İçeriğe atla

Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı

Cenevre, İsviçre'deki UNAIDS Genel Merkezi binası

Birleşmiş Milletler HIV ve AIDS Ortak Programı (UNAIDS) (Fransızca: Programme commun des Nations Unies sur le VIH/sida, ONUSIDA), HIV/AIDS salgınına karşı hızlandırılmış, kapsamlı ve koordineli küresel eylemin ana savunucusu programdır.

UNAIDS'in misyonu; HIV bulaşmasını önlemeyi, virüsle yaşayanlara bakım ve destek sağlamayı, bireylerin ve toplulukların HIV'e karşı savunmasızlığını azaltmayı ve etkisini hafifletmeyi içerir ve ana hedefi HIV/ AIDS'e karşı genişletilmiş bir müdahaleye öncülük etmek, güçlendirmek ve desteklemektir. UNAIDS, HIV/AIDS salgınının ciddi bir salgına dönüşmesini önlemeyi amaçlar.

UNAIDS'in genel merkezi, Dünya Sağlık Örgütü ile bazı saha tesislerini paylaştığı İsviçre'nin Cenevre kentindedir. Birleşmiş Milletler Kalkınma Grubu üyesidir.[1] Şu anda, Winnie Byanyima[2] UNAIDS'i yönetici direktör olarak yönetmektedir. Eski yönetici direktörler Peter Piot (1995–2008) ve Michel Sidibé'dir (2009–2019).[3]

UNAIDS; bir halk sağlığı tehdidi olarak HIV'i sona erdirmek için yol haritaları oluşturmak ve HIV/AIDS için aşılar ve tedaviler hakkındaki bilimsel bulgularla güncellemeler yapmak dahil olmak üzere, AIDS salgınının durumu hakkında düzenli olarak makaleler ve raporlar yayınlamaktadır.[4]

Ajans, 1994'te formüle edilen ve 2001 ve 2006'da Birleşmiş Milletler tarafından onaylanan GIPA ilkesini (HIV ile yaşayan insanların daha fazla katılımı) desteklemektedir.[5]

Hedefler

  1. Salgınla ilgili etkili eylem için liderlik ve savunuculuk;
  2. Dünya çapında AIDS'e karşı gösterilen çabalara rehberlik edecek stratejik bilgi ve teknik destek;
  3. Pandeminin ve ona verilen yanıtların izlenmesi ve değerlendirilmesi;
  4. Sivil toplum katılımı ve stratejik ortaklıkların geliştirilmesi;
  5. Etkili bir müdahaleyi desteklemek için kaynakların seferber edilmesi.

Rol

2005'te HIV Önlemenin Yoğunlaştırılmasına İlişkin UNAIDS Politika Pozisyon Belgesi

UNAIDS'in amacı birçok sektörün ve hükûmet ve sivil toplumdan ortakların çabalarını birleştirerek, HIV/AIDS'e yönelik genişletilmiş bir müdahalenin oluşturulmasına ve desteklenmesine yardımcı olmaktır.

ECOSOC'un 26 Temmuz 1994 tarihli 1994/24 sayılı kararıyla kurulan UNAIDS, Ocak 1996'da resmi olarak görevine başladı. Kuruluşlara, tüm coğrafi bölgelerden 22 hükûmetin temsilcilerinden, UNAIDS Yardımcı Sponsorlarından ve HIV/AIDS ile yaşayan insanların dernekleri de dahil olmak üzere beş sivil toplum kuruluşu (STK) temsilcisinden oluşan bir Program Koordinasyon Kurulu rehberlik etmektedir.

Personel, Sponsorlar ve Ortaklar

Yardımcı sponsorlar

Eş sponsorlar ve UNAIDS Sekreterliği, her yıl iki kez toplanan Eş Sponsor Kuruluşlar Komitesi'ni oluşturur.

Kaynakça

  1. ^ "UNSDG About – Who we are" (İngilizce). United Nations. 20 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Winnie Byanyima joins UNAIDS as Executive Director". unaids.org (İngilizce). 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2019. 
  3. ^ "UNAIDS congratulates Michel Sidibé on his appointment as Minister of Health and Social Affairs of Mali". unaids.org (İngilizce). 8 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2019. 
  4. ^ "Publications". www.unaids.org (İngilizce). 26 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2023. 
  5. ^ Policy Brief : The Greater Involvement of People Living with HIV (GIPA) (PDF) (İngilizce). March 2007. 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Nisan 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">HIV</span> AIDS hastalığına sebep olan virüs

HIV, AIDS'e yol açan virüs. HIV, bağışıklık sistemine zarar vererek hastalığa neden olur. Vücudu mikroorganizmalardan koruyan bağışıklık sistemi çalışmadığında, mikroorganizmalar hastalığa daha kolay neden olabilir.

<span class="mw-page-title-main">HIV/AIDS</span> HIV virüsünün sebep olduğu bulaşıcı ölümcül hastalık

AIDS, ilk kez 1980'lerin başında Orta ve Güney Afrika'da gündeme gelen ve giderek ürkütücü boyutlara ulaşan, etkeni HIV (İngilizce: Human Immunodeficiency Virus / Türkçe: İnsan bağışıklık yetmezliği virüsü) olan bir enfeksiyon hastalığıdır. HIV, bağışıklık sistemindeki akyuvarların (özellikle CD4+ lenfositler) yapısını bozarak ve sayısını azaltarak vücudun enfeksiyonlara karşı direncini ortadan kaldırır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Sağlık Örgütü</span> Birleşmiş Milletlere bağlı toplum sağlığı örgütü

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ),, Birleşmiş Milletler'in uluslararası halk sağlığından sorumlu uzmanlaşmış bir kuruluşudur. Merkezi İsviçre'nin Cenevre şehrindedir ve dünya çapında altı bölgesel ofisi ve 150 saha ofisi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü</span> Birleşmiş Milletlerin yasal havacılık organı

Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü, Chicago Konvansiyonu’na imza atan 52 ülke tarafından, Birleşmiş Milletler kuruluş kararnamesinin 43. maddesine dayanarak 4 Nisan 1947 tarihinde kurulmuştur. Aynı yılın Ekim ayında ise, Birleşmiş Milletlerin yasal havacılık organı olarak kabul edilmiştir. Merkezi Kanada'nın Montreal kentindedir.

UNICEF veya resmi adıyla Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu, dünya genelinde çocuklara insani ve gelişimsel yardım sağlamaktan sorumlu bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur. UNICEF'in faaliyetleri arasında aşılama ve hastalık önleme, HIV'li çocuklar ve anneler için tedavi yönetimi, çocukluk ve anne beslenmesini iyileştirme, sağlık koşullarını iyileştirme, eğitimi teşvik etme ve felaketlere müdahale için acil yardım sağlama yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası kuruluş</span> hükûmetler arasında antlaşmayla kurulan kuruluş

Uluslararası organizasyon ya da uluslararası kuruluş veya uluslararası örgüt, uluslararası üyelere veya üyelik sistemine, kapsama ya da varlığa sahip kuruluşlar için kullanılan bir isim olup, uluslararası sivil toplum kuruluşu ve hükûmetler arası örgüt şeklinde iki ana türü bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı</span> Birleşmiş Milletlerin küresel kalkınma ağı

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Birleşmiş Milletler'in küresel kalkınma ağı oluşturmak için kurduğu bir programdır. Özellikle gelişmekte olan ülkelere odaklanarak, insanların daha iyi yaşam standartlarına sahip olmaları için gerekli olan bilgi, deneyim ve kaynakları sağlar. UNDP, bu amaç doğrultusunda hükûmetler, sivil toplum kuruluşları, akademi ve iş çevreleri ile iş birliği yaparak kalkınma çalışmaları yapar.

<span class="mw-page-title-main">Pandemi</span> bulaşıcı bir hastalığın küresel çapta yayılmasıdır

Pandemiler veya pandemik hastalıklar, dünyada birden fazla ülkede veya kıtada, çok geniş bir alanda yayılan ve etkisini gösteren salgın hastalıklara (epidemilere) verilen genel isimdir.

<span class="mw-page-title-main">LGBT sosyal hareketleri</span>

LGBT sosyal hareketleri, cinsel azınlık|cinsel ve cinsiyet azınlıklarının toplum tarafından kabul edilmelerine dair birbiri ile ilişkili amaçlar paylaşırlar. Lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) kişiler ve LGBT'lerin hak arayışını destekleyenler genelde LGBT hakları olarak kastedilen haklar için kampanya yapmışlardır. Çeşitli topluluklar gey kurtuluş, lezbiyen feminizm, queer hareketi ile transgender eylemciliği dahil olmak üzere bir sürü çeşitli biçimde hem birlikte hem de birbirinden bağımsız bir şekilde çalışmışlardır. Tüm LGBT kişileri ve menfaatlarını temsil eden herhangi bir örgüt yoktur, fakat dünya çapındaki LGBT Onur etkinliklerine eşgüdüm ve ağ iletişimi sağlayan InterPride ve LGBT ile HIV pozitif kişilere karşı işlenen insan hakları ihlâlleri ile ilgilenen ve Birleşmiş Milletler ile birlikte çalışan Uluslararası Gey ve Lezbiyen İnsan Hakları Komisyonu (IGLHRC) gibi LGBT topluluklarını ve menfaatlarını gevşek bir şekilde kapsayan uluslararası örgütler vardır.

Çin'deki insan bağışıklık yetmezlik virüsünün (HIV) bugünkü yayılımı çoğunlukla damar içi uyuşturucu kullanımı ve fuhuş yollarıyla gerçekleşmiştir. Çin'de HIV'den etkilenen insanların sayısı tahminen 430.000 ile 1,5 milyon arasındadır ya da toplam nüfusunun yaklaşık %0,1'i. 2012 itibarıyla CIA World Factbook, 15-49 yaş grubunda Çin Halk Cumhuriyeti'nde HIV/AIDS ile yaşayan yetişkinlerin yüzde oranının %0,1 olduğu tahminine vardı; bu değer Japonya'nınkiyle aynı ve Birleşik Krallık (%0,2) ve Avusturya (%0,3) gibi birçok Avrupa Birliği ülkesinden daha düşüktür. 2001'de yayımlanan bir Birleşmiş Milletler raporuna göre ülkede HIV'in yayılımındaki ana etkenler, uyuşturucu kullanıcıları arası iğne paylaşımı ve kan bağışı ile ilgili sorunlar. Örneğin, 1990'lar boyunca Çin'in birçok kırsal bölgesinde yapılan hatalı kan toplama programları sonucunda yüksek sayıda insan HIV'le enfekte oldu.

The Humsafar Trust, Hindistan merkezli LGBT bireylerin haklarını savunmak ve takip etmek maksadıyla kurulan bir sivil toplum kuruluşudur. Ashok Row Kavi tarafından kurulmuş olan vakıf, Hindistan'daki en büyük ve en etkili organizasyonlardan birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Udaan Trust</span> Hint sivil toplum kuruluşu

Udaan Trust, Hindistan'ın Maharaştra faaliyet gösteren bir Hint sivil toplum kuruluşudur. HIV/AIDS pozitif eşcinseller tarafından kurulmuş olan ilk HIV/AIDS örgütüdür. Udaan temel olarak eşcinsel ve transseksüel toplulukların cinsel sağlığını korumayı ve öncelikli olarak da HIV/AIDS'in bulaşmasını engellemeyi hedefler. Bu hedefler doğrultusunda yaptıkları çalışmalar arasında; risk altındaki nüfus için prezervatif dağıtımı, cinsel eğitim, danışmanlık ve tıbbi destek hizmetleri yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Müge Çevik</span> Türk hekim

Müge Çevik, Saint Andrews Üniversitesi'nde hekim, bulaşıcı hastalıklar araştırmacısı ve bilim iletişimcisidir. Araştırmaları, gelişmekte olan ülkelerde HIV, viral hepatit, yeni ortaya çıkan enfeksiyonlar ve tropikal enfeksiyonları ele almaktadır. COVID-19 salgını sırasında, mücadelenin ön saflarında çalışmanın yanı sıra, İskoçya Baş Tıbbi Görevlisine ve Dünya Sağlık Örgütü'ne danışmanlık yapmaktaydı.

XVII. Uluslararası AIDS Konferansı 3-8 Ağustos 2008'de Meksiko, Meksika'da düzenlendi. Konferansın teması "Şimdi Evrensel Hareket" idi.

<span class="mw-page-title-main">Güvenli seks</span> CYBE kapmanın risklerini düşürme yolları

Güvenli seks, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonların (CYBE), özellikle HIV'in bulaşma veya kapma riskini azaltmak için çeşitli yöntemler veya gereçleri kullanan cinsel aktivitedir. "Güvenli seks", güvenli seks uygulamalarından bazılarının CYBE risklerini tamamen ortadan kaldırmadığını göstermek için bazen daha güvenli seks veya korunmalı seks olarak da adlandırılır. Aynı zamanda, gebeliği önlemeyi amaçlayan ve bazen CYBE risklerini azaltabilen veya ve azaltamayan yöntemleri tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam'da Sağlık</span>

Vietnam'da 2000 ile 2012 yılları arasında ortalama yaşam süresi erkekler ve kadınlar için iki yıl artış gösterdi. Bu, aynı zaman diliminde dünyanın diğer bölgelerinde ortalama yaşam beklentisindeki artışın yarısına eşittir.

<span class="mw-page-title-main">Lesotho'da sağlık</span>

Lesotho'da doğumda ortalama yaşam beklentisi 53,7 yıldır (2018). 2005 yılında ortalama yaşam süresi 42,5 idi ve son 13 yılda 11 yıllık artış sağladı. Lesotho'nun 2018 insani gelişme endeksi değeri 0,518'dir - bu da ülkeyi düşük insani gelişme kategorisine sokar - bu Lesotho'yu 189 ülke ve bölge arasından 164'üncü sırada konumlandırır.

Birleşmiş Milletler (BM), II. Dünya Savaşı'ndan sonra Türkiye dahil olmak üzere 51 ülke ile birlikte kurulmuştur. Türkiye örgütün kurucu üyesi olmasının yanı sıra örgütteki en aktif üyelerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'de LGBT hakları</span> LGBT kişilerin Suriyedeki durumu

Suriye Arap Cumhuriyeti'ndeki lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) kişiler, LGBT olmayan sakinlerin yaşamadığı yasal zorluklarla karşı karşıyadırlar. 1949 tarihli ceza kanununun 520. maddesi "doğa düzenine aykırı cinsel ilişki"yi yasaklamakta ve üç yıla kadar hapis cezası öngörmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Nairobi Ofisi</span>

Birleşmiş Milletler Nairobi Ofisi Kenya'nın başkenti Nairobi'de bulunan, çok sayıda farklı BM kuruluşunun bulunduğu dört büyük Birleşmiş Milletler ofis sahasından birisidir. 1996 yılında kurulmuştur ve BM'nin Afrika'daki resmi merkezidir.