İçeriğe atla

Birleşmiş Milletler Barış Gücü

Birleşmiş Milletler Barış Gücü
Kuruluş1945
Websitepeacekeeping.un.org
Komuta
Barışı Koruma Operasyonları Genel SekreteriJean-Pierre Lacroix
Genel Bilgiler
Etkin personel sayısı90.905 üniformalı, toplam 111.512
Maliye
Harcamalar6,7 milyar dolar
İlgili maddeler
TarihBirleşmiş Milletler barışı koruma misyonları listesi
Birleşmiş Milletler Barış Gücü askerleri Etiyopya'da

Birleşmiş Milletler Barış Gücü savaşların yıkımına maruz kalmış coğrafyalarda barışın ve huzurun kalıcı olarak yerleşmesini sağlamak için çalışan Birleşmiş Milletler kuruluşu bir yapılanmadır. Çeşitli ülkelerin askeri birlikleri, polisleri ve sivil personelinden oluşan Birleşmiş Milletler Barış Gücünün [1] amacı ateşkes anlaşmalarının tatbikini sağlamak ve denetlemektir. Barış gücü, insanların emniyetinin sağlanması, ihtilaflı taraflar arasında itimat artırıcı önlemler alınması,[2][3] idarede gücün paylaşılması, seçimlerin yapılmasına katkıda bulunulması, yasaların uygulanmasının sağlanması, ekonomik ve sosyal gelişme gibi değişik alanlarda hizmet vermektedir.

Birleşmiş Milletler Antlaşması ülkeler arası barış ve güvenliğin himayesi görevini Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne vermiştir.

1988 yılında Birleşmiş Milletler Barış Gücü Nobel Ödülünü almaya layık görülmüştür.

Barış Gücü Operasyonları

Birleşmiş Milletlerin Afrika Birliği ile gerçekleştirdiği ilk ve en geniş kapsamlı barışı koruma misyonudur. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1769 sayılı kararı[4] ile kurulmuştur.[5]

UNMİS

Sudan'da 2005 yılının Mart ayında başlamıştır. Bu operasyonda 799 uluslararası sivil memur; 2,234 mahalli memur; 592 askeri gözlemci; 8,734 asker; 680 polis; 185 BM gönüllü memuru; toplam 13,224 kişi görev yapmaktadır.[6] Bu Operasyonun maliyeti 1,079.53 Amerikan Dolarıdır. Bu operasyonda 16 barış gücü askeri ölmüştür.

ONUB

Burundi'de 2004 yılının Haziran ayında başlamış 2006 yılının Aralık ayında sona ermiştir. Bu operasyonda 242 uluslararası sivil memur; 308 mahalli memur; 98 BM gönüllü memuru; toplam 648 kişi görev yapmıştır.[7] Bu Operasyonun maliyeti 128.54 milyon ABD dolarıdır. Burundi de operasyonda 24 barış gücü askeri ölmüştür.

UNOCI

Fildişi Sahili'inde 2004 yılının Haziran ayında başlamıştır. Bu operasyonda 358 uluslararası sivil memur; 526 mahalli memur; 190 askeri gözlemci; 7,847 asker; 992 polis; 209 BM gönüllü memuru; toplam 10,122 kişi görev yapmaktadır.[8] Operasyona 472.89 milyon ABD doları bütçe ayrılmıştır. Şimdiye kadar 27 barış gücü mensubu ölmüştür.

UNMİL

Liberya'da, Eylül 2003 tarihinde başlamıştır. 504 uluslararası sivil memur; 941 mahalli memur; 188 askeri gözlemci; 13,613 asker; 1,097 polis; 263 BM gönüllü memuru; toplam 16,606 kişi görev yapmaktadır.[9] Temmuz 2006 - Haziran 2007 tarihleri arasında 714.88 milyon ABD doları bütçe ayrılmış günümüze kadar 87 görevli ölmüştür.

MONUC

Kongo Cumhuriyeti'nde, Kasım 1999 yılında başlamıştır. 919 uluslararası sivil memur; 2,092 mahalli memur; 734 askeri gözlemci; 16,487 asker; 1,075 polis; 665 BM gönüllü memuru; toplam 21,972 kişi görev yapmaktadır. 1,094.25 milyon ABD doları bütçe ayrılmıştır ve başladığından bu yana 98 barış gücü mensubu ölmüştür.[10]

UNMEE

Etyopya ve Eritre'de, Temmuz 2000 tarihinde başlamıştır. 149 uluslararası sivil memur; 194 mahalli memur; 222 askeri gözlemci; 65 BM gönüllü memuru; toplam 2,693 kişi görev yapmaktadır 137.39 milyon ABD doları bütçe ayrılmıştır ve kurulduğundan bu yana 17 barış gücü mensubu ölmüştür.[11]

MINURSO

Batı Sahra, Nisan 1991 tarihinde başlamıştır. 101 uluslararası sivil memur; 31 asker; 138 mahalli memur; 183 askeri gözlemci; 4 polis; 22 BM gönüllü memuru; toplam 479 kişi görev yapmaktadır. 45.94 milyon ABD doları bütçe ayrılmıştır ve kurulduğundan bu yana 14 barış gücü mensubu ölmüştür.[11]

MINUSTAH

Haiti'de, Haziran 2004 tarihinde başlamıştır. 432 uluslararası sivil memur; 642 mahalli memur; 6,684 asker; 1,692 polis; 191 BM gönüllü memuru; toplam 9,641 kişi görev yapmaktadır. 489.21 milyon ABD doları bütçe ayrılmıştır ve kurulduğundan bu yana 13 barış gücü mensubu ölmüştür.[12]

UNMIT

Doğu Timor'da, Ağustos 2006 tarihinde başlamıştır. 129 uluslararası sivil memur; 320 mahalli memur; 1,099 polis; 32 askeri gözlemci; 100 BM gönüllü memuru; toplam 1,680 kişi görev yapmaktadır. 170.22 milyon ABD doları bütçe ayrılmıştır ve kurulduğundan bu yana 1 barış gücü mensubu ölmüştür.[13]

UNMOGIP

Pakistan ve Hindistan'da, Ocak 1949 yılında başlamıştır. 23 uluslararası sivil memur; 49 mahalli memur; 41 askeri gözlemci; toplam 113 kişi görev yapmaktadır. 2006 senesinde görev süresi uzatılmıştır, bütçesi $7.9 milyon ABD dolarıdır ve kurulduğundan bu yana 11 barış gücü mensubu ölmüştür.[14]

UNFICYP

Kıbrıs'ta, Mart 1964 tarihinde başlamıştır. 37 uluslararası sivil memur; 853 asker; 64 polis; 104 mahalli memur; toplam 1,058 kişi görev yapmaktadır. 46.27 milyon ABD doları bütçe ayrılmıştır ve kurulduğundan bu yana 176 barış gücü mensubu ölmüştür.

UNOMIG

Gürcistan'da, Ağustos 1993 tarihinde başlamıştır. 98 uluslararası sivil memur; 181 mahalli memur; 127 askeri gözlemci; 12 polis; 1 BM gönüllü memuru; toplam 419 kişi görev yapmaktadır.33.38 milyon ABD doları bütçe ayrılmıştır ve kurulduğundan bu yana 11 barış gücü mensubu ölmüştür.

UNMIK

Kosova'da, Haziran 1999 tarihinde başlamıştır. 506 uluslararası sivil memur; 2,040 mahalli memur; 37 askeri gözlemci; 1960 polis; 152 BM gönüllü memuru; toplam 4,695 kişi görev yapmaktadır. 217.96 milyon ABD doları bütçe ayrılmıştır ve kurulduğundan bu yana 46 barış gücü mensubu ölmüştür.

UNDOF

Golan Tepeleri'de, Haziran 1974 tarihinde başlamıştır. 39 uluslararası sivil memur; 1,048 asker; 107 mahalli memur; toplam 1,194 kişi görev yapmaktadır. 39.86 milyon ABD doları bütçe ayrılmıştır ve kurulduğundan bu yana 42 barış gücü mensubu ölmüştür.[15]

Kaynakça

  1. ^ "Beyond Peace Deals: The United Nations Experiment in "Peacebuilding"". 27 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2012. 
  2. ^ Rakshak, Bharat. "Captain Gurbachan Singh Salaria". 26 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2009. 
  3. ^ Shorey, Anil (Nisan 2004). "Captain Courage". 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2009. 
  4. ^ "Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1769 sayılı kararı". www.unscr.com. Birleşmiş Milletler. 14 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2018. 
  5. ^ "SECURITY COUNCIL AUTHORIZES DEPLOYMENT OF UNITED NATIONS-AFRICAN UNION 'HYBRID' PEACE OPERATION IN BID TO RESOLVE DARFUR CONFLICT". www.un.org. Birleşmiş Milletler. 23 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2018. 
  6. ^ "UNMİS"". []
  7. ^ "ONUB"". []
  8. ^ "UNOCI"". []
  9. ^ "UNMİL"". []
  10. ^ "MONUC"". []
  11. ^ a b "UNMEE"". []
  12. ^ "MINUSTAH"". []
  13. ^ "UNMIT"". []
  14. ^ "UNMOGIP"". []
  15. ^ "Monthly Summary of Contributors to UN Peacekeeping Operations" (PDF). 2 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Ekim 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler</span> toplumsal, ekonomik ve kültürel bir iş birliği oluşturmak amacıyla kurulan bir örgüt

Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945'te kurulmuş; dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Birleşmiş Milletler kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlamaktadır. Uluslararası ilişkilerde kuvvet kullanılmasını evrensel düzeyde yasaklayan ilk antlaşma 26 Haziran 1945'te 50 ülke tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler Antlaşması'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kofi Annan</span> 7. Birleşmiş Milletler genel sekreteri

Kofi Atta Annan, yedinci Birleşmiş Milletler eski Genel Sekreteri.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek</span> Balkanlarda bir ülke

Bosna-Hersek, kısa haliyle B&H, resmî adıyla Bosna ve Hersek, Balkanlar'da 51.197 km² yüz ölçümlü bir ülke. Kuzey, batı ve güneyden Hırvatistan; doğudan Sırbistan ve güneydoğusunda Karadağ ile çevrili olup Adriyatik Denizi'ne Neum şehrinin olduğu yerde yalnızca 20 km'lik limansız bir kıyısı bulunmaktadır. Ülkenin coğrafyası merkez ve güneyde dağlık, kuzeybatıda tepelik, kuzeydoğuda düzlük bir karakter sergiler. Başkent ve en büyük şehir olan Saraybosna, birçok yüksek dağla çevrelenmiştir. Ülkenin çoğunluğunu kaplayan Bosna bölgesinde karasal iklim görülür, bu bölgede yazları sıcak, kışları kar yağışlı ve soğuktur. Ülkenin güney kıyılarındaki daha küçük Hersek bölgesinde ise tipik Akdeniz iklimi görülür. Bosna-Hersek doğal kaynaklar açısından da zengin bir görünüm arz eder.

UNICEF veya resmi adıyla Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu, dünya genelinde çocuklara insani ve gelişimsel yardım sağlamaktan sorumlu bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur. UNICEF'in faaliyetleri arasında aşılama ve hastalık önleme, HIV'li çocuklar ve anneler için tedavi yönetimi, çocukluk ve anne beslenmesini iyileştirme, sağlık koşullarını iyileştirme, eğitimi teşvik etme ve felaketlere müdahale için acil yardım sağlama yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Türk Tugayı</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin bir tugayı

Türk Tugayı, Kore Savaşı sırasında 1950'den 1953'e kadar Birleşmiş Milletler Ordusunun komutası altında savaşmış olan Türk Silahlı Kuvvetleri'nin bir tugayı. Amerika Birleşik Devletleri 25. Piyade Tümeni'ne bağlı olan Türk Tugayı birçok operasyonda savaştı ve Kunu-ri Muharebesinden sonra Kore ile ABD tarafından Birlik Takdirnameleriyle ödüllendirildi. Türk Tugayı muharebe hüneri, inatçı savunması, göreve bağlılığı ve cesaretiyle ün kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi</span> BMnin uluslararası güvenliği sağlamakla görevli altı ana organından biri

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Birleşmiş Milletler'in üye ülkeler arasında güvenlik ve barışı korumakla yükümlü en güçlü organı. Birleşmiş Milletler'in diğer organları sadece tavsiye kararı alabilirken, Uluslararası Adalet Divanı ile birlikte bağlayıcı karar alma yetkisine sahip iki Birleşmiş Milletler organından biridir. Bu bağlayıcılık, üye ülkelerin tamamına yakını tarafından imzalanmış olan Birleşmiş Milletler Antlaşması'nda açık bir şekilde belirtilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2006 Lübnan Savaşı</span> Hizbullah tarafından 8 İsrail askerinin öldürülmesi, 2 askerin esir alınmasıyla başlayan çatışma

2006 İsrail-Lübnan Savaşı, Hizbullah'ın askerî kanadı ile İsrail Silahlı Kuvvetleri arasında Lübnan toprakları ve İsrail'in kuzeyinde, 12 Temmuz-14 Ağustos 2006 tarihleri arasında sürmüş olan silahlı çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Gönüllü</span> çıkar beklemeksizin bir iş yapmayı üstlenen kişi

Gönüllü, içinde bulunduğu toplulukta herhangi bir karşılık ya da çıkar beklemeksizin bir işi yapmayı kendiliğinden üstlenen kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Genel Kurulu</span>

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Birleşmiş Milletlerin (BM) beş ana organından biridir ve tüm üye milletin eşit olarak temsil edildiği tek organdır. Görevleri arasında, birliğin bütçesini gözden geçirme, Güvenlik Konseyi geçici üyelerini atama, diğer bölümlerinden raporlar alma ve genel kurul kararları adı altında kararlar çıkarmak vardır. Birçok ek organı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek tarihi</span> Bosna-Hersek ülkesinin tarihi

Bosna-Hersek tarihi Bosna-Hersek'in tarih öncesi zamanlardan günümüze uzanan tarihini kapsar.

Birleşmiş Milletler Irak-Kuveyt Gözlem Misyonu, 1991 ve 2003 yılları arasında Irak ve Kuveyt sınırında görev yapan Birleşmiş Milletler Barış Gücü.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1898 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1898 sayılı kararı, BM Genel Sekreteri'nin Birleşmiş Milletler Kıbrıs Barış Gücü'nün 6 aylık bir süre daha ada üzerinde konuşlandırılması hakkında önerisi ve Kıbrıs hükûmetî'nin 15 Aralık 1983'ten sonra Barış Gücü'nün ada üzerinde var olması gerektiği düşüncesi yüzünden BM Barış Gücü'nün 15 Haziran 2010 tarihine kadar ada üzerinde faaliyetlerde bulunma süresi uzatıldı. Karar Türkiye'nin karşı, diğer 14 üyenin kabul oyu ile alındı.

Hüseyin Avni Botsalı Türk büyükelçi.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Timor-Türkiye ilişkileri</span>

Doğu Timor-Türkiye ilişkileri Doğu Timor ile Türkiye'nin süregelen uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler-Afrika Birliği Darfur Misyonu</span> kuruluş

Afrika Birliği/Birleşmiş Milletler Darfur Hibrit Operasyonu (İng:African Union/United Nations Hybrid operation in Darfur) (UNAMID) Birleşmiş Milletler ve Afrika Birliği'nin Sudan'ın Darfur eyaletinde sürdürdüğü ortak barışı destekleme harekâtıdır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1769 sayılı kararıyla Darfur savaşı sonrasında gerçekleştirilen barış görüşmeleri ve sonrasında bölgede stabilizasyonu sağlamak ve barış anlaşmasının yürürlükte kalmasını temin etmek maksadıyla 31 Temmuz 2007 tarihinde kurulmuştur. Kuruluşunda belirtilen 12 aylık süre sonunda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1881 sayılı kararı ile görev süresi 31 Temmuz 2010 tarihine dek uzatılmıştır. 2008 yılı için aylık bütçesi 106 milyon Amerikan Doları olarak belirlenmiştir. 2007 yılının ekim ayından itibaren 26,000 personel bölgeye atanmış, 9,000 kişilik Afrika Birliği Sudan Kuvveti (AMIS) 31 Aralık 2007 itibarıyla görevini tamamen UNAMID kuvvetlerine devretmiştir. UNAMID Darfur'daki görevini 19,555 askerî personel ve 3.772 polis ve her biri 140'ın üzerinde personeli olan 19 silahlı polis birliğiyle icra etmektedir. Barışı Koruma Görevlileri (İng:Peacekeepers) sivilleri koruma ve insancıl görevleri açısından güç kullanmaya yetkilendirilmiştir. UNAMID Birleşmiş Milletler ve Afrika Birliğinin ortak görev yaptığı ilk ve en geniş barış korunma misyonudur. Aralık 2008'de 12.194 askerî personel, 175 askeri gözlemci ve 2.767 polis olmak üzere 15.136 üniformalı; 768 uluslararası, 1.405 Sudanlı ve 266 Birleşmiş Milletler gönüllüsü olmak üzere 2.439 sivil görevli istihdam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1769 sayılı kararı</span>

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1769 sayılı kararı, 31 Temmuz 2007 tarihinde Sudan'ın Darfur bölgesinde şiddetin önlenmesi amacıyla Birleşmiş Milletler-Afrika Birliği Darfur Misyonunun kurulması için 12 ay süreyle yetki veren karardır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Liberya Misyonu</span>

Birleşmiş Milletler Liberya Misyonu (UNMIL) Eylül 2003 yılında Başkan Charles Taylor'un istifasının ardından ve İkinci Liberya İç Savaşı'nın sonucunda yürürlüğe giren ateşkesin sağlanması için kurulmuş barış gücü misyonu. Bölgedeki BM kuvvetleri resmi olarak 30 Mart 2018'de çekildi. Misyonun en yoğun zamanında 15.000 BM askerî personeli ve 1.115 polis memuru bölgede çalışıyordu. Misyon Birleşmiş Milletler Liberya Gözetleme Misyonu'nun (UNOMIL) yerini almıştı. Temmuz 2016'dan beri 1.240 BM askeri ve 606 polis personeli sahada çalışmaktadır, ancak sadece bir acil duruma karşı görevde tutuluyorlar.

Birleşmiş Milletler (BM), II. Dünya Savaşı'ndan sonra Türkiye dahil olmak üzere 51 ülke ile birlikte kurulmuştur. Türkiye örgütün kurucu üyesi olmasının yanı sıra örgütteki en aktif üyelerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Barış Operasyonları Departmanı</span>

Barış Operasyonları Departmanı (DPO), BM barışı koruma operasyonlarının planlanması, hazırlanması, yönetimi ve yönlendirilmesinden sorumlu Birleşmiş Milletler departmanıdır. Daha önce Barışı Koruma Operasyonları Dairesi (DPKO) olarak bilinen birim 1 Ocak 2019'da BM'nin barış ve güvenlik aygıtının yeniden yapılandırılmasının bir parçası olarak kuruldu. DPO; uyuma, farklı kaynakları ve bilgileri bütünleştirmeye ve insan haklarını geliştirmeye daha fazla önem vererek, öncülünün temel işlev ve sorumluluklarını sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler polisi</span>

Birleşmiş Milletler Polisi (UNPOL), Birleşmiş Milletlere bağlı olarak çalışan BM üyesi ülkelerden personele sahip polistir. Özellikle Birleşmiş Milletler Barış Gücü operasyonlarında sıkça kullanılan UNPOL 94 ülkede 9000 personele sahiptir.