; Hugo Meisl (Avusturya "Wunderteam"in yaratıcısı ve koçu) Marjanović'in hücum hattında olmasıyla "Wunderteam"in mükemmel olacağını iddia etti. Daha sonra 1934-35 ve 1935'te Yugoslavya ile arka arkaya Balkan Kupaları'nı kazandı ve sırasıyla 1 ve 3 golle katkıda bulundu.[11][12] Balkan Kupası'nda attığı 9 golle, turnuva tarihinde tüm zamanların en çok gol atan oyuncuları arasında yer alıyor. Millî takımdaki son maçına 3 Nisan 1938'de Dünya Kupası elemelerinde Polonya'ya karşı çıktı ve maçın tek ve galibiyet golünü atarak şık bir veda etti.[13]
Onun zamanındaki biyografisine göre Marjanović kariyerinde 1.000'den fazla gol attı.[14]
Kişisel yaşamı
Marjanović büyük bir şöhrete sahipti. Takımı Split kulübü Hajduk'a karşı oynadığı ana kadar ulusal bir yıldızdı ama aynı zamanda bir hovardaydı. Maçın arifesinde Hajduk taraftarı Dalmaçyalı bir kızla tanıştı. Halkın ve gazetecilerin büyük ilgisiyle 1938'de evlendiler. Almanya'nın Yugoslavya'yı işgali sırasında Marjanović, Yugoslav Kraliyet Ordusu'nda kamyon şoförü olarak yakalandı ve Almanya'nın Fürstenberg kentindeki bir esir kampına yerleştirildi. Bu zorlukların ortasında bazen "savaş esirleri" ile "gardiyanlar" arasında futbol maçları düzenlediler. Savaş bittiğinde Yugoslavya'ya döndü ve Dinamo Pančevo'da (1945-48) oynadı. Kariyeri Osijek takımı Proleter'de sona erdi (1949).[15]
Teknik direktörlük kariyeri
Teknik direktörlük kariyeri boyunca önce Proleter Osijek'i, ardından birlikte ulusal kupayı kazandığı OFK Beograd'ı çalıştırdı.[16] Bunun ardından Mareşal Tito, Marjanović'i Yugoslavya Halk Liyakat Nişanı ile onurlandırdı. Yine 1955'te Marjanović, Çin Halk Lideri Mao Zedong ile tanışma onuruna sahip olduğu Asya turuna çıktı. Daha sonra İtalyan liginde antrenörlük yaptı (bir yıl AC Torino'da ve bir yıl Calcio Catania'da). Yugoslavya'ya döndü ve FK Pobeda'nın teknik direktörü oldu. 1961'deki bir maçın ardından Marjanović felç geçirdi. Bir daha asla konuşamadı ve vücudunun sağ tarafı felç kaldı. 1984'te öldü. Eski Yugoslavya'da da şu sözüyle anılmıştı: "Futbol benim hayatım."
Film
Montevideo, Tanrı Seni Korusun! (2010) ve Montevideo'da Görüşürüz (2014) filmlerinde Marjanović, aktör Petar Strugar tarafından canlandırıldı.
Kariyer istatistikleri
| Kulüp | Sezon | Lig | Kupa | Kıtasal | Diğer | Toplam | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kademe | Maç | Gol | Maç | Gol | Maç | Gol | Maç | Gol | Maç | Gol | ||
| BSK Beograd | 1927 | Yugoslav Futbol Şampiyonası | 5 | 2 | 2 | 0 | 7 | 2 | ||||
| 1928 | 2 | 0 | 2 | 1 | 4 | 1 | ||||||
| 1929 | 7 | 6 | 0 | 0 | 7 | 6 | ||||||
| 1930 | 10 | 10 | 0 | 0 | 10 | 10 | ||||||
| 1930-31 | 10 | 7 | 0 | 0 | 10 | 7 | ||||||
| 1931-32 | 4 | 2 | 0 | 0 | 4 | 2 | ||||||
| 1932-33 | 20 | 15 | 0 | 0 | 20 | 15 | ||||||
| 1933-34 | - | |||||||||||
| 1934-35 | 18 | 12 | 0 | 0 | 18 | 12 | ||||||
| 1935-36 | 5 | 4 | 0 | 0 | 5 | 4 | ||||||
| 1936-37 | 17 | 19 | 0 | 0 | 17 | 19 | ||||||
| 1937-38 | 18 | 13 | 1 | 0 | 19 | 13 | ||||||
| 1938-39 | 3 | 0 | 1 | 0 | 4 | 0 | ||||||
| Toplam | 119 | 90 | 8 | 1 | 127 | 91 | ||||||
Millî takım golleri
Yugoslavya'nın golleri ilk sırada verilmiştir. Skor sütunundaki sonuç Marjanović'in attığı golden sonraki maç skorunu, sonuç sütunundaki skor ise maç sonucunu göstermektedir.[21]
| # | Tarih | Yer | Rakip | Skor | Sonuç | Turnuva |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 15 Mayıs 1927 | Slavia Stadyumu, Sofya, Bulgaristan |  Bulgaristan | 1-0 | 2-0 | Dostluk maçı |
| 2. | 2-0 | |||||
| 3. | 25 Mart 1928 | Üllői úti stadion, Budapeşte, Macaristan |  Macaristan | 0-1 | 2-1 | Dostluk maçı |
| 4. | 6 Mayıs 1928 | Kızılyıldız Stadı, Belgrad, Yugoslavya |  Romanya | 2-0 | 3-1 | 1928 Kral Alexander Kupası |
| 5. | 19 Mayıs 1929 | Yves du Manoir Olimpiyat Stadyumu, Colombes, Fransa |  Fransa | 2-0 | 3-1 | Dostluk maçı |
| 6. | 28 Haziran 1929 | Stadion Concordije, Zagreb, Yugoslavya |  Çekoslovakya | 2-2 | 3-3 | Dostluk maçı |
| 7. | 3-2 | |||||
| 8. | 6 Ekim 1929 | ONEF Stadyumu, Bükreş Romanya | Romanya | 1-2 | 1-2 | 1929-31 Balkan Kupası |
| 9. | 13 Nisan 1930 | BSK Beograd Stadyumu, Belgrad, Yugoslavya | Bulgaristan | 2-0 | 6-1 | Dostluk maçı |
| 10. | 4-1 | |||||
| 11. | 17 Temmuz 1930 | Estadio Gran Parque Central, Montevideo, Uruguay |  Bolivya | 2-0 | 4-0 | 1930 FIFA Dünya Kupası |
| 12. | 3 Ağustos 1930 | Estadio Alvear y Tagle, Buenos Aires, Arjantin |  Arjantin | 1-3 | 1-3 | Dostluk maçı |
| 13. | 16 Kasım 1930 | Slavia Stadyumu, Sofya, Bulgaristan | Bulgaristan | 2-0 | 3-0 | 1929-31 Balkan Kupası |
| 14. | 19 Nisan 1931 | Stadion SK Jugoslavija, Belgradd, Yugoslavya | Bulgaristan | 1-0 | 1-0 | |
| 15. | 21 Mayıs 1931 | BSK Beograd Stadyumu, Belgrad, Yugoslavya |  Macaristan | 1-0 | 3-2 | Dostluk maçı |
| 16. | 28 Haziran 1931 | Stadion Maksimir, Zagreb, Yugoslavya | Romanya | 1-1 | 2-4 | 1929-31 Balkan Kupası |
| 17. | 2 Ağustos 1931 | Stadion SK Jugoslavija, Belgrad, Yugoslavya | Çekoslovakya | 2-0 | 2-1 | Dostluk maçı |
| 18. | 4 Ekim 1931 | Yunak Stadyumu, Sofya, Bulgaristan | Bulgaristan | 2-0 | 3-2 | 1931 Balkan Kupası |
| 19. | 30 Nisan 1933 | Stadion SK Jugoslavija, Belgrad, Yugoslavya |  İspanya | 1-1 | 1-1 | Dostluk maçı |
| 20. | 24 Eylül 1933 | BSK Beograd Stadyumu, Belgrad, Yugoslavya |  İsviçre | 2-0 | 2-2 | 1934 FIFA Dünya Kupası elemeleri |
| 21. | 18 Mart 1934 | Stadion AS 23, Sofya, Bulgaristan | Bulgaristan | 1-0 | 2-1 | Dostluk maçı |
| 22. | 2-0 | |||||
| 23. | 3 Haziran 1934 | BSK Beograd Stadyumu, Belgrad, Yugoslavya |  Brezilya | 3-3 | 8-4 | Dostluk maçı |
| 24. | 6-3 | |||||
| 25. | 8-3 | |||||
| 26. | 26 Ağustos 1934 | Stadion SK Jugoslavija, Belgrad, Yugoslavya |  Polonya | 4-1 | 4-1 | Dostluk maçı |
| 27. | 16 Aralık 1934 | Parc des Princes, Paris, Fransa | Fransa | 1-1 | 2-3 | Dostluk maçı |
| 28. | 1 Ocak 1935 | Apostolos Nikolaidis Stadyumu, Atina, Yunanistan | Romanya | 2-0 | 4-0 | 1934-35 Balkan Kupası |
| 29. | 17 Haziran 1935 | Yunak Stadyumu, Sofya, Bulgaristan | Romanya | 1-0 | 2-0 | 1935 Balkan Kupası |
| 30. | 20 Haziran 1935 | Yunak Stadyumu, Sofya, Bulgaristan |  Yunanistan | 2-0 | 6-1 | |
| 31. | 24 Haziran 1935 | Yunak Stadyumu, Sofya, Bulgaristan | Bulgaristan | 1-0 | 3-3 | |
| 32. | 12 Temmuz 1936 | Taksim Stadyumu, İstanbul, Türkiye |  Türkiye | 1-1 | 3-3 | Dostluk maçı |
| 33. | 6 Eylül 1936 | BSK Beograd Stadyumu, Belgrad, Yugoslavya | Polonya | 1-0 | 9-3 | Dostluk maçı |
| 34. | 3-0 | |||||
| 35. | 5-0 | |||||
| 36. | 8-1 | |||||
| 37. | 3 Nisan 1938 | BSK Beograd Stadyumu, Belgrad, Yugoslavya | Polonya | 1-0 | 1-0 | 1938 FIFA Dünya Kupası elemeleri |
Başarıları
Futbolcu olarak
- Jugoslavija
- Yugoslav Şampiyonası: 1924
- Beograd
- Yugoslav Şampiyonası: 1930-31, 1932-33, 1934-35, 1935-36, 1938-39
- Yugoslav Kupası: 1934
- Yugoslavya
- Balkan Kupası: 1934-35, 1935
- Balkan Kupası ikinci: 1929-31, 1933
Teknik direktör olarak
- Beograd
- Kup Maršala Tita: 1955
Kaynakça
- ^ Večernje novosti (16 Mayıs 2017). "Kopačke mamac za prelazak kod rivala" (Sırpça). 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2020.
- ^ "Serbia's 10 most legendary footballers" [Sırbistan'ın en efsane 10 futbolcusu]. theculturetrip.com (İngilizce). 27 Temmuz 2018. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024.
- ^ "OFK Beograd". ofkbeograd.co.rs (Sırpça). 14 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024.
- ^ Цветковић, Иван. "Сав приход с утакмице – једном играчу". Politika Online (Sırpça).
- ^ Gol(a) istina (Sırpça). 2007. s. 32.
- ^ "Život posle Montevidea: „Idemo tata i ja ulicom, a samo se čuje 'Mošo, Mošo, Mošo, Mošo'"" (Sırpça). 20 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024 – www.bbc.com vasıtasıyla.
- ^ "Blagoje Marjanović". Olympedia (İngilizce). 17 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2021.
- ^ "Ексклузивно: Како се Моша спремао за Монтевидео" [Özel: Moša Montevideo'ya nasıl hazırlandı?] (Sırpça). SRT. 18 Şubat 2012. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024.
- ^ "Kako se Moša spremao za "Montevideo"" [Moša "Montevideo"ya nasıl hazırlandı?] (Sırpça). YouTube. 2 Mart 2011. 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024.
- ^ Krivokapić, Branislav (29 Kasım 2015). "Kada su fudbaleri primili prve plate". Blic.rs (Sırpça). 6 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Balkan Cup 1934-35 results" [Balkan Kupası 1934-35 sonuçları] (İngilizce). EU-football.info. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.
- ^ "Balkan Cup 1935 results" [Balkan Kupası 1935 sonuçları] (İngilizce). EU-football.info. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.
- ^ "Yugoslavia vs Poland, 3 April 1938, World Cup qualification" [Yugoslavya - Polonya, 3 Nisan 1938, Dünya Kupası elemeleri] (İngilizce). EU-football.info. 26 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2022.
- ^ "1000 golova Mose Marjanovica 1936" [Mose Marjanović'in 1000 golü 1936]. www.kupindo.com (Sırpça). 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
- ^ "Biografija: Blagoje Marjanović" [Biyografi: Blagoje Marjanović] (Sırpça). 6 Temmuz 2018.
- ^ "1945-1992 - OFK BEOGRAD - Nezvanični sajt" (Boşnakça). 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2009.
- ^ "Yugoslavia/Serbia (and Montenegro) - List of Champions" [Yugoslavya/Sırbistan (ve Karadağ) - Şampiyonlar Listesi]. RSSSF (İngilizce). 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024.
- ^ "Yugoslavia/Serbia - List of Topscorers" [Yugoslavya/Sırbistan - Gol Kralları Listesi]. RSSSF (İngilizce). 9 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024.
- ^ "Mitropa Cup – Historical Lineups" (İngilizce). 3 Kasım 2015. 2 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024.
- ^ "blagoje marjanovic". docs.ufpr.br. 31 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2024.
- ^ "B.Marjanovic national team goals" (Sırpça). reprezentacija.rs. 4 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2017.
Dış bağlantılar
|  | |
