İçeriğe atla

Birtvisi

Koordinatlar: 41°36′32″K 44°32′21″D / 41.60889°K 44.53917°D / 41.60889; 44.53917
Birtvisi kanyonu ve bir kayanın üzerinde olan Şeupovari kulesi.
Birtvisi Kalesi'ndeki kapılardan biri.

Birtvisi (Gürcüce: ბირთვისი) Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesinde bulunan yıkık bir Orta Çağ kalesidir. Parthtsi Kalesinin 6- 7 kilometre doğusunda yer almaktadır. Kaleye giden yolun sonunda küçük bir giriş kapısı vardır. Algeti nehri geçidindeki kireçtaşı kayalıklarla iç içedir. Günümüzde ülke başkenti Tiflis'in güneyindeki Algeti Milli Parkı'nın bitişiğinde yer alan Tetri-Tsqaro belediyesinin sınırları dahilindedir.[1]

Birtvisi aslında 1 km² uzunluğundaki doğal kayalıktan oluşmuş bir kaledir. Bölgedeki en belirgin ve en uzun kayanın tepesindeki Şeupovari ("Obstinate") Kulesi, duvarlar ve kuleler ile korunmaktadır. Su kemeri de dahil olmak üzere çeşitli aksesuarlar da günümüze gelmiştir.[2]

Yazılı kaynaklarda, Birtvisi, ilk zamanlarında Tiflis'teki Arap amirinin mülkiyetinde gözükmektedir. Ancak Gürcü soylusu IV. Liparit ve İvane Abazasdze tarafından 1038 yılında görevinden alınmıştır.[3] "Ele geçirilemez" denilen Birtvisi kalesi, Orta Çağ döneminde tüm Algeti geçidini ele geçirebilecek, saygın birini ağırladı. Türk-Moğol amir Timur, 1403'te Gürcistan'a yaptığı işgallerin birinde kaleyi önemli ölçüde ele geçirdi.[4] 15. yüzyılda Gürcistan Krallığı'nın bölünmesinden sonra Birtvisi, Kartli Krallığı'nın sınırları içinde kaldı ve prenses Barataşvili'nin mülkü oldu.[2]

Kaynakça

  1. ^ Protected Areas: Algeti National Park 21 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Agency of Protected Areas of Georgia. Accessed June 18, 2011.
  2. ^ a b (Gürcüce) ზაქარაია პ. საქართველოს ციხე-ქალაქები, ციხესიმაგრეები, ციხე-დარბაზები, ციხე-გალავნები, კოშკები.-თბ.,2001.-გვ.86-88.
  3. ^ Thomson, Robert W. (1996), Rewriting Caucasian History, p. 289. Oxford University Press, 0-19-826373-2
  4. ^ Allen, William Edward David (1932), A History of the Georgian People: From the Beginning Down to the Russian Conquest in the Nineteenth Century, p. 125. Taylor & Francis

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Birtvisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Samtshe</span>

Samtshe, Gürcistan’nın güneybatı kesiminde tarihsel bir bölgedir. Tarihsel Mesheti bölgesinin de bir parçasıdır. Geç Orta Çağ'da, Gürcü atabeglerin yönetimindeki Samtshe-Saatabago tarihsel Mesheti topraklarına genişleyince Samtshe adı daha geniş bir alanı ifade ediyordu. Coğrafi koşulları açısından Samtshe dağlık bir bölgedir; yüzeyi küçük düzlükler ve vadilerle kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tao-Klarceti</span>

Tao-Klarceti, çağdaş tarih yazıcıları tarafından eski Tao-Klarceti Krallığı'ndaki tarihi ve coğrafi bölgeleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Tao-Klarceti olarak ifade edilen yerler Gürcistan tarihi açısından önemli tarihsel bölgelerdi ve Gürcü Boğazı’ndan başlayıp Küçük Kafkaslar’a değin uzanıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Kolköy, Posof</span>

Kolköy, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Ahıska</span> Gürcistan şehri

Ahıska, Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinin ve Ahıska Belediyesi’in idari merkezi bir kenttir. Tarihsel bir bölge olan Samtshe’nin de merkeziydi.

<span class="mw-page-title-main">Kartli Krallığı</span>

Kartli Krallığı Batı Gürcistan'ın Kartli bölgesinde başkenti Tiflis olan Geç Orta Çağ / Yakın Çağ Gürcü monarşisidir. 1478 yılında Gürcistan Krallığı'nın dağılma süreciyle ortaya çıkmış ve Bagrationi Hanedanı'nın Kahetili kolunun başarısı sayesinde 1762 yılında komşusu Kaheti Krallığı ile birleşene dek varlığını sürdürmüştür. Bu dönemin çoğunda krallık Safevi hanedanlıklarının vasalıydı ancak belirli aralıklarla özellikle 1747 yılından sonra bağımsızlığını sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kartli</span> Gürcistanın doğusunda yer alan tarihi bir bölge

Kartli Gürcistan'ın başkenti Tiflis'in bulunduğu, Mtkvari (Kura) nehrinin geçtiği, Gürcistan'ın orta-doğu bölgesinde tarihi bir bölgedir. Klasik yazarlar tarafından İberya olarak bilinen Kartli, Orta Çağ'da Gürcülerin etnik ve politik güçlenmesinde önemli bir rol oynadı. Kartli'nin kesin olarak tanımlanmış sınırları yoktu ve tarih boyunca önemli ölçüde değişti. 15. yüzyılda Gürcistan Krallığı'nın bölünmesinden sonra, başkenti Tiflis olan Kartli, ayrı bir krallık oldu. Kartli'nin tarihi toprakları şu anda Gürcistan'ın çeşitli idari bölgeleri arasında bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Şeytan Kalesi</span>

Şeytan Kalesi, tarihsel Palakatsio bölgesinde, günümüzde Ardahan iline bağlı Çıldır ilçesinin Yıldırımtepe köyünde, Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Bazı kaynaklarda Çıldır Kalesi olarak da anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Samtshe Atabeyliği</span>

Samtshe Atabeyliği ya da Samtshe-Saatabago, Samtshe Prensliği olarak da bilinir, Gürcistan'ın Zemo Kartli bölgesinde hüküm sürmüş Orta Çağ Gürcü prensliğidir. 1268'de kurulan prenslik 1334 yılından itibaren "atabagi" unvanı taşıyan Gürcü hükümdarlar tarafından yönetilmiştir. En geniş sınırlara sahip olduğu dönemde sınırları Taşiskari’den Erzurum’a kadar uzanan Samtshe-Saatabago, Cavaheti’nin bir kısmı ile Eruşeti, Kola, Artaani, Acara, Tao, Klarceti ve Şavşeti bölgelerinden oluşuyordu. Osmanlıların eline geçtikten sonra Çıldır Eyaleti’ne dönüştürülen bölge, 1574 ve 1595 tarihli Osmanlı kayıtlarında Gürcistan Vilayeti olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Okros Kalesi</span>

Okros Kalesi Gürcistan'ın güneyindeki Samtshe-Cavaheti bölgesine bağlı Adigeni Belediyesi'ne bağlı Bolacuri köyünün kuzeyinde, Şoka köyünün yakınlarında yer alan bir Orta Çağ kalesidir. Tarihi Kvabliani vadisinde, erişilemez bir kayalık dağın üzerinde yer almaktadır. Kale, 16. yüzyılda yaşanan Gürcü-Osmanlı çatışmalarında belirgin bir şekilde kullanılmıştır. Osmanlılar, ele geçirdikten sonra Gürcüce adını çevirerek kaleyi Altunkala olarak adlandırmıştır. 2007'de, Okros Kalesi, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültürel Anıtlar listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gori Kalesi</span>

Gori Kalesi Gürcistan'daki Gori kentinin üstünde, kayalık bir tepenin üstünde duran bir Orta Çağ kalesidir.

<span class="mw-page-title-main">Samşvilde</span> Gürcistanda müstahkem şehir, arkeolojik sit

Samşvilde, Güney Gürcistan'ın Kvemo Kartli bölgesine bağlı Tetritskaro ilçesinde Samşvilde köyünde yer alan yıkık müstahkem şehir ve arkeolojik sittir. Kentteki kalıntılar çoğunlukla Orta Çağ yapılarından kalmadır. Hrami nehri vadisinin yanında konumlanan sit, 2.5 km uzunluğunda ve 400 m genişliğindedir. En tanınmış yapılardan bazıları, Samşvilde Sioni Kilisesi ve kayalık bir nehrin burnuna dikilmiş olan kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Slesa</span>

Slesa Kalesi, Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahıska Belediyesinde konumlanmış bir Orta Çağ kalesidir. Tarihi bilinmeyen kale kompleksi, günümüzde harabe durumda olan bir kale ve stratejik olarak iki bitişik tepenin arasında yer alan, daha iyi korunmuş bir kuleden oluşmaktadır. Borcomi vadisi boyunca uzanan kale kompleksi, Gürcistan'ın kalbini güneyden korumaktadır. Kale, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Caki Kalesi</span>

Caki Kalesi, tarihsel Samtshe bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı Yurtbekler köyünün sınırları içinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Kale, Samtshe-Saatabago prensliğini yöneten Gürcü hanedanı Cakelilerin ikametgâhıydı ve hanedanın adı da buradan gelir.

<span class="mw-page-title-main">Algeti Millî Parkı</span>

Algeti Millî Parkı, Gürcistan'ın güneydoğusunda yer alankorunan bir alandır. Ülkenin başkenti Tiflis'in yaklaşık 60 km güneybatısındaki Tetritsqaro Belediyesi içinde yer alan Kvemo Kartli bölgesinde yer almaktadır.

Gürcistan'ın Güney Kafkasya bölgesi, çevresel, kültürel veya benzer değerleri nedeniyle çeşitli korunan alanlara ev sahipliği yapmaktadır. Bunlardan en eskisi - günümüzdeLagodekhi Koruma Alanları olarak bilinir - Gürcistan'ın Rus İmparatorluğu'nun bir parçası olduğu 1912 yılına tarihlenmektedir.

Suagara Kalesi, Artvin ilinin Ardanuç ilçesinde, bugün Soğanlı adını taşıyan Suagara köyünde Orta Çağ'dan kalma kaledir. Eklevana (ეკლევანა) mahallesinde bulunduğu için Eklevana Kalesi olarak da bilinmektedir.

Arila Kalesi, tarihsel Samtshe bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Arila olan Süngülü köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir.

Nihahi Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Nihahi olan Yokuşlu köyü sınırları içinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Kavkasidzeler Kalesi</span>

Kavkasidzeler Kalesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Yusufeli ilçesine bağlı Tekkale köyünün Kaledibi mahallesinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Çoruh Nehri'nin sol kıyısında, bir kayanın tepesinde inşa edilmiş olan kaleden geriye sur bölümleri ile tek nefli kilise kalmıştı. Ancak bu yapılar 2023 yılında Yusufeli Barajı suları altında kalmıştır.

Melo Kalesi, Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Melo olan Sarıbudak köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kalesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.