İçeriğe atla

Birinci Kongo Savaşı

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'ndeki Zaire Mülteci kampı

Birinci Kongo Savaşı (1996-1997), "Afrika'nın Birinci Dünya Savaşı" olarak da bilinen, Ruanda önderliğinde Zaire'nin işgal edilmesiyle başlayan ve Zaire diktatörü Mobutu Sese Seko'nun devrilmesiyle sonlanan uluslararası bir savaştır. Zaire Devlet Başkanı Mobutu Sese Seko devrilip, yerine Ruanda'nın desteklediği Laurent-Désiré Kabila geçmiştir. Ancak bir yıl sonra, Kabila'nın istikrarsız hükûmeti eski müttefikleri olan Ruanda ve Uganda ile savaşa girmiş ve 1998'den 2003'e kadar süren İkinci Kongo Savaşı başlamıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti</span> Orta Afrikada bir ülke

Kongo Demokratik Cumhuriyeti,, eski adıyla Zaire, Orta Afrika'da bir ülkedir. Yüzölçümü bakımından Sahra Altı Afrika'nın en büyük, Afrika'nın ikinci büyük, dünyanın ise 11. büyük ülkesidir. 105 milyonluk nüfusuyla en kalabalık Frankofon ülkedir. Ayrıca Afrika'nın en kalabalık 4., dünyanın ise 15. ülkesidir. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, kuzeyden saat yönünde ilerlendiğinde Orta Afrika Cumhuriyeti, Güney Sudan, Uganda, Ruanda, Burundi, Tanzanya, Zambiya, Angola, Kongo Cumhuriyeti ve 40 km'lik bir sahil şeridi ile Atlas Okyanusu ile çevrilidir. Ülkenin başkenti Kinşasa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Zaire</span> 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo DC sınırları içerisinde kurulan devlet

Zaire veya resmî adıyla Zaire Cumhuriyeti, 1971 yılından 1997 yılına kadar bugünkü Kongo Demokratik Cumhuriyeti sınırları içerisinde kurulan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Patrice Lumumba</span> Kongolu siyasetçi ve bağımsızlık hareketi lideri

Patrice Émery Lumumba, Kongolu siyasetçi. Lumumba, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı olarak 1960 yılında başbakanlık makamına gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Laurent-Désiré Kabila</span> 3. Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanı

Laurent-Désiré Kabila Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkanlığını yapmıştır. 1997 Mayısı'nda Mobutu Sese Seko'yu devirerek başa geçen Kabila, 16 Ocak 2001 tarihinde bir suikast sonucu öldürüldü. Yerine oğlu Joseph Kabila geçti.

<span class="mw-page-title-main">Mobutu Sese Seko</span> 2. Zaire devlet başkanı

Mobutu Sese Seko Nkuku Ngbendu wa za Banga, daha çok Mobutu ya da Joseph Mobutu-Sese Seko olarak tanınır. Doğduğunda adı Joseph-Désiré Mobutu idi. 32 yıl boyunca (1965–1997) o zamanki adıyla Zaire, günümüzdeki adıyla Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin Devlet Başkanlığını yapmıştır. Bu göreve önceki Devlet Başkanı Joseph Kasavubu'yu devirdiği darbeden sonra gelmiştir. Toplam 32 yıl demir yumrukla ülkeyi yönetmiştir. Çok değerli yeraltı ve yer üstü kaynaklara sahip olan Kongo, yönetim zafiyetleri ve zimmet suçlamalarıyla dünyanın en fakir ülkelerinden biri haline gelmiştir. Başlangıçta zengin batılı devletlerce iktidarı desteklenen ve hatta darbesi Amerikan destekli olan Mobutu, son zamanlarında bu desteği kaybetmiş ve bundan kısa bir süre sonra da iktidardan düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Krizi</span>

Kongo Krizi, 1960-1965 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti'nde ortaya çıkan siyasi çalkantı ve çatışmadır. Kriz, Kongo'nun Belçika'dan bağımsızlığından hemen sonra başladı ve Joseph Desire-Mobutu'nun ülkeyi kontrol etmesiyle sona ermiştir. Kriz sırasında birçok iç savaş çıkması Sovyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri'nin zıt tarafları desteklemesiyle kızışan Soğuk Savaş dönemindeki vekalet savaşlarından birisidir. Kriz boyunca yaklaşık 100,000 insanın öldüğü sanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Moise Tshombe</span>

Moise Kapenda Tshombe, Afrikalı politikacı. 1960'ta Belçika Kongosu'ndan ayrılan Katanga'nın başkanı ve ardından kurulan birleşik Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başbakanı.

1990'lar, 1 Ocak 1990 tarihinde başlayan ve 31 Aralık 1999 tarihinde biten Miladi takvimin on yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kleptokrasi</span> siyasal yağmacılık

Kleptokrasi ya da yağma düzeni, bir ülkede iktidarı ele geçiren bir ailenin ya da siyasal veya dini grubun, o ülkenin kaynaklarını sistemli olarak soyması demektir ve kısaca hırsızlar rejimi anlamına gelir. Demokrasinin bütün kurumlarıyla yerleşmediği ülkelerde görülen bu durum, o ülkelerin gelişmesinin önündeki en büyük engellerden biri olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Albert Gölü (Afrika)</span>

Albert Gölü ya da Albert Nyanza ya da eski adıyla Mobutu Sese Seko Gölü, Büyük Afrika Göllerinden birisidir. Afrika kıtasının 7. büyük gölü ve hacmine göre dünyanın 27. en büyük gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">La Zaïroise</span>

La Zaïroise, Afrika ülkesi Zaire'nin 1972 ile 1997 yılları arasında kullandığı ulusal marşıdır. Günümüzde ismi Kongo Demokratik Cumhuriyeti olan ülke, gerçekleşen rejim değişikliğinden sonra Mobutu Sese Seko'nun ülkenin başına geçmesi nedeniyle 1971 ile 1997 yılları arasında adını Zaire olarak değiştirmiş, bu doğrultuda o güne kadar kullanılan Kongo ulusal marşı değiştirilerek 1972 yılından itibaren La Zaïroise ulusal marşı kullanılmıştır. 1996-1997 yıllarında ülke içerisinde gerçekleşen savaş sonrası diktatör Mobutu'nun devrilmesinden sonra ile öncel devlet ismi olan Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin kullanılmaya başlanması ile Zaire ulusal marşı kullanımdan kaldırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Goma</span> Demokratik Kongo Cumhuriyetinde şehir

Goma, Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti devletinde bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanı, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılında bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır. Ülke 1960 ile 1964 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti, 1964 ile 1971 yılları arasında Kongo Demokratik Cumhuriyeti, 1971 ile 1997 yılları arasında Zaire ve 1997 yılından itibaren de tekrar Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır. Ülkede devlet başkanı olarak görevde bulunan kişilerin listesi şu şekildedir:

Kongo Demokratik Cumhuriyeti başbakanı, Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Ülke 1960 ile 1964 yılları arasında Kongo Cumhuriyeti, 1964 ile 1971 yılları arasında Kongo Demokratik Cumhuriyeti, 1971 ile 1997 yılları arasında Zaire ve 1997 yılından itibaren de tekrar Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bruno Tshibala</span> Kongo Demokratik Cumhuriyetinin ilk başbakanı

Bruno Tshibala Nzenze (1955), 2017-2019 yılları arasında Kongo Demokratik Cumhuriyeti Başbakanı olarak görev yapan Kongolu bir politikacı. Tshibala o tarihe kadar Samy Badibanga tarafından yürütülen makama devlet başkanı Joseph Kabila tarafından atanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Félix Tshisekedi</span> 5. Kongo Demokratik Cumhuriyeti devlet başkanı

Félix Antoine Tshisekedi Tshilombo (Fransızca telaffuz: [feligz ɑ̃twan tʃizək di tʃilɔ̃bo]; 13 Haziran 1963, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin en eski ve en büyük muhalefet partisi olan Demokrasi ve Sosyal Gelişme Birliği'nin lideridir. 10 Ocak 2019 itibarıyla, Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkanıdır. Üç defa Zaire başbakanlığı görevinde bulunmuş ve muhalefet liderliği yapmış olan Étienne Tshisekedi'nin oğludur ve bu nedenle bir başbakan ile ilişkili olan ilk Kongolu devlet başkanıdır.

Sylvestre Ilunga Ilukamba, Mayıs 2019-Ocak 2021 tarihler arası Kongo DC Başbakanı olarak görev yapmış Kongolu siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Cumhuriyeti (Léopoldville)</span>

Kongo Cumhuriyeti, Orta Afrika'da 1960 yılında Belçika Kongosu'nun bağımsızlığını kazanmasıyla kurulmuş bir egemen devletti. 1960'tan 1966'ya kadar, aynı ismi olan kuzeybatıdaki sınır komşusu Kongo'dan ayırt edilmek için başkentinin ismi eklenmesiye Kongo-Léopoldville olarak bilindi. 1964'te devletin resmi adı Kongo Demokratik Cumhuriyeti olarak değiştirildi , ancak iki ülke başkentleri ile ayırt edilmeye devam edildi; başkent Léopoldville'nin isminin Kinşasa olarak değiştirilmesiyle Kongo-Kinşasa olarak tanındı. Ulusal ordunun komutanı Joseph Désiré Mobutu, ülkenin kontrolünü ele geçirdikten sonra ülkenin resmi adı 1971'de Zaire Cumhuriyeti oldu. Böylece Kongo-Kinsaşa son buldu. 1960-1965 arasındaki döneme İlk Kongo Cumhuriyeti de denir.

<span class="mw-page-title-main">Kongo Demokratik Cumhuriyeti-Türkiye ilişkileri</span>

Demokratik Kongo Cumhuriyeti-Türkiye ilişkileri, Demokratik Kongo ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin 1974'ten beri Kinşasa'da büyükelçiliği vardır ve Demokratik Kongo, Ankara'daki büyükelçiliğini 2011 yılında açmıştır.

Birinci Kongo Savaşı sırasında Ruandalı, Kongolu ve Burundili Hutu erkekleri, kadınları ve çocukların yakalanıp Doğu Zaire'de yapılan toplu katliamlardır.