İçeriğe atla

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 874 sayılı kararı

BM Güvenlik Konseyinin
874 sayılı kararı
Çatışma bölgesi
Tarih14 Ekim 1993
Oturum no.3,292
KodS/RES/874 (Doküman)
KonuAzerbaycan-Ermenistan
Oylama
  • Kabul: 15
  • Ret: Yok
  • Çekimser: Yok
SonuçKabul edildi
Güvenlik Konseyi üyeleri
Daimi üyeler
Geçici üyeler

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 874 sayılı kararı, 822 (1993) ve 853 (1993) sayılı kararların tekrar teyit edilmesinden sonra 14 Ekim 1993 tarihinde kabul edilen karardır.[1] Konsey, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Dağlık Karabağ bölgesi ve çevresindeki çatışma konusunda Ermenistan Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti arasındaki gerilimler ile ilgili endişelerini dile getirmiş, tarafları Rusya Hükûmeti ile AGİT Minsk Grubu arasında mutabık kalınan ateşkese uymaya çağırdı.

Konsey, barış sürecine verdiği desteği yineledikten sonra, her iki tarafı da Ermenistan tarafından kabul edilen ancak Ermenistan üzerine uygulanan ambargonun kaldırılması şartı koştuğu ve Azerbaycan'ı mağlup taraf gösterdiği için buna sıcak bakmayan Azerbaycan ile "bekle ve gör" tutumundaki Karabağ Cumhuriyeti yetkilileri tarafından reddedilen AGİT'in "Acil Adımlar İçin Hazırlanmış Zaman Çizelgesi"ni derhal kabul etmeye çağırdı.[2][3] "Hazırlanmış Zaman Çizelgesi", yakın zamanda işgal edilen topraklardan işgalci kuvvetlerin çekilmesiyle iletişim ve ulaşımın önündeki tüm engellerin kaldırılması ile ilgili teklifler içeriyordu. Konsey'e göre ele alınmayan diğer tüm konular barışçıl müzakere yoluyla çözülmeliydi

Konsey, çatışmaları engellemek ve müzakere yoluyla çözüme varmak için AGİT Minsk Konferansı'nın toplanmasını ve gerçekleşecek esaslı müzakereler için mümkün olan tüm yardımı sağlaması amacıyla bu konferansa Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Butros Butros-Gali'nin de katılmasını arz etti. Ayrıca, tarafları uluslararası insani hukuku ihlal etmekten kaçınmaları ve uluslararası kuruluşların insani yardım ulaştırmaları için engel teşkil etmemeleri konusunda çağrıda bulunuldu.

874 sayılı karar aynı zamanda bölgedeki devletleri çatışmanın genişlemesine yol açacak herhangi bir müdahaleden kaçınmaya teşvik eden ilk karardı. Ekim ayının sonunda, Azerbaycan-İran sınırında çatışma patlak verdi ve ardından İran Cumhurbaşkanı Ekber Haşimi Rafsancani'nin sınırdaki çatışmayla ilgili konuşması, devletlerin 884 sayılı Karar'da bölgedeki devletlerden müdahale etmekten kaçınmaları yönünde tekrar çağrıda bulunmalarına yol açtı.[4]

Mevcut karar, Genel Sekreter, AGİT Dönem Başkanı ve AGİT Minsk Konferansı Başkanı'ndan Minsk sürecinin ilerleyişi için Konseye rapor vermeye devam etmeleri arz edilerek sonuçlandı.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "S/RES/874(1993) - R - S/RES/874(1993)". undocs.org. 18 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020. 
  2. ^ Human Rights Watch/Helsinki (1994). Azerbaijan: Seven years of conflict in Nagorno-Karabakh. Human Rights Watch. s. 45. ISBN 978-1-56432-142-8. 
  3. ^ "Azerbaijan: Seven Years of Conflict in Nagorno-Karabakh" (PDF). 28 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020. 
  4. ^ Croissant, Michael P. (1998). The Armenia–Azerbaijan conflict: causes and implications. Greenwood Publishing Group. ss. 94-95. ISBN 978-0-275-96241-8. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Birinci Dağlık Karabağ Savaşı</span> 1988-1994 yılları arasında Karabağ bölgesinde Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanmış askeri bir çatışma

Birinci Dağlık Karabağ Savaşı, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlanmasını isteyen Ermeniler ile bunu kabul etmeyen Azeriler arasında başlayan ve Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Azerbaycan ile Ermenistan arasında çatışmaya dönüşen Şubat 1988-Mayıs 1994 tarihleri arasında süren savaştır. Savaş öncesinde ve etnik çatışmaların sıcak savaşa dönüşmesi sonrasında Sumqayıt Pogromu, Kirovabad Pogromu, Bakü Pogromu gibi pogromlar, Hocalı Katliamı, Malıbeyli ve Kuşçular Katliamı ve Maragha Katliamı gibi katliamlar yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ Cumhuriyeti</span> 1991-2023 yılları arasında Karabağda varlığını sürdüren de facto bir devlet.

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti veya 2017-2023 yılları arasındaki resmî ismiyle Artsah Cumhuriyeti, Güney Kafkasya'da, Azerbaycan'ın uluslararası tanınmış sınırları içinde de facto devletti. Azerbaycan Devleti'nin 2023 yılında egemenliğini tesis etmesinin ardından lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ Özerk Oblastı</span>

Dağlık Karabağ Özerk Oblastı, 1923'te Sovyetler Birliği'nin Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti içinde kurduğu özerk oblasttı. Başkenti Stepanakert şehriydi. Oblastın lideri, Azerbaycan Komünist Partisi Dağlık Karabağ Özerk Bölgesi Komitesinin Birinci Sekreteriydi. Nüfusun çoğunluğunu etnik Ermeniler oluşturuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Savunma Ordusu</span>

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Savunma Ordusu, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin silahlı gücüydü. 2023 Dağlık Karabağ çatışmalarının ardından 20 Eylül 2023'te lağvedildi.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin devlet yapısı</span>

Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin devlet yapısı, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti, başkanlık sistemi ile yönetiliyordu. Belli bir sisteme göre devlet başkanı, hükûmet başkanı ile çok partili sistemin işlediiği demokratik cumhuriyetti. Yasama görevi seçmenler tarafından seçilen milletvekillerinin oluşturduğu parlamentonun ve yürütme görevi hükûmeti oluşturan bakanlar kurulu ve devlet başkanına aitti. Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin fiilen yönetiminde olan topraklar, hukuki olarak Azerbaycan'a bağlıdır. Ayrıca ülkenin Birleşmiş Milletler üyesi hiçbir devlet ile diplomatik ilişkisi yoktu.

<span class="mw-page-title-main">2008 Ağdere çatışmaları</span> Suqovuşan çarpışması, 4 Mart 2008 tarihinde Ermenistan ile Azerbaycan arasında gerçekleşen çarpışma

2008 Ağdere çatışmaları, 4 Mart 2008 tarihinde Ermenistan ile Azerbaycan arasında gerçekleşen çatışmalar.

AGİT Minsk Grubu, Azerbaycan ve Ermenistan devletlerinin Karabağ sorunu için barışçıl bir çözüm bulmalarını teşvik etme amacıyla, 1992 yılında Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">2016 Azerbaycan-Ermenistan çatışmaları</span>

2016 Azerbaycan-Ermenistan çatışmaları, Nisan Çatışmaları veya Dört günlük savaş, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri ve Ermenistan Silahlı Kuvvetleri ile Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Savunma Ordusu arasında 1 Nisan'da başlayıp, dört gün boyunca süren çatışmalardır. Birinci Dağlık Karabağ Savaşı'nın bittiği 1994 yılından beri en şiddetli çatışmaların gerçekleştiği bildirilmiştir. 5 Nisan tarihinde karşılıklı ateşkes kararı alınarak, çatışmalara son verilmiştir. Bu savaş ayrıca Azerbaycan'ın, Ermeni işgali altındaki bölgede ilk defa ilerleme kaydettiği savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-Ermenistan ilişkileri</span> Azerbaycan ve Ermenistan ülkelerinin ilişkileri

Ermenistan ile Azerbaycan arasında, büyük ölçüde süregelen, fakat Azerbaycan ordusunun 27 Eylül 2020 tarihinde başlattığı Karabağ operasyonu ile alınan, Dağlık Karabağ sorunu nedeniyle diplomatik bir ilişki yoktur. Komşu halklar, 1918-1921 yılları arasında, çökmüş Rus İmparatorluğu'ndan Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti olarak kazandıkları kısa bağımsızlıkları sırasında resmi hükûmet ilişkilerine sahiptiler; bu ilişkiler Rus Devrimi'nden sonra Sovyetler Birliği tarafından işgal edilip ilhak edilene kadar vardı. Geçen yüzyılda ülkeler tarafından yürütülen bir savaş nedeniyle -biri 1918'den 1921'e, diğeri 1988'den 1994'e kadar- iki ülke gergin ilişkilere sahipti.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Dağlık Karabağ Savaşı</span> Azerbaycan ve Ermenistan arasında yaşanan savaş

İkinci Dağlık Karabağ Savaşı, 2020 Dağlık Karabağ Savaşı veya 44 Günlük Savaş Dağlık Karabağ'da Türkiye destekli Azerbaycan ile Ermenistan ve onun desteklediği tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti arasında yaşanmış silahlı çatışmalardır.

2010 Çaylı çatışmaları ya da Mardakert çatışmaları, Dağlık Karabağ Savaşı ateşkesinin bir dizi ihlaliydi. Azerbaycan'ı ve tanınmayan ancak de facto bağımsız Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin etnik Ermeni askerî güçlerini ayıran temas hattının ötesinde gerçekleşti. Her iki taraf da diğerini ateşkes rejimini ihlal etmekle suçladı. Bunlar, 1994'ten beri yürürlükte olan ateşkesin iki yıldaki en kötü ihlalleriydi ve Mart 2008'deki Mardakert çarpışmalarından bu yana Ermeni güçlerinin en ağır kayıpları yaşadığı süreç oldu.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ Temas Hattı</span>

Temas Hattı Dağlık Karabağ sorununda Ermeni güçlerini ve Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerini ayıran hattır. Dağlık Karabağ Savaşı'nı (1988–94) sona erdiren Mayıs 1994 ateşkesinden sonra kurulmuştur. Murovdag sıradağları, temas hattının kuzey kısmını oluşturur ve esasen iki kuvvet arasındaki doğal bir sınırdır. Temas hattının uzunluğu 180 kilometre (110 mi) ile 200 kilometre (120 mi) arasında değişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 884 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 884 sayılı kararı 822 (1993), 853 (1993) ve 874 (1993) numaralı kararlar yeniden teyit edildikten sonra 12 Kasım 1993 tarihinde oy birliğiyle kabul edildi. Konsey, Dağlık Karabağ'da Ermenistan ile Azerbaycan arasında özellikle de Zengilan ve Horadiz şehirlerindeki devam eden çatışmalardan duyduğu endişeyi dile getirdi ve taraflar arasındaki ateşkes ihlallerini kınadı.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 822 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 822 sayılı kararı 30 Nisan 1993 tarihinde kabul edildi. Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin kötüleşmesi ve ardından silahlı çatışmaların artmasıyla bölgedeki insani durumun kötüleşmesi konusundaki endişelerini dile getiren Konsey, düşmanlıkların derhal durdurulmasını ve başta Kelbecer bölgesi olmak üzere Dağlık Karabağ'dan Ermeni işgal güçlerinin derhal geri çekilmesini talep etti.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 853 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 853 sayılı kararı, 822 (1993) sayılı kararın tekrar teyit edilmesinden sonra 14 Ekim 1993 tarihinde kabul edilen karardır. Konsey, Ağdam yakınlarındaki çatışmalar konusunda Ermenistan Cumhuriyeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti arasındaki gerilimler ile ilgili endişelerini dile getirmiş, işgalci güçlerin bölgeyi terk etmelerini arz etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dağlık Karabağ çevresinde Ermenistan tarafından işgal edilmiş Azerbaycan toprakları</span> Eskiden işgal edilmiş Azerbaycan toprakları

Dağlık Karabağ çevresinde Ermenistan tarafından işgal edilmiş Azerbaycan toprakları, de jure Azerbaycan'a ait olan ve Dağlık Karabağ Savaşı'nın sona ermesiyle birlikte Ermenistan ve uluslararası alanda tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin askerî kuvvetleri tarafından işgal edilmiş, eski Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın dışında yer alan topraklardır. Günümüzde eski Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'nın bir bölümünü içeren Kelbecer rayonu dışında tüm rayonlar, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin eski rayonlarıyla aynıdır.

<span class="mw-page-title-main">2020 Dağlık Karabağ Ateşkes Antlaşması</span> 10 Kasım 2020de Azerbaycan ile Ermenistan arasında yapılan ve 2020 Dağlık Karabağ Savaşını sona erdiren ateşkes antlaşması

2020 Dağlık Karabağ Ateşkes Antlaşması, 10 Kasım 2020 tarihinde Azerbaycan ile Ermenistan arasında yapılan ve 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'nı sona erdiren bir ateşkes antlaşmasıdır. Antlaşma, Ermenistan'ın teslim olduğunu duyurmasının ardından 9 Kasım'da Azerbaycan cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan başbakanı Nikol Paşinyan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından imzalandı ve Dağlık Karabağ bölgesindeki tüm çatışmalara 10 Kasım 2020 tarihinde Moskova saati ile 00:00 itibarıyla son verildiği açıklandı. Tanınmayan Dağlık Karabağ Cumhuriyeti cumhurbaşkanı Arayik Harutyunyan da çatışmaların sona ermesini kabul etti.

İkinci Dağlık Karabağ Savaşı'na karşı verilen resmî tepkilerin listesidir.

Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisinin 1416 Sayılı Kararı - Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarındaki duruma ilişkin 25 Ocak 2005 tarihinde AKPM tarafından kabul edilen "AGİT Minsk Konferansı'nın meşgul olduğu Dağlık Karabağ bölgesinde çatışma" kararıdır.

<span class="mw-page-title-main">2023 Dağlık Karabağ çatışmaları</span> Azerbaycanın Dağlık Karabağdaki askeri operasyonu

2023 Dağlık Karabağ çatışmaları veya asıl adıyla Anti Terör Operasyonu 19 Eylül 2023'te Azerbaycan, uluslararası alanda Azerbaycan'ın bir parçası olarak kabul edilen, ancak Ermeni nüfusun yaşadığı bölgeyi kontrol eden de facto Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'ne karşı başlattığı askeri operasyon sonucunda meydana gelen bir günlük çatışmalardır. Azerbaycan harekâtı "Dağlık Karabağ bölgesinde anayasal düzeni tesis etmek amacıyla düzenlenen antiterörist bir operasyon" olarak tanımlamıştır. Operasyon, Azerbaycan'ın "insani yardım üzerinden sözde rejime silah gönderilmesi" gerekçesiyle Laçın Koridoru'nu kapatarak Dağlık Karabağ'ı ablukaya alması, bölgedeki silahlı Ermeni güçlerce döşenen mayınlar nedeniyle Azerbaycan devletine ait bir kamyondaki 2 inşaat işçisinin ölmesi ve akabinde olay yerine giden polis aracının da başka bir mayına çarpmasıyla 4 polisin hayatını kaybetmesi sonrası meydana geldi. Operasyonun başlamasından 23 saat 48 dakika sonra Dağlık Karabağ Cumhuriyeti, Dağlık Karabağ'daki Rus barışı koruma gücü'nün arabuluculuğunda 20 Eylül öğleden sonra Dağlık Karabağ'daki düşmanlıkların tamamen durdurulması konusunda anlaşmaya varıldığını duyurdu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.