İçeriğe atla

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 478 sayılı kararı

BM Güvenlik Konseyinin
478 sayılı kararı
1948-1967 yılları arasında Doğu ve Batı Kudüs sınırlarını gösteren harita
Tarih20 Ağustos 1980
Oturum no.2245
KodS/RES/478 (Doküman)
Konuİsrail tarafından işgal edilen topraklar
Oylama
  • Kabul: 14
  • Ret: Yok
  • Çekimser: 1
SonuçKabul edildi
Güvenlik Konseyi üyeleri
Daimi üyeler
Geçici üyeler

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 478 sayılı kararı, İsrail'in Doğu Kudüs'ü işgali ve Kudüs'ü başkent ilan etmesi üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 20 Ağustos 1980 tarihinde aldığı 478 sayılı karar.

Karar sonucunda Güvenlik Konseyi, İsrail'in Doğu Kudüs'ü işgal etmesi ve Kudüs'ü başkent ilan ettiği kanun kınandı. Kudüs'te diplomatik temsilciliği bulunan ülkelerden temsilciliklerini kutsal şehir Kudüs'ten Tel Aviv'e taşıması istendi.

Arka plan

1948 yılında Birleşmiş Milletler Kudüs'ü corpus separatum (ayrı beden) ilan etti ve doğrudan Birleşmiş Milletler'e bağlı kabul etti. Aynı yıl İsrail'in Filistin Mandası'ndan bağımsızlığını ilan etmesiyle Birleşmiş Milletler'in planı uygulanamadı. 1949'da ateşkes anlaşmasıyla Doğu Kudüs'ün yönetimi Ürdün'e, Batı Kudüs'ün yönetimi ise İsrail'e bırakıldı.[1] Doğu Kudüs'ü 5 Haziran 1967'deki Altı Gün Savaşı sonucunda işgal eden İsrail, bunun bir işgal değil belediye bütünleştirmesi olduğunu ileri sürdü. 30 Temmuz 1980'de İsrail Parlamentosu Knesset tek taraflı olarak kentin doğusunu ve batısını İsrail'in binlerce yıllık bölünmez başkenti olarak ilan eden Kudüs Yasası'nı kabul etti.[2]

Karar

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 20 Ağustos 1980 tarihinde yaptığı 2245 numaralı oturum sonucunda, İsrail'in Kudüs'ü İsrail Devleti'nin "tam ve birleşik" başkenti ilan eden 30 Temmuz 1980 tarihli Kudüs Yasasını uluslararası hukukun ihlali olarak kınadı. Kararda, konseyin bu yasayı tanımayacağı belirtilerek üye ülkelere de konseyin kararını kabul etmeye çağrıldı. Bu karar aynı zamanda Birleşmiş Milletler üyesi ülkeleri diplomatik misyonlarını Kudüs'ten Tel Aviv'e taşımaya davet etmektedir.[3]

Karar, Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesinden dördü olan Birleşik Krallık, Çin, Fransa ve Sovyetler Birliği ile on geçici üye Bangladeş, Doğu Almanya, Filipinler, Jamaika, Meksika, Nijer, Norveç, Portekiz, Tunus ve Zambiya'nın evet oyu ile onaylandı. Amerika Birleşik Devletleri oylamaya katılmadı ancak kararı veto da etmedi.

Sonrası

İsrail kararı kategorik olarak reddetti. İsrail Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada; "Kudüs bir daha asla parçalanmamak üzere birleşik bir şehir olarak kalacak ve egemen bir devlet olan İsrail'in başkenti statüsünü zayıflatmayacaktır" ifadelerine yer verdi.[4]

BM Güvenlik Konseyinin 478 sayılı kararı kabul etmesinin ardından Kudüs'te büyükelçiliği bulunan Bolivya, Dominik Cumhuriyeti, Ekvador, Guatemala, Haiti, Hollanda, Kolombiya, Panama, Şili, Uruguay ve Venezuela diplomatik temsilciliklerini Tel Aviv'e taşımaya başladı. 2006'da El Salvador ve Kosta Rika'nın da elçiliklerini Kudüs'ten Tel Aviv'e geri taşımasıyla şehirde hiçbir büyükelçilik binası kalmadı.[5][6]

6 Aralık 2017'de Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump Kudüs'ü resmî olarak İsrail'in başkenti olarak ilan etti ve Tel Aviv'de bulunan Amerikan büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması talimatı verdi.[7][8] Aynı gün Çekya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, "Çek Cumhuriyeti, İsrail-Filistin barışının imzalanmasından önce Kudüs'ün 1967 sınırları çerçevesinde İsrail'in başkenti kabul edilmesini tanıyor" ifadeleri kullanıldı.[9] Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ABD'nin, altında imzası olduğu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 478 sayılı kararını bu adımla yok saydığını belirterek, hiç kimsenin hukukun üstünde olmadığını ve hiçbir ülkenin de pazusuna güvenerek uluslararası hukuku yok sayamayacağını söyledi.[10]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Albayrak, Hakan (7 Aralık 2017). "Kudüs meselesi". Karar.com. Erişim tarihi: 9 Aralık 2017. 
  2. ^ Ulucak, Zehra (8 Aralık 2017). "Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi 'Kudüs' gündemiyle toplandı". Anadolu Ajansı. 9 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2017. 
  3. ^ "Resolution 478 (1980) of 20 August 1980". Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2017. 
  4. ^ "Israel Says UN Resolution Will Not Affect Jerusalem's Status As Capital". Jewish Telegraphic Agency. 22 Ağustos 1980. 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2017. 
  5. ^ Keinon, Herb (25 Ağustos 2006). "El Salvador To Move Embassy to TA". The Jerusalem Post. Erişim tarihi: 9 Aralık 2017. 
  6. ^ "Costa Rica moves embassy from Jerusalem to Tel Aviv". Dünya Yahudi Kongresi. 17 Ağustos 2006. 10 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2017. 
  7. ^ "Statement by President Trump on Jerusalem". Beyaz Saray. 14 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2017. 
  8. ^ "ABD Başkanı Donald Trump, Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıdı". BBC Türkçe. 6 Aralık 2017. 10 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2017. 
  9. ^ "osition of MFA to Issue of Jerusalem". Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 11 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2017. 
  10. ^ "Erdoğan: ABD Başkanı Trump'ın Kudüs kararı provokasyon, arkasında evangelistler var". Haberturk.com. 9 Aralık 2017. 11 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler</span> toplumsal, ekonomik ve kültürel bir iş birliği oluşturmak amacıyla kurulan bir örgüt

Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945'te kurulmuş; dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Birleşmiş Milletler kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlamaktadır. Uluslararası ilişkilerde kuvvet kullanılmasını evrensel düzeyde yasaklayan ilk antlaşma 26 Haziran 1945'te 50 ülke tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler Antlaşması'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs</span> Orta Doğuda yer alan bir şehir

Kudüs veya Yeruşalim, Orta Doğu'nun Kenan bölgesinde, Akdeniz ile Lut Gölü arasındaki Yehuda Dağları'ndaki bir plato üzerine kurulmuş eski bir şehirdir. Üç büyük İbrahimî din olan Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam için kutsal sayılan bir şehirdir. İsrail, başkentinin Kudüs olduğunu ilan etmiştir. Birleşmiş Milletler, bu kararı tanımadığını açıklamıştır. Aynı şekilde Filistin de tıpkı İsrail gibi kendi başkentinin Kudüs olduğunu ilan etmiştir. Günümüzde İsrail ve Filistin Kudüs'ü başkent olarak kabul eder fakat Uluslararası alanda bu kararlar tanınmamaktadır. Çoğu ülke İsrail'deki diplomatik misyonlarını ve Büyükelçiliklerini Tel Aviv'de bulundururken, Filistin'deki diplomatik misyonlar ve Büyükelçilikler ise Ramallah, Gazze Şehri, Kahire ve Şam gibi çeşitli yerlerde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi</span> BMnin uluslararası güvenliği sağlamakla görevli altı ana organından biri

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Birleşmiş Milletler'in üye ülkeler arasında güvenlik ve barışı korumakla yükümlü en güçlü organı. Birleşmiş Milletler'in diğer organları sadece tavsiye kararı alabilirken, Uluslararası Adalet Divanı ile birlikte bağlayıcı karar alma yetkisine sahip iki Birleşmiş Milletler organından biridir. Bu bağlayıcılık, üye ülkelerin tamamına yakını tarafından imzalanmış olan Birleşmiş Milletler Antlaşması'nda açık bir şekilde belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs Yasası</span>

Kudüs Yasası veya tam adıyla Temel Yasa: Kudüs, İsrail'in Başkenti, 30 Temmuz 1980'de İsrail Parlamentosu (Knesset) tarafından kabul edilmiştir ve Kudüs'ün "bütün ve birleşik" olarak İsrail'in başkenti olduğunu ileri sürer. Bu durumun, muhalefet tarafından, yerel halkın rızası olmadığı için kabul edilemez olduğu savunulur.

<span class="mw-page-title-main">İsrail</span> Batı Asyada bulunan bir ülke

İsrail, resmî adıyla İsrail Devleti (İbranice: מְדִינַת יִשְׂרָאֵל‎,

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1441 sayılı kararı, 8 Kasım 2002 tarihinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından alınan ve Irak'taki Saddam Hüseyin rejiminin daha önce alınan kararların gereği olarak silahsızlanma yükümlülüklerini getirmesi için son uyarı niteliğini taşıyan karardır.

<span class="mw-page-title-main">Kudüs'ün statüsü</span>

Uluslararası platformda Kudüs'ün statüsü hakkında yasal ve diplomatik açıdan farklı görüşler görülmektedir. Devletler ve uzmanlar da aynı şekilde uluslararası kanunlar altında Kudüs'ün statüsü hakkında bölünmüşlerdir. İsrail ve Filistin Kudüs'ü başkent olarak kabul etmektedir. Fakat çoğu ülke Kudüs'ü İsrail ve Filistin'in başkenti olarak tanımamaktadır. Hatta çoğu tam anlamıyla İsrail ve Filistin'e ait olduğunu da düşünmemektedir. Birçok BM üye devleti resmi olarak bir BM önergesi olan Kudüs'ün uluslararası statüsüne sadık kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Kudüs</span> Kudüsün doğusu

Doğu Kudüs veya Doğu Yeruşalim ,1948 Arap-İsrail Savaşı'nda Ürdün'ün ve 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail'in eline geçen Kudüs'ün doğusudur. İçinde, Eski Şehri ve Yahudilik, İslam ve Hristiyanlıkta kutsal yerler olan Tapınak Dağı, Ağlama Duvarı, Mescid-i Aksa, Kutsal Kabir Kilisesi gibi yerleri barındırır. "Doğu Kudüs" terimi, bazen 1949'dan 1967'ye kadar Ürdün'ün hakimiyeti altında olan fakat 1967'den sonra İsrail hakimiyeti altında Batı Kudüs ile birlikte tek bir belediye altında birleştirilen 70 km²'lik alanı bazen de 1967 öncesi bir Ürdün belediyesi olan 6.4 km²'lik alanı tasvir eder. Filistin Devleti, Doğu Kudüs'ü başkent yapmak istemektedir fakat Kudüs tamamen İsrail'in kontrolünde olduğu için şu andaki fiili başkenti Ramallah'tır. İsrail ise 30 Temmuz 1980'de Kudüs Yasası ile Batı Kudüs ve Doğu Kudüs olmak üzere Kudüs'ün tamamını ebedi başkent ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1000 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1000 sayılı kararı, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü'nün 6 aylık bir süre daha ada üzerinde konuşlandırılması hakkında oy birliğiyle aldığı karardır. Daha önce alınmış 186 (1964) ve 969 (1994) kararlara atıfta bulunulan kararda konsey Kıbrıs Sorunu'nun çözümüne yönelik politik ilerlemenin yokluğuna yönelik endişelerini dile getirmiş ve Barış Gücü'nün görevi 31 Aralık 1995 tarihine kadar uzatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 657 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 657 sayılı kararı, 16 Haziran 1990 tarihinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından oy birliğiyle alınan ve Kıbrıs'ta Birleşmiş Milletler Barış Gücü'nün görevini 15 Aralık 1990'a kadar uzatan karardır. Karara gerekçe olarak Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliğinin adadaki mevcut durumdan dolayı Kıbrıs Sorunu'nun barışçı bir şekilde çözülmesi çin Barış Gücü'nün adada varlığının zorunlu olacağına ilişkin raporu gösterildi. Konsey tüm tarafların toplumlararası müzakerelerin devamı için ortaya koyulan on maddeli anlaşmayı desteklemelerini isteyerek Genel Sekreterlik'ten kararın uygulamasını takip edip 30 Kasım'dan önce bir rapor daha yazmasını talep etti. Kararda konseyin konuyla ilgili daha önceki kararlarına da atıfta bulunuldu.

<span class="mw-page-title-main">Belçika'nın diplomatik temsilcilikleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Belçika Krallığı'nın dış temsilciliklerinin listesi.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Kosova Geçici Yönetim Misyonu</span>

Birleşmiş Milletler Kosova Geçici Yönetim Misyonu Birleşmiş Milletler'in Kosova'daki geçici misyonudur. Misyonun amacı, Kosova vatandaşlarının barışçıl ve normal yaşam şartlarında yaşaması ve Balkanlar'ın batısında bölgesel istikrarın geliştirmesine yardımcı olmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1860 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1860 sayılı kararı, Gazze-İsrail çatışması'nın bir parçası olarak İsrail ile Hamas arasında üç hafta süren Gazze Savaşı üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 8 Ocak 2009'da aldığı 1860 sayılı karar.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun ES-10/L.22 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun ES-10/L.22 sayılı kararı, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıması, Amerikan büyükelçiliğini Tel-Aviv'den Kudüs'e taşıma kararı ve Kudüs'ün statüsü üzerine Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 21 Aralık 2017 tarihinde aldığı ES-10/L.22 sayılı karar.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 884 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 884 sayılı kararı 822 (1993), 853 (1993) ve 874 (1993) numaralı kararlar yeniden teyit edildikten sonra 12 Kasım 1993 tarihinde oy birliğiyle kabul edildi. Konsey, Dağlık Karabağ'da Ermenistan ile Azerbaycan arasında özellikle de Zengilan ve Horadiz şehirlerindeki devam eden çatışmalardan duyduğu endişeyi dile getirdi ve taraflar arasındaki ateşkes ihlallerini kınadı.

<span class="mw-page-title-main">İsrail'deki diplomatik temsilcilikler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İsrail'deki diplomatik temsilcilikler listesi İsrail'deki dış büyükelçilik ve konsoloslukları kapsar. İsrail'de hâlihazırda 89 büyükelçilik bulunmaktadır; bunların 87'si Tel Aviv ve Tel Aviv Bölgesi'nde, 3'ü ise Kudüs'te bulunmaktadır. Bazı ülkeler bir büyükelçilik işletmenin yanı sıra Eilat, Hayfa ve Kudüs gibi şehirlerde konsolosluk da işletirler.

<span class="mw-page-title-main">Filistin toprakları</span> Orta Doğudaki topraklar

"Filistin toprakları" terimi, 1967'den beri İsrail'in işgal ettiği bölgeler olan, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ni tanımlamak için uzun yıllardır kullanılmaktadır. Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Doğu Kudüs dahil Batı Şeria'dan "İşgal Altındaki Filistin Toprakları" olarak bahsetti ve bu terim UAD tarafından verilen Temmuz 2004'teki kararda yasal tanım olarak kullanıldı. 1999'dan bu yana, Birleşmiş Milletler (BM) resmî terminolojisinde, işgal edilmiş Filistin toprakları giderek diğer terimlerin yerini almıştır. Avrupa Birliği (AB) de bu kullanımı benimsemiştir. "İşgal Altındaki Filistin Bölgesi" terimi, BM ve diğer uluslararası kuruluşlar tarafından Ekim 1999 ile Aralık 2012 arasında Filistin Ulusal Yönetimi tarafından kontrol edilen alanlara atıfta bulunmak için kullanıldı. AB, aynı dönemde ara sıra "Filistin Yönetimi toprakları" gibi paralel bir terim de kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Golan Tepeleri'nin statüsü</span> İsrail-Suriye sınırına yakın platonun uluslararası yasal statüsü

Golan Tepeleri, Batı Asya'nın Levant bölgesinde yer alan ve 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda İsrail tarafından Suriye'den ele geçirilen kayalık bir platodur. İsrail ve ABD dışındaki uluslararası toplum, Golan Tepeleri'nin İsrail tarafından askeri işgal altında tutulan Suriye toprağı olduğunu kabul etmektedir. Savaşın ardından Suriye, Hartum Kararı'nın bir parçası olarak İsrail ile herhangi bir müzakereyi reddetti.

<span class="mw-page-title-main">İsrail'in Doğu Kudüs'ü ilhakı</span>

İsrail'in Doğu Kudüs'ü ilhakı veya İsrail kaynaklarında anıldığı şekilde Kudüs'ün birleşmesi, İsrail'in 1967 Altı Gün Savaşı sırasında Doğu Kudüs'ü işgal etmesini ve akabinde ilhakını ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Bağımsızlık Bildirgesi</span>

Filistin Bağımsızlık Bildirgesi, Filistin Devleti'ni resmen kuran, Filistinli şair Mahmud Derviş tarafından yazılan ve Yaser Arafat tarafından 15 Kasım 1988'de Cezayir'in başkenti Cezayir'de ilan edilen bildiridir. Daha önce Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) yasama organı olan Filistin Ulusal Konseyi (FUK) tarafından 253 lehte, 46 aleyhte ve 10 çekimser oyla kabul edilmişti. 19. PNC'nin kapanış oturumunda ayakta alkışlanarak okundu. Bildirgenin okunmasının tamamlanmasının ardından Arafat, Filistin Kurtuluş Örgütü Başkanı olarak Filistin Devlet Başkanı unvanını aldı. Nisan 1989'da Filistin Kurtuluş Örgütü Merkez Konseyi, Arafat'ı Filistin Devleti'nin ilk Cumhurbaşkanı olarak seçti


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.