İçeriğe atla

Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun ES-10/L.22 sayılı kararı

BM Genel Kurulunun
ES‑10/L.22 sayılı kararı
  Kabul oyu kullanan ülkeler
  Ret oyu kullanan ülkeler
  Çekimser oy kullanan ülkeler
  Oylamaya katılmayan ülkeler
Tarih21 Aralık 2017
Oturum no.10. Acil Özel Oturum
KodA/RES/ES‑10/L.22 (Doküman)
KonuKudüs'ün statüsü
Oylama
  • Kabul: 128
  • Ret: 9
  • Çekimser: 35
  • Oturuma katılmayan: 21
SonuçKabul edildi.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun ES-10/L.22 sayılı kararı, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıması, Amerikan büyükelçiliğini Tel-Aviv'den Kudüs'e taşıma kararı ve Kudüs'ün statüsü üzerine Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 21 Aralık 2017 tarihinde aldığı ES-10/L.22 sayılı karar.

Karar tasarısı İslam İşbirliği Teşkilatı Dönem Başkanı sıfatıyla Türkiye ve Arap Ligi Dönem Başkanı sıfatıyla Yemen tarafından sunuldu. Genel Kurulda yapılan oylama sonucunda, tasarı 9’a karşı 128 oyla kabul edildi. Oylamada 35 ülke çekimser kaldı, 21 ülke ise oturuma katılmadı.

Taslak kararda, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıdığı karar reddedilerek, yasa dışı ve geçersiz kabul edildi. Ayrıca, Birleşmiş Milletler üyesi tüm devletlere Kudüs'te diplomatik misyon kurmaktan kaçınma çağrısı yapıldı.

Arka plan

6 Aralık 2017'de Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, Kudüs'ü resmî olarak İsrail'in başkenti olarak tanıdığını açıkladı ve Amerikan büyükelçiliğinin Tel Aviv'den Kudüs'e taşınması talimatı verdiğini belirtti.[1] Bunun üzerine 13 Aralık 2017'de İstanbul'da düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Olağanüstü Zirvesi'nin karar bildirgesinde Doğu Kudüs, Filistin Devleti'nin başkenti olarak ilan edildi ve uluslararası topluma Doğu Kudüs'ün Filistin Devletinin işgal altındaki başkenti olarak tanımaya davet edildi.[2] Ayrıca Mısır tarafından Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararını reddeden bir karar tasarısı sunuldu. 18 Aralık 2017'de düzenlen oturumda Güvenlik Konseyi'ne üye 15 ülkeden 14'ü tasarı lehine oy kullandı. Güvenlik Konseyi'nin veto hakkı bulunan beş daimi üyesinden Amerika Birleşik Devletleri ise karar tasarısının aleyhine oy kullanıp tasarıyı veto etti.[3] 19 Aralık 2017'de Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cibuti Devlet Başkanı İsmail Ömer Gulle ile düzenlediği ortak basın toplantısında Güvenlik Konseyinde reddedilen Kudüs tasarısını Birleşmiş Milletler Genel Kuruluna taşıyacaklarını açıkladı.[4]

Lobi faaliyetleri

ABD Başkanı Donald Trump, karar tasarısına destek verecek ülkelere maddi yardımları kesmekle tehdit etti. Trump, Beyaz Saray'da yaptığı açıklamada; "Yüz milyonlarca hatta milyarlarca dolar para alıyorlar, daha sonra bize karşı oy kullanıyorlar. Bu oyları izliyoruz. Bırakın bize karşı oy kullansınlar. Paramız bize kalır. Umurumuzda değil" ifadelerini kullandı.[5] Amerikan Foreign Policy dergisi oylama öncesi Amerika Birleşik Devletleri'nin Birleşmiş Milletler Daimî Temsilcisi Nikki Haley'in BM'de görevli diplomatlara attığı e-posta'yı yayımladı. Mail'e göre Haley, ABD'nin Kudüs kararına karşı Genel Kurul'da aleyhte bir karar alınmaması için üstü kapalı tehdit içeren ifadeler kullandı ve ülkelerin Kudüs'le alakalı verdiği oyları Başkan Trump'a rapor edeceğini belirtti.[6]

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu oylamanın yapılacağı gün yaptığı konuşmada kararı reddettiklerini belirterek, Birleşmiş Milletler için "Yalanlar Evi" ifadesini kullandı.[7] Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki yaptığı açıklamada "..ülkeler yarın oylamada itirazlarını gösterecekler. Umuyoruz ki ülkeler vicdanlarının seslerini ve adaletini kullanarak bu kararda lehinde gösterecekler." sözlerine yer verdi.[8] Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, "..hiçbir onurlu millet, hiçbir şerefli devletin bu tür baskılara boyun eğmeyeceğini ve herkesin vicdanın ve milletinin isteği doğrultusunda oy kullanacağını" söyledi. Ayrıca Kudüs konusunda ABD'nin geri adım atması için ellerinden geleni yapacaklarını belirtti.[8] Kanada Dışişleri Bakanı Chrystia Freeland'ın sözcüsü, NAFTA üyeliğinde Amerika Birleşik Devletleri ile birlikte yer aldıkları için Meksika ile birlikte çekimser kalacaklarını açıkladı.[9]

Karar tasarısı

Karar metni aşağıdaki önemli ifadeleri içermektedir:[10]

"Genel Kurul, (...)

  • Kutsal Kudüs Kenti'nin özel statüsünü, özellikle de Birleşmiş Milletler kararlarında belirtildiği üzere kentin ruhani, dini ve kültürel boyutlarının korunma ihtiyacını göz önünde bulundurarak,
  • Kudüs'ün nihai statüsüne Birleşmiş Milletler kararları çerçevesinde yürütülecek müzakereler sonucunda karar verilmesi gerektiğini vurgulayarak,
  • Kutsal Kudüs Kenti'nin statüsünü, karakterini veya demografik yapısını değiştirme niyetindeki kararların yasal bir etkisi olmadığını, geçersiz olduğunu ve Güvenlik Konseyi'nin kararları doğrultusunda iptal edilmesi gerektiğini tekrar tasdik ederek,
  • Tüm devletleri Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 478 sayılı kararı uyarınca Kudüs'te diplomatik misyon kurmaktan kaçınmaya davet eder;
  • Tüm devletlerin BMGK'nın Kutsal Kudüs Kenti kararlarına uygun hareket etmesini ve bu kararlara aykırı bir eylem veya önlemi tanımamasını talep eder;
  • Sahada iki devletli çözümü tehlikeye atan negatif trendlerin geri çevrilmesi ile vakit kaybetmeden, Orta Doğu'da Birleşmiş Milletler kararları ve toprak hakkı da dahil olmak üzere Madrid şartnamesini, Arap Barış İnisiyatifi'ni ve Orta Doğu Dörtlüsü Yol Haritası'nı temel alan kapsamlı, adil ve kalıcı bir barışa ulaşmayı hedefleyen uluslararası ve bölgesel çabaların hızlandırılmasına yönelik çağrısını tekrar eder; (...)

Oylama

BM Genel Kurulu Başkanı Miroslav Lajčák'ın sözcüsü Brendan Varma, tasarının İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) dönem başkanı Türkiye ile BM'deki Arap devletleri adına Yemen'in talebiyle gündeme alındığını açıkladı.[11] Karar tasarısı, 21 Aralık 2017 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda "İsrail'in İşgal Altındaki Doğu Kudüs ve Filistin Topraklarındaki Faaliyetleri" başlıklı 10. Acil Özel Oturumda oylandı. Oylamaya Birleşmiş Milletler üyesi 193 ülkeden 172'si katıldı. Karar tasarısına 128 ülke kabul, 9 ülke karşı oy verirken 35 ülke çekimser kaldı. 21 üye ülke ise oylamaya katılmadı.[12]

Tasarının kabulü için oylamaya katılan ülkelerin üçte ikisinden fazlasının lehte oy kullanması üzerine karar tasarısı kabul edildi. BM Genel Kurulunda onaylanan karar tasarılarının yasal bağlayıcılığı bulunmamakla birlikte, ezici çoğunlukla kabul edilen tasarıların, muhatap devlet ya da devletler üzerinde siyasi baskı oluşturabildiği belirtildi.[12][13]

Sonuç

Oy Sayı Ülkeler
Kabul 128 Afganistan, Almanya, Andorra, Angola, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Bahreyn, Bangladeş, Barbados, Belçika, Belize, Belarus, Birleşik Arap Emirlikleri, Birleşik Krallık, Bolivya, Botsvana, Brezilya, Brunei, Bulgaristan, Burkina Faso, Burundi, Cezayir, Cibuti, Çad, Çin, Danimarka, Dominika, Ekvador, Endonezya, Eritre, Ermenistan, Estonya, Etiyopya, Fas, Fildişi Sahili, Finlandiya, Fransa, Gabon, Gambiya, Gana, Gine, Grenada, Guyana, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, Hollanda, Irak, İran, İrlanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Japonya, Kamboçya, Karadağ, Katar, Kazakistan, Kıbrıs Cumhuriyeti, Kırgızistan, Komorlar, Kongo Cumhuriyeti, Kosta Rika, Kuveyt, Kuzey Kore, Küba, Laos, Liberya, Libya, Lihtenştayn, Litvanya, Lübnan, Lüksemburg, Madagaskar, Maldivler, Malezya, Mali, Malta, Kuzey Makedonya, Mauritius, Mısır, Monako, Moritanya, Mozambik, Namibya, Nepal, Nijer, Nijerya, Nikaragua, Norveç, Özbekistan, Pakistan, Papua Yeni Gine, Peru, Portekiz, Rusya, Saint Vincent ve Grenadinler, Senegal, Seyşeller, Sırbistan, Singapur, Slovakya, Slovenya, Somali, Sri Lanka, Sudan, Surinam, Suriye, Suudi Arabistan, Şili, Tacikistan, Tanzanya, Tayland, Tunus, Türkiye, Umman, Uruguay, Ürdün, Venezuela, Vietnam, Yemen, Yeni Zelanda, Yeşil Burun Adaları, Yunanistan ve Zimbabve.
Karşı 9 Amerika Birleşik Devletleri, Guatemala, Honduras, İsrail, Marshall Adaları, Mikronezya, Nauru, Palau ve Togo.
Çekimser 35 Antigua ve Barbuda, Arjantin, Avustralya, Bahamalar, Benin, Bhutan, Bosna-Hersek, Çekya, Dominik Cumhuriyeti, Ekvator Ginesi, Fiji, Filipinler, Güney Sudan, Haiti, Hırvatistan, Jamaika, Kamerun, Kanada, Kiribati, Kolombiya, Lesotho, Letonya, Macaristan, Malavi, Meksika, Panama, Paraguay, Polonya, Romanya, Ruanda, Solomon Adaları, Trinidad ve Tobago, Tuvalu, Uganda ve Vanuatu.
Oylamada bulunmayan21 Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Doğu Timor, El Salvador, Gine-Bissau, Gürcistan, Kenya, Moğolistan, Moldova, Myanmar, Orta Afrika Cumhuriyeti, Saint Kitts ve Nevis, Saint Lucia, Samoa, San Marino, São Tomé ve Príncipe, Sierra Leone, Svaziland, Tonga, Türkmenistan, Ukrayna ve Zambiya.

Tepkiler

  •  ABD - Amerika Birleşik Devletleri'nin Birleşmiş Milletler Daimî Temsilcisi Nikki Haley Genel Kurul'da yaptığı konuşmada; "ABD Kudüs'e büyükelçiliğini taşıyacaktır bunu bizden ABD halkı istiyor ve doğru olan da budur. Hiçbir oylama bunu değiştirmeyecektir. Ama bu oylama Amerikalıların BM'ye nasıl baktığı ve bizim bize BM'de saygısızlık yapan ülkelere nasıl baktığımız konusunda bir fark yaratacaktır" ifadelerine yer verdi.[14] Nikki Haley 24 Aralık'ta yaptığı açıklamada, ABD'nin 2018-2019 mali yılında Birleşmiş Milletler için ayırdığı fonu 285 milyon dolar azaltacağını bildirdi.[15] 22 Şubat 2018'de Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı, ABD'nin Tel Aviv büyükelçiliğinin Kudüs'e İsrail'in 70. kuruluş yıl dönümüne gelen Mayıs 2018'de taşınacağını açıkladı.[16]
  •  Bahreyn - Dışişleri Bakanı Halid bin Ahmed el-Halife oylama öncesi Twitter hesabından paylaştığı mesajda, "Dinci-Faşist İran İslam Cumhuriyeti tehlikesine karşı birlikte savaştığımız bir dönemde ABD ile tali bir mesele (oylama) için kavga çıkarmanın hiçbir faydası yok." ifadelerini kullandı. Yorum sosyal medyada birçok tepki aldı.[17]
  •  Filistin - Devlet Başkanı Mahmud Abbas karar sonrası yaptığı açıklamada "Oylama sonucu Filistin için bir zafer" açıklamasında bulundu.[18] Filistin Devlet Başkanlığı sözcüsü Nebil Ebu Redine ise yaptığı açıklamasında; "Bu karar, uluslararası toplumun Filistin halkından yana olduğunu, tehdit ve şantaja rağmen uluslararası kararlara aykırı hareket etmediğini gösterdi." dedi.[18] Hamas lideri İsmail Haniye, oy kullanan ülkelerin tutumunu takdir ettiğini belirterek "Bu devletler Amerika'nın despotluğunu ve siyasi haydutluğunu gösteren tavrını reddeden özgür halkların iradesini yansıttı" ifadesine yer verdi.[19]
  •  Guatemala - Karara karşı oy kullanan dokuz ülkeden biri olan Guatemala'nın Devlet Başkanı Jimmy Morales, 24 Aralık 2017'de yaptığı açıklamada ülkesinin elçiliğini Tel Aviv'den Kudüs'e taşımak için Trump'ı izleyeceğini açıkladı.[20][21]
  •  İran - Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, Twitter'dan yaptığı açıklamada kararı "Trump rejiminin BM'deki eşkıyaca gözdağına karşı çınlayan bir küresel HAYIR" diye niteledi.[22][23]
  •  İsrail - Başbakan Binyamin Netanyahu Facebook'ta paylaştığı video mesajda, kabul edilen karar tasarısını "abes" olarak niteledi. "Kudüs'ün her zaman İsrail'in başkenti olduğunu ve hep öyle kalacağını" söyleyen Netanyahu, "bu absürt tiyatroya katılmayı reddeden ülke sayısının fazlalığını" ise takdir ettiğini belirtti.[24] Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Emmanuel Nahshon yaptığı yazılı açıklamada, ülkesinin Birleşmiş Milletler'in kararını kınadığını belirtti.[25]
  •  Türkiye - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan twitter hesabından yaptığı açıklamada; "Kudüs konusunda BM Genel Kurulu'na sunulan karar tasarısının ezici bir çoğunlukla kabul edilmesini memnuniyetle karşılıyoruz. Trump yönetiminin, BM Genel Kurulu tarafından gayrı hukukiliği en sarih şekilde ortaya konulan bu talihsiz kararından bir an evvel dönmesini bekliyoruz" değerlendirmesinde bulundu.[26] Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Twitter'dan paylaştığı mesajda, tasarıya destek veren bütün ülkelere teşekkürlerini ileterek, "Bugün uluslararası toplum, haysiyet ve bağımsızlığın satılık olmadığını bir kez daha gösterdi" ifadesini kullandı.[27]

Kaynakça

  1. ^ "Trump Kudüs'ü İsrail'in Başkenti Olarak Tanıdı". Amerika'nın Sesi. 6 Aralık 2017. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2017. 
  2. ^ "İİT Doğu Kudüs'ü Filistin'in başkenti olarak tanıdı". Deutsche Welle. 13 Aralık 2017. 21 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2017. 
  3. ^ "ABD, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde Kudüs tasarısını veto etti". BBC Türkçe. 18 Aralık 2017. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2017. 
  4. ^ "Erdoğan: Kudüs tasarısını BM genel kuruluna taşıyacağız". Bloomberg HT. 19 Aralık 2017. 23 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 
  5. ^ "Trump'tan BM üyesi ülkelere tehdit!". Haberturk.com. 20 Aralık 2017. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 
  6. ^ "ABD'nin BM Temsilcisi Haley'den diplomatlara Kudüs tehdidi: Trump sizi izliyor". Sputnik. 20 Aralık 2017. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 
  7. ^ Fırat, Eshat (21 Aralık 2017). "Netanyahu'dan BM'ye 'yalanlar evi' suçlaması". Anadolu Ajansı. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 
  8. ^ a b "Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu: "ABD'nin geri adım atması için her türlü çabayı sarf edeceğimizi söylemiştik"". İhlas Haber Ajansı. 20 Aralık 2017. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 
  9. ^ Blanchfield, Mike (21 Aralık 2017). "Canada abstains from UN vote rejecting U.S. embassy move to Jerusalem". Maclean's. 28 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 
  10. ^ Staff, Toı (21 Aralık 2017). "Full text of UN resolution rejecting Jerusalem recognition". The Times of Israel. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2017. 
  11. ^ "BM Türkiye'nin Kudüs tasarısını oylayacak". Deutsche Welle. 19 Aralık 2017. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2017. 
  12. ^ a b "BM'de Kudüs tasarısı 128 oyla kabul edildi". Deutsche Welle. 21 Aralık 2017. 23 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 
  13. ^ "Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda Trump'ın Kudüs kararı reddedildi". Sputnik. 21 Aralık 2017. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2017. 
  14. ^ "ABD yine tehdit etti ve salonu terk etti". Yeni Şafak. 21 Aralık 2017. 22 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2017. 
  15. ^ "ABD, BM fonunu 285 milyon dolar azaltıyor". Anadolu Ajansı. 26 Aralık 2017. 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2017. 
  16. ^ "ABD Dışişleri Bakanlığı: İsrail büyükelçiliği Kudüs'e Mayıs ayında taşınacak". BBC Türkçe. 23 Şubat 2018. 26 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2018. 
  17. ^ "Bahreyn'in Kudüs oyunu belli eden paylaşım tartışma yarattı". Sputnik. 21 Aralık 2017. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 
  18. ^ a b "Son dakika... İsrail ve Filistin'den karar sonrası ilk açıklamalar". Hürriyet. 21 Aralık 2017. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 
  19. ^ "Hamas Lideri İsmail Heniyye'den BM'nin Kudüs oylaması açıklaması". Time Turk. 22 Aralık 2017. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 
  20. ^ "ABD'den sonra Guatemala da büyükelçiliğini Kudüs'e taşıyor". BBC Türkçe. 25 Aralık 2017. 28 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2017. 
  21. ^ Clara Lopez, Joe Sterling (25 Aralık 2017). "Guatemala to move embassy to Jerusalem, president says". CNN. 25 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2017. 
  22. ^ "A resounding global NO to Trump regime's thuggish intimidation at #UN". Twitter. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 
  23. ^ "U.N. vote a resounding global 'No' to U.S. intimidation: Iran's Zarif tweets". Reuters. 21 Aralık 2017. 23 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 
  24. ^ Landau, Noa (21 Aralık 2017). "Israel Rejects 'Preposterous' UN Decision on Jerusalem, Thanks Trump for Unequivocal Support". Haaretz. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 
  25. ^ "Netanyahu: BM'nin kararını reddediyor, Trump'a teşekkür ediyoruz". NTV.com.tr. 21 Aralık 2017. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2017. 
  26. ^ "Cumhurbaşkanı Erdoğan: Karar tasarısının kabul edilmesini memnuniyetle karşılıyoruz". Anadolu Ajansı. 21 Aralık 2017. 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 
  27. ^ "BM'nin Kudüs kararına dünyadan tepkiler". Deutsche Welle. 21 Aralık 2017. 25 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, egemen devletlere genel bir bakış sağlamaktadır ve ülkelerin egemenliklerinin tanınması hakkında bilgi veren bir listedir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler</span> toplumsal, ekonomik ve kültürel bir iş birliği oluşturmak amacıyla kurulan bir örgüt

Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945'te kurulmuş; dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Birleşmiş Milletler kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlamaktadır. Uluslararası ilişkilerde kuvvet kullanılmasını evrensel düzeyde yasaklayan ilk antlaşma 26 Haziran 1945'te 50 ülke tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler Antlaşması'dır.

<span class="mw-page-title-main">Batı Şeria</span> Filistinde bulunan bir bölge

Batı Şeria (Cisürdün) (Arapça: الضفة الغربية‎,, İbranice: הגדה המערבית‎,, Orta Doğu'da batı, kuzey ve güneyinde İsrail, doğusunda ise, Şeria nehri ve Lût Gölü ile çevrili bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs Yasası</span>

Kudüs Yasası veya tam adıyla Temel Yasa: Kudüs, İsrail'in Başkenti, 30 Temmuz 1980'de İsrail Parlamentosu (Knesset) tarafından kabul edilmiştir ve Kudüs'ün "bütün ve birleşik" olarak İsrail'in başkenti olduğunu ileri sürer. Bu durumun, muhalefet tarafından, yerel halkın rızası olmadığı için kabul edilemez olduğu savunulur.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Genel Kurulu</span>

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Birleşmiş Milletlerin (BM) beş ana organından biridir ve tüm üye milletin eşit olarak temsil edildiği tek organdır. Görevleri arasında, birliğin bütçesini gözden geçirme, Güvenlik Konseyi geçici üyelerini atama, diğer bölümlerinden raporlar alma ve genel kurul kararları adı altında kararlar çıkarmak vardır. Birçok ek organı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Binyamin Netanyahu</span> 9. İsrail başbakanı

Binyamin "Bibi" Netanyahu (; İbranice: 

<span class="mw-page-title-main">Filistin Devleti</span> Batı Asyada yer alan bir ülke

Filistin, resmî adıyla Filistin Devleti, Orta Doğu'da ve Batı Asya'da, Akdeniz kıyısındaki tarihî Kenan Bölgesi'nde bulunan ve Batı Şeria ile Gazze Şeridi'nde belirtilen bölgelerde de facto olarak hüküm süren bir Arap devletidir. Devletin başkenti her ne kadar Doğu Kudüs olarak belirlense de Kudüs tamamen İsrail'in kontrolünde olduğu için başkenti Ramallah'ta yani Batı Şeria'da bulunmaktadır. Filistin toprakları 1948'den 1967'ye kadar Mısır ve Ürdün tarafından ele geçirilmişken 1967'deki Altı Gün Savaşı'ndan sonra ise İsrail tarafından ele geçirilmiştir. Şubat 2020 itibarıyla 5.051.493 nüfusla dünyada en çok nüfusa sahip 121. devlet olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs'ün statüsü</span>

Uluslararası platformda Kudüs'ün statüsü hakkında yasal ve diplomatik açıdan farklı görüşler görülmektedir. Devletler ve uzmanlar da aynı şekilde uluslararası kanunlar altında Kudüs'ün statüsü hakkında bölünmüşlerdir. İsrail ve Filistin Kudüs'ü başkent olarak kabul etmektedir. Fakat çoğu ülke Kudüs'ü İsrail ve Filistin'in başkenti olarak tanımamaktadır. Hatta çoğu tam anlamıyla İsrail ve Filistin'e ait olduğunu da düşünmemektedir. Birçok BM üye devleti resmi olarak bir BM önergesi olan Kudüs'ün uluslararası statüsüne sadık kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Volkan Bozkır</span> Türk diplomat ve politikacı, BM 75.Genel Kurul Başkanı

Volkan Bozkır, Türk hukukçu, diplomat ve siyasetçi. Türkiye’nin eski Avrupa Birliği Bakanı ve Başmüzakerecisi, İstanbul Milletvekili, TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı, Türkiye-ABD Parlamentolararası Dostluk Grubu Başkanı görevlerini yürütmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Wye Nehri Memorandumu</span>

Wye Nehri Memorandumu, İsrail ile Filistin Ulusal Yönetimi arasında Oslo II Anlaşması'nı uygulamak amacıyla ABD aracılığıyla Maryland'in doğu kıyılarındaki Wye Nehri civarında yapılan memorandum. Bill Clinton'ın evsahipliğini yaptığı dokuz gün süren bir zirve sonucunda İsrail ve FKÖ arasındaki bu memorandum Washington, DC'deki Beyaz Saray'da 23 Ekim 1998'de imzalanmıştır. Genel anlamda memorandum, Oslo II Antlaşması'nın yerine getirilmesiyle ilgili taraflara düşen karşılıklı sorumluluklara açıklık getirmekteydi. Daha detaylı olarak, Oslo II Antlaşması'nda belirtilen İsrail askerlerinin geri çekilmesi ile ilgili aşamaların ne zaman uygulanacağı ve çekilmenin miktarına değinilmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">2017 İdlib kimyasal saldırısı</span>

2017 İdlib kimyasal saldırısı veya Han Şeyhun kimyasal saldırısı, 4 Nisan 2017 tarihinde Suriye İç Savaşı sırasında İdlib'in Han Şeyhun beldesinde düzenlen kimyasal saldırı. İdlib Sağlık Otoritesi, sarin veya benzeri bir maddeyi içeren zehirli gazın salınımı sonucu en az 74 kişinin öldüğünü ve 557'den fazla kişinin yaralandığını açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 478 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 478 sayılı kararı, İsrail'in Doğu Kudüs'ü işgali ve Kudüs'ü başkent ilan etmesi üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 20 Ağustos 1980 tarihinde aldığı 478 sayılı karar.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1860 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1860 sayılı kararı, Gazze-İsrail çatışması'nın bir parçası olarak İsrail ile Hamas arasında üç hafta süren Gazze Savaşı üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 8 Ocak 2009'da aldığı 1860 sayılı karar.

<span class="mw-page-title-main">2018 Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi seçimi</span>

2018 Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi seçimi, 8 Haziran 2018'de New York'taki Birleşmiş Milletler Genel Merkezi'nde, genel kurulun 72. oturumunda düzenlenen seçim. Seçim, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 10 geçici üyesinden 5'ini belirlemek üzere düzenlendi. Oylama sonucunda Almanya, Belçika, Dominik Cumhuriyeti, Endonezya ve Güney Afrika, konseyin beş yeni geçici üyesi olarak seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Filistin-Türkiye ilişkileri</span>

Filistin-Türkiye ilişkileri, Filistin ile Türkiye'nin sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Rusya ilişkileri</span>

İsrail-Rusya ilişkileri, İsrail ve Rusya arasındaki ikili dış ilişkileri ifade etmektedir. Rusya'nın Tel Aviv'de büyükelçiliği ve Hayfa'da konsolosluğu bulunmaktadır. İsrail'in Moskova'da bir büyükelçiliği ve Yekaterinburg'da (açılacak) bir başkonsolosluğu var. Rusya, Ortadoğu Dörtlüsü üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Filistin toprakları</span> Orta Doğudaki topraklar

"Filistin toprakları" terimi, 1967'den beri İsrail'in işgal ettiği bölgeler olan, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ni tanımlamak için uzun yıllardır kullanılmaktadır. Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Doğu Kudüs dahil Batı Şeria'dan "İşgal Altındaki Filistin Toprakları" olarak bahsetti ve bu terim UAD tarafından verilen Temmuz 2004'teki kararda yasal tanım olarak kullanıldı. 1999'dan bu yana, Birleşmiş Milletler (BM) resmî terminolojisinde, işgal edilmiş Filistin toprakları giderek diğer terimlerin yerini almıştır. Avrupa Birliği (AB) de bu kullanımı benimsemiştir. "İşgal Altındaki Filistin Bölgesi" terimi, BM ve diğer uluslararası kuruluşlar tarafından Ekim 1999 ile Aralık 2012 arasında Filistin Ulusal Yönetimi tarafından kontrol edilen alanlara atıfta bulunmak için kullanıldı. AB, aynı dönemde ara sıra "Filistin Yönetimi toprakları" gibi paralel bir terim de kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Golan Tepeleri'nin statüsü</span> İsrail-Suriye sınırına yakın platonun uluslararası yasal statüsü

Golan Tepeleri, Batı Asya'nın Levant bölgesinde yer alan ve 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail tarafından Suriye'den ele geçirilen kayalık bir platodur. İsrail ve ABD dışındaki uluslararası toplum, Golan Tepeleri'nin İsrail tarafından askeri işgal altında tutulan Suriye toprağı olduğunu kabul etmektedir. Savaşın ardından Suriye, Hartum Kararı'nın bir parçası olarak İsrail ile herhangi bir müzakereyi reddetti.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Devleti'nin dış ilişkileri</span> Filistin Devletinin diplomatik ilişkileri ve diğer ülkelerle etkileşimleri

Filistin Devleti'nin dış ilişkileri 1964 yılında Filistin Kurtuluş Örgütünün (FKÖ) kurulmasından bu yana yürütülmektedir. Oslo Anlaşmaları'ndan bu yana, 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan Filistin Devleti'nin evrensel olarak tanınmasını sağlamaya çalışmaktadır. 2 Haziran 2023 itibarıyla Birleşmiş Milletler (BM) üyesi 193 ülkeden 139'u Filistin Devleti'ni resmen tanımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Bağımsızlık Bildirgesi</span>

Filistin Bağımsızlık Bildirgesi, Filistin Devleti'ni resmen kuran, Filistinli şair Mahmud Derviş tarafından yazılan ve Yaser Arafat tarafından 15 Kasım 1988'de Cezayir'in başkenti Cezayir'de ilan edilen bildiridir. Daha önce Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) yasama organı olan Filistin Ulusal Konseyi (FUK) tarafından 253 lehte, 46 aleyhte ve 10 çekimser oyla kabul edilmişti. 19. PNC'nin kapanış oturumunda ayakta alkışlanarak okundu. Bildirgenin okunmasının tamamlanmasının ardından Arafat, Filistin Kurtuluş Örgütü Başkanı olarak Filistin Devlet Başkanı unvanını aldı. Nisan 1989'da Filistin Kurtuluş Örgütü Merkez Konseyi, Arafat'ı Filistin Devleti'nin ilk Cumhurbaşkanı olarak seçti