İsveç, resmî adıyla İsveç Krallığı, Kuzey Avrupa'daki İskandinavya yarımadasında yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşuları batı ve kuzeyden Norveç, doğudan ise Finlandiya'dır. İsveç bunun dışında güneyinde yer alan Öresund Köprüsü ile Danimarka'ya bağlıdır.
Kopenhag, Danimarka'nın başkenti ve en yüksek nüfuslu şehridir. 1 Ocak 2022 itibarıyla şehrin nüfusu 805.420'dir. Kopenhag, Zelanda adasının doğu kıyısında yer almaktadır; şehrin diğer kısmı Amager'de yer alır ve Øresund boğazı ile İsveç'in Malmö kentinden ayrılır. Öresund Köprüsü, iki şehri demiryolu ve karayolu ile birbirine bağlamaktadır.
Göteborg İsveççe telaffuz: [jœtɛˈbɔrj] , İsveç'in ikinci ve İskandinavya'nın dördüncü büyük şehridir. Göteborg şehir merkezinin 570.000, metropolitan bölgesinin ise yaklaşık 1.000.000 nüfusa sahip olduğu tahmin edilmektedir. Stockholm'den sonra İsveç'in ikinci büyük şehridir. Göteborg 60.000 üniversite öğrencisiyle İskandinavya'nın en çok öğrenci barındıran şehridir.
Vikingler ya da Norslar, İskandinavyalı korsan ve tüccar kavimlerdir. Aslında "Viking" veya "Nors" bir millet adı değildir; Danlara, Norveçlilere, İsveçlilere ve diğer İskandinavlara kim olduklarına bakmaksızın verilen isimdir. Bu adlandırma Eski Norsçadaki Vikingr (yağmacı) sözcüğünden gelir ve Viking Çağı boyunca tüm Kuzey Cermenleri bu adla anılmıştır. Vikinglerin ataları antik Cermen halkları, konuştukları dil(ler) ise Cermen dil ailesine bağlı İskandinav dilleridir. Vikingler ömürlerinin büyük bir kısmını denizlerde geçirmiş olan savaşçı bir halktır. 8 - 11. yüzyıllar arasında kuzeybatı Avrupa'da birçok yeri ele geçirmişlerdir. Viking akınları ile birlikte birçok manastır yok olmuştur. Olaya tanıklık eden ve hayatta kalarak Avrupa'nın çeşitli bölgelerine dağılan keşişlerin dramatik ve trajik anlatımları, yüzyıllarca sürecek bir Viking korkusu ve düşmanlığı yaratmıştır. Vikingleri kaba, ilkel, medeniyetten uzak bir kavim olarak betimlemişlerdir. Bu anlatımların etkisiyle, Avrupalıların Viking kültürüne uzun süre kayıtsız kaldıkları anlaşılmaktadır. Göçebe ve savaşçı bir kavim olan Vikinglerin yazılı geleneği olmayışı, kültür izlerinin sürülmesini güçleştirmektedir. Yazılı kaynakların zayıflığına ve Batılı kaynaklardaki olumsuz Viking imajına karşılık, arkeolojik veriler, incelikli bir Viking maddi kültürünün varlığına işaret etmektedir.
İskandinavya, Kuzey Avrupa'da, kendisini oluşturan halklar arasında güçlü tarihi, kültürel ve dilsel bağları olan bir alt bölgedir. İngilizce kullanımında, İskandinavya genellikle Danimarka, Norveç ve İsveç'i ifade eder. Bazen daha geniş anlamda Finlandiya, İzlanda ve Faroe Adaları'nı da kapsayacak şekilde ifade edilebilir. Bu ülkelerin dilleri Fince dışında birbirine benzemektedir. Bu dillere Kuzey Cermen dilleri veya İskandinav dilleri denir. Danimarka Danca, Norveç Norveççe, İsveç İsveççe, İzlanda İzlandaca dillerini kullanmaktadırlar.
Mälaren Gölü Vänern ve Vättern göllerinden sonra İsveç'in en büyük üçüncü gölüdür. Yüzölçümü 140 kilometrekare olan gölün bilinen en derin oktası 64 metredir. Güneydoğu - kuzeydoğu doğrultusunda uzanan göl Södertälje kanalı ile sularını Baltık Denizi'ne boşaltır. Göl içinde yer alan en büyük iki ada Selaön (91 km²) ve Svartsjölandet (79 km²)'dir.
Helsingborg, İsveç'in güneyinde yer alan bir şehirdir. Şehir, Baltık Denizi'nde yer alan Öresund Boğazı'nın doğu kıyısında yer alır. Boğazın batı kıyısında ise Danimarka'ya bağlı kardeş şehir Helsingör bulunur.
Landskrona, İsveç'in güneybatısında bulunan bir kenttir. Kent, Baltık Denizi kıyısında Danimarka ve İsveç arasından geçen boğaz üzerinde kuruludur.
Trosa, İsveç'in güneydoğu kuşağında bulunan bir kenttir. Şehir, Göller Yöresi'nin doğusunda, Baltık Denizi kıyısında kuruludur. Kent yılda %2,9 ile İsveç'in en hızlı büyüyen ikinci kenti olarak bilinmektedir.
Östersund, İsveç'in orta-kuzey kuşağında bulunan bir kenttir. Şehir, Jämtland bölgesindeki ormanlık arazilerde kuruludur. Kent aynı zamanda Jämtland ilinin de yönetim merkezidir. İsveç'in en büyük beşinci gölü olan Storsjön'ün doğu kıyılarında kurulu olan Östersund, Frösön adasının karşısında yer alır. Kent, bölgedeki en önemli yerleşim yeri olduğu gibi, bir ticaret ve sanayi merkezidir. Bunların yanında 21. yüzyıldaki kapanışından önce kent, İsveç'in en büyük garnizonlarından birine de ev sahibiydi. Yine kentteki Mittuniversitetet üniversitesinin kampüsünde 7,000 öğrenci bulunmaktadır. Kent barındırdığı 44,000'lik nüfusuyla ülkenin yirmi dördüncü, İskandinavya'nın kırk altıncı büyük yerleşimidir.
Kolomb öncesi okyanus ötesi temas, Kristof Kolomb'un 1492 yılında Amerika kıtasına ayak basmasından önce Amerika yerli halklarıyla diğer kıta halkları – Afrika, Asya, Avrupa ve Okyanusya - ile olduğu iddia edilen temasları kapsar. Çeşitli dönemlerde tarihi, arkeolojik ve kültürel kanıtlara dayanılarak değişik iddialar ortaya atılsa da sadece tek bir temas kanıtlanmıştır. Akademik çevrelerce ispatlanmış olarak kabul edilen temas Avrupalı halklardan Vikinglerin Kanada Newfoundland’da MS 1021 yılında L'Anse aux Meadows yerleşimini kurmalarıdır. Diğer tüm temas iddiaları akademik çevreler tarafından dayanaksız olarak reddedilmektedir.
Vinland, Kuzey Amerika’da bulunan bir bölgeye MS 1000 yıllarında Vikingler tarafından verilen isim.
Runik Taşlar, runik tarzı yükseltilmiş taş yazıtı ama bu terim kayalar ve kaya üzerinde yazıtlar için de kullanılır. Bu gelenek 4. yüzyılda başlamış ve 12. yüzyılda da sürmüştür. En çok İskandinavya'da bulunur, ancak Viking Çağı'nda ziyaret ettikleri yerlere de dikilmiş taşlar vardır. Genellikle ölen erkekler için dikilmiş anıtlardır. Renkleri yıpranmış ve artık belli olmamasına rağmen, genellikle dikildikleri zaman parlak renkliydiler. Kelime olarak "büyülü taş" şeklinde anlamlandırılmaktadırlar.
Ragnar Lodbrok veya Lothbrok, efsanevi Viking savaşçı ve kral. Eski Nors dilinde başta Ragnarssona þáttr olmak üzere çok sayıda sagaya konu olmuştur.
Büyük Viking Ordusu, 865 yılında Danimarka ve güney İsveç'ten yola çıkarak İngiltere'yi istila eden birleşik silahlı kuvvete verilen addır. Bu döneme kadar Viking saldırıları genellikle vur-kaç şeklinde olmuş, özellikle yağma amaçlanmıştır. Büyük Viking Ordusunun ise amacı yeni topraklar fethetmek olmuştur.
Erken Orta Çağ ile birlikte Avrupa Tarihi'nde Orta Çağ başlamış oldu. MS 6. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar sürmüştür. Erken Orta Çağ, Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşünün devamındaki ve Yüksek Orta Çağ'dan önceki dönemdir. Erken Orta Çağ dönemi Geç Antik Çağ ile üst üste gelir. Geç Antik Çağ, Roma İmparatorluğu'nun devam unsurlarına vurgu yapmak için kullanılırken, "Erken Orta Çağ" daha sonraki dönemin özelliklerine vurgu için kullanılır.
Hovgården, Orta-doğu İsveç'teki Ekerö Belediyesi'ndeki Adelsö Gölü'ndeki Mälaren Gölü adasındaki arkeolojik bir bölgedir. Hovgården, Birka ile birlikte 1993'te UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edildi.
Viking Çağı, Avrupa tarihinde sekizinci yüzyılın sonlarından 11. yüzyıl ortalarına kadar özellikle de Cermen Demir Çağı'nı takiben Kuzey Avrupa ve İskandinav tarihini kapsayan dönemdir. Bu dönemde Vikingler ticaret, baskın, kolonileştirme ve fetih için Avrupa'yı denizler ve nehirler aracılığı ile keşfetmiştir. Vikingler, Grönland, Newfoundland, Faroe Adaları, İzlanda, Norveç, İsveç, İskoçya, İngiltere, İrlanda, Hollanda, Almanya, Ukrayna, Rusya ve Türkiye'ye yerleşti.
İsveç’te turizm, 2011’de ülke ekonomisinin % 2,9’unda İsveç ekonomisinin nispeten küçük bir bölümünü oluşturmuştur; Bu sırada, turizm 264 milyar İsveç Kronu getirdi, bunun 98,8 milyarı İsveç'te yabancı ziyaretçi harcamasıydı. İsveç'te hane halkı gelirinin % 7,1'i yurt içi turizm harcanmaktadır.
Vareglerden Yunanlara uzanan ticaret yolu İskandinavya, Kiev Knezliği ve Bizans İmparatorluğu'nu birbirine bağlayan bir Orta Çağ ticaret yoluydu. Yol, tüccarların İmparatorluk ile doğrudan müreffeh bir ticaret kurmasına izin verdi ve bazılarını günümüz Belarus, Rusya ve Ukrayna bölgelerine yerleşmeye teşvik etti. Yolun çoğunluğu, Baltık Denizi, ona akan birkaç nehir ve Dinyeper nehir ve drenaj sistemi ile teknelerin karadan taşınması da içeren uzun mesafeli bir su yolundan oluşuyordu. Alternatif yol Dinyester boyunca Karadeniz'in batı kıyısında bitmekteydi. Bu daha özel alt yollara bazen sırasıyla Dinyeper ticaret yolu ve Dinyester ticaret yolu denirdi.
İsveç
İsveç'teki konumu
Konutların yeniden yapılandırılması
Boutların yeniden yapılandırılması
Björkö ve Birka haritası
Björkö haritası, 17. yüzyılın sonları. Çizim: Willem Swidde.
