İçeriğe atla

Birleşik Arap Emirlikleri-Türkiye ilişkileri

Birleşik Arap Emirlikleri-Türkiye ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Turkey ve United Arab Emirates

Türkiye

Birleşik Arap Emirlikleri

Birleşik Arap Emirlikleri-Türkiye ilişkileri, Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında kurulan diplomatik, kültürel, askerî ve ve ekonomik ilişkileri kapsamaktadır.[1]

Son zamanlarda BAE'nin en büyük ticaret ortaklarından biri olan Türkiye, yıllık ikili ticaret hacminde 9 milyar dolarla son yedi yılda %800'lük bir artışa neden oldu.[2] 2008 yılı dış ticaret rakamlarına göre, Türkiye BAE'nin en büyük 10 tedarikçisi arasında yer alırken, BAE'nin son beş yıldaki Türkiye'ye yaptığı ihracat altı kat arttı. BAE, turizm bağlarını geliştirmek amacıyla 2009'da yeni açılan Etihad Airways hava yolu şirketiyle İstanbul'a haftanın dört günü sefer başlattı.[3]

BAE'li işadamları, Türkiye'nin devam eden özelleştirme çabalarının bir parçası olarak Türkiye'ye yatırım yapmaya teşvik edildi.[4] 2010 yılında her iki taraf da ortak projelerle ticari ilişkileri geliştirme ve muhtemel işbirliği alanlarını belirlemek için gelecekte yetkilileri bir araya getirme sözü verdiler.[5]

BAE'de bölgedeki pek çok gelişmeye imza atmış Türk inşaat şirketleri de dahil olmak üzere önemli miktarda Türk varlığı var. Buna ek olarak Birleşik Arap Emirlikleri'nde küçük bir Türk topluluğu bulunmaktadır. Türk büyükelçiliğine göre, BAE'de kurulan Türk şirket sayısı 400'ün üzerindedir ve bunların 75'i Abu Dabi çevresinde faaliyet göstermektedir.

Daha yakın zamanlarda, iki ülke arasındaki ilişkiler, Mısır askerî darbesi ve sonrasında gelişen olaylar sonrasında Türkiye'nin Müslüman Kardeşler'i, Birleşik Arap Emirlikleri'nin ise Müslüman Kardeşler yönetimine darbe yapan Abdülfettah es-Sisi'yi desteklemesiyle bozuldu ve bu nedenle Birleşik Arap Emirlikleri, Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi'nin Türkiye'ye karşıtlıkta en uçtaki üyesi haline geldi.[6]

Birleşik Arap Emirlikleri'nin Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçisi Yusuf el-Uteybe'nin Haziran 2017'de hacklenen e-postalarının ortaya çıkması, 2016 Türkiye askerî darbe girişiminin Birleşik Arap Emirlikleri tarafından desteklendiği iddialarını güçlendirdi.[7][8][9]

Ağustos 2017'de BAE, Türkiye'yi Suriye'deki askeri varlığıyla Suriye devletinin egemenliğini azaltmaya çalıştığını ve sömürgeci ve rekabetçi tutum içerisinde olmakla itham etti.[10] BAE Dışişleri Bakanı Abdullah bin Zayid, Osmanlı yönetimi sırasında Medine'nin soyulduğunu iddia eden bir tweet paylaştıktan sonra ilişkiler 2016 yılının aralık ayından daha da kötüleşti. Türkiye cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Abdullah bin Zayid'i "petrol şımarığı" ve "terbiyesiz adam" olarak tanımlayarak yanıt verdi. BAE'li diplomat Enver Gargaş "Mezhepçi ve partizan görüşler bir alternatif olarak kabul edilmemelidir, Arap dünyası Tahran ya da Ankara tarafından yönetilmeyecek" cevabını verdi.[11]

Libya'da Birleşmiş Milletler tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümetini indirmek için Trablus'a taarruz başlatmış, kontrol ettiği bölgelerde toplu mezarlar çıkmış[12] Halife Hafter'i destekleyen; Suriye'de Türkiye Cumhuriyeti'nin terörist örgüt saydığı YPG'yi destekleyen[13] Birleşik Arap Emirlikleri hakkında 30 Temmuz 2020'de Al Jazeera'ye konuşan Türk Savunma Bakanı Hulusi Akar, Birleşik Arap Emirlikleri'nin başka ülkelere hizmet ettiğini, kendi çıkarlarını düşünmediğini; boyutunu ve nüfuzunun etki alanını düşünerek bu işlere kalkışmaması gerektiğini belirtti ve Birleşik Arap Emirlikleri için "Bunlar ateş olsalar cürümleri kadar yer yakarlar. Bunların ister Suriye'de olsun ister Irak'ta olsun, bazı terörist grupları PKK'yı, DAEŞ'i desteklemelerinin hiçbir kıymeti yok. Bu konuda biz Türkiye Cumhuriyeti olarak silahlı kuvvetlerimizle, diplomatlarımızla yapılması gereken neyse bugüne kadar yaptık, bundan sonra da yapacağız fakat Abu Dabi yönetiminin Suriye'de ve Libya'da yaptıkları var, yeri ve zamanı geldiğinde bunların hepsinin hesabı görülecek." cümlelerini kurdu.[14][15]

Kaynakça

  1. ^ "Turkey sees great progress in relations with UAE - World Bulletin". 14 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2018. 
  2. ^ "Turkey, UAE to improve economic relations - Turkey Financial News". www.turkeyfinancial.com. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2018. 
  3. ^ "The official website of Etihad Airways, United Arab Emirates - Etihad Airways". Etihad Global. 25 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2018. 
  4. ^ "Finance Minister invites UAE businessmen to Turkey - Turkey Financial News". www.turkeyfinancial.com. 24 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2018. 
  5. ^ "Turkey, UAE agree to cooperate on projects - Today's Zaman". 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2018. 
  6. ^ "ANALYSIS: Gulen becomes enemy of Gulf states, but Turkey-UAE rift endures". 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2018. 
  7. ^ "Abu Dhabi links with Israel exposed in leaked emails". 22 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2017. 
  8. ^ "UAE allegedly funneled $3B to topple Erdoğan, Turkish government". 24 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2017. 
  9. ^ "UAE ambassador's hacked emails 'show' alleged role in Turkey coup". 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2017. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2018. 
  11. ^ Gargash, Anwar. "النظام العربي في مأزق والحل في التعاضد و التكاتف والتعاون أمام الأطماع الإقليمية المحيطة، المنظور الطائفي والحزبي ليس بالبديل المقبول، والعالم العربي لن تقوده طهران أو أنقره بل عواصمه مجتمعة". Twitter. 1 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2017. 
  12. ^ "UN chief calls for Libya mass grave investigation" (İngilizce). Birleşmiş Milletler. 13 Haziran 2020. 14 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2020. 
  13. ^ Ramani, Samuel (26 Şubat 2019). "UAE steps up anti-Turkey efforts in Syria" (İngilizce). Al-Monitor. 26 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2020. 
  14. ^ "Turkey DM: We will hold UAE accountable for its crimes". Middle East Monitor. 30 Temmuz 2020. 30 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2020. 
  15. ^ "Turkey will hold the UAE accountable at right place and time: Defence minister" (İngilizce). Middle East Eye. 30 Temmuz 2020. 31 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Emirlikleri</span> Orta Doğuda bir ülke

Birleşik Arap Emirlikleri, kısaca BAE, Orta Doğu'da Arap Yarımadası'nın güneydoğusunda bulunan, Umman ve Suudi Arabistan'la komşu olan ülke. BAE, Abu Dabi, Dubai, Acman, Füceyre, Resü'l-Hayme, Şârika ve Ümmü'l-Kayveyn adlı yedi emirlikten oluşmaktadır. Ülkenin başkenti ve büyük ikinci emirliği olan Abu Dabi, aynı zamanda ülkenin siyasi, endüstriyel ve kültürel merkezi konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Etihad Airways</span>

Etihad Airways, Birleşik Arap Emirlikleri'nin bayrak taşıyıcı ve ikinci büyük havayolu şirketi. 2003 yılında kurulan Etihad Airways, uçuşlarını Abu Dabi Uluslararası Havalimanı merkezli gerçekleştirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Emirlikleri pasaportu</span>

Birleşik Arap Emirlikleri hükûmetinin vatandaşlarına yurt dışı seyahatleri için verdiği belgedir.

<span class="mw-page-title-main">Halife bin Zayid en-Nehyan</span> Abu Dabi emiri ve Birleşik Arap Emirliklerinin 2. devlet başkanı

Halife bin Zaid en-Nehyan, Abu Dabi emiri ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin 2004-2022 yılları arasındaki devlet başkanı. Ölen babası Zayid bin Sultan en-Nehyan'ın yerine 3 Kasım 2004 tarihinde göreve başladı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed bin Zayid en-Nehyan</span> Birleşik Arap Emirlikleri Başkanı

Muhammed bin Zâyid bin Sultan en-Nehyan Abu Dabi emiri ve Birleşik Arap Emirlikleri devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">E 11 Otoyolu, Birleşik Arap Emirlikleri</span> Birleşik Arap Emirliklerinin en uzun kara yolu

E 11 Birleşik Arap Emirlikleri'nde bulunan bir kara yoludur. BAE'nin en uzun kara yolu olan E 11 Abu Dabi'nin El Silah mıntıkasında başlar, Basra Körfezi kıyı şeridine paralel devam ederek Umman sınırındaki Ras el Hayme'de sona erer ve Abu Dabi'de Şeyh Maktum Caddesi, Dubai'de Şeyh Zayid Caddesi ve Ras el Hayme'de Şeyh Muhammed bin Salim Caddesi adını alır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Emirlikleri'nin vize politikası</span> Vize politikası

Birleşik Arap Emirlikleri ziyaretçileri vize muaf ülkelerden birinin vatandaşları ülkeye vardıklarında vize için uygun olan ülkelerden birinden gelmiş olmadıkça seyahate çıkmadan önce vize almak zorundadırlar.

<span class="mw-page-title-main">El-Islah</span>

El-Islah, Yemen'de bulunan bir İslamcı siyasi partidir. Parti kendini hayatın her alanında İslami ilke ve öğretiler temelinde reform yapılmasını isteyen bir oluşum olarak tanımlamaktadır.

2017 FIFA Kulüpler Dünya Kupası, FIFA tarafından organize edilen uluslararası futbol turnuvası FIFA Kulüpler Dünya Kupası'nun 14. etkinliği. Altı kıtasal futbol konfederasyon tarafından düzenlenen en üst seviye turnuvaları şampiyon olarak tamamlayan takımların yanı sıra ev sahibi ülke Birleşik Arap Emirlikleri'nin en üst seviye ligini birincilikle tamamlayan takımım mücadelesine sahne oldu. 6-16 Aralık günleri arasında gerçekleştirilen turnuvada Real Madrid şampiyon oldu ve toplamda üçüncü kez kupayı müzesine götürdü.

<span class="mw-page-title-main">2018 FIFA Kulüpler Dünya Kupası</span>

2018 FIFA Kulüpler Dünya Kupası veya sponsorluk anlaşması gereğince Alibaba Cloud tarafından sunulan FIFA Kulüpler Dünya Kupası BAE 2018, 12-22 Aralık tarihleri arasında Birleşik Arap Emirlikleri'nde düzenlenen 15. FIFA Kulüpler Dünya Kupası turnuvasıdır. 2017-18 sezonunda, altı kıtasal futbol konfederasyonunun en üst seviye turnuvalarını şampiyon olarak tamamlayan takımlar ile ev sahibi ülkenin en üst seviye futbol ligini birincilikle bitiren takımın katılımıyla gerçekleştirildi. Finalde Birleşik Arap Emirlikleri temsilcisi el-Ayn'ı 4-1'lik skorla yenen İspanyol takımı Real Madrid, üst üste üçüncü, toplamda ise dördüncü şampiyonluğuna ulaştı. Turnuvanın gol krallığını Real Madrid'den Gareth Bale ile River Plate'ten Rafael Santos Borré paylaşırken, Altın Top ödülünün sahibi de Bale oldu.

<span class="mw-page-title-main">2018 FIFA Kulüpler Dünya Kupası finali</span>

2018 FIFA Kulüpler Dünya Kupası finali, 2018 FIFA Kulüpler Dünya Kupası'nı kazanan takımı belirlemek için oynanan maçtır. İspanya'nın Real Madrid ve Birleşik Arap Emirlikleri'nın El-Ayn takımları arasında, 22 Aralık 2018 günü, Abu Dabi'deki Zayid Spor Şehri Stadyumu'nda oynandı. Luka Modrić, Marcos Llorente, Sergio Ramos ve Yahya Nadir'in kendi kalesine attığı gollerle maçı 4-1 kazanan, Real Madrid, turnuva tarihindeki üçüncü şampiyonluğunu elde etti. Birleşik Arap Emirlikleri ekibinın tek golünü ise Tsukasa Shiotani kaydetmişti.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Emirlikleri devlet başkanları listesi</span> Birleşik Arap Emirlikleri devlet başkanı

Birleşik Arap Emirlikleri devlet başkanı ya da Arapça yaygın kullanımıyla Re'is, Birleşik Arap Emirlikleri'nde devlet başkanı olarak makama gelen kişiye verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Kökes Zayid bin Sultan el-Nehyan Havalimanı</span>

Kökes Havalimanı Zayid bin Sultan el-Nehyan veya bilinen adıyla Kökes Havalimanı, Kökes, Arnavutluk'un yaklaşık 3,5 km güneyinde yer alan bir havalimanıdır. Arnavutluk hükûmeti 2016 yılında havalimanından uluslararası ticari uçuşların yapılmasına izin vermiştir. Havalimanı adını, havalimanı binasını bizzat kuran Birleşik Arap Emirlikleri'nin ana kurucusu olan Zayid bin Sultan el-Neyhan'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Emirlikleri-İsrail Barış Anlaşması</span>

Birleşik Arap Emirlikleri-İsrail Barış Anlaşması veya İbrahim Anlaşması, 13 Ağustos 2020'de Birleşik Arap Emirlikleri ile İsrail arasında yapılan anlaşmadır. Birleşik Arap Emirlikleri bu anlaşmayla birlikte İsrail'in Mısır'dan ve Ürdün'den sonra anlaşma yaptığı üçüncü Arap ülkesi olmuştur ve Körfez ülkeleri arasında İsrail'le anlaşan ilk ülke konumundadır. İbrahim Anlaşması'nın açıklanmasından saatler sonra Birleşik Arap Emirlikleri medyası İsrail'in anlaşma karşılığında Filistin'deki ilhak politikasını kalıcı şekilde durdurduğunu yazmıştır, buna karşın İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, ilhak politikasının kalıcı şekilde durdurulmadığını, bir süre askıya alındığını belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Emirlikleri-Katar ilişkileri</span>

Birleşik Arap Emirlikleri-Katar ilişkileri, Katar ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasındaki tüm münasebetlerdir. Katar'daki diplomatik krizin ardından iki ülke arasındaki ilişkiler kesildi. 2021 yılında ise iki tarafın isteğiyle ilişkiler restore edildi.

<span class="mw-page-title-main">Arap Birliği-Türkiye ilişkileri</span>

Arap Birliği-Türkiye ilişkileri, 1945'te kurulan 22 üyesi ve dört gözlemci üyesi olan Arap Birliği ile Türkiye'nin diplomatik ilişkileridir. 2006 yılından itibaren Türkiye daimi gözlemci statüsünde bulunmaktadır.

Birleşik Arap Emirlikleri'nde (BAE) lezbiyen, gey, biseksüel ve trans (LGBT) bireyler, LGBT olmayan bireylerin uğramadığı yasal zorluklarla yüzleşmektedir. Heteroseksüel ilişkilerin haricindeki tüm cinsel ilişkiler yasaktır. BAE'nde hem medenî hem de Şeriat kanunları, karşılıklı rızanın gösterildiği hemcins cinsel ilişkilerinde bulunan kişilere ölüm cezasını vermektedir. Bu cinsel ilişkilerde bulunan bireylerin zorunlu psikolojik tedaviye tabi tutulduğu da rapor edilmiştir. Karşı cinsin kılığına girmek cezayı müstelzim fiildir ve bu eylemde bulunmuş yabancı uyruklu sakinler bu nedenle sınırdışı edilmiştir. Cinsiyet değiştirme ameliyatı yahut bir bireyin kendi resmî cinsiyet statüsünü değiştirmesi hâlen yasaktır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Emirlikleri'nde turizm</span>

Birleşik Arap Emirlikleri'nde turizm Emirlik ekonomisi'nin önemli bir bileşenidir ve yerel ve uluslararası bileşenlerden oluşur. Turizm endüstrisi 2018 yılında ülkenin GSYİH'sine 164,7 milyar Birleşik Arap Emirlikleri dirhemi üzerinde katkıda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">2022 Abu Dabi Grand Prix</span>

2022 Abu Dhabi Grand Prix, 20 Kasım 2022 tarihinde Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki,Abu Dhabi,Yas Marina Pisti'nde düzenlenen bir Formula 1 motor yarışıdır. Yarışı Max Verstappen kazandı. Yarış, Sebastian Vettel'in katıldığı son yarıştı.

<span class="mw-page-title-main">El-Ayn Ulusal Müzesi</span>

El-Ayn Müzesi, Birleşik Arap Emirlikleri'nin Abu Dabi emirliğindeki El-Ayn şehrinde bulunan bir müzedir.