İçeriğe atla

Birleşmiş Milletler Irak-Kuveyt Gözlem Misyonu

Birleşmiş Milletler Irak-Kuveyt Gözlem Misyonu (İngilizce: United Nations Iraq-Kuwait Observation Mission (UNIKOM)), 1991 ve 2003 yılları arasında Irak ve Kuveyt sınırında görev yapan Birleşmiş Milletler Barış Gücü.

Görevi

Misyon, Kuveyt'i işgal eden Irak silahlı kuvvetlerinin I. Körfez Savaşı sonucunda bu ülkeden temizlenmesinden sonra oluşturulmuştur. Görevi iki ülke arasında silahsızlandırılan sınır ve bölgenin gözlemlenmesi, sınır ihlallerinin önlenmesi ve herhangi bir düşmanca tutumu rapor etmekti.

Kuruluşu

Kuveyt'in Irak işgalinden kurtarılmasının ardından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) 687(1991) sayılı kararı ile iki ülkenin sınıra mücavir alanlarında askerden arındırılmış bölge oluşturulmasına ve bu bölgenin bir BM Gözlemci Gücü ile gözlemlenmesine karar verildi. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Boutros Boutros-Ghali'nin de olumlu raporuyla, 689 (1991) sayılı BMGK kararı ile BM Irak-Kuveyt Gözlem Misyonu'nu tesis etti ve kurulan barış gücünün öncü birlikleri 13 Nisan 1991'de bölgeye konuşlandı.

Misyonun sona erişi

ABD önderliğindeki koalisyon güçlerinin Irak'a taarruz etmelerinden önce Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan 17 Mart 2003'te, askerî harekâtın UNIKOM'un faaliyetlerini sıkıntıya ve tehlikeye sokabileceği gerekçesiyle anılan barış gücünün operasyonlarının askıya alınmasını tavsiye etti ve 31 Mart'ta Güvenlik Konseyi'ne yaptığı sunumda UNIKOM'un faaliyetlerini mevcut durumdan ve yaklaşan savaş tehdidinden ötürü yürütemediğini ifade etti. BMGK, 3 Nisan'da Genel Sekreter'in tavsiyesi ile aynı fikirde olduğunu açıkladı ve 6 Ekim 2003'te barış gücünün görevi sona erdi.

Personel katkısı sağlayan ülkeler

ABD, Almanya, Arjantin, Avusturya, Bangladeş, Çin, Danimarka, Endonezya, Fiji, Finlandiya, Fransa, Gana, Hindistan, İngiltere, İrlanda Cumhuriyeti, İsveç, İsviçre, İtalya, Kanada, Kenya, Macaristan, Malezya, Nijerya, Norveç, Pakistan, Polonya, Romanya, Rusya (24 Aralık 1991'den önce SSCB), Senegal, Singapur, Şili, Tayland, Türkiye, Uruguay, Venezuela ve Yunanistan.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler</span> toplumsal, ekonomik ve kültürel bir iş birliği oluşturmak amacıyla kurulan bir örgüt

Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945'te kurulmuş; dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Birleşmiş Milletler kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlamaktadır. Uluslararası ilişkilerde kuvvet kullanılmasını evrensel düzeyde yasaklayan ilk antlaşma 26 Haziran 1945'te 50 ülke tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler Antlaşması'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kofi Annan</span> 7. Birleşmiş Milletler genel sekreteri

Kofi Atta Annan, yedinci Birleşmiş Milletler eski Genel Sekreteri.

<span class="mw-page-title-main">Körfez Savaşı</span> 1990-1991 yılları arasında Irak ile 42 ülkeden oluşan koalisyon arasında yaşanan çatışma

Körfez Savaşı veya Birinci Körfez Savaşı, kod adı Çöl Fırtınası Harekâtı 2 Ağustos 1990'da Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesiyle başlayan krizin sonucunda, ABD öncülüğünde, Birleşik Krallık, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Mısır'ın da aralarında bulunduğu 37 ülkenin dahil olduğu koalisyon gücünün Irak'a karşı düzenlediği askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi</span> BMnin uluslararası güvenliği sağlamakla görevli altı ana organından biri

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Birleşmiş Milletler'in üye ülkeler arasında güvenlik ve barışı korumakla yükümlü en güçlü organı. Birleşmiş Milletler'in diğer organları sadece tavsiye kararı alabilirken, Uluslararası Adalet Divanı ile birlikte bağlayıcı karar alma yetkisine sahip iki Birleşmiş Milletler organından biridir. Bu bağlayıcılık, üye ülkelerin tamamına yakını tarafından imzalanmış olan Birleşmiş Milletler Antlaşması'nda açık bir şekilde belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Genel Kurulu</span>

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Birleşmiş Milletlerin (BM) beş ana organından biridir ve tüm üye milletin eşit olarak temsil edildiği tek organdır. Görevleri arasında, birliğin bütçesini gözden geçirme, Güvenlik Konseyi geçici üyelerini atama, diğer bölümlerinden raporlar alma ve genel kurul kararları adı altında kararlar çıkarmak vardır. Birçok ek organı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 544 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 544 sayılı kararı, BM Genel Sekreteri'nin Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü'nün 6 aylık bir süre daha ada üzerinde konuşlandırılması hakkında önerisi ve Kıbrıs Cumhuriyeti hükûmetî'nin 15 Aralık 1983'ten sonra Barış Gücü'nün ada üzerinde var olması gerektiği düşüncesi yüzünden BM Barış Gücü'nün 15 Haziran 1984 tarihine kadar ada üzerinde faaliyetlerde bulunma süresi uzatılmıştır. Karar oybirliği ile alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1873 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1873 sayılı kararı, BM Genel Sekreteri'nin Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü'nün 6 aylık bir süre daha ada üzerinde konuşlandırılması hakkında önerisi ve Kıbrıs Cumhuriyeti hükûmetî'nin 15 Aralık 1983'ten sonra Barış Gücü'nün ada üzerinde var olması gerektiği düşüncesi yüzünden BM Barış Gücü'nün 15 Aralık 2009 tarihine kadar ada üzerinde faaliyetlerde bulunma süresi uzatılmıştır. Karar Türkiye'nin karşı, diğer 14 üyenin kabul oyu ile alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">UNIIMOG</span>

1988 ve 1991 yılları arasında Irak ve İran sınırında görev yapan Birleşmiş Milletler Barış Gücü. Açılımı BM İran-Irak Askeri Gözlem Grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1898 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1898 sayılı kararı, BM Genel Sekreteri'nin Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü'nün 6 aylık bir süre daha ada üzerinde konuşlandırılması hakkında önerisi ve Kıbrıs hükûmetî'nin 15 Aralık 1983'ten sonra Barış Gücü'nün ada üzerinde var olması gerektiği düşüncesi yüzünden BM Barış Gücü'nün 15 Haziran 2010 tarihine kadar ada üzerinde faaliyetlerde bulunma süresi uzatıldı. Karar Türkiye'nin karşı, diğer 14 üyenin kabul oyu ile alındı.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1930 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1930 sayılı kararı, BM Genel Sekreteri'nin Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü'nün 6 aylık bir süre daha ada üzerinde konuşlandırılması hakkında önerisi ve Kıbrıs hükûmetî'nin 15 Aralık 1983'ten sonra Barış Gücü'nün ada üzerinde var olması gerektiği düşüncesi yüzünden BM Barış Gücü'nün 15 Aralık 2010 tarihine kadar ada üzerinde faaliyetlerde bulunma süresi uzatıldı. Karar Türkiye'nin karşı, diğer 14 üyenin kabul oyu ile alındı.

Petrol karşılığında Gıda Programı, 1990 yılı Ağustos ayında Irak'ın Kuveyt’i işgal etmesinin ardından ambargo altına alınan Irak'da halkın temel gıda ve sağlık ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 986 numaralı kararı ile gelir sağlayabilmesi için Irak hükûmetinin petrol satmasına izin veren programdır. 2003 yılındaki Irak Savaşı sonucunda ülkenin işgal edilmesiyle Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesiyle yasaklama ve program sona ermiştir. Programın sona ermesinden sonra geçmişe yönelik çeşitli yolsuzluklar su yüzüne çıkmıştır.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1441 sayılı kararı, 8 Kasım 2002 tarihinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından alınan ve Irak'taki Saddam Hüseyin rejiminin daha önce alınan kararların gereği olarak silahsızlanma yükümlülüklerini getirmesi için son uyarı niteliğini taşıyan karardır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1000 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1000 sayılı kararı, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü'nün 6 aylık bir süre daha ada üzerinde konuşlandırılması hakkında oy birliğiyle aldığı karardır. Daha önce alınmış 186 (1964) ve 969 (1994) kararlara atıfta bulunulan kararda konsey Kıbrıs Sorunu'nun çözümüne yönelik politik ilerlemenin yokluğuna yönelik endişelerini dile getirmiş ve Barış Gücü'nün görevi 31 Aralık 1995 tarihine kadar uzatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Reformu</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) Reformu beş temel konuyu kapsamaktadır: üyelik kategorileri, beş daimi üyenin sahip olduğu veto sorunu, bölgesel temsil, genişletilmiş bir Konseyin büyüklüğü ve çalışma yöntemleri ve Güvenlik Konseyi-Genel Kurul ilişkisi. Üye Devletler, bölgesel gruplar ve diğer Üye Devlet çıkar grupları, bu tartışmalı konuda nasıl ilerleneceği konusunda farklı pozisyonlar ve öneriler geliştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Liberya Misyonu</span>

Birleşmiş Milletler Liberya Misyonu (UNMIL) Eylül 2003 yılında Başkan Charles Taylor'un istifasının ardından ve İkinci Liberya İç Savaşı'nın sonucunda yürürlüğe giren ateşkesin sağlanması için kurulmuş barış gücü misyonu. Bölgedeki BM kuvvetleri resmi olarak 30 Mart 2018'de çekildi. Misyonun en yoğun zamanında 15.000 BM askerî personeli ve 1.115 polis memuru bölgede çalışıyordu. Misyon Birleşmiş Milletler Liberya Gözetleme Misyonu'nun (UNOMIL) yerini almıştı. Temmuz 2016'dan beri 1.240 BM askeri ve 606 polis personeli sahada çalışmaktadır, ancak sadece bir acil duruma karşı görevde tutuluyorlar.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1687 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1687 Sayılı Kararı, 15 Haziran 2006'da oy birliğiyle kabul edildi. Kıbrıs hakkında alınmış bütün kararlar, özellikle 1251 Sayılı Karar (1999), tekrar onaylandıktan sonra, Konsey Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü'nün (UNFICYP) yetkilerini 15 Aralık 2006'ya kadar altı ay daha uzattı.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 688 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 688 sayılı kararı, BMGK tarafından 5 Nisan 1993 tarihinde kabul edilen karar.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1303 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1303 sayılı kararı, Kıbrıs'taki duruma ilişkin, özellikle 1251 ve 1283 sayılı kararlar dahil olmak üzere, tüm kararların yeniden teyit edildiği ve Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün görev süresinin altı aylık süreyle, 15 Aralık 2000'e kadar uzatıldığı karardır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1032 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1032 sayılı kararı; 19 Aralık 1995'te oybirliğiyle kabul edilen, Kıbrıs'la ilgili tüm kararların, özellikle 186 (1964) ve 1000 (1995) sayılı kararların, teyit edilmesinden sonra Konseyin, Kıbrıs'taki siyasi anlaşmazlıkların büyümesine ilişkin endişelerini dile getirdiği ve Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün (UNFICYP) görev süresini 30 Haziran 1996'ya kadar uzattığı karardır.

Bu makale, Orta Doğu'daki barış tekliflerinin ters kronolojik bir listesidir ve genellikle Orta Doğu barışı kavramı altında kısaltılır.