İçeriğe atla

Birinci Meksika Cumhuriyeti

Birinci Meksika Cumhuriyeti
İspanyolcaEstados Unidos Mexicanos
1824-1835
Slogan
"Religión, Independencia, Unión"
Din, Bağımsızlık, Birlik
Ülkenin 1830'daki sınırları
Ülkenin 1830'daki sınırları
BaşkentMeksiko
Resmî dil(ler)İspanyolca

Yaygın dil(ler)Nahuatl, Yukatek Mayacası, Mikstekan dilleri, Zapotek dilleri
Resmî din
Katolik Kilisesi
HükûmetFederal başkanlık sistemi
Devlet başkanı 
• 1824-1829
Guadalupe Victoria (birinci)
• 1835
Miguel Barragán (sonuncu)
Devlet başkanı yardımcısı 
• 1824-1827
Nicolás Bravo
• 1829-1832
Anastasio Bustamante
• 1833-1835
Valentín Gómez Farías
Yasama organıKongre
Senato
Vekiller Meclisi
Tarihçe 
• Cumhuriyetin ilanı
1 Kasım 1824
• Anayasanın kabulü
4 Ekim 1824
• Merkezci cumhuriyetin kuruluşu
23 Ekim 1835
Yüzölçümü
18244.474.977 km2
Nüfus
• 1824
6.500.000[1]
• 1834
7.734.292[1]
Para birimiMeksika reali
Öncüller
Ardıllar
Meksika Geçiş Hükûmeti
Meksika Merkezci Cumhuriyeti
Günümüzdeki durumuAmerika Birleşik Devletleri
Meksika

Birinci Meksika Cumhuriyeti, Meksika Birleşik Devletleri (İspanyolcaEstados Unidos Mexicanos) ya da Birinci Federal Cumhuriyet (İspanyolca: Primera República Federal), bağımsız Meksika tarihinin ilk anayasası olan 1824 anayasasıyla kurulan federal bir cumhuriyetti. Antonio López de Santa Anna önderliğindeki muhafazakârların anayasada yaptığı değişiklikle birlikte, 23 Ekim 1835 itibarıyla yerini üniter bir devlet niteliğindeki Meksika Merkezci Cumhuriyeti'ne bıraktı.

Kaynakça

  1. ^ a b "Evolución de la Población de México durante los años de 1521 al 2000". 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Meksika</span> Kuzey Amerika yer alan bir ülke

Meksika, resmî adıyla Birleşik Meksika Devletleri (İspanyolca: Estados Unidos Mexicanos,

<span class="mw-page-title-main">Meksiko</span> Meksikanın başkenti

Meksiko, Meksika'nın 32 federal yapılanmasından biri, ülkenin başkenti ve nüfus bakımından en büyük şehri. "Alfa" bir küresel şehir olup, Amerika kıtasının en önemli finansal merkezlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Federasyon</span> genellikle siyasal anlamda; dışişleri üniter, içişleri federe sistemi olan devletler topluluğu

Federasyon veya federal devlet, coğrafi yapılarına göre oluşmuş birden fazla devletin kendi istekleriyle bir araya gelerek dışarıya karşı tek bir siyasal güç olarak görülmeleri ve bu amaçla kurdukları örgütün, kendisini oluşturan devletlerin üzerinde olması; iç işlerinde ise, yine aralarındaki anlaşmaya göre geniş veya dar ölçüde özerk olmaları ile oluşan topluluk.

<span class="mw-page-title-main">Şansölye</span> Almanya ve Avusturyada hükûmet başkanı

Şansölye, Roma İmparatorluğu mirası üzerinde kurulmuş çeşitli ülkelerde değişik zamanlarda değişik anlamlarda kullanılmış bir görev isimlendirmesidir. Bugün ise en bilinen manasıyla Almanya ve Avusturya'da hükûmet başkanlığı makamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Transkafkasya SFSC, 1922 ile 1936 yılları arasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin birleşmesiyle oluşan Sovyetler Birliği cumhuriyeti. Başkenti günümüzde Gürcistan'ın başkenti olan Tiflis'ti.

<span class="mw-page-title-main">İspanya'nın özerk toplulukları</span>

İspanya'nın özerk toplulukları, İspanya'nın birinci düzey idari bölümleridir. Özerk topluluklar, İspanya'yı oluşturan ulusların ve bölgelerin sınırlı özerkliğini garanti altına almak amacıyla 1978 İspanya Anayasası'na uygun olarak kurulmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Anayasası</span>

Çin Anayasası resmi adıyla Çin Halk Cumhuriyeti Anayasası Çin'deki en üst kanundur. Yürürlükte olan anayasa, 1988, 1993, 1999 ve 2004'teki değişikliklerle beraber 5. Ulusal Halk Kongresi'nde değiştirilmiş olandır. Daha önceki anayasalar -1954 Anayasası, 1975 Anayasası ve 1978 Anayasası-birbirinin yerine geçmiştir. Anayasa; giriş, genel ilkeler, temel haklar ve yurttaşların görevleri, (Ulusal Halk Kongresi, Devlet Konseyi, Yerel Halk Kongresi, Yerel Halk Hükümetleri, Halk Mahkemeleri ve Halk avukatları gibi devlet organlarının anlatıldığı) devletin yapısı, ulusal bayrak ve devlet armaları bölümlerinden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Teksas Cumhuriyeti</span> 1836dan 1846ya kadar Kuzey Amerikada egemen devlet

Teksas Cumhuriyeti, Kuzey Amerika'da 2 Mart 1836'dan 19 Şubat 1846'ya kadar var olan egemen bir devlet, ancak Meksika tüm varlığı boyunca onu asi bir eyalet olarak kabul etti. Batı ve güneybatıda Meksika, güneydoğuda Meksika Körfezi, doğu ve kuzeydoğuda ABD'nin iki eyaleti Louisiana ve Arkansas ve ABD'nin şu anki Oklahoma, Kansas, Colorado eyaletlerinin bazı kısımlarını kapsayan Amerika Birleşik Devletleri toprakları ile çevriliydi., Wyoming ve kuzeyde ve batıda New Mexico. Cumhuriyetin Anglo sakinleri Texians olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Nikaragua bayrağı</span> Ulusal bayrak

Nikaragua bayrağı, Nikaragua'nın resmi ulusal bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Federalizm</span> Federal bir devleti savunan siyasi kavram

Federalizm, genel bir hükûmeti bölgesel hükûmetlerle tek bir siyasi sistemde birleştiren ve yetkileri merkezi ve yerel hükûmet arasında bölen bir yönetim biçimidir. Modern dönemde federalizm, ilk olarak Eski İsviçre Konfederasyonu sırasında devlet birliklerinde kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">El Salvador bayrağı</span> Ulusal bayrak

El Salvador bayrağı, El Salvador devletinin resmi ulusal bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Reform Savaşı</span>

Reform Savaşı, İkinci Meksika Federal Cumhuriyeti döneminde, 1857-1861 yılları arasında Meksika'da gerçekleşen iç savaş. 1854'teki Ayutla Planı ile birlikte yönetime gelen liberaller ile hükûmetin meşru olmadığını öne süren ve La Reforma adıyla yapılan radikal değişikliklerle 1857'de yürürlüğe giren yeni anayasaya karşı olan muhalif muhafazakârlar yaşandı. Meksika Yüksek Mahkemesi Başkanı Benito Juárez'in önderliğinde kurulan liberal hükûmet, muhalefet lideri Félix María Zuloaga ile general Miguel Miramón'un önderliklerindeki muhaliflerle mücadele etti. Liberallerin zaferiyle sonuçlanan iç savaş sonunda, Mart 1861'de yapılan seçimlerde, savaş sırasında geçici olarak devlet başkanlığı pozisyonunda bulunan Benito Juárez devlet başkanı seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Senatosu (Meksika)</span> Birlik Kongresinin üst kanadı

Cumhuriyet Senatosu veya anayasada geçen tam adıyla Onurlu Birlik Kongresinin Senatörler Kamarası, Meksika'nın çift meclisli ulusal yasama organı Birlik Kongresi'nin üst meclisi olarak faaliyet gösteren senato. 4 Ekim 1824'te kurulmuş olup, 1990'larda yapılan reformlar sonrasında günümüzdeki hâline ulaşarak, ülkenin 31 eyaleti ile 1 federal bölgesinden dörder tane olmak üzere 128 senatöre ev sahipliği yapmaya başlamıştır. Senatonun her bir dönemi 6 yıl boyunca hizmet verir. Senato Başkanı görevini, 1 Eylül 2018'den itibaren Demokratik Devrim Partisi üyesi Martí Batres sürdürmektedir Son seçim 2018'de yapılmış olup, sonraki seçim 2024'te yapılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Guadalupe Victoria</span> Meksikanın ilk devlet başkanı

Guadalupe Victoria, Meksikalı siyasetçi, asker ve avukat.

<span class="mw-page-title-main">Vekiller Meclisi (Meksika)</span> Birlik Kongresinin alt kanadı

Vekiller Meclisi veya anayasada geçen tam adıyla Birlik Kongresinin Vekiller Meclisi, Meksika'nın çift meclisli ulusal yasama organı Birlik Kongresi'nin alt meclisi olarak faaliyet gösteren parlamentodur. 28 Eylül 1821'de kurulmuş olup, günümüz itibarıyla 500 vekille faaliyetlerini yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Birlik Kongresi</span> Birleşik Meksika Devletlerinin yasama organı

Birlik Kongresi veya resmî adıyla Meksika Birleşik Devletleri Genel Kongresi, Meksika federal hukûmetinin yasama organıdır. çift meclisli bir yapıda olan Birlik Kongresi, üst meclis konumundaki Cumhuriyet Senatosu ile alt meclis konumundaki Vekiller Meclisi'nden meydana gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">1857 Meksika Anayasası</span>

,

<span class="mw-page-title-main">1824 Meksika Anayasası</span>

1824 Meksika Birleşik Devletleri Federal Anayasası veya kısa kullanımıyla 1824 Meksika Anayasası, Meksika İmparatorluğu'nun yıkılışı sonrasında oluşturulan Meksika anayasası. Pratikte, imparatorluk yıkıldıktan sonra Birinci Meksika Cumhuriyeti kurulmuş olsa da resmî ve yasal kuruluşu 4 Ekim 1824'te uygulamaya konan anayasayla gerçekleşmiştir. 5 Şubat 1857'de uygulamaya konan yeni anayasayla birlikte yürürlükten kaldırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Meksika devlet başkanı</span> Meksikanın devlet ve hükûmet başkanı

Meksika devlet başkanı resmî adıyla Meksika Birleşik Devletleri devlet başkanı, Meksika devletinin ve hükûmetinin başıdır. Anayasaya göre, devlet başkanı Meksika Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır. Mevcut başkan 1 Ekim 2024'te göreve başlamış olan Claudia Sheinbaum'dur.

<span class="mw-page-title-main">Miguel Hidalgo, Meksiko</span>

Miguel Hidalgo, Meksika'nın başkenti Meksiko'nun 16 belediyesinden biridir. Federal bölgenin doğu sınırında yer alır. Kuzeyde Azcapotzalco, doğuda Cuauhtémoc, güneyde Iztapalapa, güneydoğuda Benito Juárez, güneyde Álvaro Obregón, batısında Cuajimalpa belediyeleriyle sınırı bulunurken; batısında aynı zaman daMeksika eyaleti de yer alır. 46,99 km2lik yüzölçümüyle alan bakımından şehrin en büyük on birinci belediyesi olan Miguel Hidalgo'nun nüfusu, 2020 sayımına göre 414.470 kişidir ve nüfus bakımından Meksiko'nun belediyeleri arasında on birinci sırada yer almaktadır.