İçeriğe atla

Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki Yahudilerin tarihi

BAE'nin coğrafi konumu.

Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki Yahudilerin tarihi. Dünyadaki birçok ülke gibi, Birleşik Arap Emirlikleri'nin modern tarihi şu anki Yahudi nüfusunu ifşa etmemektedir. Bin yıl süresince Orta Doğu'daki Yahudi tarihi ve Arap Yarımadası'ndaki Yahudi tarihinde Yahudi cemaatlerinin bugün BAE topraklarında toplandıkları kayıtlarda yer almaktadır.

Modern BAE, Amerikan üniversitelerinde anti-Siyonizm içerikli ihtilaflı programlara sponsorluk yaptı. Yakın tarihte ise, büyük ihtimalle İran'ı bir tehdit olarak gördüklerinden, önemli Amerikan-Yahudi örgütleriyle yakınlaşma girişimlerinde bulunmuştur.

Erken tarih

Tudela'lı Benjamin'in yol haritası.[1]

Uzak diyarlardaki Yahudi cemaatlerine yapılan tarihi seyahat, Seyyah Rabbi Benjamin tarafından 1165 ila 1173 yılları arasında gerçekleşmiştir ve ziyaret edilen yerler arasında bir zamanlar Pars hakimiyeti altında olan Birleşik Arap Emirlikleri de bulunmaktadır. Benjamin'in buradan geçmesinin sebebi Kutsal Topraklara hac yapmak istemesi olabilir.[2] Oraya yerleşmek istemiş olabilir fakat seyahatinin sebepleri konusunda ihtilaflar vardır. Ziyaretinin sebebinin dini gereklerin yanı sıra ticari olduğu da görüşler arasındadır. Öte yandan, Kutsal Topraklara hac yapmak isteyenler için takip edilebilecek yolun veya zulümden kaçan Yahudilerin yerleşebileceği yerlerin kataloğunu da hazırlamak istemiş olabilir.[3] "Uzun yoldan" giden Benjamin sıkça mola vermiş, insanlarla tanışmış, yeni yerler ziyaret etmiş ve seyahatnamesinde her ülke ve şehirden Yahudilerin meslekleri ve demografileriyle ilgili bilgiler toplamıştır.

Benjamin'in, Yahudi cemaatinin varlığını belirttiği kasabalardan biri "Kis"di,[4] bu kasaba, bugün Birleşik Arap Emirliklerine bağlı olan Resü'l-Hayme'de bulunmaktadır. Modern Resü'l-Hayme 1700 km² büyüklüğünde olup Arap Yarımadası'nın kuzeyinde yer alır.

Yakın tarihte Yahudilere olan tavır

Son yıllarda Birleşik Arap Emirlikleri, ülkeyi ziyaret eden Yahudi akademisyen ve yazarlara karşı anti-Siyonist politika benimsemektedir. Yahudi Telegraf Ajansı'nın 1999'da bildirdiğine göre, "Bir İngiliz üniversitesi, Yahudi yazarları, Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki derslerinde ve kampüslerinde yasakladı. Lincolnshire ve Humberside üniversiteleri, Yahudilerin kitaplarının ve bibliografyalarında Yahudilerin bulunduğu kitapların bu körfez devletinde yasaklandığını onayladı. Buna ilaveten, yurtdışında kültürel başarıları destekleme amaçlı kurulmuş devlete ait Britanya Konseyi bu durumu kabul edip 'yerel politikalar, dini ve ahlaki basım kanunları' gereği bu sansürlemelere boyun eğmek zorunda kaldıklarını belirtti."[5]

Temmuz 2000'de, Harvard Üniversitesi'nin bir alt kolu olan Harvard Divinity School (Harvard İlahiyat Okulu) BAE hükümdarı Şeyh Zayed bin Sultan Al Nahayan'dan 2.5 milyon $'lık bağışı kabul etti. Zayed Merkezi, 2002'de Holokost'ta Nazilerin değil Siyonistlerin "Avrupa'daki Yahudileri öldürdüğünü" belirten bir rapor yayınladı. Bu durum kargaşaya sebep oldu, sonunda Zayed Merkezi kapatılıp Şeyh'e parası geri iade edildi.[6] ABD Dışişleri Bakanlığı bildiride bulundu: "Ağustos'ta, hükümet Zayed Merkezini Koordinasyon ve Takip gereğince kapattı, bu beyin takımı eserler yazıp dağıttı, konferanslar düzenlediler ve bir websitesi yönettiler. Merkez, anti-Siyonist temalar içeren "Siyonist Hareket ve onun Yahudilere düşmanlığı" ve "El Burak Duvarı, Ağlama Duvarı değil" isimli kitaplar yayınladı. Websitelerinde anti-Siyonist söylemler yer aldı ve bazı konuşmacıların anti-Siyonist konuşmalarına yer verdi. Başkan Zayed'in makamının dediğine göre, hükûmet bu merkezi "inançlararası hoşgörü ilkeleriyle tamamen çeliştiği" için kapattı."[7] Ve yine 2007'de: "Anti-Siyonizm: Bazı anti-Siyonist dini hoşgörüye uymayan makaleler ve karikatürler hem İngilizce hem Arapça dijital ve basılı medyada yer aldı. Arapça baskı yapan ve bazılarında devletinde pay sahibi olduğu Al-Ittihad, Al-Bayan ve Al-Khaleej gibi gazeteler Siyonistleri kötü gösteren karikatürler yayınladı; ayrıca Al-Bayan, dini hoşgörüye sığmayan makaleler yayınladı. Al-Ittihad, 14 Mayıs 2007'de, kipa takan kanca burunlu Yahudi betimlemesiyle "Siyonist Lobisi" karikatürü yayınladı. Al-Bayan, 2 Ağustos 2006'da Siyonizm ile Arabizmi kıyaslayıp aşağılayıcı terimler kullandı ve "Onlar [Siyonistler] insanlığın bir parçası mı?" diye sordu. Yine Al-Bayan'da, 16 ve 17 Temmuz 2006'da İsraillilerle Nazileri kıyaslayan makalaleler yazıldı. 2 Temmuz 2006'da Al-Ittihad, dünyanın üzerine at gibi binen Yahudi betimlemesiyle karikatüründe Yahudilerin dünyayı yönettiğini gösteren komplo teorilerini yayınladı."[8]

ABD'ye, İsrail'e ve Yahudilere diplomatik açılım

Medyada yansıtıldığına göre, Birleşik Arap Emirlikleri tarafından yeni açılımlar gerçekleşmektedir. 2007'de USA Today'de şunlar aktarılmıştır: "Suudi Arabistan önderliğinde Arap devletler, İran'ın artan etkisini önlemek, Irak ve Lübnan'daki şiddeti kontrol altına almak ve Filistin çözümü için İsrail ve Amerikan Yahudilerine açıkça görüşme önerisinde bulundu... Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri, İsrail ve Amerika'daki İsrail yanlısı Yahudi gruplarla temasa önayak oldular. Bu yakınlaşma Bush yönetimi tarafından desteklendi: Devlet bakanı Condoleezza Rice'ın dediğine göre, İran ve Suriye destekli aşırıcılığa karşı altı körfez ülkesi, Mısır, Ürdün ve İsrail ortak noktada buluşmuştur. Dediğine göre İsrail-Filistin anlaşması Hamas ve Hizbullah militanlarını zayıflatacaktır... Suudi ve körfez Arap ülkelerinin İsrail ile olan teması 10 yıldan fazladır fakat hiçbir zaman böyle aleni olmamıştı. Arap ülkeleri, İsrail'i, 1948'de kurulduğundan beri dışladılar. Çoğu Arap ülkesi İsrail'e gitmeyi yasak tutmaktadır; orada yapılacak olan bir yatırım veya ticari anlaşma "Siyonistlere destek" olarak görülmektedir... Diğer Arap-Yahudi temasları içinde, İsrail'in Washington elçisi Daniel Ayalon'un aktardığına göre, Suudi milli güvenlik danışmanı Bandar bin Sultan'ın gizlice İsrail başbakanı Ehud Olmert'le Eylül'de Ürdün'de buluşması bulunur. Bildiği kadarıyla bu en yüksek düzeydeki Suudi-İsrail görüşmesidir."[9]

Büyük Yahudi örgütlerine tarihi BAE davetiyesi

Birleşik Arap Emirlikleri, Büyük Amerikan Yahudileri Örgütleri Başkanları Konferansı'ndan delegeleri davet etti. 51 üyeden oluşan bu konferans İsrail destekçisidir. Ocak sonunda, Arap öğrencilerle yaptığı münazaradan sonra, İsrail Başbakan vekili Şimon Peres, Katar Emiriyle buluştu. Bu, 1996'da Peres'in Başbakan olarak yaptığı ziyaretten sonra, Körfez'de gerçekleşen en üst düzey buluşmaydı.[9]

Arap Yarımadası'ndaki Yahudilerin tarihi

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "PDF: The Itinerary of [[Benjamin of Tudela]] trans. [[Nathan Marcus Adler]]. 1907: Includes map of route (p. 2) and commentary" (PDF). teachittome.com. 22 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.  URL–vikibağı karışıklığı (yardım)
  2. ^ Shatzmiller, Joseph. "Jews, Pilgrimage, and the Christian Cult of Saints: Benjamin of Tudela and His Contemporaries." After Rome's Fall: Narrators and Sources of Early Medieval History, p. 338. University of Toronto Press: Toronto, 1998. 
  3. ^ Shatzmiller, Joseph. "Jews, Pilgrimage, and the Christian Cult of Saints: Benjamin of Tudela and His Contemporaries." After Rome's Fall: Narrators and Sources of Early Medieval History, p. 347. University of Toronto Press: Toronto, 1998. 
  4. ^ Josephine Bacon. Consultant editor: Martin Gilbert. "From Abraham to the Destruction of the Second Temple": The Illustrated Atlas of Jewish Civilization, pp. 30-31. Quantum Books. London, 2004. 
  5. ^ "British school bans books by Jews from its campus in the Persian Gulf". highbeam.com (JTA). 15 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Harvard Must Give Back Tainted Money". 9 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "United Arab Emirates: Country Reports on Human Rights Practices". US Dept. of State. 1 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "United Arab Emirates: United Arab Emirates". US Dept. of State. 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ a b Slavin, Barbara (12 Şubat 2007). "Arabs try outreach to Israel, U.S. Jews". USA Today. 24 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2010. 

Tudela'lı Benjamin'in seyahatleri ve Tarih

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Siyonizm</span> Yahudilerin ana vatanına dönüş projesi

Siyonizm, tarihî İsrail Toprakları olarak tanımlanan topraklarda bir Yahudi devletinin asırlar sonra yeniden kurulmasını destekleyen, savunan ve Yahudi milliyetçiliğini temel alan ideolojik fikir hareketidir. Modern Siyonizm, 19. yüzyılın sonlarında Orta ve Doğu Avrupa'da ulusal bir canlanma hareketi olarak hem şiddetlenen antisemitizm dalgalarına tepki olarak hem de "Yahudi Aydınlanması" olarak da bilinen Haskala'ya bir cevap olarak ortaya çıktı. Kuruluşundan çok kısa bir süre sonra varlıklı Yahudi soyluların ilgisini çeken hareket, Osmanlı İmparatorluğu'nun kontrol ettiği Filistin'de sürdürülebilir bir Yahudi devletini, 1900 yıl sonra tekrar yaratmayı amaçlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Antisemitizm</span> Yahudi ulusuna, kültürüne ve dinine karşı duyulan düşmanlık, önyargı veya ayrımcılık

Antisemitizm (anti-semitizm), Yahudi milletine karşı duyulan düşmanlık, nefret, ön yargı veya ayrımcılıktır. Bu tür pozisyonlara sahip bir kişiye antisemit denir. Antisemitizm bir ırkçılık olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Arap-İsrail savaşları</span> Arap ülkeleri ve İsrail Devleti arasındaki savaşlar

Arap-İsrail savaşları, Arap Birliği ülkeleri ve İsrail arasındaki politik gerilim ve askeri savaşlar dizisidir. Modern Arap-İsrail savaşlarının kökenleri, 19. yüzyıl sonlarına doğru ortaya çıkan Siyonizm ve Arap milliyetçiliğine dayanır. Yahudiler tarafından tarihi anavatan olarak adlandırılan toprakları, Pan-Arap hareketi, Filistinli Araplara ait olarak görür ve Pan-İslamist bağlamda ise, bu toprakların, Müslümanlara ait olduğuna inanılır. Filistinli Yahudiler ve Araplar arasındaki savaş; 20. yüzyılın başlarındaki Nebi Musa ayaklanması (1920), Jaffa ayaklanması, 1929 yılında Filistin ayaklanması ve 1947 yılında büyük bir sivil savaşa dönüşen ve 1948 yılında İsrail Devleti'nin kurulmasıyla bütün Arap Ligi ülkelerine sıçrayan Arap başkaldırışıyla ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Kürdistan'daki Yahudiler'in tarihi, eski çağlardan beri İran'ın bir kısmını, Kuzey Irak'ı, Ermenistan'ı, Suriye yaşayan Yahudiler'e denir. Kültürleri ve giyim tarzları Müslüman Kürtler'e benzer. 1940 ve 50'lerde İsrail'e yapılan göçlere kadar kapalı bir toplum olarak yaşadılar.

<span class="mw-page-title-main">Basra Körfezi</span> Arabistan Yarımadasının kuzeyi ile İranın güneybatısı arasında kalan Hint Okyanusuna bağlı koy

Basra Körfezi,, Arap Yarımadası'nın kuzeyi ile İran'ın güneybatısı arasında kalan Hint Okyanusu'na bağlı körfez. Dünyanın en önemli petrol ve doğalgaz yatakları bu bölgede bulunmaktadır.

Arap dünyasında Antisemitizm, Yahudilere karşı uygulanan ayrımcılığa atıfta bulunur. Her ne kadar Araplar da Yahudiler gibi Sami ırkına mensup bir halk olsalar da, günümüzde bütün dillerde "Antisemitizm" kelimesi sadece Yahudilere yönelik ayrımcılığı tanımlamak için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bahreyn'deki Yahudilerin tarihi</span>

Bahreyn Yahudileri dünyanın en küçük Yahudi cemaatlerinden biridir. Bir zamanlar nüfusu 1500'e kadar ulaşan cemaatte bugün geriye elliden az üye, bir sinagog ve bir de küçük mezarlık kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Umman'daki Yahudilerin tarihi</span>

Eskiden yüzyıllar boyunca Yahudilerin varlğı süren Umman'da bugün bir Yahudi cemaati bulunmamaktadır.

Pakistan Yahudileri Pakistan'ın küçük bir dini azınlığını oluşturmaktadır. Çeşitli hesaplamalar 20. yüzyılın başlarında Karaçi'de yaklaşık 2500 Yahudinin, Peşaver'de küçük bir Yahudi cemaatinin ve diğer şehir merkezlerinde sayısı bilinmeyen Yahudilerin olduğunu gösterir. Bu iki şehirde de birer sinagog bulunmaktaydı, raporlara göre Peşaver'deki sinagog hala aktiftir. Diğer hesaplamalara göre Orta Asya, İran ve Afganistan'dan gelen Yahudilerle bu nüfus daha fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Suudi Arabistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Suudi Arabistan'daki Yahudilerin tarihi antik çağlardan bu yana bugün Suudi Arabistan'da bulunan topraklar üzerindeki Yahudi tarihi anlamına gelmektedir.

İslam ve antisemitizm, Yahudilere ve Yahudiliğe karşı İslami öğretiler ve İslam hakimiyeti altındaki Yahudilere yapılan muamelelerle ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Arap dünyasındaki Yahudilerin tarihi</span>

Arap Yahudileri Arap dünyasında doğan Yahudileri veya onların torunlarını ifade eder. Salim Tamari'ye göre, dünyanın birçok yerinde "Arap Yahudisi" terimi bir oksimorondur.

<span class="mw-page-title-main">1950-1951 Bağdat bombalamaları</span>

1950-1951 Bağdat bombalamaları, Nisan 1950 ile Haziran 1951 arasında Bağdat, Irak'ta Yahudiler hedef alınarak yapılan bombalamalardır. Bu olaylar canlanmaya başladığı zaman Irak yetkilileri 28 Yahudi ve 9 Arabı casusluk ve yasadışı yollarla silah edinme sebepleriyle tutukladı.

Habbani Yahudiler veya Habbanim, Yemen'in bugünkü Şabva vilayetine ait Habban bölgesinde yaşayan Yahudilerdi.

<span class="mw-page-title-main">Katar'daki Yahudilerin tarihi</span>

Katar'daki Yahudilerin tarihi ve bunun hakkındaki bilgiler çok sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Irak'taki Yahudilerin tarihi</span>

Irak Yahudileri Irak'ta doğmuş veya onların çocukları olan Yahudilerdir. Yahudilerin Irak topraklarındaki varlığı MÖ 586'daki Babil Sürgünü ile belgelenmiştir. Irak Yahudileri dünyanın en eski topluluklarından olup tarihi önemi en yüksek Yahudi cemaatlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ürdün'deki Yahudilerin tarihi</span>

Ürdün'deki Yahudilerin tarihi, bugünkü Ürdün coğrafyasının büyük bir bölümü bir zamanlar İsrail Diyarı'ndaki Yahudilerin tarihi ile çakıştığı için antik döneme kadar uzanır.

Filistin Yahudileri, tarihin herhangi bir anında Filistin'de yaşamış Yahudilere denir. İsrail devleti kurulmadan önce Filistin Yahudilerine "Yahudi cemaati" anlamına gelen Yişuv denmekteydi. 1881'de Yahudilerin Filistin'e olan göçleri başlamadan önce bölgede yaşayan Yahudilere "Eski Yişuv", 1881'den sonra göç edenlere "Yeni Yişuv" denmeye başlandı. Modern İsrail devleti 1948'de kurulduktan sonra, Filistinli Yahudiler İsrail vatandaşı olduğundan, "Filistinli Yahudi" terimi kullanılmamaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Zayid Spor Şehri Stadyumu</span>

Zayed Sports City Stadium, Birleşik Arap Emirlikleri'nin Abu Dabi şehrinde yer alan çok amaçlı stadyum.

<span class="mw-page-title-main">Hezekiel'in Türbesi</span>

Hezekiel'in Türbesi, Irak'ın El-Kifl kentinde bulunan ve Yahudiler ve Müslümanlar tarafından peygamber Hezekiel'in mezarı olduğuna inanılan alandır. Bugün Al-Nuhailah Camii kompleksinin bir parçasını oluşturmaktadır. Dindar Yahudiler için Irak'taki en eski ve en önemli Yahudi dini alandır.