İçeriğe atla

Bizans-Ceneviz Savaşı

Bizans-Ceneviz Savaşı
İznik-Latin savaşları

Bizans İmparatorluğu ve Bizans-Ceneviz Savaşı'ndan hemen sonraki sınırları.
Tarih1348-1349
Bölge
Sonuç Belirsiz
Taraflar
 Bizans İmparatorluğu Ceneviz
Komutanlar ve liderler
Bizans İmparatorluğu VI. İoannisCeneviz Cumhuriyeti I. Giovanni

Bizans-Ceneviz Savaşı veya Bizans-Cenova Savaşı, 1348-1349 yıllarında Bizans İmparatorluğu ve Ceneviz Cumhuriyeti arasında İstanbul Boğazı'ndan geçerken konan haraç üzerine yaşanan savaştır.[1] Bizanslılar gıda ve deniz ticareti için Galata'daki Cenevizli tüccarlara olan bağımlılıklarını kırmak ve kendi donanmalarını yeniden inşa etmek istiyorlardı. Fakat inşa ettikleri yeni donanma, Cenevizliler tarafından yok edilmiş ve bir barış antlaşması imzalanmıştır.

Arka plan

Cenevizliler, 1261'de imzalanan Nymphaeum Antlaşması'na göre Konstantinopolis'in bir kenar beldesi olan Galata kolonisini ellerinde tuttular. Bu antlaşma, bu iki güç arasında ticaret ilişkileri oluşturmuş ve Cenevizlilere Galata'da gümrük verigisi toplama gibi çeşitli ayrıcalıklar tanınmasına sebep olmuştur. Bizans İmparatorluğu hala 1341 yılındaki iç savaş yüzünden toparlanamamışken, bu ayrıcalıklar toparlanmayı zorlaştırmıştı. Konstantinopolis, gümrük vergilerinin sadece %13 ünü, yani yaklaşık 30,000 İperpiron alırken; geri kalan para Cenevizliler'e kalmaktaydı.[2]

İmparatorluk, Cenevizlilerin donanmasını alt edecek güçte değildi. Bizans donanması, III. Andronikos döneminde, iç savaş yüzünden tamamen yok edilmişti. Bizans'ın Mora Despotluğu dışındaki tek varlığı olan Trakya, hala Türk paralı askerlerinin yağmalarından toparlanmaktaydı. Bizans ticareti mahvolmuş ve İmparatorluk için Boğaz'dan gelen vergiler ve tarifeler dışında birkaç başka finansal rezerv kalmıştı.[3]

Savaş

İstanbul Boğazı üzerinde hakimiyeti almak için VI. İoannis 1348 yılında ticaret ve savaş gemilerinin savaşa hazırlanmasını emretmiştir. İç savaştan sonra bomboş bir hazineyle karşılaşan imparator, güçlü bir donanma oluşturmak için 50,000 iperprion borç almıştır. Tarifeler ve gümrük vergileri nihayet indirildiğinde, boğazdan gelen ticaret gemileri Galata'yı pas geçti ve gemilerini Haliç'ten Konstantinopolis'e yönlendirdi.

Galatalılar imparatorun savaşa hazırlandığını görerek Galata çevresine savunma amaçlı yapılar inşa etmiş, daha sonra Ceneviz donanması Konstantinopolis'e hücum etmiştir. Çıkan fırtına ve Bizans amirallerinin tecrübesizliği sonucu Bizans donanması 1349 yılının başında yok edilmiştir. Bunun üzerine Bizans ordusu Galata'yı abluka altına almıştır. Birkaç hafta sonra Ceneviz'den bir grup yetkili kişi gelmiş ve Ceneviz Cumhuriyeti ile Bizans İmparatorluğu arasında barış anlaşması yapmıştır.

Harita, Konstantinopolis'i ve onun Bizans dönemindeki surlarını gösteriyor

Sözleşmeye göre Ceneviz 100.000 iperpirontazminat ödemiş, Galata dışında ele geçirdikleri toprakları geri vermiş, ayrıca bir daha Konstantinopolis'e saldırmayacaklarına söz vermişlerdir. Bunun karşılığında Bizans hiçbir kayba uğramamış, fakat gümrük anlaşması geçerliliğini sürdürmüştür.[1]

Sonrası

Bizanslıların Cenevizlileri Galata'dan kovmadaki başarısızlığı, deniz güçlerini asla geri kazanamayacakları ve bundan böyle deniz yardımı için Ceneviz Cumhuriyeti'ne veya Venedik Cumhuriyeti'ne bağımlı olacakları anlamına geliyordu. 1350'den itibaren Bizanslılar, Cenevizliler ile savaş halinde olan Venedik Cumhuriyeti ile ittifak kurdular. Ancak Galata'nın Konstantinopolis'e rakip olması üzerine, Bizanslılar, Mayıs 1352'de anlaşmazlığı bir uzlaşma barışıyla çözmek zorunda kaldılar.

Kaynakça

  1. ^ a b Nicol, Donald M. (1996). The Reluctant Emperor: A Biography of John Cantacuzene, Byzantine Emperor and Monk, c. 1295–1383. Cambridge, England: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-52201-4. 24 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2021. 
  2. ^ Duval, Ben (2019), Midway Through the Plunge: John Cantacuzenus and the Fall of Byzantium, Byzantine Emporia, LLC 
  3. ^ Ostrogorsky. s. 526. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aydınoğulları Beyliği</span> II. Dönem Anadolu Beyliği

Aydınoğlu Beyliği veya Aydınoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde, 14. yüzyıl başlarında Güneybatı Anadolu’da Aydın ve çevresinde kurulmuş; döneminde hayli etkili olmuş bir Türkmen beyliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Ceneviz Cumhuriyeti</span>

Cenova Cumhuriyeti veya kısaca Cenevizliler, 1005 yılından 1797 yılına kadar İtalya Yarımadası'nın kuzey batısında, Ligurya olarak bilinen bölgede, bugünkü Cenova merkezli olarak hüküm sürmüş bir denizci cumhuriyeti. 1100 yılına kadar bir şehir devleti olarak varlığını sürdürmüş devlet, büyüyerek ve güçlenerek Avrupa'da önemli bir konuma gelmiş, Venedik Cumhuriyeti'nin büyük bir rakibi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Dördüncü Haçlı Seferi</span> Bizans başkenti Konstantinopolisin ele geçirilip yağmalanmasıyla sonuçlanan Haçlı seferi (1204)

Dördüncü Haçlı Seferi, 1202-1204 yılları arasında gerçekleşen ve Papa III. Innocentius tarafından çağrılan bir Latin Hristiyan Haçlı seferiydi. Seferin amacı, öncelikle Mısır'a hakim olan güçlü Eyyûbî Sultanlığı'nı yenerek Müslümanların kontrolündeki Kudüs şehrini yeniden ele geçirmekti. Ancak, bir dizi ekonomik ve siyasi olay; Haçlı ordusunun başlangıçta planlandığı gibi Mısır'ı fethetmek yerine, 1202'de Zara'yı kuşatması ve 1204'te Konstantinopolis'i yağmalamasıyla sonuçlandı. Bu durum, Frankokrasi ya da Yunancada "Frankların yönetimi" olarak bilinen bir döneme yol açtı. Bu dönem, Bizanslılar tarafından Partitio terrarum imperii Romaniae olarak adlandırılır ve Bizans İmparatorluğu'nun Haçlı ve Venedikli müttefikleri tarafından bölünmesini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">II. Andronikos</span> 1282 - 1328 yılları arası Bizans İmparatoru

II. Andronikos Paleologos, 1282–1328 arasında hüküm sürmüş Bizans imparatoru. II. Andronikos, VIII. Mihail ve Theodora Palaiologina'in en büyük yaşayan oğludur ve III. İoannis'in büyük yeğenidir. 1261'de Konstantinopolis Latinlerden tekrar geri alındıktan sonra Bizans İmparatoru olan babası VIII. Mihail'in taç giyme töreninde ortak imparator olarak ilan edilmiş; 1272'de taç giyme töreni yapılmış ve ancak 1282'de babasının ölümü üzerine tek imparator olabilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">VI. İoannis</span> Bizans İmparatoru

VI. İoannis Kantakuzenos veya Cantacuzene, 1347–1354 arasında Bizans imparatoruydu.

<span class="mw-page-title-main">IV. Andronikos</span>

IV. Andronikos Paleologos. 2 Nisan 1348 – 28 Haziran 1385), 1376 ile 1379 yılları arasında Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Venedik Savaşı (1570-1573)</span> 1570den 1573e kadar Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal Birlik arasında yaşanan çatışma

Osmanlı-Venedik Savaşı veya Kıbrıs Seferi, Osmanlı-Venedik savaşlarının dördüncüsüdür. 1570-73 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında yapılmıştır. Savaşın ilerleyen döneminde Venedik saflarına dâhil olan devletler olmuştur. Papa V. Pius'un girişimleriyle oluşturulan Kutsal İttifaka Venedik Cumhuriyeti, İspanyol İmparatorluğu, Papalık Devleti, Ceneviz Cumhuriyeti, Savoya Dükalığı ve Hospitalier Şövalyeleri katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">VI. Leon</span> Bizans imparatoru (866 - 912)

VI. Leon, lakabı "Bilge Leon" ya da "Filozof Leon", 886-912 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Mihail (Trabzon imparatoru)</span>

Mihail Megas Komninos, , 30 Temmuz 1341 tarihinde bir gün ve 3 Mayıs 1344 tarihinden 13 Aralık 1349 tarihine kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. Trabzon imparatoru II. İoannis ile Eudokia Palaiologina'nın küçük oğludur. Soylu Konstantin Akropolites'in kızı Akropolitissa ile evlenmiş ve bu evlilikten III. İoannis doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Denizci cumhuriyetler</span>

Denizci cumhuriyetler İtalya'da Orta Çağ'da ortaya çıkan ve gelişen şehir devletlerini tanımlar. Bunlardan en bilinenleri Pisa, Ceneviz ve Venedik'tir. Bu devletler birbirleriyle hem askeri hem de ekonomik anlamda rekabet halinde olmuşlardır. 10 ila 13. yüzyıllar arasında Akdeniz bölgesinde egemenlikleri altındaki ticaret yollarını korumak ve genişletmek için güçlü donanmalar kurmuşlardır. Bu açıdan Haçlı Seferleri'ne lojistik olarak büyük destek vermişlerdir. Cumhuriyetler güçlü imparatorluklar arasında hayatta kalabilmek için çok çeşitli ittifaklarda bulunmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans donanması</span>

Bizans donanması ya da Doğu Roma donanması, Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu donanma kuvvetidir. Öncülü olan Roma İmparatorluk donanmasının doğrudan devamıdır fakat devletin savunulmasında ve ayakta kalmasında, öncülünden çok daha fazla hayati rol oynamıştır. Birleşik Roma İmparatorluğu'nda deniz filoları daha az tehditle karşılaşmış, lejyonlar prestij sağlayan daha ikincil bir güç olmalarına rağmen Doğu'da bazı tarihçilerin "denizci imparatorluk" olarak adlandıracakları kadar imparatorluğun varlığının çok hayati bir parçası olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bizans savaşları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu (330-1453) tarihi boyunca gerçekleşmiş savaşlar ya da Harici ihtilafların listesidir. Dahili ihtilaflar için, Bizans isyan ve iç savaşları listesine bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Bizans-Venedik Savaşı (1296-1302)</span>

Bizans-Venedik Savaşı (1296-1302) 1294-1299 tarihleri arasında gerçekleşen Ceneviz-Venedik savaşlarının yan savaşıdır. Temmuz 1296 tarihinde Akdeniz ve Karadeniz'de bulunan Ceneviz mülklerine saldıran Venedik seferi sırasında 1285 yılında imzalanan Bizans ve Venedik ateş kesine rağmen Venedikli Ruggiero Morosini Malabranca, Bizans İmparatorluğu başkenti Konstantinopolis'te Haliç kıyısında bulunan Galata'da Ceneviz kolonisini ele geçirip, yakıp yıktı ve sonra tekrar teşebbüs etti. Karşılık olarak Bizans İmparatoru II. Andronikos başkentte yaşayan Venediklileri tutukladı, bu tutuklular hayatta kalan Cenevizliler tarafından öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Amasra Kuşatması</span>

Amasra Kuşatması, Fatih Sultan Mehmed komutasındaki Osmanlı Ordusu ile Sadrazam Veli Mahmud Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'nın 1460 yılında Ceneviz kolonisi Amasra'yı ele geçirerek Osmanlı topraklarına ilhak etmesiyle sonuçlanan kara ve deniz harekâtı.

Bizans İç Savaşı (1373-1379) Bizans imparatorluğu'nda, Bizans İmparatoru V. İoannis ile oğlu IV. Andronikos arasında savaşan ve aynı zamanda Osmanlı İmparatoru I. Murad'ın oğlu Savcı Bey, Andronikos ile ortak bir şekilde babasına karşı isyana katılınca bir Osmanlı iç savaşına dönüşen bir askeri çatışmadır. İsyan Andronikos, babasını 1373'te devirmeye çalışırken başladı. Ceneviz yardımı ile başarısız olmasına rağmen, Andronikos sonunda V. İoannis'i 1376'da devirdi ve tutukladı. Ancak V. İoannis, 1379'da kaçtı ve Osmanlı yardımı ile tahtını tekrar kazandı. İç savaş, yüzyılın başlarında çoktan yıkıcı iç savaşlar zayıflayan Bizans İmparatorluğu'nu daha da zayıflattı. Savaşın en büyük yararlanıcısı, Bizanslıların üst egemenliğini etkili bir şekilde yapılmış olan Osmanlılardı.

<span class="mw-page-title-main">Nymphaeum Antlaşması (1261)</span>

Nymphaeum Antlaşması, 1261'de Nymphaion'da İznik İmparatorluğu ile Ceneviz Cumhuriyeti arasında imzalanan bir ticaret ve savunma paktıdır. Bu antlaşmanın, hem daha sonra restore edilecek Bizans İmparatorluğu hem de Ceneviz Cumhuriyeti üzerinde ertesi yüzyıllarda büyük bir etkisi olmuştur.

Gelibolu Antlaşması, Ocak 1403'te veya Şubat başında akdetilmiştir, Balkanlar'daki Osmanlı topraklarının hükümdarı Süleyman Çelebi ile başlıca Hristiyan bölgesel güçleri Bizans İmparatorluğu, Ceneviz Cumhuriyeti, Venedik Cumhuriyeti, Hospitalier Şövalyeleri ve Nakşa Dükalığı arasında bir barış antlaşmasıdır. Ankara Muharebesi sonrasında akdetilen bu antlaşma ile Süleyman, kardeşleriyle veraset mücadelesinde kendi konumunu güçlendirmeye çalışırken, Hristiyan devletlere büyük tavizler getirdi, özellikle kaybettiği toprakları geri alan Bizanslılar Osmanlı hükümdarı üzerinde nominal bir üstünlük elde etti. Hükümleri Süleyman'ın yanı sıra Osmanlı veraset mücadelesinin galibi olan I. Mehmed tarafından onurlandırıldı, ancak Mehmed'in 1421'deki ölümünden sonra çöktü.

Ceneviz-Venedik savaşları, 1256 ile 1381 yılları arasında Akdeniz'de hakimiyet sağlamak için zaman zaman diğer güçlerle ittifak kuran Ceneviz Cumhuriyeti ile Venedik Cumhuriyeti arasında bir dizi mücadeledir. 4 açık savaş dönemi vardı. İki cumhuriyet arasındaki çatışmalar büyük ölçüde denizde gerçekleşti. Barış dönemlerinde bile, iki ticaret topluluğu arasında korsanlık olayları ve diğer küçük şiddet olayları olağandı.

<span class="mw-page-title-main">Boğazlar Savaşı</span>

Boğazlar Savaşı, 1350 ile 1355 arası Ceneviz-Venedik savaşlarının üçüncü evresidir. Savaşın patlak vermesinin üç nedeni vardır: Karadeniz'de Ceneviz hegemonyası; Sakız Adası ile Fokaia'nın Ceneviz tarafından ele geçirilmesi ve Bizans İmparatorluğu'nun Karadeniz boğazını kaybetmesine neden olan ve Venediklilerin Asya limanlarına ulaşmasını zorlaştıran Latin savaşı.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Antlaşması (1573)</span>

İstanbul Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında 5 Mart 1573'te imzalanan ve taraflar arasındaki 1570-73 Savaşını sona erdiren ahidnâme.