İçeriğe atla

Bizans ordusu

Bizans ordusu
Etkiny. 660–1453[1]
GöreviBalkanlar, Küçük Asya, Orta Doğu, İtalya, Kuzey Afrika, İspanya, Kafkaslar, Kırım
ParçasıBizans İmparatorluğu
KarargâhKonstantinopolis
SavaşlarıI. Justinianus'un savaşları, Arap-Bizans savaşları, Bizans-Bulgar Savaşları, Rus-Bizans Savaşları, Bizans-Norman savaşları, Haçlı Seferleri ve Bizans-Osmanlı savaşları
Komutanlar
KomutanBizans İmparatoru (Başkomutan)
Bir Bizans klivanionunun (Κλιβάνιον) modern rekonstrüksiyonu.

Bizans ordusu veya Doğu Roma ordusu, Bizans donanmasının yanında hizmet veren Bizans silahlı kuvvetlerinin başlıca askeri organıydı.

Tarih

Diocletianus ve Konstantin idaresinde ordu

İmparator I. Konstantin.

I. Justinianus ve ardıllarının ordusu

A 6th century ivory relief of a Roman swordsman wearing scale armor and round shield- Berlin Bode museum.

Orta Bizans dönemi orduları, 7.–11. yüzyıllar

Thema

Themata (Yunanca θέματα) imparatorluğun idari bölümleridir, her birinin bir general (Yunanca στρατηγός, strategos) hem idari hem de askeri başıydı, bir hakim (Κριτής του Θέματος, Krites tou thematos) ise adli gücü elinde tutardı.

İsim İnsan sayısı Bağlı birlik sayısı Komuta subayı
Thema 9 600 4 Tourmai Strategos
Tourma2 400 6 Droungoi Tourmarches
Droungos 400 2 Banda Droungarios
Bandon 200 2 Kentarchiai Komis
Kentarchia100 10 Kontoubernia Kentarches/Hekatontarches
50 5 Kontoubernia Pentekontarches
Kontoubernion10 1 "Vanguard" + 1 "Rear Guard" Dekarchos
"Vanguard" 5 n/a Pentarches
"Rear Guard" 4 n/a Tetrarches

İmparatorluk tagmata

Komnenos Hanedanı döneminde ordu

Kurulması ve başarıları

İmparator II. İoannis şanlı generalliği ile nam salmış ve birçok başarılı kuşatmayı yürütmüştür. Onun liderliğinde Bizans ordusu çevre bölgeleri Türklerden geri aldı.

Angelos Hanedanı yönetiminde ihmal

I. Manuil yönetiminde Bizans İmparatorluğu haritası, c. 1180.

Bizans askeriyesinin çöküşünün analizi

Yapısal zayıflıklar

Bu makale, Bizans İmparatorluğu'nun (330–1453) askeriyesi hakkındaki serinin bir parçasıdır.
Yapısal Tarih
Bizans ordusu: Doğu Roma ordusu, Orta dönem Bizans ordusu (thema • tagmata • Hetaireia), Komninos dönemi ordu (pronoia), Paleologos dönemi ordu (allagia) • Vareg Muhafızları • Generaller
Bizans donanması: Rum ateşi • Dromon • Amiraller
Seferlerin Tarihi
Savaşlar, isyan ve iç savaşlar ve muharebeler listeleri
Stratejiler ve taktikler
Taktikler • Kuşatmalar • Askeri talimatlar • Tahkimat (İstanbul Surları)


Bizans İmparatorluğu'nun Başlıca Muharebeleri

Gustave Dore tarafından yapılan bu resim, Miryokefalon Muharebesinde (1176) Türk pususunu gösteriyor.

Erken Bizans Dönemi

Orta Bizans Dönemi

Geç Bizans Dönemi

Ayrıca bakınız

Konuyla ilgili yayınlar

Kaynakça

Genel Kaynaklar

  • Notitia Dignitatum, erken 5. yüzyıl dokümanı, Batı ve Doğu Roma İmparatorluklarında lejyonların dağıtılmasını anlatır.
  • Strategikon, geç 6. yüzyıl askeri el kitabı, İmparator Mauricius'a atfedilmiştir.
  • De Administrando Imperio, 10. yüzyıl hükûmet el kitabı, İmparator VII. Konstantin'e atfedilmiştir.
  • İmparatorluk Askeri Seferleri üzerine üç inceleme, bunlar da İmparator VII. Konstantin'e atfedilmiştir. ve ed.John Haldon ve diğerleri

Kaynakça

  1. ^ thema, Bizans ordusunun ayırt edici özelliği, yaklaşık 660 yılında oluşturuldu; imparatorluk 1453 yılında fethedildi, cf.Treadgold (1997), s. 108.

Biyografi

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Manuil</span> Bizans İmparatoru

I. Manuil Komninos, 1143-1180 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatorudur.

<span class="mw-page-title-main">I. İsaakios</span>

I. İsaakios Komninos, 1057-1059 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatoru.

Afyon (Akroinon) Savaşı, Akroinon'da Anadolu platosunun batı ucunda, 740 yılında Emevi Arap ordusu ve Bizans İmparatorluğu güçleri arasında yapıldı. Arapların başında Abdullah El-Battal ve El-Malik Bin Su'aib, Bizansların başında İmparator III. Leon ve onun oğlu, gelecekteki V. Konstantinos vardı. Savaş Bizansların kesin galibiyeti ile sonuçlandı ve Arapların Anadolu'daki ilerleyişi durmuş oldu.

Domestikos, Geç Roma İmparatorluğu ve Bizans İmparatorluğu dönemi sivil, askeri ve kilise ile ilgili unvan.

<span class="mw-page-title-main">Bizans kültüründe politik nedenlerle sakat bırakma</span> Cezalandırma Yöntemi

Sakat bırakma, Bizans İmparatorluğu'ndaki suçlular için yaygın bir cezalandırma yöntemiydi, ancak imparatorluğun siyasi yaşamında da bir rol oynadı. Sakatlama cezalarının, aynı zamanda ikincil yararları da vardır. Rakibi kör etme sadece hareketliliğini sınırladığı gibi, aynı zamanda İmparatorluğun kontrol etmenin en önemli parçası olan bir savaşta orduya kumanda etmeyi imkânsız hale getirir. Hadım etmekte potansiyel rakipleri devre dışı bırakmak için kullanılan bir başka yöntemdir. Bizans İmparatorluğunda, bir erkeğin hadım edilmesi artık onun bir erkek olmadığı, yarı ölü, "yarı ölü bir hayat" anlamına gelirdi. Hadım etmek aynı zamanda, İmparator ya da tac için hakkı olan İmparator çocuklarını tehdit edecek bir varis doğumuna da engel olurdu. Diğer sakat bırakma çeşitleri, burnun kesilmesi (rinotomi) veya uzuvların kesilmesiydi.

Doğu Roma iç savaşı (1341-1347) Doğu Roma İmparatorluğu'nun Balkan topraklarında, III. Andronikos'un ölümünden sonra ortaya çıkıp 6 yıl süren iç savaş dönemidir. Bazen İkinci Paleologos İç Savaşı olarak da geçer. Bu iç savaş, Doğu Roma cemiyeti içinde aristokrasi ile orta ve alt sınıf arasında gelişmiş, sınıflar arası mücadele yaratmıştır. Aristokrasi tarafında VI. İoannis, orta ve alt sınıf tarafında mevcut hanedan mensupları yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Armeniakon</span>

Armeniakon Theması, daha doğrusu Armeniakların Theması kuzeydoğu Küçük Asya'da yer alan Bizans İmparatorluğu theması.

Kayseri Muharebesi, 1067 yılında Alp Arslan komutasında Selçuklu Türklerinin Kayseri'ye saldırması ile gerçekleşen çatışmadır. Şehir Türklerin eline geçmiş ve Aziz Basileios Katedrali zarar görmüştür. Kayseri'nin ardından, Selçuklu Türkleri Anadolu'yu ele geçirmek için bir başka teşebbüste bulunmuş ve 1069 yılında Konya'ya saldırmışlardır. Bu, Romen Diyojen'in ikinci seferini başlatmasına neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ekskubitores</span>

Excubitores erken dönem Bizans imparatorlarının imparatorluk muhafızları olarak yaklaşık 460 yılında kurulmuştur. Komutanları kısa sürede büyük etki sahibi olmuş, aralarından 6. yüzyılda bir dizi imparator çıkmıştır. Excubitores geç 7. yüzyılda kayıtlarında görülmemeye başlamışlardır, fakat 8. yüzyıl ortalarında, orta dönem Bizans ordusunun çekirdeğini oluşturan seçkin "tagmata" birliklerinden birine dönüşmüşlerdir. Excubitores hakkında son kayıt 1081 yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Thrakesion</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Trakyalı Theması, daha düzgün bir şekilde Trakyalıların theması olarak söylenir, Batı Küçük Asya'da Bizans İmparatorluğu themasıdır. 7. yüzyılın ortalarında veya 8. yüzyılın başlarında eski Trakyalılar ordusunun yerleştirilmesi ile oluşturulmuştur ve adını almıştır, Konstantinopolis'e yakınlığı nedeniyle varoluşu boyunca İmparatorluğun daha büyük ve daha önemli themalarından biri olmuştur. Trakyalıların theması 14. yüzyılın başlarında bölge Anadolu beyliklerinin eline geçmesine kadar hayatta kalan en uzun ömürlü themalardan biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tagma</span>

Tagma tabur ya da alay büyüklüğünde askerî birlik.

<span class="mw-page-title-main">Bizans askerî talimatları</span>

Bu makale, "Askerlik sanatı üzerine" Bizans İmparatorluğu'nda üretilmiş çok miktarda makalelerin en önemlilerini listeler ve kısaca haklarında bilgi verir.

Drungarios, Geç Roma ve Bizans dönemlerinde drungos olarak bilinen yapının komutanına verilen rütbe.

<span class="mw-page-title-main">Dazimon Muharebesi</span>

Dazimon Muharebesi, 22 Temmuz 838 tarihinde Dazimon yakınlarında Bizans İmparatorluğu ile Abbâsîler arasında gerçekleşen çarpışma. Theofilos'in kumandanlığındaki 25 bin ila 40 bin kişi arasında olduğu düşünülen Bizans ordusu ile Afşin kumandasındaki 20 bin-30 bin kişilik Abbâsî ordusu Dazimon'da çarpışmış, zafer kazanan Abbâsîler Amorium'a yürüyerek şehri yağmalamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amorion'un yağmalanması</span>

Amorion'un Yağmalanması, Dazimon Muharebesi'nden zaferle çıkan Abbâsîlerin ilerlemeye devam ederek Amorion'u kuşatması ve 12 Ağustos 838 tarihinde şehri ele geçirerek yağmalaması olayı.

<span class="mw-page-title-main">Optimatoi</span> Bizans idari bölümü (Thema)

Optimatoi, başlangıçta seçkin bir Bizans askerî birliği olarak kuruldu. Ancak, 8. yüzyılın ortalarında bir arz ve lojistik grubuna indirgendi ve kuzey-batı Küçük Asya'da eyalet (thema) olarak atanmıştır. Bir idari birim olarak, Optimatoi Theması, 14. yüzyılın ilk yıllarında Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilinceye kadar ayakta kalmıştır.

John F. Haldon Britanyalı tarihçi ve Shelby Cullom Davis'in 30 Avrupa Tarihi Profesörü, Bizans Tarihi ve Yunanistan Araştırmaları Profesörü ve aynı zamanda Princeton Üniversitesi Mossavar-Rahmani İran ve Basra Körfezi Çalışmaları Merkezi Direktörüdür.

Aplekton, 10-14. yüzyıllarda müstahkem bir ordu üssü için kullanılan bir Bizans terimiydi.

<span class="mw-page-title-main">Klivanion</span>

Klivanion veya klibanion deri veya kumaş üzerine dikilmiş metal plakalardan yapılmış, omuzları ve sırtı koruyan plakalarla yapılmış bir Bizans katmanlı zırhıydı. Adı, "fırın" anlamına gelen Yunanca klivanos'tan (κλίβανος) geldiği bilinir, çünkü bu göğüs zırhı güneşte giyildiğinde dayanılmaz derecede ısınma eğilimindeydi. Bizans ağır süvarilerinin giydiği zırhların bir parçasıydı. Kataphraktoi adı verilen bu süvariler, zırhı kalın dolgulu bir pardesü olan epilorikion ile giydi. Toraks ve zava-lorikion ile birlikte en iyi üç zırhtan biri olarak kabul edilen bu zırh, Tagmatikler ve Bizans İmparatorluk Muhafızları tarafından da giyildi.

<span class="mw-page-title-main">David Nicolle</span>

David C. Nicolle Orta Doğu'ya ilgi duyan, Orta Çağ askeri tarihinde uzmanlaşmış bir İngiliz tarihçidir.