İçeriğe atla

Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun ES-11/1 sayılı kararı

BM Genel Kurulunun
ES-11/1 sayılı kararı
  
Kabul
  
Ret
  
Çekimser
  
Yok
  
Non-UN member
Tarih2 Mart 2022
Oturum no.11. Acil Durum Özel Oturumu (devam etti)
KodA/RES/ES-11/1 (Doküman)
KonuUkrayna'nın işgali
Oylama
  • Kabul: 141
  • Ret: 5
  • Çekimser: 35
  • Oturuma katılmayan: 12
SonuçKarar kabul edildi

Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun ES-11/1 sayılı kararı, Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 2 Mart 2022'de kabul edilen on birinci acil özel oturumunun kararıdır. Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin kınandığı belirtmekte ve Rus kuvvetlerinin tamamen geri çekilmesini, Rusya'nın tek taraflı bağımsızlıklarını ilan eden Donetsk ve Lugansk Halk Cumhuriyetlerini tanıma kararını geri almasını talep etmektedir. 2 Mart 2022 tarihli Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Kararının onuncu paragrafı, Belarus'un Ukrayna'ya karşı yasadışı güç kullanımına karıştığını doğrulamaktadır.[1]

ES-11/1 sayılı karar, 96 ülkenin desteğiyle kabul edilmiştir. Bu karar için toplamda 141 kabul, 5 ret ve 35 çekimser oy kullanılmıştır.[2]

Arka plan

Acil özel oturum, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından belirli bir durum hakkında acil tavsiyelerde bulunmak üzere planlanmamış bir toplantıdır. Güvenlik Konseyi'nin daimi üyelerinden birinin vetosu nedeniyle uluslararası barış ve güvenliğin korunmasıyla ilgili bir durumda harekete geçmediği herhangi bir zamanda toplanabilir.

Bu mekanizma, 1950 yılında "Barış için Birlik" kararı ile tanıtılmış ve şunları ilan etmiştir:

Birleşmiş Milletler'in ana organlarından biri olan Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği koruma sorumluluğunu taşır. Ancak, Konseyin daimi üyeleri arasında anlaşmazlık olması halinde, Konsey bu sorumluluğunu yerine getiremeyebilir. Bu durumda, Genel Kurul devreye girer ve üyelere kolektif önlemler hakkında tavsiyelerde bulunarak, uluslararası barış ve güvenliğin korunmasına yardımcı olur. Bu önlemler arasında, gerektiğinde silahlı kuvvetlerin kullanılması da yer alır. Genel Kurul, bu sırada toplantıda değilse, talep tarihinden itibaren yirmi dört saat içinde acil özel oturumda toplanabilir.

1950'ler ve 1960'larda, Genel Kurul'un kolektif önlemler önerme yeteneği üzerinde yoğun tartışmalar yaşandı. 1962 yılında Uluslararası Adalet Divanının bir danışma görüşünde belirttiği gibi, "yürütme eylemi" sadece Güvenlik Konseyi'nin yetkisinde olsa da, Genel Kurul, barışı koruma gücü kurmak gibi birçok karar alabilme yetkisine sahiptir.[3]

24 Şubat 2022 tarihinde Rusya, Ukrayna'ya karşı büyük ölçekli bir saldırı başlattı. Daha sonra, Güvenlik Konseyi adında bir toplantı yapıldı ve burada bir karar alınarak, Rusya'nın Ukrayna'dan askerlerini geri çekmesi istendi. Ancak, bu karar veto edildi.[4]

Oylama

Oy[5]Adet Devletler Oyların yüzdesi Tüm BM üye devletlerinin yüzdesi
Kabul 141 Afganistan, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Andorra, Antigua ve Barbuda, Arjantin, Arnavutluk, Avustralya, Avusturya, Bahamalar, Bahreyn, Barbados, Belçika, Belize, Benin, Birleşik Arap Emirlikleri, Birleşik Krallık, Bosna Hersek, Botsvana, Brezilya, Brunei, Bulgaristan, Butan, Cibuti, Çad, Çekya, Danimarka, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Doğu Timor, Dominik Cumhuriyeti, Dominika, Ekvador, Endonezya, Estonya, Fiji, Fildişi Sahili, Filipinler, Finlandiya, Fransa, Gabon, Gambiya, Gana, Grenada, Guatemala, Guyana, Güney Kore, Gürcistan, Haiti, Hırvatistan, Hollanda, Honduras, İrlanda, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Jamaika, Japonya, Kamboçya, Kanada, Karadağ, Katar, Kenya, Kıbrıs Cumhuriyeti, Kiribati, Kolombiya, Komor Adaları, Kosta Rika, Kuveyt, Kuzey Makedonya, Lesotho, Letonya, Liberya, Libya, Lihtenştayn, Litvanya, Lübnan, Lüksemburg, Macaristan, Malavi, Maldivler, Malezya, Malta, Marshall Adaları, Mauritius, Meksika, Mısır, Mikronezya, Moldova, Monako, Moritanya, Myanmar, Nauru, Nepal, Nijer, Nijerya, Norveç, Palau, Panama, Papua Yeni Gine, Paraguay, Peru, Polonya, Portekiz, Romanya, Ruanda, Saint Kitts ve Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent ve Grenadinler, Samoa, San Marino, São Tomé ve Principe, Seyşeller, Sırbistan, Sierra Leone, Singapur, Slovakya, Slovenya, Solomon Adaları, Somali, Surinam, Suudi Arabistan, Şili, Tayland, Tonga, Trinidad ve Tobago, Tunus, Tuvalu, Türkiye, Ukrayna, Umman, Uruguay, Ürdün, Vanuatu, Yemen, Yeni Zelanda, Yeşil Burun Adaları, Yunanistan, Zambiya%77,90 %73,06
Ret 5 Beyaz Rusya, Eritre, Kuzey Kore, Rusya, Suriye%2,76 %2,59
Çekimser 35 Angola, Bangladeş, Bolivya, Burundi, Cezayir, Çin, Ekvator Ginesi, El Salvador, Ermenistan, Güney Afrika, Güney Sudan, Hindistan, Irak, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Kongo, Küba, Laos, Madagaskar, Mali, Moğolistan, Mozambik, Namibya, Nikaragua, Orta Afrika Cumhuriyeti, Pakistan, Senegal, Sri Lanka, Sudan, Tacikistan, Tanzanya, Uganda, Vietnam, Zimbabve%19,34 %18,13
Yok 12 Azerbaycan, Burkina Faso, Esvatini, Etiyopya, Fas, Gine, Gine-Bissau, Kamerun, Özbekistan, Togo, Türkmenistan, Venezuela[a]- %6,22
Toplam 193 %100 %100

Acil durum oturumunun yeniden başlatılması

Ukrayna'nın işgalinin geri çevrilmesine dair herhangi bir kanıt olmadığı için, acil toplantı yeniden yapıldı ve 24 Mart 2022 tarihinde ES-11/2 sayılı kararı kabul ettiler. Bu karar, ES-11/1 Kararı'nda ifade edilen talep ve endişeleri tekrarladı.[6]

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Venezuela, son iki yılda Meclis'ten özel bir muafiyet almadı ve aidatlarını ödemedi. Bu yüzden 76. Genel Kurul ve 11. Olağanüstü Özel Oturumu'nda oy kullanma hakları askıya alındı.

Kaynakça

  1. ^ "UN resolution against Ukraine invasion: Full text". Al Jazeera (İngilizce). 3 Mart 2022. 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  2. ^ "Ukraine: UN General Assembly condemns invasion as Russia reports gains". Deutsche Welle. 2 Mart 2022. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2023. 
  3. ^ Binder, Christina (Mayıs 2017). "Uniting for Peace Resolution (1950)". Max Planck Encyclopedia of International Law. Oxford University. 18 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2023. 
  4. ^ "U.N. Security Council calls rare General Assembly session on Ukraine". Reuters. 28 Şubat 2022. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2023. 
  5. ^ "Aggression against Ukraine : Voting Summary" (İngilizce). United Nations. 2 Mart 2022. 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Humanitarian consequences of the aggression against Ukraine : resolution / adopted by the General Assembly". 28 Mart 2022. 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler</span> toplumsal, ekonomik ve kültürel bir iş birliği oluşturmak amacıyla kurulan bir örgüt

Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945'te kurulmuş; dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Birleşmiş Milletler kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlamaktadır. Uluslararası ilişkilerde kuvvet kullanılmasını evrensel düzeyde yasaklayan ilk antlaşma 26 Haziran 1945'te 50 ülke tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler Antlaşması'dır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi</span> BMnin uluslararası güvenliği sağlamakla görevli altı ana organından biri

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Birleşmiş Milletler'in üye ülkeler arasında güvenlik ve barışı korumakla yükümlü en güçlü organı. Birleşmiş Milletler'in diğer organları sadece tavsiye kararı alabilirken, Uluslararası Adalet Divanı ile birlikte bağlayıcı karar alma yetkisine sahip iki Birleşmiş Milletler organından biridir. Bu bağlayıcılık, üye ülkelerin tamamına yakını tarafından imzalanmış olan Birleşmiş Milletler Antlaşması'nda açık bir şekilde belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Genel Kurulu</span>

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Birleşmiş Milletlerin (BM) beş ana organından biridir ve tüm üye milletin eşit olarak temsil edildiği tek organdır. Görevleri arasında, birliğin bütçesini gözden geçirme, Güvenlik Konseyi geçici üyelerini atama, diğer bölümlerinden raporlar alma ve genel kurul kararları adı altında kararlar çıkarmak vardır. Birçok ek organı vardır.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 242 sayılı kararı, Altı Gün Savaşının ardından BM Güvenlik Konseyi tarafından 22 Kasım 1967 günü alınmıştır. Birleşmiş Milletler Sözleşmesinin altıncı bölümüne göre alınmıştır. Büyük Britanya elçisi Lord Caradon tarafından yazılmıştır. Karar konuyla ilgili hazırlanan beş karar taslağından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 383 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 383 sayılı kararı, Genel Sekreter tarafından sunulan ve 13 Aralık 1975 tarihinde kabul edilen karara göre Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün ateşkes ortamında barışcıl bir çözüm bulunana kadar ada üzerinde görevine devam etmesi gerektiği belirtilir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 186 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 186 sayılı kararı, 4 Mart 1964 tarihinde 1116 numaralı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin toplantısında Birleşik Krallık, Kıbrıs Cumhuriyeti, Türkiye ve Yunanistan hükûmetlerine danışılarak Kıbrıs adası üzerinde bir Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün kurulması karar verildi. Ayrıca Türkiye'ye yönelik olarak kararın 1. maddesinde "uluslararası barışı tehlikeye sokacak herhangi bir harekatın yapılmaması" istendi. Birleşik Krallık, Türkiye ve Yunanistan arasında arabuluculuk amacıyla bir özel temsilci atanması kararı alındı. Karar tüm üye ülkelerin evet oyu ile alındı.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1898 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1898 sayılı kararı, BM Genel Sekreteri'nin Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü'nün 6 aylık bir süre daha ada üzerinde konuşlandırılması hakkında önerisi ve Kıbrıs hükûmetî'nin 15 Aralık 1983'ten sonra Barış Gücü'nün ada üzerinde var olması gerektiği düşüncesi yüzünden BM Barış Gücü'nün 15 Haziran 2010 tarihine kadar ada üzerinde faaliyetlerde bulunma süresi uzatıldı. Karar Türkiye'nin karşı, diğer 14 üyenin kabul oyu ile alındı.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1930 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1930 sayılı kararı, BM Genel Sekreteri'nin Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü'nün 6 aylık bir süre daha ada üzerinde konuşlandırılması hakkında önerisi ve Kıbrıs hükûmetî'nin 15 Aralık 1983'ten sonra Barış Gücü'nün ada üzerinde var olması gerektiği düşüncesi yüzünden BM Barış Gücü'nün 15 Aralık 2010 tarihine kadar ada üzerinde faaliyetlerde bulunma süresi uzatıldı. Karar Türkiye'nin karşı, diğer 14 üyenin kabul oyu ile alındı.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1973 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1973 sayılı kararı, 17 Mart 2011 tarihinde Libya'nın durumu hakkında kabul edilen bir tedbirdir. Güvenlik Konseyi kararı Fransa, Lübnan ve Birleşik Krallık tarafından önerildi.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 68/262 sayılı kararı, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından Rusya'nın Kırım'ı ilhakı nedeniyle 27 Mart 2014'te kabul edilen ve "Ukrayna'nın toprak bütünlüğü" başlığını taşıyan karar. 100 üye ülkenin desteklediği bağlayıcılığı bulunmayan karar, Genel Kurulun Ukrayna'nın uluslararası alanda tanınan sınırları içerisindeki toprak bütünlüğü konusundaki kararlılığını bildirdi ve 2014 Kırım referandumunun geçersizliğini vurguladı. 11 ülke karar aleyhine oy verirken 58 ülke çekimser kaldı, 24 ülke ise oylamaya katılmadı.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1687 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1687 Sayılı Kararı, 15 Haziran 2006'da oy birliğiyle kabul edildi. Kıbrıs hakkında alınmış bütün kararlar, özellikle 1251 Sayılı Karar (1999), tekrar onaylandıktan sonra, Konsey Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü'nün (UNFICYP) yetkilerini 15 Aralık 2006'ya kadar altı ay daha uzattı.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun "İşgal Altındaki Azerbaycan Topraklarındaki Durum" başlıklı 62/243 sayılı kararı, Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 14 Mart 2008 tarihinde 62. oturumda Dağlık Karabağ'daki duruma ilişkin olarak kabul ettiği bir karardır. Karar, Dağlık Karabağ'ı ilgilendiren beşinci Birleşmiş Milletler belgesi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Ukrayna ilişkileri</span>

Arnavutluk ve Ukrayna arasındaki diplomatik ilişkiler 1922'de kuruldu. Eylül 2020'de Ukrayna Tiran'da bir büyükelçilik açtı. Arnavutluk, Polonya'nın Varşova kentindeki büyükelçiliğinden Ukrayna'ya akredite edilmiştir ve Harkov'da fahri konsolosluğu bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1218 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1218 sayılı kararı, Kıbrıs'taki duruma ilişkin tüm kararların yeniden teyit edildiği ve adadaki gerilimi azaltmayı hedefleyen karardır. Karar, 22 Aralık 1998'de tüm ülkelerin kabul oyu vermesiyle birlikte kabul edilmiştir. Bu kararda Konsey, Kıbrıs anlaşmazlığını çevreleyen barış sürecini ele aldı ve her iki tarafı da Genel Sekreter ile işbirliği yapmaya davet etti.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1250 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1250 sayılı kararı, Kıbrıs'taki duruma ilişkin tüm kararların yeniden teyit edildiği ve adadaki gerilimi azaltmak amacıyla liderlerin müzakereye davet edildiği karardır. Karar, 29 Haziran 1999'da tüm ülkelerin kabul oyu vermesiyle birlikte kabul edilmiştir. Kıbrıs'taki duruma ilişkin tüm kararları, özellikle de 1218 sayılı Kararı (1998) yeniden teyit ettikten sonra, Konsey, Genel Sekreter Kofi Annan'ın Kıbrıs'ta iyi niyet misyonuna değindi.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1251 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1251 sayılı kararı, Kıbrıs'taki duruma ilişkin tüm kararların yeniden teyit edildiği ve Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün görev süresinin 15 Aralık 1999'a kadar uzatıldığı karardır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1178 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1178 sayılı kararı, Kıbrıs'taki duruma ilişkin tüm kararların yeniden teyit edildiği ve Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün görev süresinin 31 Aralık 1998'e kadar uzatıldığı karardır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 939 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 939 sayılı kararı, Kıbrıs'taki duruma ilişkin tüm kararların yeniden teyit edildiği ve adadaki anlaşmazlığı çözmeye yönelik önlemleri içeren karardır. Bu kararda Konsey, Kıbrıs sorununu çevreleyen barış sürecini ele aldı ve güven artırıcı önlemlerin uygulanmasını tartıştı. Karar, 14'e karşı sıfır oyla kabul edilirken, Ruanda toplantıya katılmadı.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1303 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1303 sayılı kararı, Kıbrıs'taki duruma ilişkin, özellikle 1251 ve 1283 sayılı kararlar dahil olmak üzere, tüm kararların yeniden teyit edildiği ve Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün görev süresinin altı aylık süreyle, 15 Aralık 2000'e kadar uzatıldığı karardır.

Ukrayna'daki Bağımsız Uluslararası Araştırma Komisyonu, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi tarafından 4 Mart 2022'de, Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı işgalinde insan hakları ve uluslararası insancıl hukuk ihlallerini araştırmak üzere kurulmuş bir Birleşmiş Milletler soruşturma komisyonudur. Komisyon, raporlarını 18 Ekim 2022 ve 16 Mart 2023 tarihlerinde teslim etti.