Birinci Karlist Savaşı
Birinci Çarlist Savaşı, 1833 ile 1839 yılları arasında İspanya'da İspanyol monarşisi üzerinde hakimiyet kurmak için yapılan iç savaştır.
Tarihsel gelişimi
19. yüzyılın başında, İspanya'da siyasi durum son derece karışıktı. Yarımada Savaşı sırasında, Cadiz Cortes'te donemin dünyasında en modern ve en liberal anayasa olan 1812 İspanyol Anayasası ilan edildi. Savaştan sonra kral VII Ferdinand İspanya'ya geri döndü (1814). Cadiz Cortes'te ilan edilen anayasa kralın yetkilerini azaltıyordu. Bu yüzden kral Valensiya'da Manifesto yayımlayarak anayasayı iptal ettiğini açıkladı. Böylece anayasa ile ortadan kalkan mutlak krallık, İspanyol Engizisyonu geri geldi.
1805 yılında Trafalgar Muharebesi ile İspanyol donanmasını paramparça olmuştu. Bu savaşın ardından meydana gelen Yarımada Savaşı ile halk artık savaştan bıkmıştı. Bununla birlikte İspanya Krallığı çöküyordu. Latin Amerika'daki sömürgelerde yaşayan insanlar bağımsızlık kazanmaya başlamıştı. Okyanus'ta bulunan Filipinler de elden çıkmıştı. Bunların sonucunda krallığın kasası boşalmıştı. Kral VII Ferdinand ve onun kontrolündeki hükûmetler istikrarı sağlamak için yeni çözümler aradı ise başarısız olunşmuştu. Bunun sonucunda krallık saygınlığını kaybetti.
Liberal Devrimi (1820-1823) ile iktidara gelen Liberaller, ekonomik sıkıntıdan kurtulabilmek için yurt dışından para almayı çözüm olarak önerdiler. Bu amaçla Paris ve Londra'ya gidildi. Buralarda Nathan Rothschild ve James Rothschild'den destek alındı.
1823 yılında gerici uluslararası ittifak üyesi olan Fransa'nın İspanya'ya müdahalesi ile VII Ferdinand İspanya üzerinde hakimiyetini tekrar kurdu. Ancak Liberallerin Londra ve Paris'te borç için anlaştığı Rothschild ailesi, VII Ferdinand'da ülkedeki gelişmelerden dolayı borç vermeyi reddetti.
Ancak ülkede ekonomik durum çok kötüydü. Bu yüzden VII Ferdinand ölümüne yakın olduğu dönemde liberal kanunları vadeden Pragmatik Yaptırımları ilam ederek borç verilmesini amaçlamıştır. Bu sırada VII Fernando öldü. VII Ferdinand'ın Isabella ve Luisa Fernanda adında iki çocuğu vardı ve bunların ikisi de kızdı. Isabella daha 3 Fernanda ise 1 yaşındaydı. Ancak Pragmatik Yaptırımları uygulanabilmesi için İsabella kraliçe oldu. Bunun sonucunda ülke annesi Maria Cristina'nın etkisi görülmeye başladı. Normalde bu politika olmasaydı kanunlara göre kralın kardeşi olan Carlos kral olacaktı.
İç savaş
Cea Bermudez iktidara geldikten sonra liberal politikaları uygulayarak yerel yönetimleri artırdı. Bununla birlikte mutlakıyetçiliği savunan Carlos'un yanında olan muhafazakârlar baskı altına alındı. Bu yapılan reformlar toplumda da bölünmeler oluşturmuş ve bundan yararlanan Carlistler ayaklandılar.
Savaş kronolojisi
- Alsasua Muharebesi (22 Nisan 1834)
- Çarlist zafer - Alegría de Álava Muharebesi (27 Ekim 1834)
- Çarlist zafer - Venta de Echávarri Muharebesi (28 Ekim 1834)
- Çarlist zafer - Mendaza Muharebesi (12 Aralık 1834)
- Liberal zafer - Birinci Arquijas Muharebesi (15 Aralık 1834)
- Liberal zafer - İkinci Arquijas Muharebesi (5 Şubat 1835)
- Çarlist zafer - Artaza Muharebesi (22 Nisan 1835)
- Çarlist zafer - Lord Eliot Muharebesi (27-28 Nisan 1835)
- İngilizler'in arabuluculuğu ile anlaşma - Mendigorria Muharebesi (16 Temmuz 1835)
- Liberal zafer - Arlabán Muharebesi (16-18 Ocak 1836)
- Çarlist zafer - Terapegui Muharebesi (26 Nisan 1836)
- Liberal zafer - Villarrobledo Muharebesi (20 Eylül 1836)
- Liberal zafer - Majaceite Muharebesi (23 Kasım 1836)
- Liberal zafer - Luchana Muharebesi (24 Aralık 1836)
- Liberal zafer - Oriamendi Muharebesi (16 Mart 1837)
- Çarlist zafer - Huesca Muharebesi (24 Mart 1837)
- Liberal zafer - Los Navarros Villar de Muharebesi (24 Ağustos 1837)
- Çarlist zafer
