İçeriğe atla

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği
Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights (İngilizce)
OHCHR
Kuruluşu20 Aralık 1993
TürüYüksek Komiserlik
Yasal durumuEtkin
MerkeziNew York, ABD
BaşkanıVolker Türk
Websitesihttp://www.ohchr.org
Birleşmiş Milletler

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (İngilizce: Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, kısaca OHCHR), uluslararası hukuk çerçevesinde garantilenen ve 1948 İnsan Hakları Evrensel Bildirisi'nde beyan edilen insan haklarının desteklenmesi ve korunması için çalışan bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur. Komiserlik, 1993 İnsan Hakları Dünya Konferansı sonrasında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 20 Aralık 1993'te kurulmuştur.

Komiserlik, Birleşmiş Milletler sistemi genelinde insan hakları faaliyetlerini koordine eden ve Cenevre merkezli İnsan Hakları Konseyini denetleyen İnsan Hakları Yüksek Komiseri tarafından yönetilmektedir. Şimdiki Yüksek Komiser, dört yıllık görev süresi 17 Ekim 2022'de başlayan Volker Türk'dür.

Komiserliğin 2008 yılı itibarıyla 120 milyon Amerikan doları değerinde bir bütçesi ve Cenevre merkezli 1.000 çalışanı vardır.[1]

Yüksek Komiserler listesi

KomiserGörev BaşlangıcıGörev Bitişi
1Ekvador José Ayala-Lasso5 Nisan 199431 Mart 1997
2İrlanda Mary Robinson12 Eylül 199712 Eylül 2002
3Brezilya Sérgio Vieira de Mello13 Eylül 200219 Ağustos 2003[2]
4Guyana Bertrand Ramcharan (Geçici)19 Ağustos 20031 Temmuz 2004
5Kanada Louise Arbour1 Temmuz 200431 Ağustos 2008[3]
6Güney Afrika Cumhuriyeti Navi Pillay1 Eylül 200831 Ağustos 2014[4]
7Ürdün Zeid Raad Al Hussein1 Eylül 20141 Eylül 2018
8Şili Michelle Bachelet1 Eylül 201831 Ağustos 2022
9 Avusturya Volker Türk8 Eylül 2022[5]Görevde

Kaynakça

  1. ^ Jonah Fisher (28 July 2008). "Profile: New UN human rights chief 24 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". BBC News. Son erişim tarihi: 1 Eylül 2008. (İngilizce)
  2. ^ Power, Samantha (2008). Chasing the Flame: One Man's Fight to Save the World. ABD: Penguin Books. s. 492. ISBN 978-0-14-311485-7. 
  3. ^ "United Nations High Commissioner for Human Rights. Louise Arbour will not be seeking a second term as High Commissioner". unhchr.ch. 7 Mart 2008. 27 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2008.  |yayıncı= dış bağlantı (yardım)
  4. ^ "United Nations High Commissioner for Human Rights, Navi Pillay, to Serve Two More Years, by General Assembly Decision". un.org. 24 Mayıs 2012. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2012.  |yayıncı= dış bağlantı (yardım)
  5. ^ "Secretary-General António Guterres on Thursday appointed Volker Türk of Austria as the next United Nations High Commissioner for Human Rights, following approval by the General Assembly". UN News. 8 Eylül 2022. 11 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler</span> toplumsal, ekonomik ve kültürel bir iş birliği oluşturmak amacıyla kurulan bir örgüt

Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945'te kurulmuş; dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Birleşmiş Milletler kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlamaktadır. Uluslararası ilişkilerde kuvvet kullanılmasını evrensel düzeyde yasaklayan ilk antlaşma 26 Haziran 1945'te 50 ülke tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler Antlaşması'dır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği</span>

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Bürosu(İngilizce:United Nations High Commissioner for Refugees), 14 Aralık 1950'de Birleşmiş Milletler Genel Meclisi tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Model Birleşmiş Milletler</span>

Model Birleşmiş Milletler, eğitim kurumlarının öğrenci delegeler çıkararak belli ülkeleri ve Birleşmiş Milletler kurumlarını temsil ettikleri eğitsel bir simulasyondur. MUN, eleştirel düşünme, takım çalışması ve liderlik yeteneklerine ek olarak katılımcıların araştırma, konuşma, tartışma ve yazma becerilerini kullanmalarını ister ve geliştirir. Programda, öğrencilerin ilgisini çekmek ve onların güncel dünya meseleleri hakkında daha derin bir anlayış geliştirmelerine izin vermek amaçlanmıştır. Genelde konferans, panel, çalıştay veya forum usulüyle yürütülen toplantıları içerir. Birleşmiş Milletler'in kendisi tarafından tanınan en büyük Model Birleşmiş Milletler organizasyonu Lahey Uluslararası Model Birleşmiş Milletler'dir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu</span>

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu, Birleşmiş Milletler örgütünün, Dünya'da daha ziyade, Avrasya ve Afrika'da İnsan Hakları Bildirgesi'ne uyulmayan durumlar hakkında mahkeme kararı ile işlevini devam ettiren Birleşmiş Milletler'e bağlı insan hakları koludur.

<span class="mw-page-title-main">Louise Arbour</span>

Louise Arbour, CC GOQ, eski BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği; Eski Kanada Yüksek Mahkemesi Başsavcısı ve eski Yugoslavya Cumhuriyeti için kurulan Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi ile Ruanda Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi savcısı. Temmuz 2009'dan itibaren Uluslararası Kriz Grubu Başkanı ve CEO'su olarak görev yapmıştır. 1 Mart 2017 - 31 Aralık 2018 tarihleri arasında ise Birleşmiş Milletler Uluslararası Göç Özel Temsilcisi olarak görev ifa etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Kosova Geçici Yönetim Misyonu</span>

Birleşmiş Milletler Kosova Geçici Yönetim Misyonu Birleşmiş Milletler'in Kosova'daki geçici misyonudur. Misyonun amacı, Kosova vatandaşlarının barışçıl ve normal yaşam şartlarında yaşaması ve Balkanlar'ın batısında bölgesel istikrarın geliştirmesine yardımcı olmaktır.

Ekonomik, sosyal ve kültürel haklar; eğitim hakkı, barınma hakkı, yeterli bir yaşam standardı hakkı, sağlık hakkı ve bilim ve kültür hakkı gibi sosyoekonomik insan haklarıdır. Ekonomik, sosyal ve kültürel haklar, uluslararası ve bölgesel insan hakları güvenceleri ile tanınmış ve koruma altına alınmıştır. Üye ülkeler söz konusu haklara saygı göstermek, korumak, gerçekleştirmek ve gerçekleşmesini sağlamaya yönelik çalışmalar yapmak konularında hukuken sorumludurlar.

<span class="mw-page-title-main">Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme</span>

Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme (IAOKİS) Birleşmiş Milletler sözleşmesidir. Üçüncü kuşak insan haklarına ilişkin olan sözleşme, ülkelere ırk ayrımcılığını ortadan kaldırma ve ırklar arası hoşgörü ortamını sağlama yükümlülüğü getirmektedir. Tartışmalı olarak ayrıca ülkelere nefret söylemini suç olarak tanımlama ve ırkçı grupların üyelerinin suç işlediğini kabul etme yükümlülüğünü de getirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcılığı</span>

Birleşmiş Milletler Genel Sekreter Yardımcısı, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinin vekilidir. Ofis, Genel Sekreter'in birçok idari sorumluluğunu üstlenmek, sekretarya işlerini yönetmeye yardımcı olmak, etkinlik ve programların tutarlılığını sağlamak için oluşturulmuştur. Genel Sekreter Yardımcılığı, 1997 yılı sonunda resmi olarak Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kuruldu.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesi, Birleşmiş Milletler'in (BM) Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi (KSHUS) ile kurulmuş olan 18 üyeli bir organıdır. Komite, yılda üç defa; 4 haftalık otrumlar hâlinde toplanarak 172 devletin KSHUS'ye uyumu ve 116 devlet tarafının KSHUS'nin Birinci Seçimlik Protokolü çerçevesindeki bireysel başvuruları hakkında raporlar çıkartır. Komite, BM'deki her biri ayrı bir anlaşmayı uygulamakla görevli 10 insan hakları kurumundan birisidir.

İnsan Hakları Komisyonu, Strazburg merkezli Avrupa Konseyi tarafından,46 üye ülkede insan hakları bilincini ve saygısını teşvik etmek amacıyla 1999 yılında kurulan bağımsız ve tarafsız bir yargı dışı kurumdur. Bu kurumun faaliyetleri birbiriyle yakından ilişkili üç önemli alana odaklanmaktadır:

Viyana Beyannamesi ve Eylem Programı ya da VDPA, Avusturya'nın Viyana kentinde 25 Haziran 1993 tarihinde Dünya İnsan Hakları Konferansı'nda oybirliği ile kabul edilen bir insan hakları bildirgesidir. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği pozisyonu bu beyanname ile tavsiye edilmiş ve ardından 48/121 sayılı Birleşmiş Milletler Genel Kurul Kararı ile oluşturulmuştur.

Kulchabat, Bala-Karz ve Muskizi Katliamı, Kızıl Ordu ve Afganistan Demokratik Cumhuriyeti kuvvetleri tarafından 12 Ekim 1983'te Afganistan'ın Kandehar ilindeki Kulchabat, Bala-Karz ve Muskizi köylerinde antikomünist olmakla suçlanan Afganların ve ailelerinin köylerin meydanlarında kurşuna dizilerek toplu idam edilmesi olayı. Katliamda 20'si kadın ve 20'si yaşlı olmak üzere 360 sivil öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İsviçre'de insan hakları</span>

Avrupa'nın en eski demokrasilerinden biri olan İsviçre'de insan haklarına çok saygı duyulmaktadır. İsviçre, genelde sivil özgürlüklere ve siyasi haklara göre yapılan uluslararası sıralamalarda ilk sırada ya da en başlarda yer almaktadır. İsviçre, anayasasında insan haklarını ülkenin değer sisteminde en önemli pozisyona koymaktadır. 2016-2019 yılları için İsviçre Federal Dışişleri Bakanlığı'nın yurtdışı politika stratejisinde; barış, karşılıklı saygı, eşitlik ve ayrım gözetmeme İsviçre'nin uluslararası ilişkilerinde temelde yatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği</span> Türkiyenin BM Daimi Temsilciliği

Türkiye'nin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilciliği, Türkiye'nin New York'taki Birleşmiş Milletler nezdindeki diplomatik temsilciliğidir. Temsilcilik, Daimi Temsilci tarafından temsil edilir. Türkiye'nin şu anki Birleşmiş Milletler daimi temsilcisi Ahmet Yıldız'dır.

<span class="mw-page-title-main">Donbas Savaşı sırasında insani durum</span>

Ukrayna'nın Donbas bölgesinde Ukrayna hükümetine bağlı güçler ile Rusya yanlısı ayrılıkçılar arasında Nisan 2014'te başlayan ve devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında, birçok uluslararası kuruluş ve devlet, çatışma bölgesinde giderek kötüleşen insani duruma dikkat çekti.

Ukrayna'daki Birleşmiş Milletler İnsan Hakları İzleme Misyonu Birleşmiş Milletler Genel Sekreteriliği tarafından 2014 yılında Ukrayna'da kurulmuş bir insan hakları gözlemcileri grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Ivan Šimonović</span>

Ivan Šimonović Hırvat diplomat, siyasetçi ve hukukçudur. Ekim 2008'de Hırvatistan Adalet Bakanı olarak atandı. 3 Mayıs 2010'da Šimonović, BM İnsan Hakları Genel Sekreter Yardımcısı olarak atandı.

Ukrayna'daki Bağımsız Uluslararası Araştırma Komisyonu, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi tarafından 4 Mart 2022'de, Rusya'nın 2022'de Ukrayna'yı işgalinde insan hakları ve uluslararası insancıl hukuk ihlallerini araştırmak üzere kurulmuş bir Birleşmiş Milletler soruşturma komisyonudur. Komisyon, raporlarını 18 Ekim 2022 ve 16 Mart 2023 tarihlerinde teslim etti.

<span class="mw-page-title-main">Volker Türk</span> Birleşmiş Milletler yetkilisi

Volker Türk Avusturyalı bir avukat ve Birleşmiş Milletler yetkilisidir. 17 Ekim 2022'den beri Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri'dir.