İçeriğe atla

Birinci Tırnovo İsyanı

İsyanın yayıldığı bölgeler

Birinci Tırnovo İsyanı (Bulgarca: Parvo tarnovsko vastanie), eski Bulgar devletinin başkenti olan Tırnovo'da 1598'de patlak veren ve Osmanlı ordusu tarafından sert bir şekilde bastırılan Osmanlı yönetimine karşı bir Bulgar ayaklanmasıydı.

Ayaklanma; Bulgar tüccarların, dini liderlerin ve halk liderlerinin organize olmasıyla ortaya çıkmıştı. Dini katılımcılar; Tırnovo Başpiskoposu Dionysus Rallis, Lofça Piskoposu Theophanes, Rusçuk Piskoposu Yeremya, Şumnu Piskoposu Spyridon ve Methodius adlı piskopostu. Ragusalı Pavel Dordiç ve Sorkoceviç kardeşlerden oluşan yerel tüccarlar ve Nikopollü soylu Theodore Ballina da katılanlar arasındaydı. Trakya eliti ve diğer yüksek rütbeli din adamları da planlanan ayaklanmaya destek veriyordu. Dordiç, Avusturya, Erdel ve Eflâk ile ilişkiler kurdu ve 1597'de Viyana'da isyan için plan yaptı.

Orta Çağ'da Bulgaristan'ı yöneten Şişman Hanedanının soyundan geldiği iddia edilen bir kişi, Bulgaristan'ın Çar'ı (Şişman III) ilan edildi. Tırnovo yaklaşık 12.000 kişilik bir Bulgar ordusu ile kısa bir sürede kurtuldu.

Bununla birlikte, Osmanlı İmparatorluğu, ayaklanma çıktığı zaman Avusturya ile savaştaydı. Ancak bu durum Osmanlı'nın çıkan isyana tepki göstermesine mani olmadı. Osmanlı ordusu, ayaklanmayı bastırmak için harekete geçti ve vahşi bir şekilde kenti geri aldı. Birinci Tırnovo İsyanı'nda ölenlerin sayısı belli değil, fakat kısmi bilgilere göre, Ohri bölgesi başpiskoposu öldürülmüş, Sofya ve Nice'a gelen Avusturyalı gezginler ise gittikleri bölgede yığınla cesetlerin olduğunu ve bu cesetlerin önemli bir kısmının kafalarının kopmuş olduğunu belirtiler.

Sonuç olarak yaklaşık 16.000 Bulgar, Osmanlı topraklarından ayrıldı ve Eflâk'a yerleşmek için Tuna'yı geçti.

Ayrıca bakınız


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Silistre</span> Kuzeydoğu Bulgaristanda şehir

Silistre, Bulgaristan'ın kuzeydoğu kesiminde, Romanya sınırında, Tuna kıyısındaki şehir. Aynı adlı Silistre ilinin idari merkezi olan Silistre, tarihî Güney Dobruca bölgesindeki en önemli şehirlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Vidin</span> Kuzeybatı Bulgaristanda kent; ikinci Bulgar İmparatorluğu başkenti

Vidin, Bulgaristan'ın kuzeybatı ucunda Tuna nehri kıyısında yer alan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Rusçuk</span> Kuzey Bulgaristanda şehir

Rusçuk veya Urusçuk, Bulgaristan'da Tuna Nehri kıyısında bulunan bir şehirdir. Tuna Nehri'nden yaklaşık 20 metre yükseklikteki düzlükte kuruludur. 178.000 nüfusuyla Bulgaristan'ın 5. büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Ziştovi</span> Bulgaristanın Tırnova ili, Ziştovi ilçesine bağlı kent

Ziştovi, Bulgaristan'ın kuzeyinde bir şehirdir. Tuna Nehrinin güneyinde Veliko Tırnovo ilinde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tırnovo</span> Kuzey-Merkez Bulgaristanda şehir

Tırnovo, Bulgaristan'ın bir şehridir. 1187-1393 yılları arasında İkinci Bulgar İmparatorluğu'na başkentlik yaptığı için Bulgar tarihi açısından önemli bir şehir olan Tırnova'ya, 1965 yılında büyük, yüce anlamlarına gelen veliko unvanı verildi.

<span class="mw-page-title-main">Eflak Voyvodalığı</span> Tuna nehri merkezli bir orta, yeni çağ krallığı

Eflak Beyliği veya Eflak Voyvodalığı, 14. yüzyılın başında Karpatlar ile Tuna, Siret ve Milcov nehirleri arasındaki devletçiklerin birleşmesi sonucu Câmpulung merkezli olarak kurulan ilk bağımsız Rumen prensliğidir.

<span class="mw-page-title-main">1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı</span> 1593-1606 yıllarında Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma Imparatorluğu arasında yaşanan savaş

1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı ya da genel tarih kaynaklarındaki kullanımlarda Long Turkish War, Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında sınır çatışmalarının artması ve Bosna Beylerbeyi Telli Hasan Paşa'nın 1593 yılında Kulpa'da ağır yenilgiye uğraması sonucunda başlayan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Balkan Savaşı</span> Balkan Birliği ile Osmanlı Devleti arasında 7 Ekim 1912-30 Mayıs 1913 tarihleri arasında gerçekleşen savaş

Birinci Balkan Savaşı, 7 Ekim 1912-30 Mayıs 1913'te Bulgaristan Krallığı, Sırbistan Krallığı, Yunanistan Krallığı ve Karadağ Krallığı'ndan oluşan Balkan Birliği'nin Osmanlı Devleti'ne karşı başlattığı savaş. Bu savaş ile Balkan devletleri, Osmanlı Devleti'nin Balkanlardaki topraklarının büyük bir bölümünü ele geçirmiştir. Bu savaş sonucunda Osmanlı Devleti Edirne ve Kırklareli'ne kadar olan Midye-Enez Hattı'nın batısındaki tüm topraklarını Balkan devletlerine bırakmak zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan Krallığı</span> Güneydoğu Avrupada 1908-1946 arasında hüküm sürmüş krallık

Bulgaristan Krallığı veya Bulgaristan Çarlığı, 1908-1946 yılları arasında var olmuş bir devlet. 1885'te Doğu Rumeli'yi Osmanlılardan alan Bulgaristan Prensliği'nin 5 Ekim 1908 tarihinde krallık olmasıyla kurulmuştur. Bulgaristan de jure olarak Osmanlı'ya karşı bağımsızlığını bildirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İlinden İsyanı</span>

İlinden İsyanı veya İlinden-Başkalaşım İsyanı Ağustos-Kasım 1903 tarihleri arasında Makedonya'da Osmanlı İmparatorluğu'na karşı İç Makedon Devrimci Örgütü tarafından gerçekleştirilen bir isyandır.

Karpoş İsyanı veya Karpoş'un İsyanı, Ekim 1689'da Orta Balkanlar'da gerçekleşen Osmanlı kuvvetlerine karşı başlatılan Hristiyan ayaklanmadır. İsyan lideri Karpoş, Osmanlı Vardar Makedonya'sında, muhtemelen bugünkü Vojnica köyünde, Peter adıyla doğdu. Çok genç yaşta bir madenci olarak çalıştığı Eflak'a kaçtı, ancak daha sonra Rodop Dağları'na taşındı ve burada Osmanlı Bulgaristan'ın Dospat kasabasına yerleşti. Kötü şöhretli bir eşkıya oldu. Kutsal Roma İmparatorluğu'nun ordusu Osmanlı Balkanlarının içine kadar geldi sonra Karposh alanına taşındı. Znepole bugünün Bulgar-Sırp sınırındaki ve burada Osmanlı karşıtı direnç müfrezeleri örgütlemeye başladı.

1737-39 Sırp ayaklanması, Osmanlı'nın Avusturya ile savaşta olduğu zamanda çıkan isyandır.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Tırnovo İsyanı</span>

İkinci Tırnovo İsyanı, 1686 yılında Osmanlı yönetimine karşı bir eski Bulgar başkenti olan Tırnovo'da patlak veren ve Osmanlı İmparatorluğu tarafından sert bir şekilde ezilmiş olan ayaklanmadır.

<span class="mw-page-title-main">İstolni Belgrad Kuşatması (1602)</span> 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşının bir evresidir

İstolni Belgrad Kuşatması (1602), 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nın bir evresidir. Yemişçi Hasan Paşa komutasındaki Türk ordusu bir yıl önce Avusturya'nın eline geçmiş olan kritik önemdeki İstolni Belgrad kalesini kuşatarak geri almıştır.

Osmanlı döneminde Bulgaristan tarihi, Osmanlı İmparatorluğu'nun, 14. yüzyılın sonlarında İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun dağılmasıyla birlikte ortaya çıkan daha küçük krallıkların fethinden başlayıp, 1878'de Bulgaristan'ın bağımsızlığına kadar yaklaşık 500 yıllık bir zamanı kapsamaktadır. 93 Harbi'nin sonuçları ile beraber, işlevsel olarak bağımsızlığını kazanan yarı bağımsız bir Bulgaristan Prensliği kurulmuştur. 1885'te Doğu Rumeli'yi içerisine alan özerk Bulgaristan Prensliği, 1908 senesinde bağımsızlığını ilan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin ve Frujin İsyanı</span>

Konstantin ve Fruzhin İsyanı, Osmanlı yönetimine karşı olan ilk Bulgar ayaklanmasıdır. 15. yüzyılın başlarında iki Bulgar soylu tarafından organize edildi ve bir Hristiyan koalisyonu tarafından desteklendi, ancak Bulgaristan'a bağımsızlık kazandıramadı.

<span class="mw-page-title-main">Frujin</span>

Fruzhin, Osmanlı'nın İkinci Bulgar İmparatorluğu'nu fethetmesine karşı aktif olarak savaşan 15. yüzyıl Bulgar asiliydi. Son Bulgar çarlarından biri olan Tırnovo Çarlığından Ivan Şişman'ın oğlu olan Fruzhin, son Bulgar monarkı II. Konstantin ile birlikte Konstantin ve Frujin İsyanı'nı organize etmişti. Fruzhin, esas olarak Temes ilçesinin hükümdarı olduğu Macaristan Krallığı' bağlıydı.

<span class="mw-page-title-main">1387-1388 Osmanlı-Bulgar Savaşı</span>

1387-1388 Osmanlı-Bulgar Savaşı, Osmanlı Devleti ile İkinci Bulgar İmparatorluğu arasında yapılan ve Osmanlıların kesin zaferiyle sonuçlanan askerî mücadeledir.

<span class="mw-page-title-main">Vidin Çarlığı</span>

Vidin Çarlığı, 1257'de kurulan ve 1356-1396 arasında Vidin merkezli olarak yarı bağımsız yaşayan Orta Çağ Bulgar devletçiği.

Topliçe Ayaklanması, Birinci Dünya Savaşı sırasında Bulgaristan'ın işgal ettiği Sırbistan'da Bulgar işgal kuvvetlerine karşı meydana gelen kitlesel bir ayaklanmaydı. İsyancılar, yerel Sırpların Bulgar ordusunda askere alınması, zorunlu çalıştırma ve yerli halka dayatılan vatandaşlıktan çıkarma politikası emri verdiği için Bulgar makamlarına karşı şikayetlerle motive edildi. İsyan, Çetnikler olarak bilinen Sırp gerilla savaşçıları tarafından desteklendi.