İçeriğe atla

Bisticeratops

Bisticeratops
 
PreЄ
J
↓
Biyolojik sınıflandırma
Üst âlem: Eukaryota
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Üst sınıf: Tetrapoda
Sınıf: Reptilia
Takım: † Ornithischia
Familya: † Ceratopsidae
Cins: † Bisticeratops
Dalman et al, 2022
Tür: † Bisticeratops froeseorum

Bisticeratops (anlamı: "Bisti/De-Na-Zin vahşi alanının boynuzlu yüzü") Kuzeybatı New Mexico, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Bisti/De-Na-Zin vahşi alanında bulunan Kampaniyen yaşındaki Kirtland Formasyonu'nun yüzleklerinden elde edilen bir chasmosaurine ceratopsian cinsidir. Tip ve tek tür, neredeyse tam bir kafatasından bilinen B. froeseorum'dur.[1]

Keşif ve adlandırma

Bisticeratops holotip örneği, NMMNH P-50000, 1975 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde kuzeybatı New Mexico'daki San Juan Basin'in Bisti/De-Na-Zin yaban hayatı bölgesindeki Kirtland Formasyonunun (Farmington Üyesi) Geç Kretase'nin Kampaniyen çağına tarihlenen katmanlarında keşfedildi. Örnek büyük oranda tam bir kafatasından oluşur, parietal, sol skuamosal, postorbital boynuzlar (yalnızca sağ postorbital boynuzun dökümü korunmuştur), sol elmacık kemiği, sol kuadrat, predentary ve her iki mandibula eksiktir.[1]

Holotip örneğinin, o cinsin diğer örneklerinden iki milyon yıl daha genç olmasına karşın, başlangıçta bir Pentaceratops örneği olduğu düşünülüyordu. Sierraceratops'un tanımlanması ilk olarak 2021'de çevrimiçi olarak yayınlandığında, "Bisticeratops froeseorum" adı bir kladogramda sızdırıldı, ama 2022'de fiziksel olarak yayınlandığında düzenlendi. Bisticeratops froeseorum resmi olarak Dalman ve ark. tarafından 2022'de tanımlanmıştır.[2]

" Bisticeratops " cins adı, holotipin keşfedildiği yere atıfta bulunan "Bisti" ile Yunanca keras ("boynuz" anlamına gelir) ve ops ("yüz" anlamına gelir) sözcüklerini birleştirir. Tür adı, Tangerine Dream grubunun kurucusu Edgar Froese ve Tangerine Dream'in eski üyesi ve Loom grubunun kurucusu olan oğlu Jerome'u onurlandırıyor.[1]

Yaşam rekonstrüksiyonu

Sınıflandırma

Sierraceratops'un konumunu bulmak için kullanılan benzer filogenetik çözümlemeleri kullanarak, Dalman ve diğer. (2022), Bisticeratops'u Almond Formasyonu'ndan adsız bir ceratopsiyenin kardeş taksonu olarak değerlendirdi. Aşağıdaki kladogram Dalman, Jasinski ve Lucas tarafından yapılan filogenetik çözümlemelerin sonuçlarını göstermektedir.[1][2]

 
 

Centrosaurinae

 
Chasmosaurinae
 

Mercuriceratops

 
 
 

Judiceratops

 
 
 
 

Chasmosaurus spp.

 
 
 

Agujaceratops mariscalensis

 
 

Mojoceratops

 
 
 
 
 

Agujaceratops? mavericus

 
 
 
 

Pentaceratops aquilonius

 
 

Williams Fork chasmosaurine

 
 
 

Pentaceratops sternbergii

 
 

Utahceratops

 
 

Navajoceratops

 
 

Terminocavus

 
 
 
 
 
 

Spiclypeus

 
 

Kosmoceratops

 
 
 
 
 

Bisticeratops

 
 

Almond Formation chasmosaurine

 
 
 
 

Anchiceratops

 
 
 
 

Arrhinoceratops

 
 

Triceratopsini

 
 
 
 

Sierraceratops

 
 

Bravoceratops

 
 

Coahuilaceratops

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Paleobiyoloji

Holotip bazıları iyileşme belirtileri gösteren ve tyrannosauridlerden kaynaklı ısırık izlerini korumaktadır.[1]

Paleoçevre

Bisticeratops'un fosil kalıntıları, Kirtland Formasyonunun Farmington Üyesinden çıkarılmıştır. Bu alan, Geç Kretase döneminde Kuzey Amerika'nın iç deniz kıyılarında var olan kıyı ovasını boşaltan birçok kanalın oluşturduğu alüvyon çamurları ve kıyı üstü kum çökellerinin ürününü temsil eder. Farmington Üyesinden başka dinozor tanımlanmamıştır, ancak diğer alt birimlerden (De-Na-Zin ve Hunter Wash üyeleri) gelen taksonlar arasında kritosaurin ve lambeosaurin hadrosaurları, ankylosauridler, chasmosaurine ceratopsidler, pachycephalosaurids, dromaeosauridler, bir belirsiz ornithomimid, tyrannosaurids, azhdarchidler, kaplumbağalar, crurotarsanları, kıkırdaklı ve kemikli balıklar bulunur.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "A new chasmosaurine ceratopsid from the Upper Cretaceous (Campanian) Farmington Member of the Kirtland Formation, New Mexico". New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin. 90: 127-153. 2022. 16 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2022. Dalman SG, Jasinski SE, Lucas SG (2022). "A new chasmosaurine ceratopsid from the Upper Cretaceous (Campanian) Farmington Member of the Kirtland Formation, New Mexico" 16 Ağustos 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin. 90: 127–153.
  2. ^ a b Dalman (2022). "Sierraceratops turneri, a new chasmosaurine ceratopsid from the Hall Lake Formation (Upper Cretaceous) of south-central New Mexico". Cretaceous Research. 130: Article 105034. doi:10.1016/j.cretres.2021.105034. Dalman, S.G.; Lucas, S.G.; Jasinski, S.E.; Longrich, N.R. (2022). "Sierraceratops turneri, a new chasmosaurine ceratopsid from the Hall Lake Formation (Upper Cretaceous) of south-central New Mexico". Cretaceous Research. 130: Article 105034. doi:10.1016/j.cretres.2021.105034.

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Tyrannosaurus</i> dev bir teropod dinozor cinsi

Tyrannosaurus, Kretase'nin sonlarında yaşamış, büyük bir etobur teropod dinozordur. Tyrannosaurus, diğer tyrannosauridlerden çok daha geniş bir dağılıma sahipti ve bulunduğu yaşam alanındaki etçillerin en büyüğüydü.

<i>Triceratops</i> kuş kalçalı dinozor cinsi

Triceratops, 68-66 milyon yıl önce Kuzey Amerika'da yaşamış otobur bir kuş kalçalı dinozor cinsi. Kretase döneminin sonunda pek çok canlının yokolduğu büyük felakete kadar yaşamış son dinozorlardandır. Triceratops, iri, dört ayaklı bedeni; büyük, kemikli bir yaka ve üç boynuz taşıyan başı; günümüz gergedanlarına olan benzerlikleri ile en kolay tanımlanabilen dinozor türlerinden biridir. Ayrıca, bilinen en büyük etobur dinozorlardan olan Tyrannosaurus ile aynı alanı paylaşmıştır ve muhtemelen onunla savaşan hayvanlardandır.

<i>Achelousaurus</i>

Achelousaurus, Achelousaurus'un Geç Kretase devrinde, Kuzey Amerika’da yaşadığı sanılmaktadır. Papağan benzeri gagası, burnu ile gözlerinin üzerinde kemikli çıkıntılar ve uzun yakasının sonunda iki boynuzu olan, dörtayaklı bir otoburdur. 6 metrelik uzunluğuyla, orta boyda bir ceratopsian dinozordur.

<span class="mw-page-title-main">Diabloceratop</span>

Diabloceratoplar, Ceratopsia grubundan otçul bir dinozor cinsidir. Kampaniyen devrinde Utah ve çevresinde yaşadıkları düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ceratopsia</span> kuş kalçalı dinozor kladı

Ceratopsia veya Ceratopia, Kretase döneminde şimdiki Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da yaşamış, otçul bir kuş kalçalı dinozor grubudur. Bilinen en eski ceratopsian olan Yinlong downsi, 161,2 ile 155,7 milyon yıl önce yaşamıştır. Son ceratopsian türü olan Triceratops prorsus'un ise, 66 milyon yıl önce meydana gelen Kretase-Tersiyer yok oluşunda soyu tükendi.

<span class="mw-page-title-main">Ornithomimosauria</span> dinozor kladı

Ornithomimosauria, ornitomimozorlar veya devekuşu dinozorları, günümüz devekuşuna yüzeysel bir benzerlik gösteren theropod dinozorlardır. Laurasia'nın Kretase Dönemi'nden, ayrıca Afrika ve muhtemelen Avustralya'dan hızlı, dz.omnivor veya otçul dinozorlardı. Grup ilk olarak Erken Kretase'de ortaya çıktı ve Geç Kretase'ye kadar varlığını sürdürdü. Grubun ilkel üyeleri arasında kolları 2,4 m uzunluğa ulaşan Nqwebasaurus, Pelecanimimus, Shenzhousaurus, Hexing ve Deinocheirus bulunur. Ornithomimidae ailesinin üyeleri olan daha gelişmiş türler arasında Gallimimus, Struthiomimus ve Ornithomimus bulunur. Paul Sereno gibi bazı paleontologlar, esrarengiz alvarezsauridleri ornithomimosaurların yakın akrabaları olarak kabul eder ve onları Ornithomimoidea üst familyasında bir araya getirir.

<i>Saurophaganax</i> Jura devrinde yaşamış teropod dinozor cinsi

Saurophaganax, Amerika Birleşik Devletleri'nde Oklahoma eyaletinde Geç Jura yaşlı Morrison Formasyonundan büyük bir allosaurid dinozor cinsidir. Bazı paleontologlar, onun daha genç bir Allosaurus türü olduğunu düşünmektedir. Saurophaganax, sırt omuru dikenlerinin tabanındaki yanal tabakalanma ve kuyruk omurlarının ön yüzündeki kemiksi yay ile karakterize edilmiş çok büyük bir Morrison Allosaurid'idir. S. maximus'un uzunluğunun 10,5 m ila 13 m kadar geldiği, ve ağırlığının 3 ton ila 4,5 ton geldiği tahmin edilmektedir. 2020 yılında yapılan bir çalışmada, minimum ortalama ağırlığı 2,6 ton ve maksimum ortalama ağırlığı 4,7 ton olmak üzere genel ortalama olarak 3,5-3,8 ton ağırlık değerleri ortaya konmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ceratopsidae</span> kuş kalçalı dinozor familyası

Ceratopsidae, Triceratops, Centrosaurus ve Styracosaurus gibi kuş kalçalı dinozorları içeren bir ceratopsian dinozor familyasıdır. Bilinen tüm türler, Geç Kretase'de yaşamış dört ayaklı otoburlardı. Çin'de yaşamış Sinoceratops dışındaki tüm türler, Geç Kretase'de Laramidia ada kıtasını oluşturan batı Kuzey Amerika'da yaşamıştır. Ceratopsidler, gagalar, çenenin arkasında sıralanan kesme dişleri, gösterişli burun boynuzları ile boyunda geriye ve yukarı uzanan kalkansı yapılar ile ayırt edilir. Familya, Chasmosaurinae ve Centrosaurinae olmak üzere iki alt familyaya ayrılmıştır. Chasmosaurineler genellikle uzun, üçgen kalkanlar ve iyi gelişmiş alın boynuzları ile nitelenir. Centrosaurinelerin iyi gelişmiş burun boynuzları veya burun çıkıntıları, daha kısa ve daha dikdörtgen biçimli kalkanları ve onun üstünde yer alan ayrıntılı dikenleri vardı.

<i>Ornatops</i> Kuzey Amerikadan bir kuş kalçalı dinozor

Ornatops, New Mexico, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Geç Kretase Menefee Formasyonu'ndan bir brachylophosaurin saurolophine hadrozor cinsidir. Cins, tek bir tür içerir: Ornatops incantatus.

<i>Sierraceratops</i> kuş kalçalı dinozor cinsi

Sierraceratops, ABD, New Mexico'daki Geç Kretase Hall Lake Oluşumu'ndan bir chasmosaurine ceratopsid cinsidir. Cins, kafatası ve iskeletin parçalarını içeren kısmi bir iskeletten bilinen Sierraceratops turneri adlı tek bir türü içerir.

<i>Atrociraptor</i> teropod dinozor cinsi

Atrociraptor, Kanada, Alberta'nın Geç Kretase'sinden bir saurornitholestine dromaeosaurid teropod dinozor cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Maip</span>

Maip Geç Kretase döneminde bugünkü Patagonya'daki Santa Cruz ili içinde yer alan Chorrillo Oluşumundan bilinen büyük megaraptorid bir dinozor cinsidir. Cins, eksik ve dağınık bir iskeletten bilinen tek bir tür içerir ve Maip'in Güney Amerikalı en büyük megaraptorid olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Elemgasem</span>

Elemgasem, Arjantin'in Patagonya bölgesindeki Geç Kretase yaşlı Portezuelo formasyonundan bilinen brachyrostran abelisaurid dinozor cinsidir. Bu cins tek bir tür içerir. Elemgasem'in brachyrostra içindeki kladistik konumu belirsizdir. Yapılan kladistik çözümlemelere göre Elemgasem ya Furileusauria ya da bu kladın içindeki bazı konumlara kardeş takson olarak bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Megaraptor</span> tükenmiş dinazor cinsi

Megaraptor Geç Kretase çağlarında yaşamış büyük bir teropod dinozor cinsidir. Fosilleri, Güney Amerika'da Arjantin'in Patagonya'daki Portezuelo Formasyonu'nda keşfedilmiştir. Başlangıçta dev bir dromaeosaur benzeri coelurosaur olduğu düşünüldü, önceki filogenlerde bir neovenatorid allosauroid olarak sınıflandırıldı, ancak daha yeni filogeni ve ilgili megaraptoran cinslerinin keşifleri onu bazal bir tyrannosauroid veya bazal bir coelurosaur olarak yerleştirdi, ayrıca hala onu bir neovenatorid olarak düşünen bazı çalışmalar vardı.

<i>Sinoceratops</i>

Sinoceratops, yaklaşık 73 milyon yıl önce Kretase Dönemi'nin son bölümünde şu anda Çin'in Shandong eyaleti olan yerde yaşamış soyu tükenmiş bir ceratopsian dinozor cinsidir. 2010 yılında Xu Xing ve ark. tarafından Zhucheng, Çin'den üç kafatası için adlandırıldı. Tip türünün adı Sinoceratops zhuchengensis, keşfedildiği yerden dolayı "Zhucheng'den Çin boynuzlu yüzü" anlamına gelir.

Malefica, Teksas'ın Geç Kretase (Kampaniyen) Aguja Formasyonundan bir hadrosaurid dinozor cinsidir. Tip ve tek türü Malefica deckerti'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ahshislepelta</span>

Ahshislepelta, New Mexico'dan, şu anda Kirtland'ın Hunter Wash Üyesi olan Geç Kretase'de yaşayan monospesifik bir ankylosaur dinozor cinsidir. formasyon Tip ve tek tür olan Ahshislepelta minor, yalnızca küçük bir alt yetişkin veya yetişkin bireyin tamamlanmamış bir postkranial iskeletinden bilinir. 2011 yılında Michael Burns ve Robert M. Sullivan tarafından seçildi. Ahshislepelta, humerusun boyutuna göre Pinacosaurus mephistocephalus'tan daha büyük, ancak Talarurus ve Pinacosaurus grangeri'den daha küçüktür.

<i>Velafrons</i>

Velafrons, Meksika'nın Geç Kretase'sinden bir lambeosaurin hadrosaurid dinozor cinsidir. Alnında kemikli bir sorguç bulunan, genç bir bireyin çoğunlukla tam bir kafatası ve kısmi iskeletinden bilinmektedir. Fosilleri geç Kampaniyen yaşlı Cerro del Pueblo Formasyonu'nda bulundu, Rincon Colorado yakınlarında, Coahuila, Meksika. Tip örneği CPC -59'dur ve tip tür V. coahuilensis'tir.

<span class="mw-page-title-main">Boreonykus</span>

Boreonykus, günümüzdeki Kanada bölgesinde Geç Kretase döneminde yaşamış, soyu tükenmiş bir dromaeosaurid dinozor cinsidir.

<i>Zhuchengtyrannus</i>

Zhuchengtyrannus, Çin'in Shandong Eyaletinde, Geç Kretase'nin Kampaniyen döneminden bilinen bir tyrannosaurid teropod dinozor cinsidir. Tyrannosaurinae alt familyasına aittir ve tek bir türü, Zhuchengtyrannus magnus, içerir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.