İçeriğe atla

Birleşik Krallık'ta LGBT hakları

Birleşik Krallık'ta LGBT hakları
Birleşik Krallık'ın haritadaki konumu
Birleşik Krallık'ın haritadaki konumu
Statü1967'de İngiltere ve Galler, 1981'de İskoçya ve 1982'de Kuzey İrlanda'da yasallaştırıldı.
Rüşt yaşı 2001'de eşitlendi.
Cinsiyet ifadesi2005'ten beri yasal düzeyde cinsiyet değiştirme başvurusu yapılabilmekte.
Askerlik2000'den beri LGBT bireyler orduda yer alabilmekte.
Ayrımcılık karşıtı yasa2010'dan beri cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğinin korunmasına yönelik düzenlemeler yapılmakta.
Birlikteliklerin
tanınması		2014'ten beri İngiltere, Galler ve İskoçya'da; 2020'den beri Kuzey İrlanda'da eşcinsel evlilikler tanınmakta.
Evlat edinme2005'ten beri İngiltere ve Galler'de, 2009'dan beri İskoçya'da, 2013'ten beri Kuzey İrlanda'da LGBT bireyler evlat edinebilmekte.

Birleşik Krallık'ta lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) hakları çoğu Avrupa ülkesine kıyasla daha gelişmiş durumdadır.

Tarih

Birleşik Krallık'ta gerçekleştirilmiş ilk onur yürüyüşü, 1972

Birleşik Krallık'ta eşcinsel erkekler arasında anal seks 1533'te VIII. Henry'nin saltanatı sırasında kabul edilmiş oğlancılık yasası ile yasaklanmıştır. Bu yasa kapsamındaki mahkûmlar ölümle cezalandırılmıştır.[1][2] 1861'de sodomi için ölüm cezası kaldırılmış ve onun yerine en az 10 yıl hapis cezası getirilmiştir.[3]

1957'de Wolfenden Report ile Birleşik Krallık'ta eşcinsellik suç olmaktan çıkarılmıştır.[4]

Birleşik Krallık'ta ilk onur yürüyüşü 1972'de yaklaşık 300-1000 kişinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir.[5]

2004'te İngiltere, Galler ve İskoçya'da eşcinsel medeni birliktelikler,[6] 2013'te İngiltere ve Galler'de eşcinsel evlilikler yasallaştırılmıştır.[7] Eşcinsel evlilikler İskoçya'da 2014 yılında,[8] Kuzey İrlanda'da 2020 yılında yasallaştırılmıştır.[9]

Birleşik Krallık tarihindeki ilk cinsiyet değiştirme ameliyatı 1951'de İngiliz trans kadın Roberta Cowell'e yapılmıştır.[10]

Toplumsal görüşler

Stonewall tarafından yapılmış araştırmaya göre beş LGBT bireyden biri son 12 ayda cinsiyet kimliği ya da cinsel yönelimi nedeniyle nefret suçuna maruz kalmıştır.[11] Ipsos tarafından yapılmış araştırmaya göre Britanyalıların yaklaşık yarısı okullarda LGBT'yi kapsayan seks eğitimini desteklerken yaklaşık beşte biri karşı çıkmaktadır.[12]

Transgender bireyler hakkındaki görüşler

YouGov tarafından yapılmış araştırmaya göre Britanyalılar, transgender bireyler hakkındaki görüşler bakımından bölünmüş durumdadır. Araştırmaya katılan erkeklerin %33'ü trans bir kadını bir kadın olarak kabul ederken %43'ü kabul etmemektedir. Erkeklerin %33'ü trans bir erkeği bir erkek olarak kabul ederken %43'ü kabul etmemektedir. Kadınların %47'si trans bir kadını bir kadın olarak kabul ederken %30'u kabul etmemektedir. Kadınların %49'u trans bir erkeği bir erkek olarak kabul ederken %29'u kabul etmemektedir.[13]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "British Library". www.bl.uk. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2022. 
  2. ^ "Law and Oppression | Historic England". historicengland.org.uk (İngilizce). 28 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2022. 
  3. ^ "British Library". www.bl.uk. 13 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2022. 
  4. ^ "British Library". www.bl.uk. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2022. 
  5. ^ Archives, The National (1 Temmuz 2022). "The National Archives - Fifty years of UK Pride marches: Pride and defiance before 1972". The National Archives blog (İngilizce). 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2022. 
  6. ^ "Civil Partnership — Equality Network". www.equality-network.org. 14 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2022. 
  7. ^ "Marriage (Same Sex Couples) Act 2013". 18 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Scotland becomes seventeenth country to approve same-sex marriages". Reuters (İngilizce). 4 Şubat 2014. 15 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2022. 
  9. ^ "Same-sex marriage now legal in Northern Ireland". BBC News (İngilizce). 13 Ocak 2020. 9 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2022. 
  10. ^ Killelea, Amanda (21 Ekim 2015). "The incredible story of the Spitfire pilot who became a woman and fell in love with the female student who became a man". mirror (İngilizce). 21 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2022. 
  11. ^ "LGBT in Britain - Hate Crime and Discrimination | Stonewall". 25 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "Sexual orientation and attitutes to LGBTQ+ in Britain | Ipsos". 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "Where does the British public stand on transgender rights? | YouGov". yougov.co.uk (İngilizce). 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eşcinsellik</span> Aynı cinsiyetteki insanlar arasındaki romantiklik, cinsel çekim ya da cinsel davranış

Eşcinsellik veya homoseksüellik, aynı cinsiyetteki insanlar arasındaki romantizm, cinsel çekim ya da cinsel davranıştır. Eşcinsellik, bir yönelim olarak “kişiyi ağırlıklı olarak ya da tümüyle kendisiyle aynı cinsiyette olan kişilere karşı romantik ya da cinsel çekimleri yaşamaya yönlendiren kalıcı kişisel nitelik” olarak ifade edilir. Aynı zamanda kişiyi bu çekimlere dayanan davranışlarla ilişkili kimlik hissi ve bu çekimleri paylaşan diğer kişilerden oluşan topluluğa olan üyeliğini de tanımlar.

Eşcinsel evlilik, hemcins evliliği veya evlilik eşitliği, aynı cinsiyetten bireylerin evlenmesi ve karşı cinsiyetten bireylerin evliliği ile eşit haklara ve statüye sahip olması durumu.

<span class="mw-page-title-main">LGBT</span> Lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireyler için kullanılan kısaltma

LGBT veya GLBT ya da LGBTQ+, 1990'larda LGB kısaltmasından sonra ortaya çıktı ve 1980'lerin ortaları ile sonlarından bu yana gey sözcüğü yerine kullanılarak LGBT topluluğunu temsil etmeye başladı. Birçok etkinci, gey topluluğu kullanımının eksik bir tanımlama olduğunu düşünerek LGBT topluluğu kullanımına geçti.

Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmetinin tanıdığı çeşitli Kızılderili kabilelerine özgü yasalar, Amerika Birleşik Devletleri kabile yetki alanlarında eşcinsel evliliğin sınırlarını tanımlar. Amerikan yerlilerine ait yetki alanlarının çoğunda hemcins çiftler arası evlilik ile ilgili herhangi belirli bir tüzük yoktur. Defense of Marriage Act'ten dolayı federal hükûmetin eşcinsel evlilikleri tanıması yasak; ABD'deki çeşitli eyaletlerin ve federal hükûmetçe tanınan diğer yetki alanların bu tür evlilikleri tanımamaya izni vardır.

<span class="mw-page-title-main">Compton's Cafeteria Ayaklanması</span>

Compton's Cafeteria ayaklanması, Ağustos 1966'da San Francisco'nun Tenderloin mahallesinde yer aldı. Bu olay ABD tarihinin ilk kaydedilen transgender isyanlarından idi ve 1969 yılında New York şehrindeki Stonewall Inn'de yer alan Stonewall ayaklanmalarından önce yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Amerika'da LGBT hakları</span>

Amerika kıtasındaki lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) hakları oldukça karışıktır. Britanya, Fransa, İspanya ve Portekiz'den gelen kolonistler, Amerika'nın birçok yerine Hristiyanlığı getirdiler. Özellikle Roma Katolik Kilisesi ile İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi eşcinsel ilişkilerin yasalaşmasına karşıyken bunu Ortodoks Kilisesi Metodist Kilisesi, ile Amerika Reform Kilisesi Amerikan Baptist Kilisesi gibi Protestan kiliseleri ve Evanjelik Müttefikliği gibi Muhafazakâr Evanjelik organizasyonları izler.

<span class="mw-page-title-main">Gey bar</span>

Gey bar veya Gay bar, lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender müşterilere yönelik bir eğlenme, içme tesisidir. LGBT bireylerin bir araya gelme, eğlenme noktalarından biri olarak kabul edilir. Bilinmesi açısından "erkek barı, kız barı, gey kulübü, gey barı, eşcinsel barı, lezbiyen barı" gibi isimlerle de tanımlanabilmektedir. eşcinsel turizminin önemli bir parçasını oluşturur.

Trans erkek, biyolojik bakımdan kadın olan erkektir. Pek çok trans erkek, görünüşlerini cinsiyet kimlikleriyle uyumlu olacak veya cinsiyet hoşnutsuzluğunu hafifletecek şekilde değiştirmek için cerrahi veya hormonal geçişi veya her ikisini birden tercih eder.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan'da LGBT hakları</span>

Ermenistan'da LGBT hakları, 2003 yılından bu yana yasaldır ancak LGBT hakları ülkenin kuruluşundan bu yana değişmiş değildir. Eşcinsellik Ermenistan toplumunun bir kısmında tabu konusu olmaya devam etmekle birlikte LGBT bireyler için ayrımcılık karşıtı yasa yoktur. Erkek ve kadın hemcins cinsel aktivite cinsel rüşt yaşını gözetmek şartıyla yasaldır. Ancak ülkede eşcinsel ilişki ve birlikteliklere yönelik haklar ve anayasada ayrımcılık karşıtı bir yasa mevcut değildir. Yine ülkede eşcinsellik karşıtlığı yaygın olmasına karşın ülke genelinde ihbar olmaması da dikkat çekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İslam'da eşcinsellik</span> İslamın eşcinselliğe bakışı

İslam'da eşcinsellik, eşcinsel ilişkiye giren kişilerden İslam inancı esas alan yazılı kaynaklarda ve Kur'an'da bahsedilir. Kur'an'da, toplumca eşcinsel ilişkilere girmek başta olmak üzere, çeşitli günahlar işleyen ve bu nedenle Allah'ın gazabıyla helâk edilen Lut Kavminden bahsedilir. Sünnilik mezhebine göre ve İmam Malik ile İmam Şafii gibi alimlere göre eşcinsel ilişki, recm, idam, kırbaç veya hapis ile cezalandırılması gereken günahlar olarak değerlendirimiştir. Ebu Hanife'ye göre ise idam gerekli değildir; devlet hangi cezayı öngörürse o uygulanmalıdır.

LGBT'lerin evlat edinmesi, eşcinsel ebeveyn veya diğer cinsel yönelim, kimliğine sahip LGBT'ler tarafından gönüllü evlat edinme hakkını ifade eder. LGBT bireylerin evlat edinme kriterleri serbest olduğu ülkelerde yasa ve kanunlarla şekillendirilmiştir. Günümüzde eşcinsel evliliğin yasal olduğu ülkeler başta olmak üzere birçok ülke LGBT bireylere istekleri doğrultusunda evlat edinme hakkı tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">LGBT ebeveynliği</span>

LGBT ebeveynlik, bir veya birden fazla çocuğu ebeveyn veya koruyucu aile olarak yetiştiren lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender kişileri ifade eder. Buna şunlar dahildir: Eşcinsel çiftler tarafından yetiştirilen çocuklar, bekar LGBT ebeveynler tarafından yetiştirilen çocuklar ve en az bir eşin LGBT'li olduğu karşı cinsten bir çift tarafından yetiştirilen çocuklar.

İstanbul Onur Haftası, her yıl haziran ayının sonlarında Stonewall ayaklanmalarının anısına gerçekleştirilen etkinliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kazakistan'da LGBT hakları</span>

Kazakistan'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transseksüel (LGBT) hakları sınırlıdır. Kazakistan'daki LGBT kişiler, LGBT üyesi olmayanların yaşamadığı yasal durumlar, sosyal zorluklar ve ayrımcılıkla karşı karşıyadırlar. Hem erkek hem de kadınların eşcinsel ilişkileri Kazakistan'da yasaldır, ancak aynı cinsiyetten çiftler ve aynı cinsiyetten çiftler tarafından yönetilen aileler için yasal korumalar geçerli değildir.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya'da LGBT hakları</span>

Avusturya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireylerin hakları konusunda büyük ilerlemeler kaydemiştir. Avusturya'da hemcins cinsel ilişkiler, hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır. 2010 yılında, evliliğin bazı haklarını içeren "kayıtlı birliktelik" hakkı hemcins çiftlere mevcut kılındı. 2003 yılında üvey evlat edinme hakkı, Ocak 2015'te de kapsamlı ortak evlat edinme hakkı, Avusturya Anayasa Mahkemesi tarafından yasallaştırıldı. 5 Aralık 2017 tarihinde Anayasa Mahkemesi, hemcins evliliklerini yasallaştırmaya karar verdi; bu karar, 1 Ocak 2019 tarihinde resmen yürürlüğe girdi.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan'da LGBT hakları</span>

Bulgaristan'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal zorluklara uğrayabilir. Hemcins cinsel aktiviteler hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır, fakat karşı cins çiftlerin sahip olduğu yasal korunmalar, hemcins çiftlerin başta olduğu hanehalklarına mevcut değildir. Cinsel yönelime dayalı ayrımcılık, 2004'ten beri yasaktır ve "cinsiyet değişimi"ne dayalı ayrımcılık da 2015'ten beri yasaktır. Temmuz 2019'da Bulgaristan'da bir mahkeme, çığır açan bir kararda Fransa'da yapılmış bir hemcins evliliğini tanıdı.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan'da LGBT hakları</span>

Hırvatistan'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) hakları son yıllarda genişletilmiştir, ancak LGBT bireyler LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal zorluklara yine uğrayabilir. Hemcins birliktelikler, 2003 yılında "kayıtsız birlikte yaşama" durumlarıyla ilgili bir yasa kapsamında ilk kez resmî tanınma kazandı. 2013 yılında yapılmış bir referandumun sonucu olarak, Hırvatistan Anayasası'nda evlilik tanımını sırf bir erkek ve bir kadın arasında yapılan bir birliktelik olarak sabitleştirildi, böylece hemcins evlilikleri yasak oldu. 2014 yılında "Yaşam Ortaklığı Yasası" 'nın yürürlüğe girmesinden beri, kapsamlı evlat edinme hakları haricinde bilfiil olarak her alanda evli heteroseksüel çiftlerle eşit haklar hemcins çiftlere mevcut kılındı; evlat edinme konusunda ise, üvey evlat edinmeye benzer bir mekanizmayı hemcins çiftlere sunan bir "partner-vasi" sistemi sunuldu. Hırvatistan'da cinsel yönelim, cinsiyet kimliği ve cinsiyet ifadesine dayalı ayrımcılık yasaktır. ILGA-Europe'a göre Hırvatistan, LGBT hakları konusunda tüm Slav dünyasındaki en ileri ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Slovenya'da LGBT hakları</span>

Slovenya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Buna rağmen, LGBT haklarına ilişkin mevzuat zaman geçtikçe değişmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızistan'da LGBT hakları</span>

Kırgızistan'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan bireylerin karşılaşmadığı yasal ve toplumsal zorluklara uğrayabilir. Kırgızistan'da hemcins cinsel ilişkileri hem erkekler hem de kadınlar için yasaldır fakat karşı cins çiftlerinin sahip olduğu yasal korunmalar hemcins çiftlerinin başta olduğu hanehalklarına mevcut değildir.

LGBT muhafazakârlığı, LGBT bireyleri muhafazakâr siyasi görüşlerle tanımlayan bir siyasi terimdir. Aynı zamanda, farklı anlamları olan iki spesifik alt kategoriye ayrılan iki farklı tanım için kullanılır.[kime göre?] İlk alt kategorik terim olan Stonewall öncesi LGBT muhafazakârlığı, genel veya özel olarak LGBT sosyal bağlamı veya ortamında geleneksel muhafazakârlık ideolojisini benimseyen ve destekleyen LGBT bireyleri ifade etmektedir. İkinci alt kategorik terim olan Stonewall sonrası LGBT muhafazakârlığı, finansal, kültürel ve siyasi açıdan muhafazakâr görüşlere sahip veya bu görüşleri onaylayan LGBT bireyleri ifade etmektedir. Stonewall sonrası muhafazakârların sosyal görüşleri de genel olarak muhafazakâr olmakla birlikte, aynı zamanda eşcinsel çiftler için evlilik eşitliği, eşcinsel ailelerin tanınması ve genel olarak toplumdaki LGBT bireyler için sivil eşitlik gibi konularda kendi kaderini tayın hakkı ve daha yeni bir sosyo-tarihsel "eşcinsel onayını" yansıtmaktadır, Ayrıca LGBT yaşamında dinin olumlu bir rol oynadığını düşünmekle birlikte, her konuda tam bir görüş birliği söz konusu değildir: özellikle "kimlik yönetimi" dinamikleri ve politikaları ile çeşitli yasal ve siyasi konularda savunucuları farklı görüşlere ayrılır. Stoneweall öncesi dönem, eşcinsel evliliğe veya diğer LGBTQ haklarına karşı olan LGBT bireyleri tanımlarken, ikinci dönem, aksine, genellikle hem heteroseksüeller hem de eşcinseller için yasal bir kurum olarak evliliği kesin bir şekilde destekleyen ve aynı zamanda daha genel olarak ekonomik ve siyasi muhafazakarlığı tercih eden kendini onaylayan eşcinselleri ifade eder. Muhafazakâr fikir ve politikaları savunarak kendini onaylayan LGBT savunucularının sayısı, 1970'lerde modern LGBT sosyal hareketlerinin ortaya çıkmasından sonra daha belirgin hale geldi. Bu hareket, siyasi gücün daha fazla konsolide edilmesini sağlamak için LGBT kimliğinin onaylanmasını teşvik etti. O dönemlerde "kendinden nefret eden" olarak etiketlenen birçok eşcinsel muhafazakâr, eşcinsel karşıtı sosyal muhafazakâr politikacıların LGBT haklarına karşı en örgütlü muhalefete öncülük ettiği hareketleri destekledi. Günümüzde LGBT muhafazakârların realpolitik ve ideolojik durumları, kendi öz tanımlarına ve her ülkenin sosyopolitik, kültürel ve yasal LGBT hakları ortamına göre değişmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.