İçeriğe atla

Birleşik Çerkesya Konseyi

Birleşik Çerkesya Konseyi
KısaltmaBÇK
Genel başkanKenan Kaplan[1]
Genel sekreterMustafa Canbek[2]
Kuruluş tarihi21 Ocak 2023 (20 ay önce) (2023-01-21)[3]
MerkezLublin, Polonya[2]
ÜyelikRusya Sonrası Özgür Milletler Forumu
İdeolojiÇerkes milliyetçiliği, Demokrasi
Resmî renkler   Yeşil, sarı
İnternet sitesi

Birleşik Çerkesya Konseyi[4][5] (İngilizce: Council of United Circassia[6][7]), 21 Ocak 2023'te kurulan bir Çerkes milliyetçi kuruluşudur.[6] Kuruluşun amacı, bugün Rusya'da bulunan[8] tarihî Çerkesya topraklarında bağımsız bir Çerkesya Cumhuriyeti kurmaktır.[6] Konsey yayınlarında Rusya'dan "Terörist Rusya" olarak bahsetmektedir.[9] Birleşik Çerkesya Konseyi, Rusya Sonrası Özgür Milletler Forumunda Çerkesya'yı temsil etmektedir.[10]

Kuruluş ve amaçları

19. yüzyılda Rus-Çerkes Savaşı'nın son bulması ile Çerkesya ilhak edildi ve Çerkes Soykırımı gerçekleşti. Olaylardan Çerkes halkının %80-97'si etkilendi, büyük bir kısım Çerkes Türkiye'ye sürüldü.[11] 21 Ocak 2023'te kurulan Birleşik Çerkesya Konseyi,[3] amacını "tarihî Çerkes topraklarında (Kuzey Kafkasya) bağımsız bir Çerkes devleti kurmak" olarak tanımlıyor.[3][6][7] Konsey, Rusya'yı "terörist",[9] "emperyal" ve "faşist" olarak tanımlıyor."[12] Konseyin açıkladığı amaçlarından birisi de Rus propagandasının önüne geçmek ve Rusların Çerkes toplumuna sızmasını önlemek.[13] Konsey Rusya-Ukrayna Savaşında Kafkasyalıların cepheye sürülmesini eleştirdi.[14]

Faaliyetler

Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti yıldönümü

Mayıs 2023'te, Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin kuruluş yıldönümü anısına Ukrayna'da bir toplantı gerçekleştirildi. Toplantıya Birleşik Çerkesya Konseyi yönetimi, Kırım Tatarlarının milli lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu ve Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov,[12] İçkerya Çeçen Cumhuriyeti sürgün hükûmeti başkanı Ahmed Zakayev,[15] Doğu Türkistan Sürgün Hükûmeti başkanı Salih Hudayar[16] ve Ukraynalı temsilciler katıldı.[17]

Bağımsız Çerkesya Konferansı

Birleşik Çerkesya Konseyi liderliğinde 5 Ağustos 2023'te İstanbul'da Bağımsız Çerkesya Konferansı düzenlendi. Konferansta bağımsız Çerkesya'nın gerekliliği tartışıldı.[7][18][19]

Diğer gruplarla ilişkiler

Ukrayna

Birleşik Çerkesya Konseyi Ukrayna ile de ilişkiler kurdu ve Ukrayna'dan Çerkes soykırımını tanımasını istedi[12] ve Volodimir Zelenski'ye resmî dilekçe verdi.[14]

Kırım Tatarları

Kırım Tatarlarının milli lideri Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov ile birlikte Birleşik Çerkesya Konseyi'ne olan desteğini açıkladı ve konferanslarına katıldı.[12]

Çeçen Sürgün Hükûmeti

Konseyin Çeçen Sürgün Hükûmeti ile de bağları var. Konsey, Çeçen Sürgün Hükûmetine Çerkes soykırımını tanıması için dilekçe sundu.[20] Çeçen Sürgün Hükûmeti başkanı Ahmed Zakayev konseyin toplantılarına katıldı.[15]

Doğu Türkistan Sürgün Hükûmeti

Mayıs 2023'te Birleşik Çerkesya Konseyi ve Doğu Türkistan Sürgün Hükûmeti arasında ilişkiler kuruldu. Doğu Türkistan Sürgün Hükûmeti Çerkes Soykırımı'nı tanıdı.[16][21]

Yerli Halklar İttifakı

9 Mayıs 2023'te Rusya topraklarında yaşayan azınlık halklar toplanarak bir ittifak kurdu. İttifak'a Dünya Çeçen Kongresi ve Kafkas Birliği, Karelya Ulusal Hareketi, Çuvaş-Volga-Bulgar Diplomatik Konseyi, sürgündeki Tataristan Hükûmeti, Kazak ulusal kurtuluş hareketi, Nogay Halkı Yüksek Konseyi, Dağıstan Ulusal Birliği katıldı. Merkez, Özgür Biarmia/Pomorie, Moksha hareketi Toraman Terdemas. Konferansa Ukraynalı tanınmış kişiler de katıldı: filozof Dmitro Korchinsky ve siyaset bilimci Pavlo Zhovnirenko.[1]

Rusya Sonrası Özgür Milletler Forumu

Konsey, Rusya Federasyonu'nun parçalanmasını savunan[22] Polonya merkezli[23] Rusya Sonrası Özgür Milletler Forumu'na katılmıştır.[10]

Kaynakça

  1. ^ a b "Альянсы, союзы, форумы, лиги: о количестве и качестве площадок нацдвижений". RFE/RL (Rusça). 13 Mayıs 2023. 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023. 
  2. ^ a b "Constitution of the Council | The Council Of United Circassia". United Circassia. 18 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023. 
  3. ^ a b c "The Council | The Council Of United Circassia". United Circassia (İngilizce). 18 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023. 
  4. ^ "1'inci Uluslararası Bağımsız Çerkesya Konferansı Üsküdar'da düzenlendi". İhlas Haber Ajansı. 5 Ağustos 2023. 2 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2023. 
  5. ^ "İstanbul'da 1. Uluslararası Bağımsız Çerkesya Konferansı yapıldı". www.qha.com.tr. Kırım Haber Ajansı. 7 Ağustos 2023. 7 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023. 
  6. ^ a b c d Goble, Paul (22 Haziran 2023). "War in Ukraine Has Changed Circassian Movement, and Moscow Is Worried". Jamestown (İngilizce). 21 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023. 
  7. ^ a b c Bozkurt, Abdullah (16 Ağustos 2023). "Turkey hosted the first-ever independent Circassian event, a move that will unsettle Russia". nordicmonitor.com (İngilizce). Nordic Monitor. 15 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023. 
  8. ^ Albert, Melissa (15 Eylül 2023). "Cherkessia". www.britannica.com (İngilizce). Encyclopedia Britannica. 20 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023. 
  9. ^ a b Birleşik Çerkesya Konseyi [@UnitedCircassia] (5 Ekim 2023). "Terrorist Russia hit a store and a cafe in Groza, Kharkov. Terrorist Russia aims civilians. NATO and the West should not wait anymore for more killings. NATO did it before in Serbia. It can did it again! Terrorist Russia must be stopped ASAP" (X gönderisi) (İngilizce). 6 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi – X vasıtasıyla. 
  10. ^ a b "6th Free Nations of Post-Russia Forum | The Council Of United Circassia". United Circassia (İngilizce). 18 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2023. 
  11. ^ Richmond, Walter (2013). The Circassian Genocide. Rutgers University Press. back cover. ISBN 978-0-8135-6069-4. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2023. 
  12. ^ a b c d "Kenan Kaplan: Ukrayna Parlamentosundan Çerkes Soykırımı'nı kabul etmesini talep ediyoruz". www.qha.com.tr. Kırım Haber Ajansı. 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023. 
  13. ^ Goble, Paul. "Moscow Continues Efforts to Penetrate Circassian Diaspora". Jamestown (İngilizce). 2 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023. 
  14. ^ a b "Боятся реакции Кремля? В Кабардино-Балкарии снова запретили вспоминать жертв Кавказской войны". RFE/RL (Rusça). 21 Mayıs 2023. 21 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023. 
  15. ^ a b "Ahmed Zakayev: Ukrayna halkı, özgürlük mücadelesi örneği gösteriyor - QHA - Kırım Haber Ajansı". www.qha.com.tr. 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023. 
  16. ^ a b "PRIME MINISTER'S STATEMENT AT THE KYIV CONFERENCE ON THE 105th ANNIVERSARY OF THE DECLARATION OF INDEPENDENCE OF THE MOUNTAINOUS REPUBLIC OF THE NORTHERN CAUCASUS | East Turkistan Government in Exile" (İngilizce). 30 Mayıs 2023. 8 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023. 
  17. ^ "Ukrayna'da Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'nin 105. yılı anısına uluslararası konferans yapıldı". www.qha.com.tr. Kırım Haber Ajansı. 27 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023. 
  18. ^ "İstanbul'da Uluslararası Bağımsız Çerkesya Konferansı". www.qha.com.tr. Kırım Haber Ajansı. 21 Temmuz 2023. 21 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023. 
  19. ^ "Διάσκεψη για την απόσχιση της Κιρκασίας από την Ρωσία στην Κωνσταντινούπολη!" (Yunanca). 16 Ağustos 2023. 20 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2023. 
  20. ^ "Открытое письмо Совета Объединенной Черкессии Правительству ЧРИ". thechechenpress.com. 8 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023. 
  21. ^ "ETGE Recognizes Circassian Genocide". United Circassia (İngilizce). 18 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2023. 
  22. ^ sdp.pl, Redakcja portalu (8 Mayıs 2022). "Kонференция Форум Свободных Народов России". SDP (Lehçe). 12 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2022. 
  23. ^ "Russia Labels Poland-Registered Forum As An 'Undesirable Organization'". Radio Free Europe/Radio Liberty. 17 Mart 2023. 20 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çerkesler</span> Kafkas halkı

Çerkesler ya da Adigeler, Kuzey Kafkasya'da, tarihi Çerkesya'nın yerli halkı olan etnik grup. Rus İmparatorluğu tarafından işlenen Çerkes Soykırımı'nın sonucunda Çerkeslerin çoğu öldürülmüş, kalanlar ise Osmanlı topraklarına sürülmüştür. Çerkesler Çerkesçe konuşur ve neredeyse tamamı Sünni Müslümandır. Çerkesya eski zamanlardan beri istilalara maruz kalmıştır; izole edilmiş arazisi, bitmeyen savaşlarla birlikte Çerkes ulusal kimliğini büyük ölçüde etkilemiştir. Çerkes bayrağı Çerkeslerin millî bayrağıdır ve yeşil zemin üzerinde dokuzu yay, üçü yatay şekilde on iki altunî yıldız ve üç çapraz oktan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa Konseyi</span> devletler arası kuruluş

Avrupa Konseyi, Avrupa çapında insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğünü savunmak amacıyla 1949'da kurulmuş hükûmetlerarası bir kuruluştur. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Avrupa Konseyi'ne bağlıdır. Avrupa Konseyi'ne Rusya, Belarus, Kosova, Kazakistan ve gözlemci Vatikan hariç tüm Avrupa ülkeleri üyedir.

<span class="mw-page-title-main">Edirne Antlaşması (1829)</span>

Edirne Antlaşması, 14 Eylül 1829 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu arasında Edirne şehrinde imzalanan barış antlaşması.

<span class="mw-page-title-main">Çerkesya</span> Kuzeybatı Kafkasyada Adige kabilelerinin birleşmesi ile kurulmuş eski bir devlet

Çerkesya, günümüzde Rusya sınırlarında kalan Kuzeybatı Kafkasya'da var olmuş tarihî ülke ve bölge. Rus-Çerkes Savaşı sonucunda Çerkesya yıkılmış ve Çerkes nüfusunun %75-90'ı topluca katledilmiş, kalan Çerkeslerin büyük kısmı da Osmanlı topraklarına sürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Çerkes Soykırımı</span> Soykırım

Çerkes Soykırımı veya Tsitsekun, 19. yüzyılda, Çarlık Rusyası tarafından Çerkeslere gerçekleştirilen sistematik toplu katliam ve sürgün. Olaylardan Çerkeslerin %80-97'si, yaklaşık 1,5 milyon kişi, etkilenmiştir. Grigori Zass gibi Rus generaller Çerkes sivillerin toplu katliamını yücelttiler, bilimsel deneylerde kullanılmalarını savundular ve askerlerinin kadınlara tecavüz etmesine izin verdiler. Rus kuvvetlerinin hamile kadınların karınlarını deşmek gibi çeşitli yöntemler kullandığı bildirildi.

<span class="mw-page-title-main">Çerkes Meclisi</span> 1861–64 Çerkesya yasama organı

Çerkes Meclisi ya da resmî adıyla Büyük Özgürlük Meclisi, Çerkesya'nın son meclisi. Askerî komutanlar, din adamları ve aydınlardan oluşan meclis, 1861 yılında Soçi'de yapılan bir toplantı sonucunda resmîleşmiş ve önceki geleneksel meclisin yerini almıştır. Meclis, uluslararası destek elde etmek için Osmanlı Devleti de dahil olmak üzere dünyadaki çeşitli ülkelerle ilişkiler kurmuştur. Meclis Rus güçleri tarafından feshedildikten sonra, bazı üyeler "Çerkes Liderlerden Majesteleri Kraliçe Victoria'ya Dilekçe" adlı bir mektup yazarak İngiliz İmparatorluğundan insanî yardım istediler.

<span class="mw-page-title-main">Rus-Çerkes Savaşı</span> Ruslar ve Kafkaslar, özellikle Çerkesler arasında yaşanan ve soykırımla sonlanan savaş

Rus-Çerkes Savaşı, 17 Temmuz 1763'te (E.U.) Rusya'nın Çerkesya'da hak iddia etmesi ve Çerkeslerin bunu reddetmesi ile başlayan, 21 Mayıs 1864'te (E.U.) son Çerkes ordusunun mağlup edilmesiyle sona eren askerî mücadele. Savaş 101 yıl sürmesi sebebiyle hem Rusya hem de Çerkesya tarihindeki en uzun savaştı.

Ubıhya, tarihî Çerkesya'nın bölgelerinden birisiydi. Bir Çerkes boyu olan Ubıhlar burada yaşıyordu. Soçi civarlarında bir bölgeydi ve Habzeism dininde önemli bir rol oynadığı için saygı duyuluyordu. Ubıhya, Berzeg ve Dişan aşiretleri ve seçimle başa gelen yaşlılar tarafından yönetiliyordu. Rus-Çerkes Savaşı sırasında en son Rus kontrolüne Ubıhya girdi.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Kırım'ı ilhakı</span>

Kırım'ın ilhakı, Ukrayna'ya bağlı bir yarımada olan Kırım'ın, 18 Mart 2014'te Rusya tarafından ilhak edilmesi olayıdır. O tarihten beri yarımadada Kırım Cumhuriyeti ve Sivastopol federal şehri olmak üzere iki federal birim bulunmaktadır. Bu federal birimler 2016'ya kadar Kırım Federal Bölgesi'ni oluştururken günümüzde Güney Federal Bölgesi'nin parçasıdır. 2014 Doğu Ukrayna protestolarının bir sonucu olan ilhaktan önce, 2014 Ukrayna devriminin sonrasında Rusya'nın Kırım'a askerî müdahalesi gerçekleşti.

<span class="mw-page-title-main">Seferbiy Zaneqo</span>

Seferbiy Zaneqo, Çerkesya Konfederasyonu'nun 1859-1860 arasında lideri olan Çerkes siyasetçi, diplomat ve askeri kumandan. Rus-Çerkes Savaşı'nın çeşitli aşamalarında hem askerî hem de siyasî olarak yer aldı. Batıda Çerkes bağımsızlık davasını savundu, bölgede Osmanlı İmparatorluğu'nun bir temsilcisi olarak hareket etti. Hayatının sonunda Zaneqo, Çerkes bağımsızlık hareketinin lideri hâline gelmişti.

<span class="mw-page-title-main">Çerkes bayrağı</span> Çerkeslerin ulusal bayrağı

Çerkes bayrağı, tarihî Çerkesya'nın ve modern Adigey Cumhuriyeti'nin resmî, dünya çapındaki Çerkeslerin ise millî bayrağıdır. Yeşil zemin üzerinde dokuzu yay, üçü yatay şekilde on iki altunî yıldız ve üç çapraz oktan oluşur. Seferbiy Zaneqo ve David Urquhart bayrağın tasarımcısı olarak kabul edilir. Her yıl 25 Nisan günü Çerkesler tarafından Çerkes bayrak günü olarak kutlanır. Çerkes bayrak günü aynı zamanda Abhazya'da kutlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri</span> Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin daimi üyeleri, BM 1945 Sözleşmesinin BM Güvenlik Konseyinde kalıcı bir koltuk verdiği beş egemen devlettir

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri, BM 1945 Sözleşmesinin BM Güvenlik Konseyi'nde kalıcı bir koltuk verdiği beş egemen devlettir: Çin Halk Cumhuriyeti, Fransa Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı ve Amerika Birleşik Devletleri.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Haber Ajansı</span>

Kırım Haber Ajansı, Kırım Tatar halkının millî haber ajansıdır. QHA, başta Kırım ve Ukrayna'daki Kırım Tatarları ile dünyadaki Kırım Tatar diasporalarıyla ilgili olayları yerel ve yabancı basın kuruluşlarına haberlerini Ukraynaca, Rusça, Türkçe ve İngilizce servis etmektedir. Kırım Tatarlarından Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu'nun talimatıyla iş adamı İsmet Yüksel ve Kırım Tatar Millî Meclisi üyesi Dr. Gayana Yüksel tarafından kurulmuştur. Ajans, yayın hayatına 1944 Kırım Tatar Sürgününün 62. yıl dönümü olan 18 Mayıs 2006 tarihinde Akmescit'te başlamıştır. Kırım'ın 2014 yılında Rusya tarafından işgal edilmesinin ardından burada faaliyetleri engellenmesi ile karşılaşan ajans, Haziran 2015'te merkezini Kiev'e taşıyarak ve 2016'da Ankara'da irtibat bürosunu açarak tekrar yapılandı.

Kırım statüsü referandumu, Kırım Özerk Cumhuriyeti yasama organı ve Sivastopol yerel hükûmeti tarafından 16 Mart 2014'te Kırım'ın siyasi statüsüne ilişkin tartışmalı bir oylamaydı. Referandumda yerel sakinlere Rusya'ya federal bir yapı olarak katılmak isteyip istemedikleri veya 1992 Kırım anayasasının restore edilmesini ve Kırım'ın Ukrayna'nın bir parçası olarak kalmasını isteyip istemedikleri soruldu. Kırım Özerk Cumhuriyeti'nin resmi sonucu, yüzde 83 seçmen katılımıyla bölgenin Rusya'ya bağlanması için %97 oy verildi ve Sivastopol yerel yönetimi için de %89'luk bir seçmen katılımıyla bölgenin Rusya'ya bağlanması için %97 oranında oy verildi.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Devlet Konseyi</span>

Kırım Devlet Konseyi Kırım Cumhuriyeti parlamentosudur. Önceden 'Kırım Yüksek Konseyi' olarak adlandırılmıştı ancak Mart 2014'te Ukrayna parlamentosunun Kırım Yüksek Konseyi'nin feshedilmesi için yaptığı oylamadan sonra adını değiştirdi. Parlamento, Simferopol'ün merkezindeki Parlamento binasında yer almaktadır.

James Stanislaus Bell, İskoç tüccar, maceracı ve yazar. Çerkesya'ya seyahat etmiş ve Rus-Çerkes Savaşı'na Çerkeslerin yanında katılmıştır. Bu sırada anılarını yazarak yayınlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çerkes milliyetçiliği</span>

Çerkes milliyetçiliği, dünya çapında Çerkesler arasında Çerkes kültürünü muhafaza etme, Çerkes dilini koruma, Rusya tarafından işlenen Çerkes Soykırımı hakkında farkındalık yayma, Çerkesya'ya geri dönme ve orada bağımsız bir devlet kurma hareketidir. Bazı Çerkes milliyetçileri Adigece ve Kabardeyce ayrımını yok ederek tek standart Çerkes diyalektinde birleşmeyi de hedeflemektedir.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Berzeg</span> Çerkes siyasetçi ve komutan

İsmail Berzeg Hacı, Çerkesya'nın 1827-1839 arasında de facto lideri olan Çerkes siyasetçi ve askeri kumandan. Rus-Çerkes Savaşında yer almış ve 1838'den sonra, Çerkesya adına diplomatlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şapsığya</span> Çerkes idari bölgesi

Şapsığya, tarihî Çerkesya'nın vilayetlerinden birisiydi. Şapsığ Çerkesleri bu bölgede yaşıyordu. Bu bölge Çerkesya'nın 3 demokratik bölgesinden birisiydi, monarşi yoktu ve liderler seçimle başa geliyordu.

Vixen Krizi, 1836'da Rus İmparatorluğu ile Birleşik Krallık arasında meydana gelen bir krizdi. Ruslar bir İngiliz gemisini göz altına aldı ve İngilizler Rusya'nın Çerkesya'yı işgalini protesto ettiler, iki ülke savaşın eşiğine geldi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.