Birlik 90/Yeşiller
Birlik 90/Yeşiller Bündnis 90/Die Grünen | |
|---|---|
 | |
| Eş başkanlar | Ricarda Lang ve Omid Nouripour |
| Kuruluş tarihi | 1980 (Yeşiller) 1993 (Birlik 90/Yeşiller) |
| Merkez | Platz vor dem Neuen Tor 1 10115 Berlin |
| Gençlik kolu | Yeşil Gençlik |
| Üyelik (2022) |  126,451[1] |
| İdeoloji | Yeşil siyaset[2] Sosyal liberalizm[3] Pro-Avrupacılık[4] |
| Siyasi pozisyon | Merkez sol[5][6] |
| Uluslararası üyelik | Global Yeşiller |
| Avrupa üyeliği | Avrupa Yeşiller Partisi Yeşiller/Avrupa Özgür İttifakı |
| Parlamento | 117 / 733 |
| Bölge Parlamentoları | 304 / 1.893 |
| Avrupa Parlamentosu | 12 / 96 |
| Eyalet Başbakanları | 1 / 16 |
| İnternet sitesi | |
| Parti bayrağı | |
 | |
Birlik 90/Yeşiller (Almanca: Bündnis 90/Die Grünen), 1998'den 2005'e kadar hükûmette yer alan bir Alman siyasi partisidir. 1980 yılında Batı Almanya'da kurulan Alman Yeşiller Partisi ile 1989 Devrimleri sırasında Doğu Almanya'da kurulan Birlik 90 partilerinin 1993 yılında birleşmesiyle teşekkül etmiştir. Yeşiller Almanya Federal Meclisi'nin seçim barajı olan yüzde 5 oy sınırını ilk kez 1983'te aştı. Parti liderleri Annalena Baerbock ve Robert Habeck'dir.
Tarih
1970'ler: Kuruluş
1970'lerde, çevreciler ve barış eylemcileri binlerce eylem grubu olarak politik bir şekilde organize olmuşlardı. Parlamentoda da yer almak için bu grupların bazıları "Yeşiller"i kurdu. (Almancası: Die Grünen) Çevre kirliliği, nükleer güç kullanımı, NATO'nun askeri eylemlerine karşıtlık mücadelelerinin baş konuları oldu. Yeşiller, sivil girişimlerden olduğu kadar muhafazakâr kesimden de üyelere sahipti. Yeşiller fikri, Alexander Solzhenitsyn'nin Demir Perde ülkelerinde yaşanan vahşi sosyalizmi anlatan Gulag Archipelago kitabını okuyan Heinrich Boell'in sol görüşe yeni bir görüş ve imaj kazandırmak istemesi ile ortaya çıktı. Komünist Manifesto'yu alıp, işçi sınıfının yerine çevreyi, kızıl bayrak yerine yeşil bayrağı koydu ve Yeşil Hareket adını koydu.
1980'ler: Parlamentoya giriş
1982'de partinin muhafazakâr üyeleri ayrılıp Ekolojik Demokratik Parti'yi kurdu. Yeşil Parti'de kalanlar ise askeri hareket karşıtlığına ve göçmenlik, kürtaj gibi konulardaki sınırlamaların kaldırılmasına ağırlık verdiler, bir yandan da marihuana kullanımının yasallaştırılmasını destekledi, homoseksüellerin çalışma haklarına daha önem verdiler ve eğitim ve çocuk yetiştirilmesinde "anti-otoriter" adı verdikleri kavramları desteklediler. Ayrıca protesto ve sivil itaatsizlik kültürü ile kendilerini tanımladılar ve nükleer silahlar, nükleer enerji ve Frankfurt Havaalanına yapılacak yeni uçak pistinin yapımına karşı düzenledikleri protesto gösterilerinde polis ile çarpıştılar. Partiden ayrılanlar da bu konularda parti ile ayrı düşmeseler de Yeşil Parti üyelerinin katıldığı protestolar ile kendilerini ifade etmediler.
Eyalet seviyesinde ve Avrupa Parlamentosu seçimlerinde başarı kazanmaya başladıktan sonra, 1983 seçimlerinde aldıkları %5,7 oy oranıyla Alman parlamentosunun en alt seviyesi Bundestag'da 27 koltuk kazandılar. O dönemlerde en önemli politik konulardan ABD ve NATO'nun nükleer başlıklı füzelerinin Batı Alman topraklarına yerleştirilmesi, toplumun genelinde tepki görüyor ve kitlesel eylemlerle protesto ediliyordu. Yeni parti de bu popüler hareket ile destek gördü. 1986'da gerçekleşen Çernobil Faciası'nın etkisi ve Alman ormanlarına yağabilecek asit yağmuru ve bir hava kirliliği tehdidine karşı artan bilincin etkisiyle, Yeşiller 1987 Ocakta yapılan Batı Almanya eyalet seçimlerinde oy oranını %8,3'e çıkardılar. Bu dönemde, Joschka Fischer liderin resmî olmayan lideri olarak yükseldi ve 2005 eyalet seçimlerinden sonra tüm liderlik makamlarından istifa edene kadar bu pozisyonda kaldı.
1990'lar: Yeniden birleşme ve parlamentodan çıkış
Yeni birleşmiş Almanya'da yapılan Aralık 1990 seçimlerinde, Batı'daki Yeşiller, Bundestag'da koltuk kazanmak için gereken %5'lik limiti geçemedi. Bunun nedeni %5'lik seçim barajını Doğu ve Batı Almanya'da ayrı ayrı kullanmasına neden olan geçici Alman seçim kanunuydu. Eski Doğu Almanya topraklarında, Yeşiller, farklı politik görüşlere sahip sivil haklar savunucusu bir grup olan Birlik 90 ile birliktelik yaparak, oyların %5'inden fazlasını kazanmışlardı. Bazı insanlar bu kötü performansı o sıralar yaygın milliyetçi ve vatansever duygular yerine, küresel ısınma gibi konulara odaklamalarına bağladı. (O dönemin ünlü sloganlarından biri: "Herkes Almanya hakkında konuşuyor, biz iklim hakkında konuşuyoruz!"du) 1994 seçimlerin sonra parti, ülke çapında %7,3 oy oranına sahip olup 49 koltuk kazandı.
1998-2002: Hükûmette birinci dönem
1998'de oyları küçük bir düşüş ile %6,7 olsa da Yeşiller 47 koltuğa sahip oldu ve Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD) ile 'Kızıl-Yeşil' koalisyonu ile ilk kez hükûmette yer aldı. Joschka Fischer Almanya'nın başbakan yardımcısı ve dış işleri bakanı oldu. Hükûmette iki tane daha Yeşiller bakan vardı. Neredeyse görevlerinin başında Kosova'daki NATO görevlerine Alman katılımı sorusu ile krize sürüklendiler. 2. Dünya Savaşı sonrası ilk kez Alman askerinin bir askeri çatışmada yer alması bir 'Kızıl-Yeşil" koalisyonunda gerçekleşince birçok savaş karşıtı parti üyesi, partiden istifa etti ve parti yerel ve bölgesel seçimlerde başarısızlıklar yaşamaya başladı. Hükûmette Yeşillerin katkısı hayal kırıklığı, nükleer güç karşıtı eylemcilerin ülkenin nükleer tesislerini umdukları hızda kapatmayacak olmaları ve kabinedeki birçok SPD üyesinin Yeşillerin çevreci ajandasına karşı çıkmasıyla arttı.
2001'de parlamentodaki Yeşiller üyelerinin Afganistan'a yapılan askerî operasyona hükûmetin askerî personel gönderme planını desteklememeleri, partide daha büyük bir krize yol açtı. Şansölye Gerhard Schröder güvenoyu oylamasına gitti. 4 Yeşiller ve 1 Sosyal Demokrat parlamento üyesinin karşı oy vermesine rağmen, Schröder çoğunluğu sağladı.
Öte yandan, hükûmetteki bir parti olarak Yeşillerin en büyük başarısı, 2000'de alınan nükleer enerji kullanımını aşamalı olarak azaltmak oldu. Çevre Bakanı Jürgen Trittin ülkenin 19 nükleer enerji tesisinde kullanımın azaltılması konusunda enerji şirketleri ile anlaştı ve 2020'ye kadar nükleer enerjinin sivil kullanımı duracaktır. Bu "Nükleerden Çıkış Yasası" ile resmîleşti. Bir nükleer enerji tesisinin normal çalışma periyodu olan 32 yıl içinde, kapatılana kadar ne kadar enerji üreteceği tamamen kararlaştırıldı.
2002-2005: İkinci dönem
Önceki seçim öncesi periyottaki krizlere rağmen, 2002'de Yeşiller %8,6 oy oranı ile küçültülen parlamentoda 55 sandalye kazandılar. Bazı lobiler, 1998-2002 arasındaki Yeşiller'in dahil olduğu hükûmetten daha çok yararlandılar. Bunlar arasındaki çevreci lobi ve homoseksüeller de oylarını Yeşillere verdiler. Alman halkı arasında tepki gören Irak savaşı tehdidi, savaş karşı olan Yeşiller ve SPD'nin oylarının artmasının belki de en büyük sebebiydi. SPD'nin oylarında kayıplar olsa da, Sosyal Demokratlar ile yapılan koalisyon hükûmeti az farkla Bundestag'da çoğunluk oldu ve yenilendi. Joschka Fischer dış işleri, Renate Künast tüketici koruma, beslenme ve tarım bakanı ve Jürgen Tritten de çevre bakanı oldu.
2002'de parlamento üyelerinin parti yönetimi üyeleri olup olmama tartışması yaşandı. İki parti toplantısı sonucu parti statüsü değiştirilmedi. 2/3'lük gerekli çoğunluk az farkla yakalanamadı. Sonuç olarak, eski parti liderleri Fritz Kuhn ve Claudia Roth (O sene parlamentoya seçilmişti) parti yönetimindeki görevlerine devam etmediler ve eski parti sekreteri Reinhard Bütikofer ve eski Bundestag üyesi Angelika Beer'e görevlerini devrettiler. Parti 2003't bu konuda bir referandum yaptı ve parti statüsünü değiştirdi. Bundan sonra parlamento üyeleri bakan ya da disiplin kurulu üyesi olmadıkça, parti yönetiminde 6 koltuğun 2'sine sahip olabiliyordu. Parti üyelerinin %57'si oylamaya katıldı ve değişim isteyenlerin oranı %67'ydi. Referandum Birlik 90/Yeşiller tarihinde yapılan ikinci referandum oldu. Birincisi Yeşiller ve Birlik 90'ın birleşmesi konusundaydı. 2004'te Angelika Beer, Avrupa parlamentosuna seçilince, Claudia Roth parti lideri olarak onun yerine geçti.
Partinin 2003'teki tek toplantısı kasım ayında yapılacaktı ama yerel organizasyonların %20'si partinin Şansölye Schröder'in yapmak isteği Alman refah programı "Ajanda 2010"da parti pozisyonunu tartışmak için Cottbus'ta özel bir parti toplantısı yapmaya zorladı. 2003 Kasım'ındaki toplantıda ise 2004 Avrupa Parlamentosu seçimlerinin seçim platformu belirlendi. Bu toplantı ilk kez bir Alman parti toplantısında elektronik oylama sisteminin kullanılması ile dikkat çekti.
Bu oylamalarda Yeşiller Almanya'nın 99 sandalyesinin 13'ünü kazandı, bunun nedeni hükûmetteki Yeşil bakanlarının yeterliliği ve SPD'nin popülarite kaybetmesiydi.
Mayıs 2005'te hükûmetin eyalet seviyesindeki son 'Kızıl-Yeşil' koalisyonu Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde de yerini kaybetti ve Yeşillerin sadece hükûmette yer almasına neden oldu. 2005'te çok az oy kaybı ile oyların %8,1'ini alıp, 51 sandalye kazandı. Ancak SPD'nin büyük oy kayıpları nedeniyle eski koalisyon Bundestag'ta çoğunluk olamadı.
2005-2021: Muhalefet
2005 seçimlerinden sonra neredeyse 2 yıl boyunca Yeşiller ülke ya da eyalet hükûmetlerinde yer almadı. Haziran 2007'de ise Bremen'de SPD ile koalisyon ile hükûmete girdi. 2008 eyalet seçimlerinde ise Hamburg hükûmetine CDU koalisyonu ile girdi ve CDU-Yeşiller koalisyonu eyalet seviyesinde ilk kez yapıldı. Yeşiller, karşı oldukları Elbe Nehri'nin derinleştirilmesi, yeni bir termik santrale ve iki yol projesine onay verse de, CDU'dan önemli ödünler de aldılar. Bunlar arasında ilkokul sayısının arttırılarak, devlet okullarının arttırılması, eyalette toplu taşımanın tramvaya döndürülmesi ve yayalara uygun emlak gelişimi vardı.
Ağustos 2009'daki Saarland eyalet seçimleri sonrası, iki parti koalisyonlarının çoğunluk oluşturmadığı bir ortamda Yeşiller, güç dengesi olarak önem kazandı. Konuşmalar sonrası, Saarland Yeşilleri, SPD ve Sol Parti ile sol bir 'Kızıl-Kızıl-Yeşil' koalisyonunu reddetti ve Hristiyan Demokrat Birliği (CDU) ve Hür Demokratik Parti (FDP) ile 'Jamaika koalisyonu' (Kırmızı-Sarı-Yeşil) kurdu ve bu Alman eyalet seviyesi politika tarihinde ilk kez oldu.
Yeşiller, 13 Nisan 2008'de Amerika'da yerel bir kuruluşunu açtı. Bu Alman politik partileri arasında bir ilkti. Washington D.C.'deki Goethe Enstitüsü'nde açılan bu derneğin görevi "Washington D.C.'nin içinde ve dışında yaşayan politik anlamda aktif ve yeşiller üyesi Alman vatandaşlarının, Alman Yeşil politikalarını tartışmak ve onlara aktif bir şekilde katılmak" olarak belirlendi.
Seçmenleri
Politik araştırma şirketi Infratest Dimap'a göre Yeşillerin oy kitlesi ayda 2.000 €'dan fazla geliri olan zengin kesimdir. Aynı şirketin araştırmasına göre işsizler, az gelirliler ve de genel çalışan kesim tarafından tercih edilmeyen Yeşiller, iş adamları arasında liberal FDP ile birlikte tercih edilen partidir. Partiye oy veren yaş grubu ise 34-42 yaş grubunda en fazladır.
Yeşiller, genel olarak şehir merkezlerinde, kırsallara göre daha çok oy almaktadır. Madencilik ya da radyoaktif atıklar gibi yerel çevre sorunları olan kırsal alanlar bunun istisnasıdır. Bonn, Köln, Stuttgart, Berlin, Hamburg, Frankfurt ve Münih, ülke içinde Yeşiller'in en çok oy oranı kazandığı şehirlerdir. Eski ve nispeten büyük üniversitelere sahip küçük kasabalar (Freiburg im Breisgau, Tübingen, Konstanz, Oldenburg, Heidelberg ve Göttingen) de güçlü Yeşil oy oranlarına sahiptir. Parti eski Doğu Almanya topraklarında ise çok oy alamamaktadır.
Seçim sonuçları
Federal Meclis (Bundestag)
| Seçim | Oy (seçmen) | % (sıra) | Oy (parti listesi) | % (sıra) | Sandalye | +/– |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1980 | 732.619 | 1,0 | 569.589 | 1,5 | 0 / 497 | |
| 1983 | 1.609.855 | 4,1 (#5) | 2.167.431 | 5,6 (#5) | 27 / 498 | 27 |
| 1987 | 2.649.459 | 7,0 (#4) | 3.126.256 | 8,3 (#5) | 42 / 497 | 15 |
| 1990 | 2.589.912 | 5,6 (#5) | 2.347.407 | 5,0 (#4) | 8 / 662 |  36 |
| Birlik 90/Yeşiller (Doğu) ve Yeşiller (Batı) Sonuçları | ||||||
| 1994 | 3.037.902 | 6,5 (#4) | 3.424.315 | 7,3 (#4) | 49 / 672 | 41 |
| 1998 | 2.448.162 | 5,0 (#4) | 3.301.624 | 6,7 (#4) | 47 / 669 | 2 |
| 2002 | 2.693.794 | 5,6 (#5) | 4.108.314 | 8,6 (#4) | 55 / 603 | 8 |
| 2005 | 2.538.913 | 5,4 (#5) | 3.838.326 | 8,1 (#5) | 51 / 614 | 4 |
| 2009 | 3.974.803 | 9,2 (#5) | 4.641.197 | 10,7 (#5) | 68 / 622 | 17 |
| 2013 | 3.177.269 | 7,3 (#5) | 3.690.314 | 8,4 (#4) | 63 / 630 | 5 |
| 2017 | 3.717.436 | 8,0 (#6) | 4.157.564 | 8,9 (#6) | 67 / 709 | 4 |
| 2021 | 6.465.502 | 14,0 (#3) | 6.848.215 | 14,8 (#3) | 118 / 735 | 51 |
| Seçim | Oy | % | Sandalye | +/– |
|---|---|---|---|---|
| 1979 | 893.683 | 3,2 (#5) | 0 / 81 | |
| 1984 | 2.025.972 | 8,2 (#4) | 7 / 81 | 7 |
| 1989 | 2.382.102 | 8,4 (#3) | 8 / 81 | 1 |
| 1994 | 3.563.268 | 10,1 (#3) | 12 / 99 | 4 |
| 1999 | 1.741.494 | 6,4 (#4) | 7 / 99 | 5 |
| 2004 | 3.078.276 | 11,9 (#3) | 13 / 99 | 6 |
| 2009 | 3.193.821 | 12,1 (#3) | 14 / 99 | 1 |
| 2014 | 3.138.201 | 10,7 (#3) | 11 / 96 | 3 |
| 2019 | 7.675.584 | 20,5 (#2) | 21 / 96 | 10 |
| 2024 | 4,736,913 | 11,9 (#4) | 12 / 96 | 9 |
Kaynakça
- ^ tagesschau.de (1 Mart 2023). "So viele Grüne "wie nie zuvor"" (Almanca). 1 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2023.
- ^ Nordsieck, Wolfram (2017). "Germany". Parties and Elections in Europe. 19 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2022.
- ^ Thomas Bräuninger, Marc Debus: BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN 24 Mayıs 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bundeszentrale für politische Bildung, 10. Februar 2021: „In der Wirtschaftspolitik vertritt die Partei eher linke Positionen, bei gesellschaftspolitischen Themen wie gleichgeschlechtlicher Ehe oder Einwanderung nimmt die Partei linksliberale Positionen ein.“
- ^ Christian Krell (2009). Sozialdemokratie und Europa: Die Europapolitik von SPD, Labour Party und Parti Socialiste. VS Verlag für Sozialwissenschaften/Springer-Verlag. s. 130.
- ^ Senem Aydin-Düzgit (2012). Constructions of European Identity: Debates and Discourses on Turkey and the EU. Palgrave Macmillan. s. 18. ISBN 978-0-230-34838-7. 24 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2022.
- ^ Sloat, Amanda (October 2020). "Germany's New Centrists? The evolution, political prospects, and foreign policy of Germany's Green Party" (PDF). Brookings Institution. 18 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Ağustos 2022.
| |||||
| |||||
| |||||
