İçeriğe atla

Bizans takvimi

Adem'in Yaratılışı, (Monreale Katedrali) Bizans mozaikleri.

Bizans takvimi, "'Konstantinopolis'in Yaratılış Dönemi'" ya da "'Dünya Dönemi'" olarak da bilinir (GrekçeἜτη Γενέσεως Κόσμου κατὰ Ῥωμαίους,[1] ayrıca GrekçeἜτος Κτίσεως Κόσμου ya da GrekçeἜτος Κόσμου) takvimi Doğu Ortodoks Kilisesi tarafından 691'dan 1728'e kadar Rum Ortodoks Patrikhanesi olarak kullanıldı. Ayrıca bu takvim 988 ile 1453 yılları arasında Doğu Roma İmparatorluğu'nun ve aynı zamanda 988 ile 1700 yılları arasında Rusya'nın resmî takvimi olmuştur.

Takvimin başlangıç yılının 1 Eylül olmasının dışında tamamen Jülyen takvimine dayanmaktadır. Yaratılış yılının yerleştirilmesi Enkarnasyon'u 5509 yılından önce ve dünyanın kuruluşundan itibaren (Latince: 'Annus Mundi' ya da 'Ab Origine Mundi' — kısaltılmışı A.M.) Yahudiler ve ilk Hristiyanların arasında belirli bir eğilime yönelen gelenekler olmuştu. Dünya Bizans takvimine göre 5509 yani 1 Eylül yılında yaratılmıştı.

Bizans takvimine göre önemli tarihler

  • A.M. 1 (MÖ 5509) – Dünyanın yaratılışı.
  • A.M. 4755 (MÖ 753) – Roma'nın kuruluşu.
  • A.M. 4841 (MÖ 667) – Byzantion kuruldu.
  • A.M. 5464 (MÖ 44) – Julius Sezar Roma Cumhuriyeti diktatörü oldu.
  • A.M. 5481 (MÖ 4) – Augustus Roma İmparatorluğunun ilk imparatoru oldu.
  • A.M. 5504 (MÖ 4) – İsa Nasıra'da doğdu.
  • A.M. 5538 (MS 30) – İsa'nın çarmıha gerilmesi ve dirilişi.
  • A.M. 5838 (MS 330) – Constantinople (Yunanca (Latin alfabesiyle): Konstantinoupolis) Roma İmparatorluğu'nun yeni başkenti oldu.
  • A.M. 5888 (MS 380) – Hristiyanlık I. Theodosius kararıyla Roma İmparatorluğu'nun resmî dini oldu.
  • A.M. 5903 (MS 395) – I. Theodosius'un ölümü ile birlikte Roma İmparatorluğu içinde Doğu Roma İmparatorluğu ve Batı Roma İmparatorluğu olarak ikiye bölünmüştür.
  • A.M. 5984 (MS 476) – Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılışı.
  • A.M. 6118 (MS 610) - Birçok insan tarafından konuşulan Yunanca MS 600 civarında, hükûmete de hakim olduktan sonra, Doğu Roma İmparatorluğunun resmî dili olan Latince çıkarılarak Yunanca resmî dil ilan edildi; 100 yıldan fazla Konstantinopolis (MS 1453), bir Alman tarihçi adını Doğu Roma İmparatorluğu Yunan dönemi için "Bizans imparatorluğu" ve "Bizans" tanıtıldı; Bu isim nihayet tarihçiler ve haritacı arasında egemen oldu. Bizans döneminin başlamasının geleneksel tarihi MS 600 olarak kabul edilmiştir. Bu yıl aynı zamanda Cebrail melek tarafından Muhammed'e gelen ilk vahyin yılı olmuştur.
  • A.M. 6388 (MS 880) - Bu yıl eskatoloji yılı olarak adlandırılmıştı çünkü Enkarnasyon'da 888 yıl olmuştu.
  • A.M. 6496 (MS 988) - Resmî Bizans takvimi II. Basileios tarafından Rus takvimine dönüştürülerek Ruslar Bizans takvimini benimsediler.
  • A.M. 6500 (MS 992) - Eskatolojik tahminlere göre meydana gelmesi beklenen son A.M. 6500 yılında yani 7. binyılın ortalarında gelmesi bekleniyordu.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ Pavel Kuzenkov. "How Old is The World? The Byzantine Era and its Rivals". Institute for World History, Moscow, Russia. In: Elizabeth Jeffreys, Fiona K. Haarer, Judith Gilliland. Proceedings of the 21st International Congress of Byzantine Studies: London, 21–26 August 2006: Vol. 3, Abstracts of Communications 25 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Ashgate Publishing, Ltd., 2006. pp. 23–24.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu</span> Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğunun devamı şeklinde var olmuş devlet (395–1453)

Doğu Roma İmparatorluğu veya Bizans İmparatorluğu ya da kısaca Bizans, Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğu'nun devamı şeklinde var olan ve başkenti Konstantinopolis olan ülke. 5. yüzyılda Batı Roma İmparatorluğu'nun dağılışı ve çöküşü sürecinden sonra ayakta kalan imparatorluk, 1453'te Osmanlı'ya yenik düşünceye kadar yaklaşık bin yıl boyunca var olmaya devam etmiştir. Var olduğu sürenin başı ve ortalarını kapsayan çoğunda, Avrupa'da ekonomik, kültürel ve askerî bakımdan en güçlü ülkeydi. "Bizans İmparatorluğu" ve "Doğu Roma İmparatorluğu" terimleri ülkenin yıkılışından sonraki tarihçiler tarafından yaratılmış olup imparatorluk vatandaşları kendi ülkelerine Roma İmparatorluğu, veya Romania ; kendilerineyse "Romalılar" demekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis</span> İstanbulda Sarayburnu ve çevresine (Fatih) tekabül eden tarihî şehir, Doğu Roma ve daha sonra Osmanlı İmparatorluğunun başkenti

Konstantinopolis veya Kostantiniyye, Roma İmparatorluğu (330–395), Bizans İmparatorluğu, Latin İmparatorluğu (1204–1261) ve Osmanlı İmparatorluğu'na (1453–1922) başkentlik yapmış tarihî bir şehir. Günümüzde şehir, Atatürk'ün inkılaplarından biri olarak 1928'de Latin harflerine geçilmesi sonrası, kentin Türkçe adının Latin harfleriyle yazılmış hali olan İstanbul olarak adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans imparatorları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bizans imparatorları listesi, Bizans İmparatorluğu'nun imparatorları hakkında kısa ayrıntılar sağlayan ve bu uzun süren imparatorluğun başına geçmiş olan kişileri hepsini bir arada gösteren bir bilgi kaynağıdır. Bu genel olarak, tek başına imparatorluk yapmayan ya da kıdemli imparator unvanını hiçbir zaman taşımayan birçok Bizans hükümdarlarının isimlerini kapsamamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bizantion</span> Eski İstanbulun bulunduğu topraklarda kurulmuş olan antik Yunan kolonisi

Bizantion ya da Byzantium, İstanbul şehrinin kent olarak ilk atası ve Konstantinopolis'ten önceki adıdır. Antik Yunanistan'da bugünkü Topkapı Sarayı'nın bulunduğu bölgede, Boğaz'ın güneybatı girişinde, Haliç ve Marmara Denizi'nin arasında tarihi yarımadanın doğu ucunda kurulmuş bir şehirdir. Efsaneye göre Megara, Argos, Korint'ten gelen Helen kolonici Dorlar tarafından MÖ 667'de kurulmuş ve adını Kral Bizas veya Bizantas'tan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yunanistan tarihi</span>

Yunanistan'ın ilk sakinlerine sıklıkla Pelasgi, yani "deniz halkı" denirdi. Yarımadanın bu sakinleri kuzeyden göçen işgalcilerin etkisi ile güneye kaçtılar. Birbiri ardı sıra gelen işgallerle güney kıyılarına ve Ege Adaları'na yayıldılar. MÖ 3200 civarında bölgeye yeni gelenler birlikte zamanla Yunancaya dönüşen bir Hint-Avrupa dili getirdiler.

<span class="mw-page-title-main">Antik Roma mimarisi</span> Antik Roma mimarisine genel bakış

Antik Roma mimarisi, MÖ 1. ve MS 4. yüzyıllar arasında merkezi İtalya olmak üzere Roma İmparatorluğu'nun egemen olduğu Akdeniz havzası ve çevresini etkileyen bir mimaridir. Kökeni Etrüsk mimarisine dayanan bu mimari tür, MS 4. yüzyılda Hristiyanlığın resmen kabulü ile bir "Hristiyan mimarisi" halini almış, Roma İmparatoluğu'nun ikiye ayrılmasından sonra 15. yüzyıla kadar yaşayan Doğu Roma mimarisi ise Bizans mimarisi adı ile tanınmıştır.

Milat, tarih hesaplamalarında İsa'nın doğduğu kabul edilen gün. İsa'nın doğum tarihine dair net bir bilgi olmamakla birlikte, miladi takvime göre oluşturulmuş zaman çizelgesinde başlangıç noktası yani 1 Ocak 1 tarihi olarak kabul edilir. Bu takvimde 0 yılı tanımlanmamıştır. Bu tarihten önceki tarihler milattan önce (MÖ), bu tarihten sonraki tarihler milattan sonra (MS) olarak tanımlanır. Ayrıca İsa'dan önce (İÖ) ve İsa'dan sonra (İS) terimleri de aynı anlamda kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Thiatira</span>

Thiatira, günümüzde Manisa'nın Akhisar ilçesi sınırları içerisinde kalan Antik Yunan kenti. Kent, Pavlus tarafından Batı Anadolu'da kurulan Hristiyanlığın ilk yedi kilisesinden birini barındırıyordu. Thiatira kentine ait kalıntıların bir bölümü bugün Akhisar kent merkezinde bulunan Tepe Mezarı mevkiinde görülebilmektedir.

Celâlî Takvimi, Güneş yılı esasına dayanan, İranlı matematikçi ve astronom olan Ömer Hayyam başkanlığındaki bir kurul tarafından düzenlenmiş bir takvimdir. Büyük Selçuklu İmparatorluğu hükümdarı Sultan Melikşah'a sunulan bu takvim, 1079 yılından itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Yılbaşını 9 Ramazan 471 yılına rastlayan Nevruz olarak almış, 1079 yılını başlangıç kabul etmiştir. Selçuklu Devleti'nin yanı sıra Babür İmparatorluğu da bir dönem bu takvimi kullanmıştır. Celâlî Takvimi sadece tarım, hayvancılık gibi ekonomik işlerin düzenlenmesinde kullanılmış, normal hayatta ise Hicrî takvim kullanılmaya devam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ay takvimi</span>

Kamerî takvim veya Ay takvimi, Dünya'nın Güneş çevresindeki hareketleri yerine Ay'ın tam devrelerini temel alan takvim. "Mevsim yılı" da denilen bir Güneş yılında 12.37 sinodik ay bulunur, yani ay senesi daha çabuk tamamlanır. Bu nedenle Ay takvimlerini Güneş takvimine çevirirken, belirli bir sürenin ilave edilmesi gerekir.

Anno Mundi, Kitab-ı Mukaddes'de dünyanın yaratılışının ve sonraki yılının hesaplarına dayanan bir takvim türüdür. Yaratılışın tarihinin hesaplanması üzerine farklı sonuçlar veren sayısız çaba harcanırken, bunlardan iki tanesi referans tarih için kullanılmıştır. Onlardan bir tanesi günümüzde hala kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

bu, 1204'te Trabzon İmparatorluğu'nun kuruluşundan 1461'de Osmanlı İmparatorluğu tarafından Trabzon'un Fethi'ne kadar uzanan Trabzon hükümdarları listesi'dir. Trabzon imparatorları Trabzon'u yönetmişlerdir. Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Latinlerin 1204 yılında Konstantinopolis'e gelip şehri talan etmesi ve şehirde Katolik Hıristiyanlar idaresinde bir Latin İmparatorluğu'nun kurulmasının ardından Bizans İmparatorluğu'nun devamı olduğunu iddia eden üç Bizans Yunan devletinden biridir. Bu üç devletten, İznik İmparatorluğu 1261 yılında Konstantinopolis'i geri alıp Bizans İmparatorluğu'nu Paleologos Hanedanı altında yeniden kurmayı başarmıştır. Trabzon İmparatorluğu, Konstantinopolis'te yeniden kurulan imparatorluktan daha uzun yaşayacak ve imparatorluk unvanını sona erene kadar biraz değişmiş olsa da kullanmaya devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Discordian takvimi</span> Principia Discordianın 00034. sayfasında belirtilen Discordian (Erisian) takvimi Discordianizm taraftarları tarafından kullanılan alternatif bir takvimdir

Discordian veya Erisian takvimi, bazı Discordianizm taraftarları tarafından kullanılan alternatif bir takvimdir. Principia Discordia'nın 00034. sayfasında belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans Rumları</span> Bizans İmparatorluğundaki Rumlar

Bizans Rumları, Bizans Grekleri veya Bizans Yunanları, Geç Antik Çağ ve Orta Çağ'da Yunanca konuşan Hristiyan Romalılardır. Onlar, Bizans İmparatorluğu, Konstantinopolis ve Küçük Asya, Yunan adaları, Kıbrıs ve güney Balkanların bazı bölgelerinin ana sakinleriydi veya en büyük azınlık ya da çoğunluğu oluşturuyorlardı, Levant ve kuzey Mısır'ın kıyı kent merkezlerinde de mevcutturlar. Tarih boyunca, Bizanslı Yunanlar, kendilerini Romalılar olarak tanımlar, ancak modern tarihçilikte "Bizanslı Yunanlar" olarak adlandırılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Histria</span> şehir

Histria ya da Istria, Istros yahut Istropolis, günümüz Romanyasının Karadeniz sahillerindeki İstria şehrinde bulunan antik bir şehirdir.

Callippus, mevsimlerin uzunluklarını kesin olarak belirleyen ve sonraki tüm gök bilimciler tarafından kullanılan bir takvim oluşturan Yunan astronom ve matematikçi.

Orta Çağ Yunancası, ayrıca Bizans Yunancası olarak da bilinir. Geleneksel olarak 1453'te İstanbul'un Fethi ile tarihlenen, 5-6. yüzyıllarda Klasik Antik Çağ'ın sonu ile Orta Çağ'ın sonu arasındaki Yunan dilinin bir aşamasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çin takvimi</span>

Çin takvimi, yılları, ayları ve günleri astronomik olaylara göre hesaplayan bir ay-güneş takvimidir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans bürokrasi ve aristokrasisi</span> Bizans İmparatorluğu hükûmeti

Bizans İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'ndan miras kalan karmaşık bir aristokrasi ve bürokrasi sistemine sahipti. Hiyerarşinin zirvesinde imparator duruyordu; ancak "Bizans bir cumhuriyetçi mutlak monarşiydi ve ilahi haklara sahip bir monarşi değildi". İmparatorluk verasetiyle ilgili yazılı yasalar yoktu ve Roma Cumhuriyeti hiçbir zaman resmen kaldırılmadı, bu nedenle İmparator, hem Senato (Synkletos) hem de Ordu tarafından resmi olarak seçilmeliydi. Gerçekte, Senato yetkisi zamanla ciddi şekilde kısıtlandı ve Ordu pratikte seçim konusunda tekel konumuna geçti. Ayrıca, yarı cumhuriyetçi bir varlık iken, İmparatorlar genellikle çocuklarının halefini dolaylı yollarla, örneğin onları ortak imparator olarak atamak gibi, sağlamayı başardılar. Yazılı veraset kanunlarının ve usullerinin yokluğu ve İmparatorluğun askerileştirilmiş devleti, çok sayıda darbe ve isyana yol açarak, Malazgirt yenilgisi gibi birçok feci sonuçlara yol açtı.

Devir veya dönem, kronoloji veya tarihyazımı amacıyla tanımlanan bir zaman aralığıdır. Kronolojide, bir "devir", zaman ölçümünün organizasyonu için en üst düzeydir. "Dönem" ya da "devir", tarih yazımında Roma Dönemi, Elizabeth Dönemi, Viktorya Dönemi, Lâle Devri, Tanzimat Devri vb. gibi iyi tanımlanmış dönemlere/devirlere atıfta bulunmak için kullanılabilir. Terimin daha yakın dönemler veya güncel tarihte kullanımı, Sovyet Dönemi ile modern popüler müzik tarihindeki "büyük grup dönemi", "disko dönemi" vb. gibi "müzik dönemlerini" içerebilir.