İçeriğe atla

Björn Járnsíða

I. Björn
Björn Járnsíða
Björn'ün mezartaşı olduğuna inanılan U13 Runik taşı
İsveç Kralı
Önce gelenRagnar Lodbrok
Sonra gelenI. Erik
Danimarka Kralı
Önce gelenRagnar Lodbrok
Sonra gelenI. Erik
DefinMälaren, Uppsala
Çocuk(lar)ıI. Erik
HanedanMunsö Hanedanı
BabasıRagnar Lodbrok
AnnesiLagertha Lodbrok

Bjørn Járnsíðe Ragnarsson yarı efsanevi İsveç kralı ve ünlü Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok'un oğlu. Járnsíðe lakabı Türkçedeki yiğit ve alp sözcüklerinin Eski Norsça'daki karşılığıdır,[1] savaşlardaki cesareti nedeniyle Bjørn'a bu takma ad uygun görülmüştür. 9. yüzyılda yaşamıştır, Munsö Hanedanının kurucusudur.

Hayatı

Güçlü bir Viking komutanı ve denizci olan Björn, Fransa'nın içlerine doğru yapılan viking saldırıları geleneğini devam ettirdi. 860 yılında büyük bir donanmayla Akdeniz'e çıktığı bilinmektedir. İspanya kıyılarını yağmalayıp Cebelitarık'tan içeri girerek Fransa'nın güney sahillerine saldırmıştır. Kışı burada geçiren donanma İtalya'ya doğru yola devam etmiş, Pisa kentine saldırarak burayı ele geçirmiştir. İç kısımlara doğru ilerleyen Björn, Roma sandığı Luna kenti duvarlarına ulaşmış ancak surları aşamamıştır. Kenti ele geçirmek için çeşitli entrikalar çeviren Björn sonunda amacına ulaşır.[2] Daha sonra Sicilya ve Kuzey Afrika kıyılarını da yağmalar. Dönüş yolunda ise Cebelitarık'a gittiğinde yolunun müslüman donanması tarafından kesildiğini görür. Şiddetli çarpışma sonucu 40 gemisini kaybeden Björn özellikle Rum Ateşine çözüm bulamaz. Donanmasının kalan kısmı İskandinavya'ya döner, Björn de hayatının geri kalan kısmını zengin bir kral olarak devam ettirir.

Latin kaynakları

Annales Bertiniani ve Chronicon Fontanellense adlı kaynaklar Berno adlı bir savaşçı komutasındaki Vikinglerin 850'li yıllarda Seine Nehri boyunca yağma saldırıları düzenlediğini yazar. Ayrıca 1070'li yıllarda Jumiègesli William ondan Bier Costae ferreae olarak bahsederek kral Ragnar Lodbrok'un oğlu olduğunu yazar.[3]

Ragnarssona þáttr

Ragnarssona þáttr'e göre Björn kral Ragnar Lodbrok ile Lagertha'nın oğludur. Kardeşlerinin Hvitserk, Ivar Ragnarsson ve Sigurd Ragnarsson olduğu ayrıca babasının önceki evliliğinden olan çocukları Erik ve Agnar ile de üvey kardeş olduğu yazılır. Björn ve kardeşleri İsveç'ten ayrılarak Jutland, Gotland ve Öland'ın yanı sıra bölgedeki tüm adacıkları ele geçirirler. Daha sonra İvar ile birlikte Lejre'ye yerleşip buradan hükmederler. Sagaya göre oğullarının başarısını kıskanan Ragnar, İsveç hükümdarı Östen Beli'ye talimat verip İsveç topraklarını oğullarından korumasını ister. Daha sonra kendi başına Baltık Denizine açılarak yağma seferleri düzenler. Ragnar'ın oğulları Erik ve Agnar Mälaren Gölüne gelerek Östen Beli'ye haber gönderirler. Buna göre kendilerine itaat etmesini ve kızı Borghild'i Erik'e vermesi istenir. Önce İsveçli kabile şeflerine danışması gerektiğini bildiren Östen Beli, şeflerden aldığı olumsuz karar üzerine kardeşlere saldırır. Muharebe sonrasında Agnar öldürülür, Erik ise esir alınır. Galip Östen Beli, yine de kızı Borghild'i Erik'e verebileceğini ve isterse Uppsala hükümdarı olabileceğini belirtse de bu yenilgiden sonra Erik ölmeyi tercih ettiğini söyler. İsteği üzerine savaş meydanında en yüksek yerde kazığa oturtulur. Olayı duyan üvey Aslaug ve oğulları Björn ve Hvitserk İsveç'e büyük bir orduyla giderek Östen'i mağlup ederek öldürürler. Ragnar, oğullarının kendisine haber vermeden intikam seferi düzenlemesine içerleyerek İngiltere'ye çok az bir kuvvetle saldırmaya kalkar.[4] Northumbria kralı Ælla Ragnar'ı yener ve yılanlarla dolu bir çukura atarak öldürür. Björn ve kardeşleri Ælla'ya saldırsa da başarısız olur. İvar barış görüşmeleri sonucunda İngiltere'de kalarak York kentini kurar. Geçen zaman içinde yerel halk tarafından sevilen bir hükümdar olan İvar, kardeşlerini Northumbria'ya yeniden saldırmak için adaya davet eder. Bu sırada kendisi de İngiliz kabile şefleriyle birlikte Viking saflarına katılır. Ælla yenilir ve ağır işkencelerle öldürülür. Björn ve kardeşleri bundan sonra İngiltere, Galler, Fransa ve İtalya'ya yağma seferleri düzenler. Seferden döndüklerinde İskandinav topraklarını aralarında bölüşürler. Björn Uppsala bölgesinin hakimi olur.

Hervarar saga

Hervarar Saga'da da Östen Beli'nin ölümü Ragnar Lodbrok Sagasındaki gibi anlatılır. Ragnar öldüğünde Björn İsveç kralı olur. Björn'ün iki oğlu olur. Oğullardan Erik Björnsson bir sonraki İsveç kralı olur.[5]

Kaynakça

  1. ^ "Ironside Ne Demek?". 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Efsaneye göre öldüğü haberini yayan Björn Hristiyan olarak gömülmeyi vasiyet ettiğini şehirdeki piskoposa iletecek, şehre alınan cenaze alayı Björn'ün işaretiyle saldırıya geçecektir. Kentin kapıları açılınca da Viking ordusu şehre girecektir.
  3. ^ Lotbroci regis filio
  4. ^ Efsaneye göre sadece 2 Knarr ile sefere çıkmıştır
  5. ^ Diğer oğlunun adı Refil'dir. Erik Bjönsson'dan sonra tahta Refil'in oğlu Erik Refilsson geçecektir. Erik o kadar başarılı bir hükümdar olmuştur ki halk arasında onun ilah olduğuna inananlar bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Harald (Norveç kralı)</span> Efsanevi ilk Norveç Kralı

I. Harald, lakabı Sarışın Harald ya da Güzel saçlı Harald olan ve 872 ile 933 yılları arasında hüküm sürmüş Norveç kralı. Tüm Norveç üzerinde egemenlik iddiasında bulunan ilk kraldır. 9. yüzyılda yaşamış barbar İskandinav şeflerinin en büyüklerinden biridir. Gerçekte ülkenin batı kıyıları haricinde gerçek bir denetim kuramamıştır.

Ragnarssona þáttr, Eski Nors dilinde Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok ve oğullarının maceralarının anlatıldığı sagadır.

<span class="mw-page-title-main">Ragnar Lodbrok</span> Viking savaşçısı ve kral

Ragnar Lodbrok veya Lothbrok, efsanevi Viking savaşçı ve kral. Eski Nors dilinde başta Ragnarssona þáttr olmak üzere çok sayıda sagaya konu olmuştur.

Hvitserk, efsanevi Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok'un oğludur. Viking sagalarında kendisinden Beyaz Gömlek anlamına gelen Hvitserk lakabıyla bahsedilmiştir, Anglosakson kronolojisi ise onu asıl adı olan Halfdan adıyla tarih kayıtlarına geçirmiştir. Eski Nors dilinde Ragnarssona þáttr sagasına konu olmuştur.

Ælla İngiltere'deki Anglosakson Northumbria kralıdır. Hükümdarlık dönemine dair kesin bilgiler olmamakla beraber Eski Nors dilindeki Ragnarssona þáttr sagasındaki baş karakterlerdendir.

Lagertha efsanevi kadın savaşçı ve Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok'un karısıdır. Eski Nors dilinde başta Ragnarssona þáttr olmak üzere çok sayıda sagaya konu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sigurd Ragnarsson</span> Viking savaşçısı Ragnar Lodbrokun oğlu

II. Sigurd Veya Sigurd "Yılan Gözlü" Ragnarsson efsanevi Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok'un oğludur. Doğduğu zaman gözünde bir leke olduğu için Ouroboros sıfatı da kendisi için kullanılmıştır. Ragnarssona þáttr sagasında adı geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Viking Ordusu</span>

Büyük Viking Ordusu, 865 yılında Danimarka ve güney İsveç'ten yola çıkarak İngiltere'yi istila eden birleşik silahlı kuvvete verilen addır. Bu döneme kadar Viking saldırıları genellikle vur-kaç şeklinde olmuş, özellikle yağma amaçlanmıştır. Büyük Viking Ordusunun ise amacı yeni topraklar fethetmek olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Northumbria</span>

Northumbria veya Northumbria Krallığı, bugünkü kuzey İngiltere ve güney İskoçya topraklarında Orta Çağ'da hüküm süren Anglusların krallığıdır.

Munsö Hanedanı, Protohistorya döneminde İsveç Krallığı'nı yönetmiş bir köklü hanedandır. 8 ve 9. yüzyıllardaki üyeleri yarı efsane şeklinde sonraki dönem tarih kaynakları tarafından kesinlikle doğrulabilir şekildedir.

Aslaug, İskandinav mitolojisinde çok sayıda sagada adı geçen ve ünlü Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok'un eşi.

Ivar the Boneless Ragnarsson yarı efsanevi Dublin kralı ve ünlü Viking savaşçısı Ragnar Lodbrok'un oğlu. 9. yüzyılda yaşamış ünlü bir Berserker ve yöneticidir.

Vikings, "Vikingler" tarihsel drama türünde bir Kanada-İrlanda ortak yapımı televizyon dizisi. Yazarlığını ve yapımcılığını Michael Hirst'in yaptığı dizi History kanalında yayınlanmaktadır. ABD ve Kanada'da 3 Mart 2013 günü yayına başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Paris Kuşatması (845)</span>

Paris Kuşatması ve sonrasında şehrin yağmalanması, 845 yılında Karolenj İmparatorluğu'na bağlı Batı Frank Krallığı'na yapılan Viking istilasının son aşamasını tanımlar. Viking kuvvetlerinin Danimarkalı bir şef olan Reginherus tarafından yönetildiği ileri sürülür, bu kişinin efsanevi karakter Ragnar Lodbrok olduğu düşünülmektedir. Yaklaşık 120 gemiden oluşan Viking filosu Mart ayında Atlantik Okyanusu'ndan Sen Nehri ağzına girerek ilerlemiştir. Francia kralı Dazlak Karl küçük bir birlikle saldırıp başarısız olmuştur. İlerleyen Vikingler Nisan ayında Paris'e ulaşmıştır. Şehre saldırarak ele geçiren Vikingler yaklaşık 2.5 ton altın ve gümüş Danegeld ödenmesinin ardından yağmayı sona erdirerek kentten ayrılmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">I. Horik</span>

I. Horik 827-854 yılları arasında Danimarka kralı olmuştur. İktidarı sırasında Şarlman tarafından kurulmuş olan Kutsal Roma Cermen İmparatorluğuna düzenlenen Viking saldırılarıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Wessex Krallığı</span> Büyük Britanyanın güneyinde yer alan Anglosakson krallığıdır

Wessex Krallığı Büyük Britanya'nın güneyinde yer alan Anglosakson krallığıdır. 519 yılından 10. yüzyılın başlarına kadar birleşik İngiliz devleti kuruluncaya kadar hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Halfdan Ragnarsson</span> Büyük Heathen Ordusunun komutanı ve viking lideri

Halfdan Hvitserk Ragnarsson, Ragnar Lodbrok'un oğlu, Büyük Viking Ordusu'nun kumandanı ve Jorvik kralı. Viking efsanelerinde adı Hvitserk diye, Anglosakson kronolojisinde ise adı Halfdan diye geçmektedir. Hvitserk eski Norsça'da "Beyaz Gömlek" anlamına gelmektedir ve muhtemelen Halfdan'ın takma adı, lakabı veyahut sıfatıdır. Tıpkı kardeşleri Yiğit Bjørn, Kemiksiz Ívarr ve Yılan Gözlü Sigurd'da olduğu gibi onda da bir takma ad olması şaşılacak bir şey değildir. Fakat her ne kadar Halfdan ve Hvitserk'in aynı kişiler olduğu anlaşılmış olsa da tarih kayıtlarının ve halk destanlarının aynı kişiden farklı isimlerle bahsetmeleri yüzünden Halfdan ve Hvitserk farklı kimseler olarak düşünülmüştür.

I. Erik Veya Erik Björnsson, Björn Ironside'ın oğullarından biriydi ve 9. yüzyılın sonlarında yaşayacak olan Munsö Hanedanı'nın efsanevi İsveç kralıydı. Bu zamandan beri İsveç krallarıyla ilgilenen hayatta kalan birkaç İskandinav kaynağından biri Hervarar destanı dır. Destan 12. veya 13. yüzyıldandır ve bu nedenle 9. yüzyıl için güvenilir bir tarihsel kaynak olarak kabul edilmez.

<span class="mw-page-title-main">Knýtlinga Hanedanı</span> Orta Çağda İskandinavya ve İngiltereyi yöneten kraliyet hanedanı

Danimarkalı Knýtlinga Hanesi Orta Çağ İskandinavyası ve İngiltere'de yönetici bir hanedandır. En ünlü kralı bu hanedana adını veren Büyük Knut'tur. Diğer önemli üyeler arasında Knut'un babası Çatalsakal Sweyn, büyükbabası Mavi Diş Harald ve oğulları Harthacnut, Tavşan Ayak Harold ve Svein Knutsson vardır. Aynı zamanda Knud Hanedanı, Danimarka Hanedanı, Gorm Hanedanı veya Jelling Hanedanı olarak da adlandırılmıştır.