Birleşmiş Bir Halk Asla Yenilmez!

Birleşmiş Bir Halk Asla Yenilmez!, Amerikalı besteci Frederic Rzewski'nin piyano için bir bestesidir. Eserin dünya prömiyeri 7 Şubat 1976'da, Ursula Oppens tarafından John F. Kennedy Sahne Sanatları Merkezi Konser Salonu'nda Bi-Centennial Piyano Serisinin bir parçası olarak seslendirilmiştir. Rzewski, besteyi, siparişi veren ve 1979'da kaydeden Oppens'e ithaf etmiş; kayıt aynı yıl Record World tarafından 'Yılın Kaydı' seçilmiş ve Grammy adayı olmuştur.

Müzik kritikleri ve dinleyiciler eseri Johann Sebastian Bach’ın Goldberg Varyasyonları, Ludwig van Beethoven’ın Diabelli Varyasyonları ve Johannes Brahms’ın Paganini Çeşitlemeleri ile karşılaştırmış, 'Büyük Çeşitleme' geleneğinin devamı olarak görmüşlerdir.^[1]

Politik Zemin

Varyasyonların dayandığı şarkı; '¡El pueblo unido jamás será vencido!' Şilili besteci ve piyanist Sergio Ortega ve Quilapayún tarafından hazırlanmış ve 1969'da Unidad Popular'ın oluşumundan esinlenen kültürel hareketin bir parçası olarak, Salvadore Allende liderliğindeki sol koalisyonla birlikte yazılmıştır. Bu koalisyon partileri; Komünist Parti, Sosyalist Parti, Halk Eylem Birliği Hareketi (MAPU, Movimiento de Acción Popular Unitaria) gibi birçok küçük ve büyük partilerden oluşmaktaydı. Demokratik seçimle başa gelen ilk Marksist lider olan Allende 1973’te, Augusto Pinochet’yi Şili ordusu başkumandanlığına atadı. 11 Eylül 1973’te ordu, seçimle göreve gelen Allende hükûmetini anti-demokratik bir şekilde devirdi ve Allende Santiago’daki La Moneda başkanlık sarayındaki çatışma sırasında öldürüldü. Kendisini Devlet Başkanı atayan Pinochet, meclisi yedi yıl boyunca kapattı, anayasayı rafa kaldırıp dondurdu. Tüm politik aktiviteyi durdurdu, medya üstünde katı bir kontrol dayattı ve Allende’nin ulusallaştırdığı şirketlerin yeniden özelleştirmesini başlatarak işçi sendikalarını kapattı. Darbeyi takip eden birkaç yıl boyunca toplam 3000’den fazla Allende rejimi yanlısı öldürüldü. Tüm yaşananlar karşısında Rzewski, 60’lı yıllardan başlayarak, sosyal konularla aktif olarak ilgilenip, mitinglere katılmıştır.

Rzewski bu süreçte şöyle söylemiştir;

“Benim için çok şey ifade etmiyor. Kendimi özellikle politik bir besteci olarak görmüyorum. Eserlerimi etrafımdakilerle ilişkilendirmeye çalışan bir yapım var ve eğer bu politik bir besteci olmaksa sanırım o zaman bu doğru ama bunun özellikle sıra dışı olduğunu düşünmüyorum.”^[2]

Rzewski, bu varyasyonları Şili halkına ve mücadelesine bir övgü olarak yazmıştır.

Yapısı

Orijinal şarkı popüler ezgilerle klasik biçimlerin bir karışımını temsil eder ya da tersine, klasik yönelimli bağlamlarda geleneksel halk çalgılarını kullanılmıştır. Tema, otuz altı ölçüdür ve ardından otuz altı varyasyon içerir. Re minör temayı sonraki her varyasyonla beşte birine aktaran, böylece on iki minör tonaliteyi kapsayan bir modülasyon modeli vardır. Temaya ek olarak, varyasyonlar boyunca siyasi açıdan önemli iki şarkı iç içe geçiyor. Bunlardan biri, 1970'lerde Şili faşizminin kurbanlarına sığınan İtalyan halkına atıfta bulunan İtalyan devrimci şarkısı Bandiera Rossa, ikincisi ise sözlerini Bertolt Brecht'in yazdığı Hanns Eisler'in 1932 anti-faşist 'Dayanışma Şarkısı' Solidaritätslied.Varyasyonlar, besteci tarafından şu şekilde açıklanan altılı gruplara ayrılır:

Her biri farklı müzikal ilişkilerin sırayla ortaya çıktığı altı aşamadan oluşan altı döngü: 1. basit olaylar; 2. ritimler; 3. melodiler; 4. kontpuan; 5. armoniler; 6. tüm bunların kombinasyonları. Her bir 'döngü', karşılık gelen 'aşaması' ile bağlantılı esnek bir karakter veya duygusal nitelik olsa da farklı bir özelliği bünyesinde barındırır. Bu nedenle, ilk altı varyasyon, temanın klavyenin tüm aralığı boyunca yer değiştirdiği, ters çevrildiği, başka kelimelerle ifade edildiği ve damıtıldığı bir tür sergileme işlevi görür. Çok çeşitli dinamik, pedal çevirme ve artikülasyon göstergeleri devreye girer. 5. Varyasyonda besteci, kişinin akorları kısa çaldığı ve ardından pedal ile armonileri yakaladığı bir saldırı modu talep eder. 2. döngüde ritmik zorluklar hakimdir, Üçüncü döngü (13.-18. varyasyonlar), lirik, halk benzeri bir modalite ile yönetilirken, dördüncü'nün açısal ritimleri ve cesur pasajı (19.-24. varyasyonlar) daha karanlık, virtüözite gösterir. Döngü 5'in varyasyonları; 25 (sessiz), 26 (marş ritimleri) ve meditasyonla başlayan ve çılgınca biten genişletilmiş minimalist bir baskın olan ürkütücü varyasyon 27'yi kapsayan biçim bakımından en özgür olanlardır. Son altı varyasyon, tanıdık imgelerin birdenbire ortaya çıkması gibi, yalnızca birbirini çeken ve çekiştiren fikir girdabına parçalanmak için daha önce gelmiş olan her şeyi özetliyor. Altıncı döngüden sonra, kadansta piyaniste doğaçlama yapma seçeneği bırakılmıştır.^[3]

Varyasyonlar genel olarak kısadır ve oldukça kuvvetli doruklara ulaşır. Piyanistin, bir virtüöz tekniğine ihtiyaç duymasının yanı sıra, ıslık çalması, piyano kapağını kapatması ve yüksek bir saldırının titreşimlerini armonik olarak yakalaması gerekir: bunların hepsi 20. yüzyıl piyano yazımında 'genişletilmiş' tekniklerdir. Çalışmanın çoğu 19. yüzyıl romantizminin dilini kullanır ancak bu dili pandiatonik tonlama, modal yazım ve hatta seri tekniklerle karıştırır.

Kayıtlar

Frederic Rzewski (besteci ve piyanist), The People United Will Never Be Defeated!, recorded 1986, published 1990 by HAT HUT RECORDS LTD., Switzerland, hat ART CD 6066.
Frederic Rzewski (besteci ve piyanist), The People United Will Never Be Defeated!, in Piano Works, 1975-1999, published 2002, Nonesuch 79623-2.
Frederic Rzewski, The People United Will Never Be Defeated, 36 Variations on a Chilean Song. Ursula Oppens, piano. Vanguard Classics CD, OVC 8056.
Frederic Rzewski, The People United Will Never Be Defeated, 36 Variations on a Chilean Song. Marc-André Hamelin, Hyperion Records CDA67077
Frederic Rzewski, The People United Will Never Be Defeated, 36 Variations on a Chilean Song. Stephen Drury, piano. New Albion NA063.
Frederic Rzewski Plays Rzewski VAI DVD 4440, Video recording from the 2007 Miami International Piano Festival.
Frederic Rzewski, The People United Will Never Be Defeated, 36 Variations on "¡El pueblo unido jamás será vencido!". Kai Schumacher, piano. Wergo WER67302.
Frederic Rzewski, The People United Will Never Be Defeated, 36 Variations on a Chilean Song. Ralph van Raat, piano. Naxos 8.559360.
Frederic Rzewski, The People United Will Never Be Defeated, 36 Variations on a Chilean Song. Thomas Schultz, piano. Wooden Fish Recordings (no number).
Frederic Rzewski, The People United Will Never Be Defeated, 36 Variations on a Chilean Song. Yuji Takahashi, piano. ALM ALCD-19.
Frederic Rzewski, "The People United Will Never Be Defeated". Christopher Hinterhuber, piano. paladino music pmr 0037 (2012)
Frederic Rzewski, "The People United Will Never Be Defeated!". Corey Hamm, piano. Redshift Records TK431 (2014)
Frederic Rzewski, "The People United Will Never Be Defeated!", "Four Hands". Ursula Oppens, piano. Çedille Records: CDR 90000 158 (2014)
Frederic Rzewski, "The People United Will Never Be Defeated!". Lee Sangwook, piano. Audioguy Classics ASIN: B00JVDADWM (2014)
Frederic Rzewski, "The People United Will Never Be Defeated!". Igor Levit, piano. Sony Music ASIN: B0128ZEVDG (2015)

Kaynakça

^ Frederic Rzewski, Sergio Ortega & Stephen Drury (1994). Frederic Rzewski’s The People United Will Never Be Defeated!. CD Kaydı kitapçığı (İngilizce). New Albion, NA 063. 24 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2021.
^ Vivian Perlis’in Frederic Rzewski ile röportajı, 2 Aralık 1984.
^ Jed Distler (1999). "Örgütlü bir Halk Asla Yenilmez!". Hyperion Records. 22 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2021.